Liên Minh Vì Dân Chủ Cho Việt Nam

Mức thuế 46% của TT Trump: Cơ hội thúc đẩy Dân Chủ tại Việt Nam

04/4/2025

Mẫu thư gửi hành pháp và lập pháp Hoa Kỳ

[Date]

[Office Address]

Washington, D.C.

Subject: Leveraging Trade Policy to Strengthen U.S. National Security and Democracy in Vietnam

Dear Sir/Madam,

We are writing to urge you to strategically align U.S. trade policy with efforts to promote democracy in Vietnam, not only to uphold human rights but as a critical national security measure. As the Indo-Pacific becomes the central battleground for geopolitical influence, fostering strong democratic allies is essential to counter China’s ambitions. The United States’ most reliable regional partners—Japan, South Korea, the Philippines, and Taiwan—are all democracies that contribute to stability and deterrence against Chinese aggression. By encouraging Vietnam’s democratic development, the U.S. can strengthen its strategic position while reducing the risk of Vietnam drifting into China's sphere of influence.

Economic Leverage: Vietnam’s Dependence on U.S. Trade

Vietnam is among the largest beneficiaries of U.S. trade, with its trade surplus exceeding $100 billion. Given its reliance on exports, Vietnam is particularly vulnerable to potential U.S. tariffs. This provides a unique opportunity to leverage trade policy to push for democratic reforms that align with U.S. strategic interests. By conditioning trade benefits on governance improvements, the U.S. can encourage Vietnam to align more closely with the democratic coalition resisting Chinese expansion.

Democracies as the Most Reliable U.S. Allies Against China

History shows that democracies make the most steadfast allies in countering authoritarian expansion. The U.S. relies on:

• Japan and South Korea, home to key U.S. military bases and over 80,000 American troops, both of which contribute to deterring China in the East China Sea and Taiwan Strait.

• The Philippines, which has reinforced its alliance with the U.S. by granting expanded military access to counter Chinese aggression in the South China Sea.

• Taiwan, a vibrant democracy at the frontline of Chinese military expansion, crucial to global semiconductor supply chains.

By contrast, authoritarian-leaning nations such as Cambodia have increasingly aligned with China, allowing the construction of Chinese military bases, raising concerns about Beijing’s growing influence. Without democratic reforms, Vietnam will be an unreliable partner in a future geopolitical crisis.

Vietnam’s Geopolitical Position & Potential as a Democratic Ally

While Vietnam has strengthened ties with the U.S. by upgrading to a “Comprehensive Strategic Partnership,” its authoritarian governance limits deeper security cooperation. Encouraging democratic reforms would:

• Make Vietnam a more predictable, stable U.S. ally, reducing its susceptibility to Chinese pressure.

• Strengthen regional deterrence, ensuring Vietnam, like the Philippines, firmly aligns with the U.S.-led security order.

• Reduce the risk of Vietnam shifting toward China as it seeks economic and political stability.

Policy Recommendations

To ensure U.S. trade policy strengthens both democracy and national security, Congress and the Administration should:

1.    Tie trade benefits to democratic reforms, such as press freedom, independent labor unions, and legal protections for political expression.

2.    Encourage Vietnam to reduce its trade surplus with the U.S. through strategic imports of American goods, including energy, technology, and defense, deepening economic ties.

3.    Work with democratic allies like Japan, South Korea, and the Philippines to collectively pressure Vietnam to adopt governance reforms as a condition for deeper economic and security cooperation.

4.    Expand support for independent media and civil society in Vietnam, ensuring democratic movements receive external backing to push for governance reforms.

As the U.S. navigates an increasingly contested Indo-Pacific, aligning economic and security policies is essential. Encouraging Vietnam’s democratization is not just about human rights—it is a matter of national security. A democratic Vietnam would be a stronger, more reliable U.S. partner, reinforcing regional stability and countering China’s growing influence. We urge you to champion policies that integrate trade strategy with broader national security goals, ensuring that U.S. economic leverage is used to promote a stable, democratic, and strategically aligned Vietnam.

Thank you for your time and leadership on this critical issue.

Sincerely,

Alliance for Vietnam’s Democracy

Washington, D.C. – Trong một diễn biến làm lay động cộng đồng kinh tế và chính trị quốc tế, Tổng thống Donald Trump đã tuyên bố áp mức thuế quan lên tới 46% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam. Lý do được đưa ra là nhằm đối phó với thặng dư thương mại quá lớn giữa hai nước, đồng thời trừng phạt hành vi mà ông gọi là “né thuế gián tiếp”, khi Việt Nam bị cáo buộc đóng vai trò trung chuyển hàng hóa Trung Cộng sang Mỹ.

Quyết định này không chỉ gây chấn động thị trường xuất khẩu – vốn là trụ cột của nền kinh tế Việt Nam – mà còn mở ra một cơ hội chiến lược để Hoa Kỳ sử dụng đòn bẩy thương mại nhằm thúc đẩy tiến trình dân chủ tại quốc gia Đông Nam Á này. Đáng chú ý, ba quốc gia độc tài có quan hệ gần gũi với Trung Cộng là Việt Nam, Lào và Campuchia cũng chính là ba trong các nước bị đánh thuế cao nhất trong đợt trừng phạt mới này.

Cú sốc kinh tế đối với Việt Nam

Việt Nam hiện là một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ, với thặng dư vượt ngưỡng 120 tỷ USD. Các lĩnh vực như may mặc, giày dép và thiết bị điện tử – vốn là xương sống trong xuất khẩu – nay đang đối mặt với nguy cơ bị tê liệt bởi mức thuế mới.

Trước nguy cơ khủng hoảng, nhà cầm quyền Hà Nội đã gấp rút mở các kênh đối thoại và tăng cường nhập khẩu hàng hóa Mỹ như nông sản, khí đốt và công nghệ nhằm xoa dịu Washington. Song song đó, các tập đoàn đa quốc gia như Apple, Samsung, Nike – với chuỗi sản xuất lớn tại Việt Nam – cũng được vận động hành lang để thuyết phục chính quyền Hoa Kỳ nới lỏng lệnh thuế.

Tuy nhiên, những biện pháp này chủ yếu mang tính kỹ thuật và không đụng chạm đến vấn đề cốt lõi: Việt Nam vẫn là một chế độ độc tài, thiếu cải cách về kinh tế và cả thể chế. Trong con mắt của giới lập pháp và hành pháp Hoa Kỳ, một đối tác không dân chủ luôn tiềm ẩn rủi ro chiến lược.

Từ áp lực kinh tế đến cơ hội cải cách

Giữa bối cảnh căng thẳng gia tăng, Liên Minh Vì Dân Chủ Cho Việt Nam (Alliance for Vietnam’s Democracy) đã nhanh chóng phát động một chiến dịch vận động mạnh mẽ trong tháng 2 và 3/2025, gửi hàng ngàn điện thư đến Quốc hội và Chính phủ Hoa Kỳ.

Thông điệp từ Liên Minh rất rõ ràng: ủng hộ áp thuế như một biện pháp gây áp lực, nhưng cần gắn việc giảm hoặc dỡ bỏ thuế quan với các điều kiện cải cách dân chủ cụ thể.

Liên Minh kêu gọi Hoa Kỳ:

• Gắn việc giảm thuế với các bước tiến về tự do báo chí, quyền thành lập công đoàn độc lập và trả tự do cho tù nhân chính trị;

• Tăng cường hỗ trợ xã hội dân sự và truyền thông độc lập tại Việt Nam.

Liên Minh lập luận rằng: các nền dân chủ là những đồng minh bền vững và đáng tin cậy nhất của Hoa Kỳ, trong khi các chế độ độc tài – như Campuchia – ngày càng lệ thuộc vào Trung Cộng. Nếu Việt Nam thực sự muốn giữ vững chủ quyền và ổn định dài hạn, con đường duy nhất là cải cách dân chủ, từ bỏ mô hình toàn trị.

Một Việt Nam dân chủ – lợi ích an ninh cho cả khu vực

Gắn thương mại với điều kiện dân chủ không phải là điều mới. Hoa Kỳ đã từng sử dụng đòn bẩy thương mại để thúc đẩy cải cách lao động ở Bangladesh, quyền công đoàn ở Colombia, và cải thiện nhân quyền tại Myanmar. Áp dụng chiến lược tương tự cho Việt Nam – quốc gia đang giữ vai trò then chốt trong chuỗi cung ứng toàn cầu – sẽ không chỉ góp phần phát huy giá trị dân chủ, mà còn củng cố vị thế chiến lược của Mỹ tại Ấn Độ - Thái Bình Dương.

Một Việt Nam dân chủ, không cộng sản, với xã hội dân sự năng động, báo chí tự do và pháp quyền rõ ràng, sẽ là đối tác hiệu quả trong việc đối phó với tham vọng bành trướng của Bắc Kinh.

Kết luận: Cơ hội từ khủng hoảng

Mức thuế 46% có thể là một cú sốc khủng khiếp với nền kinh tế Việt Nam, nhưng đó cũng là cơ hội lớn để chuyển hướng đất nước ra khỏi quỹ đạo độc tài. Nếu tận dụng đúng cách, đòn bẩy thương mại có thể trở thành chất xúc tác cho một tiến trình dân chủ hóa sâu rộng và bền vững.

Tuy nhiên, sẽ là ảo tưởng nếu chúng ta mong đợi thể chế cộng sản hiện nay tự nguyện thay đổi. Câu hỏi thực sự là: người dân Việt Nam có sẵn sàng nắm lấy cơ hội này để tự cứu lấy mình, trước khi nền kinh tế sụp đổ và đất nước chìm sâu hơn trong lệ thuộc và khủng hoảng?