Trịnh Hữu Long /Tạp chí Luật Khoa
22/10/2024
Đại tướng Lương Cường tuyên thệ nhậm chức chủ tịch nước chiều ngày 21/10/2024 tại Quốc hội. Ảnh: VOV.
Lần đầu tiên kể từ thời Lê Đức Anh làm chủ tịch nước (1992 - 1997), Việt Nam mới lại có một tướng quân đội nắm giữ Phủ Chủ tịch.
Đại tướng Lương Cường, ủy viên Bộ Chính trị và ủy viên thường trực Ban Bí thư của Đảng Cộng sản vừa được Quốc hội bầu làm chủ tịch nước vào chiều ngày 21/10/2024 tại Hà Nội với số phiếu 100% đại biểu có mặt (440/440). [1]
Ông là chủ tịch nước thứ tư trong nhiệm kỳ này (2021 - 2025), sau các ông Nguyễn Xuân Phúc, Võ Văn Thưởng và Tô Lâm.
Theo BBC News Tiếng Việt, ông Lương Cường là “trường hợp đặc biệt” về nhân sự đảng vì chưa làm trọn một nhiệm kỳ ủy viên Bộ Chính trị, cũng không có kinh nghiệm làm lãnh đạo tỉnh hay lãnh đạo bộ, ngành. [2]
Lại một lần nữa, Đảng Cộng sản không thể nhất thể hóa hai chức danh tổng bí thư và chủ tịch nước một cách ổn định, lâu dài. Ông Tô Lâm chỉ nắm chức chủ tịch nước trong vỏn vẹn 150 ngày, kém xa so với người còn lại từng kiêm nhiệm hai ghế là ông Nguyễn Phú Trọng từ 2018 đến 2021 (hai năm rưỡi).
Ông Lương Cường là quân nhân thứ hai từng nắm giữ chức chủ tịch nước.
Đại tướng Tô Lâm kể từ đây chỉ còn giữ chức tổng bí thư. Với việc ông Cường lên làm chủ tịch nước, hai chức vụ đảng trưởng và quốc trưởng hiện nay nằm trong tay hai đại tướng của các lực lượng vũ trang (công an và quân đội).
Chức chủ tịch nước trong mô hình chính thể Việt Nam xưa nay được xem là chức vụ nặng tính lễ nghi mà ít thực quyền. [3] Quyền lực thực tế của chủ tịch nước nằm ở vị trí của người này trong Đảng Cộng sản.
Điều họ không nói
Theo đúng thủ tục, trước khi bầu Đại tướng Lương Cường làm chủ tịch nước, Quốc hội phải bỏ phiếu miễn nhiệm Chủ tịch nước Tô Lâm. Tuy nhiên, điều bất thường là báo chí nhà nước gần như không đưa tin này.
Các bản tin của Trang tin Văn phòng Chủ tịch nước ngày 21/10/2024. Ảnh: Chụp màn hình.
Theo khảo sát của Luật Khoa tạp chí trên các báo Nhân Dân, Việt Nam Thông tấn xã, Báo điện tử Chính phủ, website Đài Tiếng nói Việt Nam, website Đài Truyền hình Việt Nam, Thanh Niên, Tuổi Trẻ, VnExpress vào thời điểm 20:00 ngày 21/10, không có báo nào đưa tin việc miễn nhiệm ông Tô Lâm.
Website của Văn phòng Chủ tịch nước cũng không đăng tin này.
Các bản tin về ông Lương Cường không nhắc tới thủ tục miễn nhiệm ông Tô Lâm.
Dân Việt là tờ duy nhất chúng tôi khảo sát được có đăng tin này với tiêu đề “Tổng Bí thư Tô Lâm thôi giữ chức Chủ tịch nước". [4]
Thông tin nổi bật nhất về ông Tô Lâm trong ngày hôm nay là bài phát biểu của ông trước Quốc hội về việc phải bỏ tư duy không quản được thì cấm. [5]
Khoảng trắng lớn trong lý lịch của ông Lương Cường
Điều bất thường thứ hai là một khoảng trắng lớn trong tiểu sử chính thức của Chủ tịch nước Lương Cường do các báo đăng ngày hôm nay. [6]
Tiểu sử tóm tắt của Chủ tịch nước Lương Cường trên Tuổi Trẻ không có thời kỳ trước tháng 5/2003. Ảnh: Chụp màn hình.
Các kênh nhà nước đồng loạt đăng một bản tiểu sử của ông Lương Cường, trong đó nói năm 1975 ông “gia nhập quân đội”, rồi bỏ trống lý lịch của ông từ đó cho tới năm 2003. Tiểu sử đăng trên báo Báo Tuổi Trẻ thậm chí không có thông tin trước tháng 5/2003.
Duy có một bản lý lịch khác của ông, do báo Quân đội Nhân dân đăng cùng ngày, cung cấp thông tin khá chi tiết các chức vụ của ông Lương Cường trước năm 2003: “Trợ lý cán bộ, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Hoàng Liên Sơn; Trợ lý cán bộ, Sư đoàn 355; Trợ lý, Trưởng Ban nhân sự, Phòng Cán bộ, Cục Chính trị, Quân khu 2; Phó Trung đoàn trưởng về Chính trị, Bí thư Đảng ủy Trung đoàn 174, Sư đoàn 316, Quân khu 2; Phó Trung đoàn trưởng về Chính trị, Bí thư Đảng ủy Trung đoàn 98, Sư đoàn 316, Quân khu 2; Trợ lý Phòng Nhân sự, Phó Trưởng Phòng, Trưởng Phòng Nhân sự, Cục Cán bộ, Tổng cục Chính trị; Phó Cục trưởng phụ trách nhân sự, Đảng ủy viên Cục Cán bộ, Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam”. [7]
Như vậy, trong giai đoạn này, binh nghiệp của ông gắn với Quân khu 2, nghĩa là các tỉnh phía Tây Bắc - trong đó có nhiều tỉnh có biên giới trên bộ giáp Trung Quốc và Lào - gồm: Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Tuyên Quang, Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu, Sơn La, Điện Biên, Yên Bái.
Điều đó có nghĩa binh nghiệp của ông Lương Cường gắn với Chiến tranh Biên giới với Trung Quốc năm 1979 và thời kỳ căng thẳng giữa hai bên kéo dài cho tới năm 1990.
Tiểu sử rút gọn của ông cũng nói ông từng làm bí thư đảng ủy Quân khu 3 (2008 - 2011), là một quân khu có biên giới với Trung Quốc trên bộ (Quảng Ninh) và trên biển (Vịnh Bắc Bộ).
Quy trình khép kín
Quy trình đưa tướng Cường lên hàng nguyên thủ quốc gia hoàn toàn đóng kín với công chúng.
Quyết định này được Đảng Cộng sản Việt Nam quyết định trong các cuộc họp kín của họ. Kết quả không được công bố với công chúng.
Cho tới trước khi báo chí nhà nước loan tin Lương Cường được bầu, công chúng không biết ai là người được đề cử cho chức danh này.
Phiên họp miễn nhiệm Chủ tịch nước Tô Lâm và bầu chủ tịch nước mới không được tường thuật trực tiếp trên truyền hình.
Như thường lệ, công chúng không được vào hội trường Quốc hội để quan sát phiên họp như thực hành ở các nước dân chủ; trong khi đó nhiều đại diện ngoại giao nước ngoài được dự khán.
Tiếp theo là gì?
Chủ tịch nước xưa nay đều có chân ủy viên thường vụ trong hai cơ quan lãnh đạo của các lực lượng vũ trang là Quân ủy Trung ương và Đảng ủy Công an Trung ương.
Chủ tịch nước Lương Cường vốn từng là ủy viên thường vụ Quân ủy Trung ương từ năm 2016 cho tới 4/2024, trước khi khi được bầu làm ủy viên thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng vào tháng 5/2024.
Theo thông lệ, trong những ngày sắp tới, ông sẽ được bầu vào cả hai cơ quan đảng nói trên.
Chú thích
CHUNG, T., LONG, T., & AN, N. (2024, October 21). Đại tướng Lương Cường được bầu làm Chủ tịch nước. TUOI TRE ONLINE; tuoitre.vn. https://tuoitre.vn/dai-tuong-luong-cuong-duoc-bau-lam-chu-tich-nuoc-20241020200235445.htm
Ông Lương Cường thăm Trung Quốc: Chuyến đi lặng lẽ có ý nghĩa thế nào? BBC News Tiếng Việt. https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cvgd2y621zyo
Long, T. H. (2021, April 7). Vị trí chủ tịch nước: Đầu tàu mà không phải đầu tàu | Luật Khoa tạp chí. Luật Khoa Tạp Chí. https://www.luatkhoa.com/2021/04/vi-tri-chu-tich-nuoc-dau-tau-ma-khong-phai-dau-tau
PV. (2024, October 21). Tổng Bí thư Tô Lâm được miễn nhiệm chức Chủ tịch nước. Danviet.vn; https://danviet.vn. https://danviet.vn/tong-bi-thu-to-lam-duoc-mien-nhiem-chuc-chu-tich-nuoc-20241021134940606.htm
Lê Hiệp. (2024, October 21). Tổng Bí thư Tô Lâm: Không hành chính hóa Quốc hội trong kỳ họp 8. Thanhnien.vn; https://thanhnien.vn. https://thanhnien.vn/tong-bi-thu-chu-tich-nuoc-khong-hanh-chinh-hoa-hoat-dong-cua-quoc-hoi-luat-hoa-nghi-dinh-thong-tu-185241021101358794.htm
TRUNG HƯNG. (2024, October 21). [Infographic] Tiểu sử Chủ tịch nước Lương Cường. Báo Nhân Dân Điện Tử. https://nhandan.vn/infographic-tieu-su-chu-tich-nuoc-luong-cuong-post837742.html
Ngọc, M. (2024, October 21). Tóm tắt tiểu sử Chủ tịch nước Lương Cường. Https://Www.qdnd.vn; Báo Quân đội nhân dân. https://www.qdnd.vn/chinh-tri/tin-tuc/tom-tat-tieu-su-chu-tich-nuoc-luong-cuong-799666
https://www.luatkhoa.com/2024/10/tuong-luong-cuong-len-chu-tich-nuoc-va-hai-dieu-bat-thuong/
Không có nhận xét nào