Quê Hương tổng hợp
Việt Nam trải thảm đỏ đón tiếp chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình
Minh Anh /RFI
12/12/2023
Lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình cùng phu nhân và đông đảo quan chức cao cấp chính phủ Trung Quốc hôm nay, 12/12/2023, đến Việt Nam, bắt đầu chuyến thăm cấp nhà nước hai ngày theo lời mời của tổng bí thư đảng Cộng sản và chủ tịch nước của Việt Nam.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và phu nhân Bành Lệ Viên tới sân bay Nội Bài, Hà Nội, bắt đầu thăm chính thức Việt Nam ngày 12/12/2023. AP - Luong Thai Linh
Lãnh đạo đảng Cộng sản và nhà nước Trung Quốc được các đồng nhiệm Việt Nam chào đón theo những nghi lễ long trọng nhất : Đích thân thủ tướng Phạm Minh Chính cùng nhiều quan chức cao cấp chính phủ đến đón chủ tịch Tập Cận Bình cùng phu nhân Bành Lệ Viên tại sân bay trên nền thảm đỏ, với cờ hoa chào đón dọc theo đường từ sân bay vào trung tâm Hà Nội. Lễ đón tiếp lãnh đạo Trung Quốc theo nghi thức nhà nước cao nhất do tổng bí thư đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng chủ trì diễn ra chiều hôm nay tại phủ chủ tịch.
Thông báo của bộ Ngoại Giao Việt Nam cho biết trong hai ngày thăm Việt Nam, ông Tập Cận Bình sẽ lần lượt có các cuộc hội đàm với tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, thủ tướng Phạm Minh Chính và chủ tịch Quốc Hội Vương Đình Huệ.
Theo dự kiến, nhân chuyến thăm lần này của ông Tập Cận Bình, Việt Nam và Trung Quốc sẽ ký kết nhiều thỏa thuận nhằm thắt chặt hơn nữa hợp tác trong nhiều lĩnh vực chính trị, kinh tế, thương mại, công nghệ… và nhất là có nhiều khả năng trong lĩnh vực khai thác và chế biến đất hiếm.
Chuyến thăm Việt Nam lần thứ ba của lãnh đạo Trung Quốc còn nhằm đánh dấu 15 năm quan hệ « đối tác chiến lược toàn diện » giữa hai nước, cấp cao nhất trong bậc thang quan hệ ngoại giao ở Việt Nam.
Chuyến công du này của ông Tập Cận Bình diễn ra trong bối cảnh Việt Nam cũng vừa nâng cấp quan hệ với Mỹ lên thành « đối tác chiến lược toàn diện » nhân chuyến thăm cấp nhà nước của tổng thống Mỹ Joe Biden hồi tháng 9/2023, và gần đây nhất là nâng cấp quan hệ lên mức cao nhất với Nhật Bản trong tháng 11 vừa qua.
Nỗ lực điều hành “cứu” tăng trưởng, Chính phủ đối phó thách thức, rủi ro kép
Bài bình luận của ông Phạm Quý Thọ- PGS,TS nguyên Trưởng Khoa Chính sách Công, Học Viện Chính sách & Phát triển, Bộ Kế hoạch- Đầu tư, Việt Nam
11/12/2023
Một người dân đạp xe đi qua tấm biển cổ động cho Đảng Cộng sản Việt Nam trên đường phố Hà Nội hôm 31/1/2021 (minh hoạ)
AFP
Sau ‘cú sốc’ từ đại dịch COVID-19 làm tổng sản phẩm quốc nội GDP sụt giảm mạnh, mục tiêu tăng trưởng là ưu tiên của chính sách kinh tế. Tuy nhiên, do nóng vội việc nới lỏng nhanh tiền tệ, khuyến khích đầu tư để tăng trưởng khiến cho lãi suất huy động và cho vay của ngân hàng tăng nhanh, ‘bong bóng’ phình to trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp, trong đó doanh nghiệp bất động sản ‘tiên phong’ với sự ‘tiếp tay’ của ngân hàng... Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, ảm đạm và nguy cơ suy trầm lộ rõ. Nỗ lực điều hành kinh tế để “lấy lại đà” tăng trưởng, Chính phủ đang đối diện với thách thức và rủi ro nghiêm trọng cả về thị trường và, cả về thể chế.
Tăng trưởng kinh tế dựa vào các trục tăng trưởng, chủ yếu là nhờ vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và lĩnh vực bất động sản (BĐS), tôi tạm gọi là trục “ngoại” và trục “nội”, mỗi trục có đặc điểm khác biệt. Trong một phân tích cá nhân cho rằng việc thu hút FDI vẫn được Đảng chú trọng, kể cả việc “nhích” lại gần phương Tây hơn. Tuy nhiên, trái ngược với mục đích tăng trưởng, các chính sách cứng rắn chống tham nhũng và siết chặt sự kiểm soát của Đảng với toàn xã hội đang gây ra hiệu ứng ngược, làm kinh tế suy trầm và, biểu hiện trước hết trong lĩnh vực BĐS và tài chính, hai bệ đỡ cho trục tăng trưởng “nội.” Nó có vai trò quan trọng, không chỉ bởi vì nó từng có tốc độ tăng trưởng nhanh và, hiện chiếm khoảng 20% GDP, mà còn chứa đựng những đặc tính điển hình về chuyển đổi thị trường trong bối cảnh chế độ Đảng Cộng sản (CS) lãnh đạo: tính không bền vững, đầu cơ, rủi ro cao. Và, mỗi khi có biến cố không lường trước như chiến tranh, dịch bệnh hay truy tố các nhà tài phiệt… thì, như một phản ứng tự vệ, trục tăng trưởng “nội” “lung lay”, hậu quả là thị trường BĐS “đóng băng” và hiệu ứng đô-mi-nô diễn ra.
Trước hết, thách thức về thị trường qua sự sự bất ổn của hệ thống tài chính, ngân hàng. Ảnh hưởng tiêu cực rõ rệt là gây bất ổn cho ngành tài chính, ngân hàng. Biểu hiện nổi bật là lộ diện một số tổ chức tài chính và ngân hàng yếu kém đứng trước nguy cơ sụp đổ. Ngân hàng SCB là trường hợp điển hình đang phải “kiểm soát đặc biệt”. Thực chất là một kiểu phá sản mang “thương hiệu Việt” để tránh phản ứng sụp đổ dây chuyền đô-mi-nô khi nền kinh tế, các doanh nghiệp và người dân quen, và chỉ biết trông chờ vào “sự cứu giúp” của Đảng, Nhà nước theo kiểu tuyên truyền về chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa tập thể, mà chưa “sẵn sàng” thích ứng với những cú sốc thị trường. Hậu quả đặc trưng mang tính chuyên môn là ngân hàng “có tiền mà không tiêu được.” Lượng tiền ‘ùn ứ’ trong hệ thống ngân hàng đã hơn một triệu tỷ đồng, tương đương 41 tỷ USD, chiếm gần 10% GDP, mà đang “bế tắc” đầu ra. Các nhà kinh tế đã cảnh báo về nguy cơ trì trệ hiện hữu sẽ còn kéo dài tạo sức ép lớn cho nền kinh tế phục hồi và “lấy lại đà” tăng trưởng.
Chính phủ đã thấy điều này. Nhiều phản ứng chính sách đã nhanh chóng can thiệp, các nghị định, thông tư, chỉ thị, công điện… trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, BĐS, các tổ công tác đặc biệt, các chuyến đi nắm bắt tình hình thực tế để “tháo gỡ” bất cập cho các địa phương, doanh nghiệp, nhất là lĩnh vực đầu tư công, đường cao tốc Bắc – Nam, đại dự án sân bay Long Thành... Trong phiên điều trần tại kỳ họp thứ 6 Quốc hội khoá 15 vừa qua, như sự đánh giá hoạt động giữa kỳ Quốc hội và có lấy phiếu tín nhiệm, mặc dù diễn ra khá căng thẳng nhưng Chính phủ đã có “cơ hội” giãi bày về tình hình kinh tế - xã hội, thực trạng khó khăn, các nguyên nhân và sự bất cập về thể chế và, đặc biệt là về sự nỗ lực của Chính phủ!
Mới đây, ngày 7/12/2023 ông Thủ tướng Chính phủ chủ trì Hội nghị bao gồm các ngân hàng trong cả nước để ‘bàn’ giải pháp tháo gỡ khó khăn, “thúc đẩy tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô.” Có thể liệt kê nhiều kiểu hội nghị như vậy vì mục đích tăng trưởng kể từ khi ông Chính lên nhậm chức từ giữa năm 2021, trong đó đặc biệt có các cuộc gặp các doanh nghiệp BĐS. Ông Thủ tướng yêu cầu “các doanh nghiệp bất động sản phải cơ cấu lại phân khúc, giảm giá bán” và các ngân hàng cần có “chính sách phải hết sức linh hoạt, không hạ chuẩn các điều kiện cho vay, nhưng có linh hoạt được không?” Chính phủ đã đề xuất mười nhóm giải pháp điều hành, và khi chỉ ra nguyên nhân của tình hình ông Thủ tướng cũng lưu ý những căn bệnh cố hữu, đã gây nên cuộc khủng hoảng trong thập kỷ trước, trong đó có tình trạng sở hữu chéo, cho vay tập trung vào một số doanh nghiệp, dự án thuộc hệ sinh thái, hoặc thuộc sân sau của tập đoàn hay mở rộng room tín dụng và dành lãi suất thấp cho thành viên ban lãnh đạo ngân hàng… Đại án Vạn Thịnh Phát phơi bày cách mà các nhà tài phiệt BĐS vượt qua các quy định giới hạn sở hữu, “nhờ” sự tha hoá, ăn hối lộ khủng của các quan chức quản lý ngành, thanh kiểm tra… để thâu tóm ngân hàng SCB, phát hành trái phiếu ‘khống’ lừa đảo các nhà đầu tư.
Rõ ràng, những diễn ngôn chính trị kiểu như ngân hàng, doanh nghiệp cùng nằm trong một hệ sinh thái kinh tế cần phải "lợi ích hài hoà, rủi ro chia sẻ!" không khoả lấp nỗi lo trước tình hình kinh tế ảm đạm, khó khăn. Một trong những bài học lớn cho điều hành từ đây có lẽ, thông qua câu ca dao để dễ nhớ, là “Quan có cần nhưng ‘thị trường’ chưa vội; Quan có vội quan lội quan sang!” Sự tương phản: thị trường ‘đủng đỉnh’ vận động theo quy luật tự nhiên, khách quan trong khi quan chức ‘nỗ lực’, ‘vội vã’ vì nhiệm vụ, vì chế độ!
Tuy nhiên, những bất cập về thể chế mới thực sự là thách thức lớn cho việc điều hành của Chính Phủ. Các doanh nghiệp, trong đó ngành ngân hàng và bất động sản hoạt động trong môi trường thiếu vắng các nguyên tắc thị trường cơ bản, bởi vậy mang tính đầu cơ cao, thiếu tính minh bạch và, hơn thế, còn bị chi phối bởi sự tha hoá quyền lực công và cá nhân các quan chức chính quyền. Trước hết, các doanh nghiệp BĐS theo đuổi lợi nhuận cao bằng cách đầu cơ cao, như hơn 2/3 số vốn để kinh doanh là vốn vay từ ngân hàng và từ người dân thông qua phát hành trái phiếu tràn lan không có đảm bảo, với đội ngũ ‘cò mồi, môi giới’ mời chào đánh vào “lòng tham”, “sự ngây thơ” dễ bị lừa của người mua – “thượng đế” vô minh trong kinh tế thị trường chuyển đổi!
Hơn thế, sự thao túng của quan chức trong bộ máy chính quyền, thanh kiểm tra bằng hối lộ “khủng” là nguồn cơn đã huỷ hoại những quy định hiện hành, nhưng sau nhiều năm mới bị phanh phui, chẳng hạn Đại án AIC sau cả thập kỷ tính từ khi Vụ án tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai, năm 2010, hay mới đây, Vạn Thịnh Phát sau ít nhất là năm năm tính từ năm 2017-2018 khi hai đoàn thanh tra của Ngân hàng Nhà nước “vào, ra” nhưng che đậy sự vi phạm của doanh nghiệp. Sự thực thi yếu kém là vấn đề thể chế, nhưng bản thân thể chế cũng rất bất cập cho thị trường phát triển lành mạnh. Một bằng chứng đặc trưng, không thể phủ nhận trong lĩnh vực đất đai, tạo ra ‘gót chân Asin’. Đó là “đất đai thuộc sở hữu toàn dân do nhà nước đại diện quản lý”, thiếu vắng nguyên tắc quyền sở hữu và đảm bảo tài sản. Người đại diện là các quan chức chính quyền, họ đại diện cho chế độ, cho Đảng CS thay vì người dân, định đoạt tất cả trong thẩm quyền phân cấp, từ việc thay đổi quy hoạch, chuyển đổi mục đích sử dụng, thành lập các dự án BĐS đến tổ chức đấu giá, kêu gọi các nhà đầu tư, mua bán… Những bất cập thể chế như vậy đã phơi bày tại Kỳ họp 6 Quốc Hội khoá 15 mới vừa kết thúc trong tháng 11/2023, trong đó Luật Đất đai sửa đổi năm 2023 đã bị đề nghị hoãn lại do chưa đáp ứng yêu cầu từ thực tế thị trường.
CEO Nvidia đặt mục tiêu lập trụ sở tại Việt Nam
(Ảnh: Sundry Photography / Shutterstock)
Chính phủ Việt Nam dẫn lời giám đốc điều hành của công ty sản xuất chip Hoa Kỳ, cho biết Nvidia mong muốn thành lập một trụ sở tại Việt Nam để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn của đất nước, vì họ coi Việt Nam là một thị trường quan trọng.
Trong chuyến thăm đầu tiên tới Việt Nam, Giám đốc điều hành Nvidia, ông Jensen Huang, cho biết tập đoàn công nghệ xem Việt Nam như quê hương của mình và khẳng định kế hoạch thành lập một trung tâm tại đây.
Tuyên bố của Chính phủ Việt Nam dẫn lời ông Huang sau cuộc gặp với Thủ tướng Phạm Minh Chính: “Trụ sở này sẽ thu hút nhân tài từ khắp nơi trên thế giới đóng góp vào sự phát triển hệ sinh thái bán dẫn và số hóa của Việt Nam”.
Nvidia đã đầu tư 250 triệu USD vào Việt Nam, hiện đang chuẩn bị thảo luận về các thỏa thuận hợp tác về chất bán dẫn với các công ty công nghệ và chính quyền Việt Nam trong một cuộc họp vào thứ Hai (4/12), Reuters đưa tin hôm thứ Sáu (8/12).
Việt Nam đang có các nhà máy lắp ráp chip lớn, bao gồm nhà máy lắp ráp và kiểm định chip lớn nhất toàn cầu của Intel với diện tích 46.000 mét vuông. Việt Nam đang cố gắng mở rộng sang thiết kế chip và có thể sản xuất chip. Bối cảnh căng thẳng thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc lên cao đang tạo ra nhiều cơ hội mới cho Việt Nam.
Nvidia đã hợp tác với các công ty công nghệ hàng đầu của Việt Nam để triển khai AI trong công nghệ điện toán đám mây, công nghiệp ô tô và chăm sóc sức khỏe, theo một tài liệu do Nhà Trắng công bố vào tháng Chín, thời điểm Washington nâng cấp quan hệ ngoại giao với Hà Nội.
Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Gina Raimondo đã chỉ đích danh tên Nvidia, và cho biết, nếu hãng này lách lệnh cấm và cung cấp chip cho Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), họ sẽ bị kiểm soát vào ngày hôm sau.
Trung Quốc là thị trường chip trí tuệ nhân tạo lớn nhất thế giới, với quy mô 7 tỷ USD. Thị phần của Nvidia tại Trung Quốc lên tới 90%.
Hôm Thứ Tư (6/12), trong một cuộc họp báo ở Singapore, Giám đốc điều hành Nvidia, ông Hoàng Nhân Huân (Jensen Huang) cho biết: “Nvidia đã hợp tác chặt chẽ với Chính phủ Hoa Kỳ, để đảm bảo rằng các sản phẩm mới của công ty tuân thủ các quy định xuất khẩu có liên quan.”
Ông cho biết: “Kế hoạch của chúng tôi bây giờ là tiếp tục hợp tác với chính phủ (Hoa Kỳ), sản xuất một bộ sản phẩm mới tuân thủ các quy định mới, bao gồm một số hạn chế nhất định”.
Anh Nguyễn
Trung Quốc sẽ giúp Việt Nam xây dựng các tuyến đường sắt, đẩy mạnh dự án Con đường tơ lụa kỹ thuật số
11/12/2023
Chủ tịch TQ Tâp Cận Bình và Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tại lễ đón ở Hà Nội hôm 12/11/2017 (minh hoạ)
AFP
Trung Quốc và Việt Nam trong tuần này sẽ có những thoả thuận liên quan đến việc nâng cấp các tuyến đường sắt, dự án hạ tầng cơ sở và có thể là cả các dự án về kỹ thuật số trong sáng kiến Con đường tơ lụa mà Trung Quốc đề xuất. Truyền thông Nhà nước loan tin này hôm vào chiều ngày 10/12.
Những thông báo về các thoả thuận này sẽ được đưa ra nhân chuyến thăm của Chủ tịch Tập Cận Bình đến Hà Nội từ ngày 12 đến ngày 13/1.
Theo mạng báo Tuổi trẻ, Đại sứ Trung Quốc Hùng Ba (Xiong Bo) chiều 10/12 khẳng định trước chuyến thăm Việt Nam của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, "Tôi cho rằng cả hai nước chúng ta cũng cần phải tăng cường kết nối và liên thông trên đường bộ, đường biển, hàng không cũng như trên mạng Internet."
Ông Hùng Ba cho biết Trung Quốc sẵn sàng viện trợ nâng cấp tuyến đường sắt Quảng Tây - Hà Nội.
Ngoài tuyến đường sắt Quảng Tây đến Hà Nội, Đại sứ Hùng Ba cũng cho biết Bắc Kinh sẽ đẩy nhanh quy hoạch xây dựng một số dự án đường sắt khác như Hà Khẩu (tỉnh Vân Nam, Trung Quốc) - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.
Cũng theo Tuổi Trẻ, Đại sứ Trung Quốc cho biết Bắc Kinh sẵn sàng cung cấp các viện trợ không hoàn lại cho các dự án này.
Theo Reuters, những đề nghị này của Trung Quốc là đối trọng với các đề nghị tài trợ trước đó mà Mỹ và Phương Tây dành cho Việt Nam trong các dự án chuyển đổi việc sử dụng năng lượng xanh, giảm thiếu sử dụng than.
Cũng theo Reuters, tuyến đường sắt mà Trung Quốc giúp Việt Nam sẽ kết nối Côn Minh với Hải Phòng đi qua vùng đất hiếm của Việt Nam.
Việt Nam được nói là nước có trữ lượng đất hiếm đứng thứ hai thế giới sau Trung Quốc nhưng hiện vẫn chưa được khai thác vì thiếu công nghệ.
Đại sứ Trung Quốc trong bài phỏng vấn với báo Nhà nước cũng đề cập đến kết nối kỹ thuật số như là một ưu tiên trong hợp tác phát triển giữa hai nước. Ông nói hai bên cần cải thiện kết nối trên biển, đất liền và trên không trên internet.
Các nhà ngoại giao và chuyên gia Việt Nam nhận định kết nối kỹ thuật số có nghĩa là bao gồm Việt Nam và các kế hoạch trong chương trình Con đường tơ lụa kỹ thuật số của Trung Quốc vốn thuộc Sáng kiến Vành đai Con đường, tập trung vào cáp quang, trung tâm dữ liệu và các cơ sở hạ tầng cho viễn thông.
Chùa to Phật lớn vực sâu
Bình luận của blogger Nguyễn Nhơn
11/12/2023
Người đi lễ chùa ở Chùa Cầu Đông, Hà Nội hôm 26/5/2021 (minh hoạ)
AFP
Trước cổng Văn Miếu- Quốc Tử Giám có một tấm biển xi măng viết chữ “Hạ mã”.
Hồi trước, nhiều người dân sống ở Hà Nội và một số đông học sinh, sinh viên sắp đi thi thường xuyên thắp hương thành kính lễ bái trước tấm biển này.
Hạ mã nghĩa là xuống ngựa. Năm 1771, Thượng thư Bộ Công, Tư nghiệp Quốc Tử Giám, ông Nguyễn Hoản cho dựng tấm bia này để nhắc nhở mọi người, kể cả quan lại, khi tới đây đều phải xuống ngựa, xuống xe, đi bộ qua để tỏ lòng kính trọng các bậc tiên thánh, tiên hiền được ghi tên trên bia đá ghi công tích đặt bên trong Văn Miếu (trích tư liệu).
Của đáng tội, ông Thượng thư lại làm việc có tâm quá, nên tấm biển thông báo có ý nghĩa “Xuống xe dẫn bộ” lại được đúc chữ nổi tráng men trên tấm xi măng hình chiếc bia, có chân đế hình mây cuộn, lại được đặt trong nhà che bia có cột, có mái đôi, tám đầu đao cong vắt rất đẹp và trang nghiêm.
Quan Thượng không ngờ bởi vì sự trang trọng đó mà vài trăm năm sau, dân tình biến luôn tấm bia Hạ mã của ông thành… địa điểm tâm linh. Hương, hoa, vàng bạc, bánh trái… người ta cúng nhiều đến gần tràn cả ra đường, rồi chổng mông quỳ gối khấn vái. Vái ông “Hạ Mã” linh thiêng phù hộ cho thân chủ học gì thì thi cũng tài, thi đâu đậu đó.
Khổ thân ông … Hạ Mã, hàng ngày hít khói hương đến đen cả phổi!
Nhưng ông cũng không cô đơn.
Thần thiêng vì cho số đề
Dân Việt Nam ta thích thờ cúng phải biết. Chiếc cây cổ thụ vài trăm năm nghiễm nhiên thành “cây thần”. Tảng đá đặt sau lưng tượng Phật trong chùa, bỗng cũng thành “đá thần”. Hai con rắn bạch tạng bò lên trên một ngôi mộ vô danh, thành luôn “rắn thần”. Nhưng “thần” này chỉ được phép hiển linh cho số để trúng đề thôi nghe.
Một cô gái trẻ chết bất đắc kỳ tử, một chiếc xe hơi bị ngập nước nổi lềnh bềnh trên phố Hà Nội, một ráng mây lạ trời chiều, một con mèo đen nhảy lên cửa sổ, số người đi bầu cử tổng thống Mỹ, một nghệ sĩ nổi tiếng vừa qua đời, mộ Võ Thị Sáu ở Côn Đảo…. tất cả đều có thể là căn cứ cho dân ta luận số đánh đề. Như chuyện tảng đá sau tượng Phật, chẳng biết từ đâu sinh tin đồn cứ tưới rượu vào thì mặt đá hiện ra con số, ai “theo” đảm bảo thắng đề, có người trúng đến trăm triệu. Ối giời ơi thế là thôi, dân mình đổ xô đến cúng tưới rượu lụt cả đá và lễ mễ bái lạy để xin số.
Một cuộc sống chông chênh không có nền tảng đạo đức và tôn giáo thật sự. Một xã hội đảo điên theo đồng tiền và quyền lực. Một nền kinh tế nhà nước chỉ thấy tham nhũng hàng nghìn tỷ đồng. Nền kinh tế tư nhân chủ yếu phân lô bán đất nền. Bất an thường trực và những sự việc bất thường méo mó nhưng lại diễn ra thường xuyên khiến người dân không dám đặt niềm tin vào những giá trị tinh thần cao thượng, vì tuy nó tốt nhưng khó thực hiện.
Thực tế là trong xã hội Việt Nam hiện tại, người tốt khó sống hơn người lèo lá, cơ hội.
Thế thì chỉ có gởi niềm tin vào tiền mặt là chắc ăn nhất.
Nhưng tầm dân thường thì cũng chỉ loanh quanh thắp nhang bày mâm ngũ quả cầu trúng đề, trúng vé số, đi thi đậu, chồng không ngoại tình… là hết.
Mê tín nhất Việt Nam, phải kể đến tầm các quan. Quan càng to càng tín, càng mê.
Bức tượng Phật lớn tại Chùa Khai Nguyên ở Sơn Tây, ngoại thành Hà Nội hôm 18/5/2019. AFP
Xin Phật cho chức
Phổ biến (và vô hại) nhất là tục đi đủ 10 cảnh chùa vào đầu năm mới. Nhưng nguyện cầu lớn nhất của các lãnh đạo không phải là “an” bình thường như dân thường mà là thăng tiến, quyền chức, quan lộc.
Cho nên cái sự đi chùa của thê tử các quan nó nhiêu khê gấp nhiều lần. Tại sao là thê tử? Vì các quan phải kiêng cữ, ai lại chiềng phương diện quốc gia ra những nơi nhạy cảm cho bọn báo chí chụp hình chất vấn quốc hội? Để cho vợ con thay mặt mình đi cầu cúng, trấn yểm là hợp lẽ nhất. Còn vì sao lại đến chùa xin Phật cho chức? Thì có lẽ vì ông Phật ổng hiền, nên dân ta nghĩ xin gì ở ổng cũng được, bất biết Phật từng là thái tử và bỏ hết vinh hoa phú quý để đi tìm chân hạnh phúc của đời người.
Nói túm lại là đi chùa đầu năm quan trọng lắm. Phải chọn ngày, chọn giờ, chọn hướng xuất hành. Chọn màu trang phục, chọn chất liệu của trang sức đeo trên người. Vàng, bạc hay ngọc, đồng, gỗ, đá… đều phải được thầy bói ruột tỉ mỉ xem trước hàng tháng giời. Đúng giờ đúng ngày đúng hướng đúng màu đúng trang phục, bước chân đi phải chọn chân nào bước trước, cấm sai một ly kẻo quan lộc bị chấn động.
Lễ cúng xin tất nhiên phải thật dồi dào đúng nghĩa mâm cao cỗ đầy, kèm phong bì nặng.
Đấy là lễ chùa đầu năm. Còn quanh năm suốt tháng thì vô vàn luật lệ phải tuân thủ chặt. Cứ tính từ đầu trở xuống cho dễ nhé.
Tóc: nhuộm hay không nhuộm, cắt kiểu gì, rẽ ngôi bao nhiêu phần tóc mỗi bên.
Mặt: Để nguyên hay tu bổ, nâng, hạ, bơm, cắt, nhuộm, tỉa (lông mày, râu, ria). Theo đó, mũi, gò má, trán, thái dương hay cằm đều là những nét phong thủy có quan hệ long trọng đến quan mệnh của gia chủ, có thể lên hoặc xuống. Các quan tin lắm điều này.
Răng: nên chỉnh nha, tẩy màu hay không. Vì một hàm răng vổ (răng hô) tuy xấu nhưng xét về tử vi có khi lại là đà tiến lên, giúp thăng quan tiến chức phát tài phát lộc.
Trang phục: Dĩ nhiên phải đúng màu hợp mệnh của gia chủ lẫn mệnh của chủ. Ví dụ chủ mệnh mộc thì bản thân không thể mặc màu đỏ hay trắng, bạc. Vì đỏ là hỏa, bạc hay trắng là kim. Mà lửa hay dao thì đều có thể đốt hay đốn gốc cây. Chủ mà thấy quân mặc kiểu này trong những dịp quan trọng thì cắt biên chế gấp!
Màu của chiếc xe cũng phải chọn gắt gao theo nguyên tắc ngũ hành như thế.
Tuổi của trợ lý, của lái xe, của… bồ nhí, càng phải chắc chắn phải hợp mệnh, theo kiểu khuông phò, hỗ trợ, chúng tinh phủng nguyệt (ngàn sao vây quanh mặt trăng).
Rồi đến chữ ký. Làm quan mà, phải ký liên tục nên chữ ký quan trọng lắm. Chữ ký ngắn dài, nét lên nét xuống, thắt nút hay đá hất ra sao đều cần có thầy xem, thầy vạch cho ký mẫu. Gia chủ cứ thế bặm môi ký tập thật cặm cụi cho quen tay. Đến khi ký thật thì cứ là phóng bút không lệch nét nào. Nên có những chữ ký lãnh đạo mà nét hất cuối thẳng đứng như vách tòa cao ốc (để thăng quan tiến chức theo đường thẳng đứng), hoặc nét vạch ngang dài như đường Trường Sơn (để quan lộ vĩnh viễn miên man không dứt)…
Đến hướng ngồi, hướng nằm, hướng cửa, hướng bếp, hướng giường. Có những chiếc ghế và bàn kê thành một góc vô cùng kỳ cục vì thầy phán phải như thế mới hợp phong thủy cho tài lộc dồi dào. Có những am thờ trịnh trọng nghi ngút khói hương trên tầng cao nhất của một ngôi biệt thự hiện đại giữa lòng thành phố. Có những khoản tiền đều đặn và (không) bí mật (cho lắm) rót vào tài khoản của trụ trì một số cơ sở thờ tự nổi tiếng, để các vị trung gian này đều đặn chuyển lên các đấng linh thiêng những lời cầu xin của gia chủ.
Các nhà sư làm lễ cho cố Chủ tịch nước Trần Đại Quang tại Việt Nam Quốc Tự ở TPHCM hôm 23/9/2018 (minh hoạ). AFP
Người ta thức đêm thức hôm, vòng trong vòng ngoài quanh cái đền Trần nhỏ xíu đã được rào khóa kín cửa để tranh bằng được một cái “ấn đền Trần”, vì, thiên hạ đồn hễ ai sở hữu được một tờ ấn là công danh rộng mở.
Nhưng thế cũng chưa thể đủ an toàn (tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc trên con đường làm quan). Nên còn phải “xí phần”: cúc cung hầu hạ một đấng thánh thần cụ thể, một ông Hoàng, bà Cô, bà Chúa có tên có tuổi nào đấy, làm con nhang tận tụy, cúng tiền nặng tay, đều đặn, kín miệng. Mong có ngày Cô thương.
Phải được Cô thương, vì con đường thăng tiến lên làm lãnh đạo ở Việt Nam không phải bằng tài quản lý hay khả năng chuyên môn. Từ lâu dân gian đã tổng kết: Nhất hậu duệ, nhì tiền tệ, ba quan hệ. Nếu không sinh ra đã “đồng chí này là con đồng chí nào” thì phải cực lực dùng tiền chạy ghế. Nhưng cả hai thứ đấy đều không phải do nỗ lực bình thường mà có, đã thế lại phải tranh đua trong bối cảnh vô vàn biến số, hầu như không có gì đảm bảo được hiện tại và tương lai. Vì thế người ta phải bám víu vào những niềm tin tâm linh, những đấng vô hình có quyền lực vô biên và không thể giải thích theo logic thông thường.
Ở Việt Nam, càng ngày càng xuất hiện những tượng Phật khổng lồ, cao gần trăm mét, nặng hàng chục tấn. Tượng Phật khổng lồ sau phải khổng lồ hơn những khổng lồ trước. Có lẽ vì chỉ những kích thước “khủng” đó mới đủ sức lấp những vực thẳm bất an và hoang mang trong lòng người.
_______
Tham khảo:
https://nld.com.vn/thoi-su-trong-nuoc/don-thoi-da-than-hien-linh-cho-so-de-20160920104007283.htm
https://www.luatkhoa.com/2023/06/cuoc-dua-xay-tuong-phat-hoanh-trang-o-viet-nam/
https://thanhnien.vn/ky-la-nhung-tuong-phat-khong-lo-o-mien-tay-185591352.htm#
* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do
* Nguyễn Nhơn là nhà báo Việt Nam hiện đang sống ở Thái Lan. Nhà báo Nguyễn Nhơn quan tâm đến tình hình đất nước và viết nhiều bài về các vấn đề chính trị và xã hội trong nước.
https://www.rfa.org/vietnamese/news/comment/blog/giant-pagodas-big-buddha-statutes-deep-pit-12112023125600.html
Không có nhận xét nào