Cựu Trung tướng Nguyễn Vĩnh Nghi – cuối đời lưu vong

Viết nhân kỷ niệm 50 năm Cộng Sản cưỡng chiếm Miền Nam VN

Cựu SVSQ Từ Thanh K29 lược ghi 

06/4/2025

Cách đây đúng 50 năm, Trung Tướng Nguyễn Vĩnh Nghi, Cựu Tư Lệnh Tiền Phương tại mặt trận Phan Rang vào những ngày đầu Tháng 4 Năm 1975 cùng với Chuẩn Tướng Phạm Ngọc Sang là 2 vị Tướng của VNCH đã bị phe địch bắt sống trên đường lui quân sau khi phi trường Phan Rang bị quân địch tràn ngập vào Ngày 16 Tháng 4 Năm 1975. 

Trung Tướng Nguyễn Vĩnh Nghi qua đời vào Ngày 31 Tháng 10 Năm 2024 tại thành phố Fort Smith- Arkansas- USA, hưởng thọ 92 tuổi.

Sau 13 năm tù gia đình Ông gồm vợ và hai cô con gái Út qua Mỹ theo diện HO vào năm 1992 do Cựu Trung Tá Phạm Văn Phú (Tổng Cục Tiếp Vận) ở Washington DC nhờ Nữ Trung Úy Nguyễn Ngọc Xuân ở thành phố Fort Smith- Arkansas bảo trợ. Hai năm sau Cô cả (con gái lớn tốt nghiệp Sorbonne bên Pháp) cùng qua đoàn tụ. Ông còn người con trai đã định cư và ổn định đời sống ở Sydney- Australia.

Tôi có duyên gặp Ông do một vị NT Khóa 10 giới thiệu. Lúc bấy giờ Hội Võ Bị Oklahoma và Phụ Cận đang sinh hoạt rất tình tự huynh đệ. Hội Arkansas chỉ có vài Cuu SVSQ gồm 3 Ông K10, 1 Ông K12, 1 Ông K20, 1 Ông K21, và tôi K29, nay thêm Ông K5. Vì là Khóa nhỏ nhất nên quí NT ép tôi làm Đại Diện! Tôi đến gặp Ông Tướng Đại Niên Trưởng Khóa 5 lần đầu tiên, mang theo món quà gồm có bộ đũa chén và cái phù hiệu Võ Bị do tiền túi của hai vợ chồng tôi. Tôi gọi Ông là thưa Niên Trưởng còn ai cũng thưa Trung Tướng... Cứ mỗi tháng tôi đều đến thăm và không quên nhắc Ông Đại Niên Trưởng đóng $30 niên liễm, Bà Tướng phải châm rãi móc ra $30 cho tôi …bỏ túi.

Lúc mới qua gia đình Ông mướn căn nhà nhỏ rất xinh 2 phòng ngủ do một anh bạn của tôi làm chủ nhà hàng và cho mướn với giá coi như giúp đỡ. Ông mua được một chiếc xe Chevrolet Sedan cũ để làm chân. Ông Bà Thiệu có đến thăm 2 lần. Có lần Ông qua Dallas gặp Tướng Toàn. Những lần gặp gỡ này Ông Bà Tướng không có nhờ tôi làm tài xế nên tôi chỉ biết sau này.

Cô gái Út thuộc con nhà Tông, thông minh học hành rất giỏi, tốt nghiệp ưu hạng ngành kế toán, chỉ vài năm sau mua nhà lớn đẹp hơn để chăm sóc cho Cha Mẹ. Riêng Ông Đại Niên Trưởng sau hơn một năm định cư không xin việc được ở đâu hết vì đã lớn tuổi (61-62). Cuối cùng Ông NT Khóa 10 phải nhờ bà xã tôi lúc bấy giờ đang làm Thơ Ký cho Ông Giám Đốc hãng sắt Southern Steel & Wire giới thiệu cho Ông được vào làm. Thế là Ông Tướng được nhận vào làm, bà xã tôi còn nhắn với anh Supervisor cho Ông Tướng làm công việc khỏe nhất, đó là điều khiển một cái máy hàn những cọng đũa sắt, bỏ nhửng cái đũa sắt vào rồi bấm nút làm thành những cái vỹ sắt trong tủ lạnh trước khi chuyển qua phòng sơn. Mỗi ngày làm được bao nhiêu thì làm không bắt buộc số lượng. Nhưng nghe nói Ông nhận việc thì làm rất tận tình, luôn luôn bỏ áo trong quần, clean chùi máy rất cẩn thận mỗi ngày. Bà xã kể cho tôi có những lúc từ trong văn phòng nhìn thấy mà đã nhiều lần nước mắt lưng tròng … vì đất nước mình đã mất mà một vị Tướng Commander một Vùng của đất nước mình phải ra nông nỗi này. Hơn 15 năm làm việc với mức lương trung bình $13/giờ Ông xin về hưu nhưng sức khỏe của Ông bắt đầu suy sụp dần. Cho tới đầu năm 2020 Ông phải nhập viện nhiều lần kéo dài cho tới cuối năm 2024 thì mãn phần.

Trong thời gian cuối đời, Ông ít có khi nào tâm sự với ai về cuộc chiến đã qua. Những bài viết đã nói về Ông không có nói gì tốt cho thanh danh của Ông. Những bài viết hả hê tự đắc của phe thắng trận chỉ phơi bày một sự thật "chiến thắng là đương nhiên, một chiến thắng bất cân xứng giữa lực lượng hai bên, sau đó là những đòn thù trong chốn lao tù dưới những danh từ mỹ miều mà phe chiến thắng gọi là học tập cải tạo! "

Mà nói gì đây khi một Tướng thua trận nên Ông không thể bào chữa gì được cho mình. Nhưng Ông là con người rất tình cảm , hết mực thương yêu vợ con. Hình như Ông không có gì vui, cụộc sống khép kín, không đi du lịch, và rất ít người biết Ông và gia đình đã chọn thành phố nhỏ này để định cư.

Năm 1993 nhân dịp họp mặt Hôi Oklahoma tại nhà tôi, Hội có dịp chào mừng ngưới Đại Niên Trưởng K5 đã từng giữ chức vụ Tham Mưu Trưởng và Chỉ Huy Phó Trường VBQGVN những năm xưa. Có một NT đã hỏi Ông nhận xét vì sao VNCH thua thì Ông nói nguyên nhân chính là vì các Tướng Tá lật đỗ Ông Diệm tạo ra mất đoàn kết trong nội bộ.

Ông cũng được mời tham gia ngày Quốc Hận 30/4 do Hội Cưu Chiến Sĩ địa phương tổ chức hàng năm. Có một lần Ông tâm sự với tôi: “Ngày cuối ở phi trường Phan Rang (16/4) Tướng Lưỡng bay trực thăng trên trời đòi xuống bốc tôi đi nhưng tôi không chịu bỏ lính để thoát thân, làm cho liên lụy đến Tướng Sang, rồi Đại Tá Lương cũng bị bắt”. 

Đây là điểm son của một vị Tướng Tư Lệnh Mặt Trận Tiền Phương không bỏ thuộc cấp để chạy thoát thân trước quân thù, đó là tình Huynh Đệ Chi Binh mà Ông lấy làm phương châm cho cuộc đời binh nghiệp của Ông. Ông tâm sự với tôi rằng trong tù Ông đã được đối xử tử tế vì dù sao cũng là Tướng, còn những anh em cấp Tá thì bị đối xử tệ lắm, tội nghiệp. 

Qua bao lần tâm sự với Ông tôi đã đọc được trong ánh mắt u buồn của Ông: 

"Muốn làm bạn với Mỹ không phải dễ". 

Viết nhân kỷ niệm 50 năm Cộng Sản cưỡng chiếm Miền Nam VN

Cựu SVSQ Từ Thanh K29 lược ghi Cựu Trung Tướng Nguyễn Vĩnh Nghi cuối đời lưu vong