15/12/2023
" Mặc dù bệnh viêm phổi do vi khuẩn gây ra thường được điều trị bằng kháng sinh được gọi là macrolide, nhưng việc phụ thuộc quá nhiều vào các loại thuốc này đã dẫn đến mầm bệnh phát triển khả năng kháng thuốc. Các nghiên cứu cho thấy tỷ lệ kháng thuốc của M. pneumoniae với macrolide ở Bắc Kinh là từ 70% đến 90%. Cowling cho biết, sự kháng thuốc này có thể góp phần làm tăng tỷ lệ nhập viện do M. pneumoniae trong năm nay, vì nó có thể cản trở việc điều trị và làm chậm quá trình phục hồi sau nhiễm trùng viêm phổi do vi khuẩn".
Các nhà khoa học dự đoán bệnh hô hấp sẽ gia tăng, nhưng những gì đang xảy ra ở Trung Quốc là điều bất thường.
Trung Quốc đang vật lộn với sự gia tăng các bệnh về đường hô hấp, bao gồm cả viêm phổi, ở trẻ em. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết tuần trước rằng các bệnh nhiễm trùng thông thường trong mùa đông - chứ không phải bất kỳ mầm bệnh mới nào - là nguyên nhân khiến số ca nhập viện tăng đột biến. Các nhà dịch tễ học dự đoán sẽ có một đợt gia tăng số ca nhiễm trùng ở nước này vào mùa đông này, đây là lần đầu tiên Trung Quốc không có các hạn chế về COVID-19 kể từ khi đại dịch bắt đầu vào năm 2020.
Điều bất thường, theo các nhà dịch tễ học, là tỷ lệ mắc bệnh viêm phổi cao ở Trung Quốc. Khi các hạn chế về COVID-19 được nới lỏng ở các quốc gia khác, cúm và vi rút hợp bào hô hấp (RSV) đã khiến số ca mắc bệnh tăng đột biến.
WHO đã yêu cầu thông tin, bao gồm kết quả xét nghiệm và dữ liệu về các xu hướng gần đây về sự lây lan của các bệnh về đường hô hấp, từ cơ quan y tế Trung Quốc. Điều này diễn ra sau các báo cáo từ các phương tiện truyền thông và Chương trình theo dõi các bệnh mới nổi – một hệ thống công khai do Hiệp hội các bệnh truyền nhiễm quốc tế điều hành – về các cụm “viêm phổi chưa được chẩn đoán”.
Trong một tuyên bố ngày 23/11/2023, WHO cho biết các cơ quan y tế Trung Quốc cho rằng sự gia tăng số ca nhập viện kể từ tháng 10 là do các mầm bệnh đã biết, chẳng hạn như adenovirus, vi rút cúm và RSV, có xu hướng chỉ gây ra các triệu chứng nhẹ, giống cảm lạnh.
Tuy nhiên, sự gia tăng số trẻ nhập viện kể từ tháng 5, đặc biệt là ở các thành phố phía bắc như Bắc Kinh, chủ yếu là do Mycoplasma pneumoniae, một loại vi khuẩn lây nhiễm vào phổi. Đây là nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh 'viêm phổi đi bộ', một dạng bệnh thường tương đối nhẹ và không cần phải nghỉ ngơi tại giường hay nhập viện, nhưng điều đó đang ảnh hưởng nặng nề đến trẻ em trong năm nay.
Benjamin Cowling, nhà dịch tễ học tại Đại học Hong Kong, không ngạc nhiên trước làn sóng dịch bệnh. Ông nói: “Đây là một ‘sự gia tăng mùa đông’ điển hình về số ca nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính.” “Nó sẽ xảy ra sớm vào đầu năm nay một chút, có lẽ do dân số dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp tăng lên sau ba năm áp dụng các biện pháp phòng COVID được nới lỏng.”
Một hình mẫu quen thuộc
Sự bùng phát trở lại của các bệnh về đường hô hấp thông thường trong mùa đông đầu tiên sau khi nới lỏng các biện pháp chống đại dịch – chẳng hạn như đeo khẩu trang và hạn chế đi lại – đã trở thành mô hình quen thuộc ở các quốc gia khác. Vào tháng 11/2022, số người nhập viện vì cúm ở Hoa Kỳ là cao nhất vào thời điểm đó trong năm kể từ năm 2010.
Francois Balloux, nhà sinh học tính toán tại Đại học London ở Anh, cho biết, việc phong tỏa toàn quốc và các biện pháp khác được thực hiện để làm chậm sự lây lan của COVID-19 đã ngăn chặn mầm bệnh lây lan theo mùa, khiến mọi người có ít cơ hội hơn để xây dựng khả năng miễn dịch chống lại các vi sinh vật này, một hiện tượng được gọi là “nợ miễn dịch”. Balloux cho biết: “Vì Trung Quốc đã trải qua thời gian phong tỏa lâu hơn và khắc nghiệt hơn nhiều so với bất kỳ quốc gia nào khác trên trái đất, nên người ta dự đoán rằng những làn sóng ‘thoát phong tỏa’ đó có thể rất lớn ở Trung Quốc”.
Tuy nhiên, làn sóng bệnh tật ở Trung Quốc khác với làn sóng ở các nước khác. Một số quốc gia phải vật lộn với bệnh cúm và nhiễm trùng vi rút hợp bào hô hấp (RSV) trong đợt gia tăng mùa đông hậu COVID, nhưng ở Trung Quốc, tình trạng nhiễm trùng M. pneumoniae lại phổ biến. Cowling cho biết điều này thật đáng ngạc nhiên vì nhiễm trùng do vi khuẩn Mycoplasma pneumoniae thường mang tính cơ hội và diễn ra sau nhiễm trùng do vi rút, ví dụ như vi rút hợp bào hô hấp (RSV).
Mycoplasma pneumoniae là vi khuẩn có thể gây bệnh bằng cách làm tổn thương niêm mạc của hệ hô hấp (cổ họng, phổi, khí quản). Mọi người có thể có vi khuẩn trong mũi hoặc cổ họng lúc này hay lúc khác mà không bị bệnh. Người ta lây lan vi khuẩn Mycoplasma pneumoniae sang người khác bằng cách ho hoặc hắt hơi.
Mặc dù bệnh viêm phổi do vi khuẩn gây ra thường được điều trị bằng kháng sinh được gọi là macrolide, nhưng việc phụ thuộc quá nhiều vào các loại thuốc này đã dẫn đến mầm bệnh phát triển khả năng kháng thuốc. Các nghiên cứu cho thấy tỷ lệ kháng thuốc của M. pneumoniae với macrolide ở Bắc Kinh là từ 70% đến 90%. Cowling cho biết, sự kháng thuốc này có thể góp phần làm tăng tỷ lệ nhập viện do M. pneumoniae trong năm nay, vì nó có thể cản trở việc điều trị và làm chậm quá trình phục hồi sau nhiễm trùng viêm phổi do vi khuẩn.
Christine Jenkins, bác sĩ hô hấp tại Đại học Sydney ở Úc, cho biết các đợt gia tăng bệnh hô hấp trong mùa đông luôn là một thách thức, nhưng các hệ thống chăm sóc sức khỏe ở Trung Quốc hiện đang ở vị trí tốt hơn để giảm thiểu mức bệnh so với trước đại dịch. Cô nói rằng hệ thống giám sát dịch bệnh quốc gia tốt hơn, các xét nghiệm chẩn đoán và các biện pháp ngăn chặn sự lây truyền và ngăn ngừa tử vong hiện đã được áp dụng.
Jenkins cho biết thêm rằng ngay cả khi nhiễm trùng là do các mầm bệnh đã biết gây ra, điều quan trọng là phải theo dõi chúng chặt chẽ để giảm thiểu nguy cơ bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng. Cô nói: “Chúng ta đang ở trong một hoàn cảnh rất khác [với COVID-19], nhưng tôi không nghĩ chúng ta có thể tự mãn”.
Nguồn:
Gemma Conroy. What’s behind China’s mysterious wave of childhood pneumonia? Scientists expected a surge in respiratory disease, but what is happening in China is unusual. Nature. News Explainer. 27 November 2023. Available at https://www.nature.com/articles/d41586-023-03732-w.
Không có nhận xét nào