Tất cả những linh hồn bị tổn thương
Của Volker Weidermann, Tuần báo DIE ZEIT, ĐỨC
Ngày 10 tháng 10 năm 2024, 17:20 giờ
Người dịch: Đỗ Thị Thu Trà
Hiệu đính: Nguyễn Xuân Xanh
11/10/2024
Thời gian như một con sóng, gần như tàn nhẫn trong sự khắc nghiệt của nó khi nó cuốn trôi cuộc sống của cô, một cuộc sống mà cô phải liên tục nỗ lực để nó không tan vỡ.”
― Han Kang, The Vegetarian
Cơn mưa này là nước mắt của những linh hồn đã khuất.
― Han Kang, Human Acts
Han Kang tại Stockholm, tháng 3 năm 2024 © Alexander Mahmoud/imago images
Lời nói đầu
Xin gửi đến anh chị đọc giả bài biết sau đây của tác giả Volker Weidermann trên tuần báo Đức DIE ZEIT, ngày 10/10/2024. Bài viết có lẽ muốn khắc họa tâm trạng, cảm xúc và cả nhân sinh quan của Han Kang đã là động lực thôi thúc bà cầm bút. Bạo lực là đề tài chính mà con người gây cho nhau, và cho các sinh linh trên trái đất, xuất hiện dưới nhiều hình thức từ thô bạo, tàn nhẫn đến tinh tế. Có lẽ các nhà văn, nhà phê bình văn học mới đánh giá được tốt hơn các tác phẩm của bà. Nhưng DIE ZEIT đã đưa ra một ý kiến của họ. Volker Weidermann là một cây bút, nhà phê bình văn học, tác giả của nhiều quyển sách về lịch sử văn học, và nhà văn có giá trị. Có thể xem bio hoạt động của ông tại đây: https://en.wikipedia.org/wiki/Volker_Weidermann
Đề tài bạo lực cũng thích hợp cho mùa giải Nobel năm nay khi Giải Nobel Hòa bình 2024 vừa được trao cho tổ chức Nihon Hidankyo của Nhật Bản, một phong trào cơ sở của những người sống sót sau vụ đánh bom nguyên tử. Bạo lực hiện đang đe dọa nhân loại nghiêm trọng.
Xin giới thiệu và cảm ơn tuần báo DIE ZEIT.
Nguyễn Xuân Xanh
Nhà văn Han Kang trong văn chương của bà đã làm lay chuyển nền tảng của thế giới chúng ta, một thế giới được xây dựng trên bạo lực. Ủy ban Nobel đã đưa ra một quyết định tuyệt vời.
Chính vì điều này, vì một tác phẩm văn học nhẹ nhàng, sâu sắc, chưa bao giờ tự khẳng định mình một cách khoe khoang, mà giải Nobel trước đây đã được tạo ra. Để thông báo với thế giới, bằng sự ồn ào mạnh mẽ nhất và sức mạnh định chế, về ý nghĩa, vẻ đẹp và sức mạnh thay đổi cuộc đời của một tác giả, người mà nhiều người trước đây có thể chưa từng nghe nói đến. Bây giờ, thế giới đã nghe về bà, tác giả người Hàn Quốc Han Kang, 53 tuổi, và đó thực sự là một tin tuyệt vời. Trong năm cuốn tiểu thuyết đã được xuất bản bằng tiếng Đức, Han Kang không ngừng thách thức sự bình thường của chúng ta, thói quen của thế giới mà chúng ta đang sống trong đó. Chủ đề xuyên suốt các tác phẩm của bà là bạo lực. Bạo lực mà chúng ta gây ra cho nhau và cho các sinh vật trên hành tinh này hàng ngày.
Trong cuộc trò chuyện với báo ZEIT, bà kể về khoảnh khắc khi một điều gì đó trong bà đã tan vỡ. Bà khi đó mới 10 tuổi. Bà đã lấy một cuốn sách ảnh từ kệ sách của cha mình, cuốn sách mà ông đã đặt áp lưng vào tường để che giấu khỏi đứa trẻ. Đó là cuốn sách tài liệu về cuộc nổi dậy của sinh viên tại thành phố Gwangju, quê hương của bà. Gia đình Han Kang đã rời thành phố này không lâu trước đó để chuyển đến Seoul. Han Kang kể lại: “Tôi nhớ rõ khoảnh khắc khi tôi nhìn thấy khuôn mặt biến dạng của một cô bé. Cô bé ấy bị đâm bằng một lưỡi lê. Ngay khoảnh khắc đó, có một điều gì đó tan vỡ trong tôi, một điều gì đó mong manh mà tôi không biết là nó đã tồn tại.”
Han Kang, người lớn lên ở Seoul, học văn học Hàn Quốc và ban đầu viết thơ, trong các tác phẩm của mình không bao giờ cố gắng chữa lành, che giấu hay che đậy sự vỡ vụn trong chính bà. Bà mô tả sự kinh hoàng của thế giới, bạo lực, và quan trọng hơn, nó vẫn tiếp tục tác động trong những người sống sót. Tác phẩm con người là cuốn sách mà bà viết về những hành động bạo lực vẫn còn bị che giấu ở Hàn Quốc cho đến ngày nay. Bà cảm thấy có trách nhiệm viết về điều đó suốt nhiều năm. Điều này cũng một phần đến từ việc người con trai của một gia đình chuyển đến sống trong ngôi nhà của Han Kang đã bị giết trong cuộc nổi dậy. Nếu gia đình bà vẫn ở lại, liệu bà có sống sót không? Cậu bé đó có phải đã chết vì sự im lặng của bà không? Bà có cảm thấy mình có tội không?
Trong cuốn tiểu thuyết, bà viết: “Trong tôi có một sức mạnh kỳ lạ, điều đó đã mang lại cho tôi sự tự tin. Không phải sinh ra từ cái chết. Mà từ cơn lũ suy nghĩ không bao giờ dứt. Ai đã giết tôi? Ai đã giết chị tôi? Tại sao? Càng nghĩ về nó, sức mạnh trong tôi càng mạnh mẽ.”
Chủ đề của Han Kang là bạo lực và những gì còn lại từ nó, trong tâm hồn của những người sống sót, trong không khí chúng ta hít thở, trong các cuộc trò chuyện mà chúng ta thực hiện, trong những sự đánh đập, dù là bằng lời nói hay thể xác, mà chúng ta gây ra. “Nó giống như bụi phóng xạ rơi xuống sau một vụ nổ bom hạt nhân,” Han Kang nói trong cuộc trò chuyện. “Chất độc, cái chết, ký ức, nó có mặt trong tất cả mọi thứ, trong thiên nhiên, trong con người, trong thế giới ngày nay, nó nằm ẩn giấu và tỏa ra.”
Cuốn sách mạnh mẽ nhất của bà cho đến nay, tác phẩm đã giúp bà giành giải Man Booker International, là Người Ăn Chay. Và cuốn sách này không nói về chiến tranh hay nổi dậy, mà nói về sự bình thường trong một cuộc sống hôn nhân ở Hàn Quốc ngày nay. Một cuộc hôn nhân trung bình, người chồng thậm chí đã chọn vợ vì sự bình thường của cô ta. Đó sẽ là một cuộc sống hôn nhân yên bình, thành công vừa phải và ổn định.
Tuy nhiên, sau đó, người vợ có một giấc mơ. Cô mơ về những con vật bị hành hạ và giết chết mà con người ăn hàng ngày. Cô nghe thấy tiếng la hét, nhìn thấy máu, cảm nhận nỗi đau – đột nhiên, chỉ trong một khoảnh khắc. Và cô quyết định – thay đổi cuộc đời mình. Cô tháo hết thịt trong tủ lạnh vào ban đêm và sẽ không bao giờ chạm vào miếng thịt nào nữa. Thực ra chỉ là một bước nhỏ, nhưng nền tảng của sự bình thường trong cuộc hôn nhân của cô bắt đầu bị xói mòn. Cô giờ đây trở thành một lời tố cáo sống động. Dường như cô đang gợi lên một thứ hối lỗi lương tâm sâu kín trong những người mà cô giao tiếp, thứ mà chính họ cũng không nhận ra. Cô chỉ cảm nhận rằng người phụ nữ này sẽ gây nguy hiểm cho họ. Cô làm xáo trộn sự bình thường của họ. Cô làm cho mảnh đất vững chắc mà họ đứng trên đó lung lay. Ánh mắt của cô đủ để phá vỡ không khí thoải mái của một bữa tiệc. Người chồng nghĩ: “Tôi không hiểu được điều gì đang xảy ra trong đầu cô ấy, nhưng ít nhất giờ tôi biết rằng cô ấy là một cái hầm bẫy không đáy đối với tôi.”
DIE ZEIT
https://rosetta.vn/nguyenxuanxanh/giai-thuong-nobel-van-chuong-2024-tat-ca-nhung-linh-hon-bi-ton-thuong/
Không có nhận xét nào