Võ Thái Hà tổng hợp
Trung Quốc tập trận bắn đạn thật trên biển Hoa Đông từ ngày 8/1
08/01/2024
Ảnh minh họa một cuộc tập trận của Trung Quốc và Nga ở Biển Hoa Đông.
Trung Quốc sẽ tiến hành tập trận bắn đạn thật ở một số khu vực trên Biển Hoa Đông từ 10 giờ sáng đến 3 giờ chiều vào 8 và 9 tháng 1, theo cơ quan an toàn hàng hải Trung Quốc.
Cơ quan này cho biết trong một tuyên bố hôm 8/1 rằng không có tàu thuyền nào được phép đi vào khu vực được chỉ định.
Tuyên bố cho biết cuộc tập trận diễn ra ở vùng biển ngoài khơi Ninh Ba và Chu Sơn, các thành phố cảng nằm ngay phía nam trung tâm tài chính Thượng Hải.
Trước đó, hãng thông tấn Kyodo của Nhật Bản đưa tin hôm 30/12 rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã chỉ thị cho lực lượng bảo vệ bờ biển tăng cường các hoạt động nhằm khẳng định chủ quyền đối với quần đảo nhỏ ở Hoa Đông do Tokyo kiểm soát nhưng cũng bị Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền, vẫn theo Reuters.
Để đáp lại mệnh lệnh mà báo cáo cho biết được ông Tập đưa ra vào tháng 11, lực lượng bảo vệ bờ biển đã vạch ra kế hoạch cử tàu tuần tra hàng ngày trong năm 2024 gần các đảo nhỏ mà Nhật Bản gọi là Senkaku và Điếu Ngư ở Trung Quốc.
Kyodo cho biết, các tàu bảo vệ bờ biển cũng sẽ chịu trách nhiệm tiến hành kiểm tra tại chỗ các tàu đánh cá Nhật Bản nếu cần thiết, Kyodo cho biết.
Mối quan hệ của Nhật Bản với Trung Quốc từ lâu đã bị cản trở bởi tranh chấp lãnh thổ đối với nhóm đảo nhỏ không có người ở.
Thủ tướng Nhật Fumio Kishida đã nhắc lại những quan ngại sâu sắc của Nhật về vấn đề này khi ông hội đàm với ông Tập tại Hoa Kỳ vào tháng 11, chính phủ Nhật Bản cho biết vào thời điểm đó.
Ngũ Giác Đài: Không có kế hoạch rút quân Mỹ khỏi Iraq
09/01/2024
Thành viên của một tổ chức Hồi giáo người Shi-a Iraq tham dự đám tang của một chiến binh thiệt mạng trong cuộc không kích của Mỹ vào Baghdad, ngày 4/1/2024.
Ngũ Giác Đài hôm thứ Hai 8/1 cho biết hiện không có kế hoạch rút khoảng 2.500 binh sĩ Mỹ khỏi Iraq, bất chấp thông báo của Baghdad vào tuần trước rằng họ sẽ bắt đầu tiến trình chấm dứt liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu ở nước này.
Thiếu tướng Không quân Patrick Ryder phát biểu trong một cuộc họp báo: “Hiện tại, tôi không biết về bất kỳ kế hoạch nào (kế hoạch rút quân). Chúng tôi tiếp tục tập trung cao độ vào nhiệm vụ đánh bại Nhà nước Hồi giáo ISIS”. Ông nói thêm rằng lực lượng Mỹ có mặt ở Iraq theo lời mời của chính phủ nước này.
Ông Ryder nói ông cũng không biết về bất kỳ thông báo nào của Baghdad gửi Bộ Quốc phòng về quyết định rút quân Mỹ và đề nghị các phóng viên liên hệ với Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ về bất cứ thảo luận ngoại giao nào về vấn đề này.
Văn phòng Thủ tướng Mohammed Shia al-Sudani hôm thứ Sáu 5/1 đã loan báo các động thái rút lực lượng Mỹ ra khỏi Iraq sau cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Hoa Kỳ ở Baghdad bị chính phủ lên án. Ngũ Giác Đài cho biết cuộc tấn công đã giết chết một thủ lĩnh dân quân chịu trách nhiệm về các cuộc tấn công gần đây nhằm vào nhân viên Mỹ.
Văn phòng ông Sudani đưa ra một tuyên bố cho biết một ủy ban sẽ được thành lập để “đưa ra các thỏa thuận nhằm chấm dứt vĩnh viễn sự hiện diện của lực lượng liên minh quốc tế ở Iraq.”
Tuyên bố dẫn lời ông Sudani nói: “Chúng tôi nhấn mạnh lập trường vững chắc của mình trong việc chấm dứt sự tồn tại của liên minh quốc tế sau khi những lý do biện minh cho sự tồn tại của liên minh này đã chấm dứt”.
Cuộc tấn công của Mỹ hôm thứ Năm 4/1, diễn ra 4 năm sau một vụ khác ở Baghdad giết chết một vị tướng nổi tiếng của Iran, đã gây ra sự phẫn nộ trong các nhóm liên kết với Iran và yêu cầu chính phủ chấm dứt sự hiện diện của liên minh ở Iraq.
Cuộc tấn công đã được Tổng thống Joe Biden và Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin cho phép trước khi ông Austin nhập viện ngày đầu năm mới, và hiện ông vẫn đang nằm viện.
Hoa Kỳ có 900 binh sĩ ở Syria cùng với quân đội ở Iraq trong một nhiệm vụ mà họ cho biết là cố vấn và hỗ trợ các lực lượng địa phương đang cố gắng ngăn chặn sự hồi sinh của Nhà nước Hồi giáo, mà vào năm 2014, đã chiếm giữ phần lớn lãnh thổ của cả hai nước trước khi bị đánh bại.
Kể từ khi cuộc chiến Israel-Hamas bắt đầu vào tháng 10/2023, quân đội Mỹ đã bị tấn công ít nhất 100 lần ở Iraq và Syria, thường là bằng sự kết hợp giữa rốc-két và máy bay không người lái.
Ông Sudani có quyền kiểm soát hạn chế đối với một số phe phái được Iran hậu thuẫn, những phe phái mà ông cần sự hỗ trợ để giành được quyền lực một năm trước và hiện đã thành lập một khối hùng mạnh trong liên minh cầm quyền của ông.
Tháng trước, Hoa Kỳ cũng thực hiện các cuộc không kích trả đũa ở Iraq sau một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của các phần tử hiếu chiến liên kết với Iran khiến một quân nhân Mỹ rơi vào tình trạng nguy kịch và hai người khác bị thương.
Trung Quốc cáo buộc Mỹ ‘bắt nạt kinh tế’
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ning phát biểu trong cuộc họp Bộ Ngoại giao Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (Ảnh: PEDRO PARDO/AFP qua Getty Images)
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh cho biết hôm thứ Hai (8/1) rằng những hạn chế do Mỹ áp đặt đối với xuất khẩu chip máy tính sang Trung Quốc vượt ngoài khái niệm an ninh quốc gia và phá hủy chuỗi cung ứng.
Chính quyền Biden đã đưa ra một loạt biện pháp kiểm soát xuất khẩu sâu rộng vào năm 2022 nhằm làm chậm tiến bộ công nghệ của Trung Quốc, quyết định này được thúc đẩy bởi những lo ngại về an ninh quốc gia. Trong đó có lệnh cấm bán cho Trung Quốc một số loại chip bán dẫn – dù được sản xuất ở bất cứ đâu trên thế giới bằng thiết bị của Mỹ. Và cấm vận chuyển chip cho hệ thống siêu máy tính và trí tuệ nhân tạo (AI).
Phát biểu tại cuộc họp báo hàng tuần ở Bắc Kinh, Bà Mao nói rằng Mỹ đã đàn áp “một cách vô lý” các doanh nghiệp bán dẫn của Trung Quốc, theo tờ Thời Báo Hoàn Cầu, đồng thời nói thêm rằng những hạn chế này là “một hành động bắt nạt kinh tế”.
Bộ Thương mại Mỹ cũng tuyên bố sẽ tiến hành đánh giá chuỗi cung ứng chất bán dẫn vào tháng Một để “giảm thiểu rủi ro an ninh quốc gia” do Bắc Kinh gây ra.
“Mỹ đang lấy ‘an ninh quốc gia’ làm cái cớ để hạn chế xuất khẩu chip sang Trung Quốc, nhưng trên thực tế, các sáng kiến liên quan của họ hoàn toàn vượt ra ngoài ranh giới của khái niệm an ninh quốc gia, do đó hoạt động buôn bán chip dân dụng thông thường bị hạn chế đáng kể”, bà Mao nói.
Bà nói thêm, những hành động như vậy cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự ổn định của chuỗi sản xuất và cung ứng quốc tế.
Jensen Huang, CEO của NVIDIA, phát biểu trong cuộc họp báo của Computex 2023 tại Đài Bắc vào 30/5/2023. (Ảnh minh họa: SAM YEH/AFP qua Getty Images)
Theo Thời Báo Hoàn Cầu, card đồ họa Nvidia RTX4090 do Mỹ sản xuất, được thiết kế chủ yếu để sử dụng cho trò chơi máy tính, đã bị ngừng bán ở Trung Quốc do các biện pháp kiểm soát xuất khẩu. Thay vào đó, nhà sản xuất chip AI hàng đầu thế giới này gần đây đã tiết lộ một phiên bản card đồ họa chậm hơn, kém mạnh mẽ hơn, tuân thủ các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Hoa Kỳ và có thể được bán ở quốc Trung Quốc.
Công ty công nghệ ASML của Hà Lan, một công ty chủ chốt trong chuỗi cung ứng sản xuất chất bán dẫn toàn cầu, được cho là đã hủy các chuyến hàng máy móc vi mạch công nghệ cao sang Trung Quốc vào tuần trước sau khi bị chính phủ Mỹ gây áp lực.
Trung Quốc hôm Chủ nhật (7/1) đã công bố các biện pháp trừng phạt của riêng mình đối với 5 công ty công nghiệp quốc phòng Mỹ, với lý do bán vũ khí cho Đài Loan và các lệnh trừng phạt đơn phương mà Mỹ đã áp dụng đối với các công ty và cá nhân Trung Quốc.
Anh Nguyễn, theo RT
Mỹ cố gắng ngăn xung đột ở Gaza lan rộng
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken sẽ đến Israel vào thứ Ba – chuyến thăm thứ tư của ông kể từ tháng 10. Trong chuyến công du khu vực kéo dài một tuần, ông đang cố gắng giữ cho cuộc chiến giữa Israel và Hamas không lan thành xung đột khu vực. Trong thời gian dừng chân ở Qatar, ông cảnh báo xung đột “có thể dễ dàng di căn lan rộng.” Nhưng có lẽ nó đã di căn rồi.
Hôm thứ Hai, một cuộc không kích của Israel ở miền nam Lebanon đã giết chết chỉ huy của lực lượng Radwan, một đơn vị đặc công tinh nhuệ của nhóm chiến binh Hizbullah. Nó diễn ra chỉ vài ngày sau đòn tấn công bằng máy bay không người lái của Israel vào Beirut làm chết Saleh al-Arouri, một trong những thủ lĩnh hàng đầu của Hamas. Khi Israel bắt đầu rút bớt binh sĩ khỏi Gaza, các đòn tấn công ở Lebanon đang làm dấy lên lo ngại nước này sẽ chuyển trọng tâm và mở rộng giao tranh lên mặt trận phía bắc. Cho đến hiện tại, Tel Aviv vẫn tỏ ra thận trọng. Nhưng các quan chức Mỹ ngày càng lo ngại sự thận trọng của Binyamin Netanyahu sẽ không kéo dài.
Liệu Trump có thể bị kiện ở toà hình sự?
Vào thứ Ba, các luật sư của Donald Trump sẽ cố gắng thuyết phục một tòa án ở Washington, DC, bác bỏ vụ kiện về gian lận bầu cử của cựu tổng thống. Các cựu tổng thống không thể bị kiện ra tòa dân sự vì những hành động mà họ đã thực hiện khi đương nhiệm có liên quan đến nhiệm vụ công. Nhưng ông Trump muốn “quyền miễn trừ tuyệt đối” này được mở rộng sang cả toà hình sự. Các luật sư của ông nhấn mạnh nếu không có sự bảo vệ rộng rãi như vậy, “các cuộc truy tố có động cơ chính trị” sẽ ám ảnh các tổng thống tương lai. Trong lập luận phản bác, công tố viên Jack Smith cho rằng âm mưu lật ngược kết quả bầu cử không cấu thành nhiệm vụ công.
Ông Smith biết sẽ có khó khăn phía trước. Hồi tháng 12, ông đã yêu cầu Tòa Tối cao bỏ qua quy trình kháng cáo thông thường và trực tiếp giải quyết. Yêu cầu của ông bị từ chối, nhưng vấn đề có thể sẽ quay lại bàn làm việc của các thẩm phán trong vòng vài tuần. Phiên tòa, dự kiến bắt đầu vào ngày 4 tháng 3, là một trong năm phiên tòa mà ông Trump sẽ phải đối mặt trong năm 2024. Bất kỳ sự chậm trễ nào cũng có thể khiến phán quyết bị lùi về sau ngày bầu cử.
Các thử thách cho thị trường năng lượng 2024
Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ EIA sẽ công bố dự báo hai năm một lần về thị trường năng lượng vào thứ Ba. Triển vọng có vẻ ảm đạm. Ở Biển Đỏ, Mỹ đang cân nhắc tấn công Houthi, một nhóm chiến binh Yemen thường xuyên tấn công các tàu trong tuyến đường vận chuyển 8-10% lượng dầu và khí đốt trên biển của thế giới. Căng thẳng gia tăng ở Trung Đông có nguy cơ lôi kéo các quốc gia vùng Vịnh vào cuộc chiến của Israel với Hamas. Trong khi đó, Nga tiếp tục tấn công Ukraine, cho thấy các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với các dự án khí đốt của nước này sẽ không sớm kết thúc. Bất kỳ leo thang nào ở Biển Đen cũng có thể cản trở nhiều chuyến hàng dầu hơn.
Nhưng EIA có lẽ sẽ giữ bình tĩnh. Sau nhiều năm giá cao, các nhà sản xuất dầu ngoài vùng Vịnh đã tăng sản lượng và thị trường đang dư thừa. Châu Âu đang tràn ngập khí đốt, một phần nhờ tích trữ tốt. Và nhu cầu cho cả dầu và khí đốt có vẻ sẽ tiếp tục giảm. Sẽ rất khó để thực sự phá vỡ thị trường năng lượng trong năm 2024.
Kinh tế Mexico vượt kỳ vọng
Dữ liệu chính thức công bố vào thứ Ba có thể cho thấy Mexico đã kết thúc năm 2023 với lạm phát năm khoảng 4,5% (và lạm phát “cốt lõi” 5,2%, không bao gồm giá thực phẩm và năng lượng biến động). Tháng 12 có thể là tháng thứ hai liên tiếp lạm phát tăng, sau khi đã giảm kể từ quý 3 năm 2022. Ngân hàng trung ương hiện không kỳ vọng đạt được mục tiêu 3% cho đến năm 2025. Mặc dù vậy, nền kinh tế thường chậm chạp của Mexico đang hoạt động khá tốt, với tăng trưởng GDP năm 2023 dự kiến vượt 3%.
Tiêu dùng tăng mạnh nhờ tổng thống Andrés Manuel López Obrador tăng lương tối thiểu, tăng trợ cấp xã hội, và tăng đầu tư công. Hoàn cảnh cũng thật tình cờ, khi nhiều công ty đang tìm đến Mexico để tránh căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ. Nhưng bản thân các nhà đầu tư lại chán nản với vẻ thất thường của ông López Obrador. Claudia Sheinbaum – cựu thị trưởng Thành phố Mexico khả năng cao sẽ chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 6, người thuộc đảng cầm quyền – có thể tỏ ra thân thiện với doanh nghiệp hơn.
Hạ sỹ Hải quân Mỹ bị bỏ tù vì chuyển thông tin quân sự cho Trung Quốc
Tác giả, Frances Mao
Vai trò, BBC News
09/01/2024
Nguồn hình ảnh, getty images
Chụp lại hình ảnh,
Triệu Văn Hằng đã bán thông tin về cuộc tập trận của hải quân Mỹ ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương
Một Hạ sỹ Hải quân Mỹ vừa bị kết án hơn hai năm tù sau khi thừa nhận đã cung cấp thông tin quân sự nhạy cảm cho Trung Quốc.
Tháng 10/2023, Triệu Văn Hằng, 26 tuổi, đã thừa nhận chuyển thông tin cho tình báo Trung Quốc để nhận hối lộ.
Triệu là một sĩ quan cấp thấp làm việc tại một căn cứ hải quân ở California.
Các quan chức Mỹ cho biết anh này đã chuyển thông tin về các cuộc diễn tập quân sự, mệnh lệnh tác chiến và cơ sở hạ tầng quan trọng từ năm 2021 đến năm 2023.
Cụ thể, các thông tin này bao gồm cuộc tập trận quy mô lớn của Hải quân Mỹ ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, các sơ đồ điện và bản thiết kế hệ thống radar đặt tại căn cứ của Mỹ trên đảo Okinawa, Nhật Bản.
Đây là căn cứ quan trọng của Hải quân Mỹ ở châu Á. Nước này đã coi khu vực mà họ gọi là “Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương” là một ưu tiên an ninh quan trọng và đang nỗ lực củng cố liên minh tại đây để đáp lại sự hiện diện quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc.
Trong những năm gần đây, Mỹ đã mở rộng các cuộc tập trận hải quân với đồng minh trong khu vực. Tuy nhiên, giới chức Mỹ không đưa ra bằng chứng nào cho thấy thông tin diễn tập hải quân của các nước khác đã bị xâm phạm.
Bộ Tư pháp Mỹ cho biết Triệu, người đã được cấp giấy phép và làm việc tại căn cứ Hải quân hạt Ventura ở Port Hueneme, đã cố ý xâm nhập vào các cơ sở quân sự và hải quân bị cấm “để thu thập và sao chép” thông tin.
Triệu cũng sử dụng "các phương thức liên lạc được mã hóa tinh vi" để chuyển thông tin, hủy bằng chứng và ngụy trang mối quan hệ của mình với một điệp viên Trung Quốc.
Triệu đã nhận ít nhất 14 khoản hối lộ từ tháng 8/2021 đến tháng 5/2023, với tổng số tiền tối thiểu là 14.866 USD (khoảng hơn 360 triệu VND).
Triệu sinh ở Trung Quốc, di cư sang Mỹ năm 2009, trở thành công dân năm 2012 và gia nhập hải quân 5 năm sau đó.
Anh ta bị bắt vào tháng Tám năm ngoái tại California và đã nhận tội gián điệp vào tháng Mười.
Hôm thứ Hai, một tòa án quận ở California đã kết án Triệu 27 tháng tù. Mức án cao nhất cho các cáo buộc này là 20 năm tù.
Hiện không có thông cáo nào về các phát biểu của Triệu. Nhà chức trách cũng không cung cấp thông tin về động cơ phạm tội của anh này, ngoài lý do tài chính.
Vào tháng Mười, sau khi Triệu nhận tội, Trợ lý Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Matthew Olsen cho biết các cơ quan tình báo của Trung Quốc “tích cực nhắm vào những người có giấy phép trong quân đội, tìm cách lôi kéo họ bằng tiền để cung cấp các thông tin chính phủ nhạy cảm”.
Vào thứ Hai, ông nhắc lại lời cảnh báo.
“Ông Triệu đã phản bội lời thề bảo vệ đất nước và gây nguy hiểm cho những người phục vụ trong quân đội Hoa Kỳ,” vị quan chức này nói.
Ông Olsen nói thêm rằng chính quyền Mỹ cam kết chống lại những nỗ lực của chính phủ Trung Quốc nhằm “phá hoại an ninh quốc gia của chúng ta”.
Một thành viên khác của Hải quân Mỹ là Nguỵ Kim Siêu, 22 tuổi, công dân Mỹ nhập tịch, cũng bị bắt năm ngoái, cùng thời điểm với Triệu, với cáo buộc âm mưu gửi thông tin quốc phòng cho mật vụ Trung Quốc.
Nguỵ từng phục vụ trên tàu tấn công đổ bộ USS Essex và bị cáo buộc giao hàng chục tài liệu, hình ảnh, video nêu chi tiết về hoạt động và hệ thống của các tàu cho Trung Quốc.
Chưa rõ liệu hai người đàn ông này có làm việc với cùng một mật vụ Trung Quốc hay không.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington hôm thứ Hai cho biết họ không biết chi tiết về trường hợp của Triệu. Họ cáo buộc chính phủ và truyền thông Mỹ đã thổi phồng các vụ gián điệp, trong đó có nhiều cáo buộc được cho là vô căn cứ.
Không có nhận xét nào