Họ không phải là nhân viên trong các
ngân hàng để được đếm…tiền. Họ không phải là chuyên gia trong các lab để
ngồi đếm bạch huyết cầu và họ cũng không phải là nhân viên trồng rừng
khoanh từng lô và đếm số cây trồng xuống. Tất cả những công việc thuộc
về hành động “đếm” này đều được trả tiền, thế nhưng hôm nay có lẽ duy
nhất tại Việt Nam phát sinh ra việc người dân ngồi ở các trạm BOT để
đếm…xe, công việc hoàn toàn tự nguyện và dĩ nhiên không ai trả tiền công
cho họ.
Hành hung người lái xe tại BOT Phú Gia Phước Tượng. Hình: Trích xuất từ trang Phá BOT Bẩn, YouTube |
Không
trả tiền công đã đành, những người dân đang làm cái công việc đếm xe ấy
“bị” trả công bằng những hành vi khá trẻ con của nhà đầu tư: kêu gọi
chính quyền địa phương có biện pháp với người đếm xe ngang qua phạm vi
BOT mà họ làm chủ, lý do đưa ra là những người đếm xe cố tình gây náo
loạn tại các điểm thu phí.
Câu
chuyện khá bất ngờ này làm người dân và báo chí theo dõi không rời mắt
bởi các BOT bẩn đang là lý do khiến cả xã hội nổi sóng trước việc thu
tiền vượt sức chịu đựng của người dân. Những BOT mọc lên như nấm khắp
các tuyến đường trên cả nước từ các nhóm lợi ích đã gây phẫn nộ cho
người đi đường, tài xế, lẫn hành khách. BOT không từ loại người nào, cứ
có xe đi ngang là BOT có tiền do thu phí.
Cách
đây vài tháng người dân phản ứng trước việc thu phí bất hợp lý bằng
cách đổi tiền lẻ ra để trả phí. Những tờ 200 đồng dày cộp khiến nhân
viên bỏ thời gian ra gấp nhiều lần cho một xe qua trạm khiến nhiều BOT
tê liệt và đây là đòn bất ngờ của người dân phản ứng lại các BOT bẩn. Do
tiền lẻ ngày càng khan hiếm và sự ra mặt của các nhóm côn đồ đã gây bất
ổn cho người dân khiến phản ứng này ngày một ít đi. Các trạm có côn đồ
hành hung tài xế bị người dân phản ứng như An Sương, Cai Lậy, Phước
Tương, Tân Đệ và Bắc Hải Vân. . . ngày 15 tháng 2 trên mạng xã hội xuất
hiện một video clip quay cảnh côn đồ mặt bịt khẩu trang, tay cầm hung
khí như dùi cui, roi điện, bình xịt hơi cay hành hung một chiếc xe ô tô
khi xe này qua trạm Bắc Hải Vân. Không may cho nhóm côn đồ này người
trên xe là một nhóm nhà báo đang đi điều tra hành vi thu tiền của các
BOT và những tay côn đồ đã bị công an bắt sau đó ít hôm.
Chiếc
xe bị hành hung là của nhà báo Trương Châu Hữu Danh cùng với hai người
bạn là Phương Ngô và Huỳnh Long có hành trình xuyên Việt từ Nam ra Bắc
nhằm điều tra và đánh các BOT bẩn dọc tuyến đường Nam bắc. Sau trạm Bắc
Hải Vân, khi đi ngang qua BOT Bến Thủy, Nghệ An họ đã bị gây hấn bởi lực
lượng CSGT và một nhóm côn đồ mặc thường phục mang khẩu trang màu xanh.
Do tình hình nguy hiểm họ chấp nhận trả tiền phí để qua trạm nhưng báo
Giao thông Vận tải vẫn đăng bài cho rằng nhóm người này có hành vi gây
rối. Rất nhanh sau đó người dân phát hiện ông Lê Ngọc Hoa - Phó Chủ tịch
UBND tỉnh Nghệ An, nguyên Tổng Giám đốc CIENCO 4 cũng là một “phần hùn”
trong các BOT thuộc tỉnh này kể cả BOT Bến Thủy.
Măt
trái của các BOT bẩn dần dần lộ ra. Lợi ích nhóm không chỉ trong các
tay tài phiệt đỏ, các ông trùm bất động sản hay truyền thông mà còn được
góp mặt bởi các quan chức chính quyền đang tại nhiệm hay đã về hưu. Họ
góp vốn thì ít mà góp “quyền lực” thì nhiều. Quyền lực bao gồm giả lơ
cho côn đồ hành hung, cho công an vào cuộc hù dọa, đàn áp những ai muốn
chống đối lại quyền lợi của họ…sự việc diễn ra liên tục trên khắp nước
cho đến khi vụ cướp 2 tỷ 200 triệu tiền thu phí tại trạm Dầu Giây hôm
mùng 3 tết Kỷ hợi xảy ra thì khuôn mặt các BOT bị người dân thay nhau
vạch ra trước công luận ngày càng nhiều. Số tiền mà BOT Dầu Giây trên
đường cao tốc Long Thành – Dầu Giây thu hàng ngày vượt xa con số mà nó
báo cáo lên Bộ Giao Thông Vận tải.
Mấu
chốt vấn đề là đây: số tiền thu không hề được báo cáo đúng cho thấy có
sự móc ngoặc lớn lao từ các BOT tới nhân viên chính phủ. Mặc dù Tổng cục
Đường bộ Việt Nam đã tiến hành kiểm tra toàn diện công tác tổ chức và
hoạt động của trạm thu phí dịch vụ cao tốc Dầu Giây nhưng kết quả cho
thấy có sự gian lận từ BOT lẫn TCĐB khi báo cáo là trạm thu phí không
sai phạm vì con số xe hoàn toàn khớp với số tiền mà BOT Dầu Giây khai
báo.
Không
tin vào kết quả điều tra, người dân tự nghĩ ra cách giám sát của mình.
Tập trung thành nhiều nhóm nhỏ chia ra theo dõi suốt ngày đêm bằng cách
“đếm” số lượng xe chạy ngang trạm BOT và ghi xuống nhằm đối chiếu, làm
căn cứ gửi thẳng cho Bộ GTVT. Việc làm cực kỳ khó khăn và không kém phần
gian khổ của họ đã khiến xã hội quan tâm và động viên bằng cách tham
gia tùy theo giờ giấc rảnh rỗi của từng người, nấu ăn mang tới cho người
ngồi đếm xe, đưa tin hàng ngày lên mạng xã hội cho mọi người theo dõi. .
.hành động ngoạn mục này của người dân đã khiến cho các BOT lo sợ, họ
gửi các báo cáo lên cơ quan công an kêu gọi điều tra, nhưng cho tới nay
chưa thấy có đơn vị công an nào nghe theo các báo cáo ấy.
Trường
hợp thành công của các nhóm người dân đếm xe cụ thể nhất là trạm thu
phí Ninh Lộc, Khánh Hòa. Số vốn mà công ty bỏ ra xây dựng là 1.437 tỷ dự
kiến sẽ thu phí 14 năm 5 tháng nhưng sau đó BOT này tự điều chỉnh thời
gian thu phí là 21 năm 8 tháng. Hành động phi pháp này nếu không được sự
làm ngơ của quan chức các cấp thử hỏi BOT Ninh Lộc làm sao dám tự ý
điều chỉnh một con số khó tưởng tượng như thế.
Không
những vậy, kết quả sau những ngày ngồi đếm xe qua lại tại đây người dân
đã phát hiện BOT Ninh Lộc thu trung bình mỗi ngày là 1 tỷ 100 triệu
đồng đó là chưa kể những khoảng mua theo tháng và theo quý. Chỉ tính sơ
khởi nếu thu liên tục 21 năm 8 tháng thì số tiền thu được sẽ là 8.500
tỷ. So với con số đầu tư 1.437 tỷ thì chủ nhân của nó sẽ lãi bao nhiêu?
Theo
TS Hoàng Ngọc Giao trả lời trong một bài phỏng vấn của báo Thanh Niên
thì “các dự án BOT của Việt Nam chủ yếu là làm trên nền đường cũ, láng
lại theo kiểu “tráng men”, mở rộng ra một chút rồi thu phí của dân. Mức
phí đặt ra cao ngất ngưởng, kéo dài hàng chục năm nhưng người dân không
biết, không kiểm soát được mức độ đóng góp của nhà đầu tư như thế nào.
Cái đó dường như nằm trong hợp đồng bí mật giữa Bộ GTVT và chủ đầu tư”.
Những
bí mật giữa các chủ đầu tư và Bộ GTVT rồi ra sẽ dần dần hiện rõ qua
hành động “đếm xe” của người dân. Bất kể họ phản ứng thế nào thì những
con số thuyết phục từ những bàn tay chai sạn của dân chúng sẽ giúp chính
phủ vén bức màn che đậy những hành vi móc túi của các nhóm lợi ích qua
các BOT bẩn đang hoành hành cả nước.
Mặc Lâm
(Blog VOA)
Không có nhận xét nào