BBC News
07/4/2025
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Chụp lại hình ảnh, Ông Uông Văn Bân, Đại sứ Trung Quốc tại Campuchia (trái) và Thủ tướng Campuchia Hun Manet trong lễ khánh thành căn cứ Ream hôm 5/4
Thủ tướng Campuchia Hun Manet hôm 5/4 đã chủ trì lễ khánh thành quân cảng Ream – nơi mà giới phân tích và chính phủ Hoa Kỳ cho rằng có thể được Trung Quốc sử dụng như một tiền đồn chiến lược.
Trung tâm Huấn luyện và Hậu cần chung Campuchia - Trung Quốc cũng đồng thời được đưa vào sử dụng.
Tại buổi lễ, ông Hun Manet khẳng định Campuchia sẽ không cho phép bất kỳ quốc gia nào lập căn cứ quân sự tại Campuchia, có thể hiểu như là một thông điệp trấn an gửi tới các nước láng giềng như Việt Nam, Thái Lan và Mỹ.
"Tôi xin tuyên bố rằng Chính phủ Hoàng gia Campuchia do Đảng Nhân dân Campuchia lãnh đạo sẽ không bao giờ cho phép thành lập bất kỳ căn cứ quân sự nước ngoài nào tại Campuchia - cả trong quá khứ, hiện tại cũng như tương lai," báo Khmer Times dẫn lời ông Hun Manet hôm 5/4.
Thủ tướng Campuchia cũng đã tuyên bố rằng căn cứ Ream mở cửa đón tàu chiến từ tất cả những quốc gia thân thiện, với điều kiện trọng tải dưới 20.000 tấn và có thông báo trước, trừ trường hợp khẩn cấp.
Khmer Times cũng dẫn thông tin từ Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Quốc phòng Tea Seiha cho biết rằng các công trình vừa được khánh thành bao gồm một cảng quân sự, một ụ nổi khô có sức chứa 5.000 tấn, một đường trượt có tải trọng 1.000 tấn, các tòa nhà văn phòng, ký túc xá và các cơ sở hạ tầng hậu cần khác. Tổng diện tích là 787.673 mét vuông.
Ông Tào Thanh Phong, ủy viên cấp cao của Quân ủy Trung ương Trung Quốc, đã phát biểu đang trong chuyến thăm Campuchia rằng Trung tâm Huấn luyện và Hậu cần chung Campuchia - Trung Quốc này "chắc chắn sẽ trở thành một điểm khởi đầu mới để không ngừng thúc đẩy quan hệ giữa hai quân đội và củng cố đà phát triển chung," theo hãng tin AP News.
Căn cứ quân sự Ream của Campuchia nằm cách đảo Phú Quốc của Việt Nam khoảng 30 km về hướng tây bắc.
Căn cứ này nằm cạnh cảng biển nước sâu Sihanoukville thuộc đặc khu kinh tế Sihanoukville, nơi được ví như "Thâm Quyến của Trung Quốc".
'Không của riêng quân đội Trung Quốc'
Trong thời gian tới, căn cứ Ream dự kiến sẽ đón một tàu chiến Nhật Bản, theo một tuyên bố trước đây của chính quyền Campuchia. Nếu việc này được thực hiện, Nhật Bản sẽ là quốc gia đầu tiên có tàu chiến cập cảng tại căn cứ Ream.
Chính phủ Campuchia cho biết sự ưu tiên dành cho tàu chiến Nhật Bản cho thấy mức độ cởi mở cao trong hợp tác, quan hệ và lòng tin lẫn nhau giữa hai nước.
Việc Campuchia công bố kế hoạch đón tàu chiến Nhật Bản cho thấy nước này dường như đang cố gắng phát đi tín hiệu rằng họ sẵn sàng mở cửa với các quốc gia khác ngoài Trung Quốc, AP News dẫn nhận định của ông Euan Graham, chuyên gia phân tích quốc phòng cấp tại cao Viện Chính sách Chiến lược Úc (ASPI).
"Đây có vẻ là một bước đi có chủ ý từ phía Campuchia," ông nói, "nhằm cho thấy rằng căn cứ Ream không phải chỉ dành riêng cho quân đội Trung Quốc."
Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản đã xác nhận lời mời của Campuchia, nhưng từ chối cung cấp chi tiết cụ thể với AP News, viện dẫn các quy định thường lệ về bảo mật hoạt động.
Nguồn hình ảnh, Thượng viện Campuchia
Chụp lại hình ảnh, Trong cuộc gặp với Cố vấn An ninh Quốc gia Nhật Bản Akiba Takeo (trái) vào ngày 20/12/2024, Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen đã tuyên bố tàu Nhật Bản sẽ là tàu đầu tiên cập cảng Ream sau khi dự án này hoàn tất
Sau buổi khánh thành Trung tâm Huấn luyện và Hậu cần chung Campuchia - Trung Quốc, hai nước đã khởi động cuộc tập trận chung "Rồng vàng 2025" – một chương trình hợp tác quân sự thường kỳ giữa Trung Quốc và Campuchia, góp phần củng cố quan hệ "sắt son" giữa hai nước và tăng cường phối hợp chiến lược giữa quân đội hai bên.
Trước lần này, hai nước đã sáu lần tổ chức tập trận Rồng vàng.
Theo Thời báo Hoàn Cầu, một tờ báo do nhà nước Trung Quốc kiểm soát, trong khuôn khổ cuộc tập trận, tàu chiến của hai nước đã tiến hành huấn luyện các nội dung như điều động đội hình, thông tin liên lạc trên biển và thao tác thiết bị.
Tờ báo này cũng dẫn lời ông Phó Tiền Tiêu, một chuyên gia Trung Quốc về các vấn đề quân sự, rằng việc cuộc tập trận Rồng vàng được tổ chức tại trung tâm mới khánh thành "thể hiện một bước đi nhằm duy trì ổn định khu vực".
Ông Phó Tiền Tiêu cho rằng trong tương lai, các cuộc diễn tập như vậy nhiều khả năng sẽ diễn ra thường xuyên hơn, không chỉ trên biển mà còn bao gồm cả các nội dung đường bộ và trên không.
Trong khi đó, theo một tuyên bố của Bộ Quốc phòng Trung Quốc, Trung tâm Huấn luyện và Hậu cần chung Campuchia – Trung Quốc sẽ hỗ trợ triển khai nhiều hoạt động chung trên nhiều lĩnh vực. Các lĩnh vực hợp tác sẽ bao gồm chống khủng bố, phòng chống và ứng phó thiên tai, hỗ trợ nhân đạo và huấn luyện chung.
'Tiền đồn nước ngoài của Trung Quốc'
Căn cứ quân sự Ream được chú ý một phần là vì Mỹ tin rằng Trung Quốc đã được bí mật trao quyền tiếp cận đặc biệt và độc quyền đối với căn cứ này.
Theo AP News, những lo ngại về hoạt động của Trung Quốc tại căn cứ Ream bắt đầu dấy lên từ năm 2019, khi tờ The Wall Street Journal của Mỹ đưa tin rằng một bản dự thảo thỏa thuận sơ bộ - mà phía Mỹ được cho là đã tiếp cận được - sẽ cho phép Trung Quốc sử dụng căn cứ này trong vòng 30 năm, với quyền triển khai nhân sự quân sự, lưu trữ vũ khí và neo đậu tàu chiến.
Từ đó tới nay, Lầu Năm Góc đã nhiều lần bày tỏ quan ngại rằng căn cứ hải quân Ream có thể là một tiền đồn nước ngoài của Trung Quốc. Giới chức Campuchia luôn bác bỏ cáo buộc này.
Một số người ở Washington dự đoán rằng Trung Quốc cuối cùng sẽ có một mạng lưới căn cứ toàn cầu, hoặc các cảng dân sự mà họ có thể sử dụng làm căn cứ. Và một trong những căn cứ đầu tiên trong số này là Ream.
Hiện tại, Trung Quốc chỉ có một căn cứ quân sự ở nước ngoài, tại quốc gia Djibouti ở châu Phi, được xây dựng vào năm 2016.
Chính vì vậy, có nhiều chuyên gia thường xuyên so sánh căn cứ Ream với căn cứ quân sự nước ngoài của Trung Quốc ở Djibouti.
Về điều này, chuyên gia quân sự Trung Quốc Trương Quân Xã nhận xét với Thời báo Hoàn Cầu rằng Trung tâm Huấn luyện và Hậu cần chung Campuchia - Trung Quốc khác với căn cứ hậu cần của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc ở Djibouti.
Theo ông Trương, trong khi căn cứ ở Djibouti do quân đội Trung Quốc độc lập sử dụng và duy trì, trung tâm ở Campuchia được Campuchia và Trung Quốc cùng xây dựng, vận hành, và mọi hoạt động tại đây đều do hai phía phối hợp duy trì.
Bên cạnh chức năng hỗ trợ hậu cần, ông Trương nói rằng trung tâm còn đảm nhiệm huấn luyện chung, qua đó góp phần thúc đẩy hiện đại hóa quân đội Campuchia, phần nào bác bỏ những đồn đoán từ một số quốc gia phương Tây cho rằng Trung Quốc đang âm thầm xây dựng một căn cứ hải quân riêng tại Campuchia cho Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc.
Vào tháng 7/2024, Giáo sư Dennis Wilder từ Đại học Georgetown, cựu quan chức CIA đặc trách Đông Á và Thái Bình Dương từ năm 2015 đến 2016, đã nhận định với BBC News Tiếng Việt về quyền neo tàu mà Trung Quốc có thể có được tại Ream.
"Ở Djibouti là một căn cứ quân sự. Trung Quốc đã thuê cơ sở ở đó. Họ cho xây tường bao quanh, triển khai thủy quân lục chiến, binh sĩ ở căn cứ này. Căn cứ ở Djibouti thì hầu như là do Trung Quốc sở hữu và vận hành."
"Còn ở Campuchia thì có thể Trung Quốc có quyền neo tàu, điều này rất phổ biến ở các nước. Điều này rất khác so với sở hữu luôn căn cứ đó. Trong trường hợp này, không nhất thiết là Trung Quốc có một căn cứ, nắm độc quyền sử dụng, mà thay vào đó là vận hành chung với Campuchia."
"Dù như vậy thì cũng rất hữu ích. Họ sẽ có quyền sử dụng khi muốn, dù không sở hữu hoàn toàn và vận hành căn cứ này. Tuy nhiên, tôi không có thông tin xác nhận về điều đó."
Bên cạnh đó, nếu nắm quyền kiểm soát căn cứ Ream, Trung Quốc có thể sẽ có lợi trong trường hợp xung đột nổ ra trên Biển Đông.
Giáo sư Alexander L Vuving từ Trung tâm nghiên cứu an ninh châu Á-Thái Bình Dương Daniel K. Inouye thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ đã đánh giá với BBC News Tiếng Việt vào tháng 7/2024 rằng nếu Trung Quốc nắm quyền kiểm soát căn cứ Ream, cùng với hệ thống radar có ở những đảo nhân tạo ở quần đảo Trường Sa, thì Trung Quốc hoàn toàn có thể nắm quyền kiểm soát bao phủ một vùng rất rộng lớn, đối với Việt Nam, cụ thể là toàn bộ vùng biển phía nam Việt Nam, rộng hơn là toàn bộ trung tâm khu vực Đông Nam Á.
"Đây chỉ mới là vấn đề radar để nghe, nhìn tất cả những gì diễn ra, chưa nói đến chuyện căn cứ mà từ đó người ta có thể xuất phát đưa tàu, phương tiện để làm chủ vùng trời, vùng biển, hoặc những khu vực gần đó. Đây cũng là một điều có thể xảy ra," ông nhận định thêm.
Cũng vào thời điểm ấy, ông Thomas H. Shugart III, cựu sĩ quan Hải quân Mỹ, nhà nghiên cứu cấp cao từ Trung tâm An ninh Tân Hoa Kỳ, cho rằng trong tình huống xung đột trên Biển Đông, căn cứ Ream sẽ giúp bổ trợ cho những căn cứ trên các đảo nhân tạo của Trung Quốc ở giữa Biển Đông và ngoài ra còn có lực lượng hỗ trợ từ miền nam Trung Quốc và đảo Hải Nam.
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cp91x7yvx20o
Không có nhận xét nào