Thái Hòa Lộc/VNTB
07/3/2025
Ông Trump thực sự đang bảo vệ Ukraine mà không kéo Hoa Kỳ vào chiến tranh
Cuộc gặp gỡ Tổng thống Ukraine Zelensky và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã gây ra cuộc đổ vỡ lớn làm xôn xao dư luận trong và ngoài nước theo cách nhìn chủ quan khác nhau. Nhưng thật sự cả hai bên đã có chuẩn bị một bước đi riêng trong điều kiện ắt có và đủ để bảo đảm điều kiện đã định sẵn hoàn toàn trái ngược một buổi lễ ký kết thỏa ước giữa hai lãnh đạo quốc gia theo nghi thức ngoại giao bình thường.
Ngày 26 tháng 2 Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ tới Tòa Bạch Ốc ngày 28/2 để ký thỏa thuận khoáng sản được mong đợi từ lâu. Ông đưa ra thông báo ngay khi bắt đầu cuộc họp nội các đầu tiên của nhiệm kỳ hai, ca ngợi đây là “thỏa thuận rất lớn”. Tiếp theo Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal cùng ngày cho biết Kiev và Washington đã chốt dự thảo thỏa thuận khoáng sản, trong khi đó Tổng thống Zelensky lại nói đây là thỏa thuận sơ bộ, nhưng “có thể là một thành công lớn”. “Mức độ thành công đến đâu sẽ phụ thuộc vào cuộc trò chuyện của tôi với Tổng thống Trump”.
Dự thảo này có tên gọi Thỏa thuận Thiết lập quy tắc và điều kiện của Quỹ Đầu tư Tái thiết Ukraine, trong đó nêu rõ Ukraine sẽ đóng góp 50% doanh thu từ việc cấp phép khai thác khoáng sản và cơ sở hạ tầng có liên quan vào quỹ do Washington và Kiev cùng quản lý. Khoản đóng góp chung của Mỹ và Ukraine sẽ được đầu tư cho quá trình tái thiết đất nước, nền kinh tế và an ninh của Ukraine.
Cả hai lãnh đạo dường như đều kỳ vọng vào thỏa thuận khoáng sản, nhưng giới quan sát cảnh báo cuộc gặp cấp cao tại Washington sẽ tiềm ẩn nguy cơ thất bại, khi ông Trump và ông Zelensky đang theo đuổi những mục tiêu khác biệt. Họ cho rằng lãnh đạo Ukraine đề cao nhu cầu về an ninh tương lai của Kiev, trong khi Tổng thống Trump chỉ quan tâm tới những lợi ích về khai thác nguồn tài nguyên khoáng sản khổng lồ của Ukraine… Hai mục tiêu hoàn toàn khác nhau thì chuyện đổ vỡ không thể tránh khỏi trong khi còn nhiều nguyên nhân tiềm ẩn khác.
Cuộc gặp thượng đỉnh này mang đến cho ông Zelensky cơ hội đánh giá thiện chí của ông Trump về đề xuất Mỹ tham gia đảm bảo an ninh để ngăn nguy cơ Ukraine bị tấn công lần nữa sau khi ký thỏa thuận hòa bình. Ukraine xem đây là điều kiện rất quan trọng đối với sự tồn tại lâu dài của nước này.
Một điều khoản trong dự thảo thỏa thuận nhấn mạnh đây là một phần của cấu trúc an ninh lớn hơn, như hỗ trợ Ukraine gia nhập NATO hoặc đưa ra các đảm bảo an ninh thay thế.
“Nếu chúng tôi được thông báo Mỹ sẽ là một trong những quốc gia chính tham gia đảm bảo an ninh, điều đó có thể được coi là thành công”, ông Zelensky nói, nhấn mạnh Kiev phải biết rõ lập trường của Washington trước khi có thể bắt đầu những bước tiếp theo.
Lãnh đạo Ukraine tiết lộ ông sẽ hỏi thẳng Tổng thống Trump rằng “liệu Mỹ có ngừng viện trợ hay không?” khi tới Washington ký kết thỏa thuận khoáng sản. Nội các Ukraine sẽ khó xem xét thỏa thuận hợp tác khai thác khoáng sản với Mỹ nếu không nhận được bất cứ cam kết an ninh nào từ ông Trump.
Tuy nhiên, trái với mong muốn của ông Zelensky, Tổng thống Trump cho rằng Mỹ sẽ không cung cấp đảm bảo quân sự hoặc an ninh trực tiếp cho Ukraine.
“Tôi sẽ không đưa ra các đảm bảo an ninh quá mức cho phép. Chúng tôi sẽ để châu Âu làm điều đó, vì châu Âu là hàng xóm của họ”, ông Trump nói ngày 26/2.
Hiện chưa rõ liệu ông Trump có ám chỉ Mỹ sẽ từ chối cung cấp hỗ trợ quân sự trực tiếp cho Ukraine nếu đạt thỏa thuận hòa bình, hay ông có thể cho phép Washington đóng vai trò yểm trợ về mặt quân sự cho các nước châu Âu khai triển lực lượng gìn giữ hòa bình tới Ukraine hậu xung đột hay không.
Tổng thống Trump bày tỏ mong muốn chấm dứt cuộc chiến đã kéo dài 3 năm qua, xem chấm dứt đổ máu là “điều quan trọng nhất”. Song ông cũng nói rõ mục tiêu quan trọng khác khi theo đuổi thỏa thuận.
“Điều quan trọng thứ hai là tôi không muốn phải trả thêm tiền nữa. Bây giờ chúng ta sẽ lấy lại toàn bộ số tiền đó và thậm chí nhiều hơn”, ông Trump đề cập tới hàng tỷ USD mà chính quyền cựu tổng thống Joe Biden đã viện trợ cho Ukraine kể từ khi xung đột nổ ra.
Ông Trump sau đó đề nghị Ukraine trao quyền sở hữu 50% khoáng sản quan trọng của nước này cho Mỹ để hoàn trả những gì Kiev nhận từ Washington từ khi nổ ra xung đột với Nga tháng 2/2022.
Kiev kiên quyết bác bỏ, nói rằng những hỗ trợ trước đây của Mỹ không có bất kỳ điều khoản hoàn trả nào. Tổng thống Zelensky ngày 26/2 khẳng định Ukraine không mắc nợ vì đã nhận các khoản viện trợ quân sự nước ngoài. Ông cho rằng việc coi viện trợ như “khoản nợ phải trả” trong thỏa thuận khoáng sản sẽ tạo ra tiền lệ nguy hiểm, khiến các nước khác cũng yêu cầu Ukraine phải trả lại những gì mà họ đã cung cấp. “Tôi sẽ không đồng ý ngay cả khi chỉ hoàn trả 10 xu”, ông nói.
Quyết định đến Washington ngày 28 tháng 2 năm 2025 để đồng ý ký thỏa thuận cuối cùng về khoáng sản sau hai lần hủy bỏ vì quyết định của Zelensky. Lần thứ nhất với Bộ trưởng Kinh tế Mỹ, lần thứ hai gặp gặp Ngoại trưởng Rubio và Phó Tổng thống Vance ở Đức.
Trong khi đó dư luận chống ông Trump và Phó Tổng thống Vance tại Tòa bạch Ốc ngày 28 tháng 2 cho rằng đây là một cái bẫy được sắp đặt. Tất cả những điều kinh khủng mà Zelensky phải chịu đựng hôm ấy không nên che lấp thực tế địa chính trị của những gì đã xảy ra: Tổng thống Mỹ đã phục kích một đồng minh trung thành, có lẽ là để sớm đạt được một thỏa thuận với nhà độc tài Nga nhằm bán rẻ một quốc gia châu Âu đang chiến đấu vì sự sống còn của mình. Các cố vấn của Trump đã tuyên bố cuộc gặp này là một chiến thắng cho việc “đặt nước Mỹ lên hàng đầu,” và những người bênh vực ông ta có lẽ sẽ cố gắng xoay chuyển và biện minh cho khoảnh khắc đáng hổ thẹn này như chỉ là một cuộc tranh luận căng thẳng—một kiểu đối thoại mà trong ngôn ngữ chính trị Washington trước đây được gọi là “trao đổi thẳng thắn và cởi mở.”
Tuy nhiên, hãy xem xét sự khác biệt giữa những gì bạn tin rằng mình đã chứng kiến và những gì thực sự đã xảy ra. Ông Donald Trump đã liên tục bị đàn áp chính trị kể từ đầu nhiệm kỳ đầu tiên của mình. Ông Zelensky từng ủng hộ vận động tranh cử cho bà Harris. Theo thời gian, ông đã học được cách kiên nhẫn và tính toán.
Tổng thống Zelensky được mời đến Phòng Bầu dục. Tuy nhiên, cả Trump và JD Vance đều biết chính xác Zelensky sẽ làm gì—ông sẽ lợi dụng cơ hội này, trước mặt người dân Mỹ, để thực hiện một trò chơi quyền lực. Cả Trump và Vance đều lường trước được điều này. Khi Zelensky bắt đầu kêu gọi cảm xúc của người dân Mỹ, JD Vance đã vào cuộc, cáo buộc ông thiếu tôn trọng Donald Trump.
Đây là một chiến lược sáng suốt. Điều quan trọng là phải hiểu rằng Zelensky đang cố gắng tiếp cận NATO. Ông Trump biết điều này nhưng không thể để điều đó xảy ra. Nếu Ukraine gia nhập NATO, Hoa Kỳ sẽ bị ràng buộc bởi thỏa thuận phòng thủ tập thể của NATO—một cuộc tấn công vào một bên là một cuộc tấn công vào tất cả.
Bây giờ hãy xem xét những hàm ý lớn hơn: Ukraine và Nga coi thường nhau. Nếu Ukraine trở thành thành viên NATO, bất kỳ cuộc giao tranh nào trong tương lai giữa họ sẽ buộc Hoa Kỳ phải tham gia vào cuộc xung đột trực tiếp với Nga. Điều này có nghĩa là Thế chiến thứ III có thể xảy ra. Và nếu điều đó xảy ra, Trung Cộng sẽ phải chọn một bên—họ gần như chắc chắn sẽ liên kết với Nga. Vì vậy, những gì bạn chứng kiến tối nay là một sự sắp đặt. Trump và JD Vance biết rằng cách duy nhất để đạt được hòa bình là liên kết chiến lược, ít nhất là trên bề mặt, với Nga. …Tại sao?
Bởi vì Nga sẽ không bao giờ ký hiệp ước hòa bình nếu Ukraine được kết nạp vào NATO. Đây là lý do tại sao Trump bác bỏ lập luận của Zelensky. Và khi Zelensky, thấy vở kịch của mình thất bại, cố gắng quay lại và đề nghị một hiệp ước, ông Trump đã từ chối. Ý định thực sự của Zelensky rất rõ ràng—ông sẽ không đồng ý hòa bình trừ khi có các bảo đảm an ninh. Nhưng thực ra ông ấy đang nói gì? NATO phải chấp nhận Ukraine.
Tuy nhiên, Nga sẽ không bao giờ đồng ý hòa bình, biết rằng NATO, kẻ thù lịch sử của họ, sẽ bao vây họ. Ông Zelensky, ông Putin và ông Trump đều biết điều này. Zelensky, nghĩ rằng mình có sự ủng hộ của Đảng Dân chủ, tin rằng mình có thể thực hiện động thái táo bạo này trên truyền hình trực tiếp. Nhưng ông Trump và ông Vance đã nhìn thấu điều đó và qua mặt ông ta.
Họ biết rằng, trong ngắn hạn, Đảng Dân chủ và giới truyền thông sẽ cố gắng lợi dụng thời điểm này để chống lại họ. Nhưng họ cũng biết rằng họ có hai năm trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ để chứng minh chiến lược của họ là đúng đắn. Vì vậy, họ đã giữ vững lập trường của mình – một cách xuyên suốt.
Bây giờ, Zelensky sẽ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc lùi bước và chấp nhận các điều khoản của ông Trump. Nhưng đây là phần thiên tài – Ông Trump thực sự đang bảo vệ Ukraine mà không kéo Hoa Kỳ vào chiến tranh. Bằng cách đàm phán một thỏa thuận khoáng sản, Tổng thống Trump bảo đảm rằng người Mỹ sẽ tham gia vào ngành khai thác mỏ của Ukraine. Điều này ngăn cản Nga phát động một cuộc xâm lược, vì tấn công Ukraine sẽ có nghĩa là gây nguy hiểm đến tính mạng của người Mỹ – điều này sẽ buộc Hoa Kỳ phải đáp trả.
Ông Trump đã chơi cả hai bên như một kỳ thủ cờ vua lão luyện. Cuối cùng, Zelensky sẽ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc nhượng bộ, bởi vì nếu không có sự hỗ trợ của Hoa Kỳ, Ukraine không thể giành chiến thắng trong một cuộc chiến kéo dài với Nga và một khi các công ty Hoa Kỳ có hoạt động khai thác mỏ ở Ukraine, Putin sẽ không thể tấn công mà không gây ra hậu quả quốc tế to lớn…
Ván bài của Tổng thống Ukraine Zelensky đã bị lật ngửa ngày từ đầu!
https://vietnamthoibao.org/vntb-van-bai-lat-ngua/
Không có nhận xét nào