RFA
11/10/2023
Ông Nguyễn Trường Chinh và vợ với biểu ngữ kêu gọi cứu tính mạng Nguyễn Văn Chưởng
Fb Nguyễn Trường Chinh/RFA editted
Một nhóm ba chuyên gia nhân quyền của Liên Hiệp quốc (LHQ) gửi thư chung tới Chính phủ Việt Nam, đề nghị Hà Nội xoá bỏ án tử hình đối với Nguyễn Văn Chưởng và ân xá cho tử tù này.
Thư chung của Báo cáo viên đặc biệt về các vụ hành quyết ngoài tư pháp, không công bằng hoặc tùy tiện; Báo cáo viên đặc biệt về tính độc lập của thẩm phán và luật sư; và Báo cáo viên đặc biệt về tra tấn và các hình thức đối xử hoặc trừng phạt tàn ác, vô nhân đạo hoặc hạ nhục khác gửi cho Chính phủ Việt Nam ngày 10/8/2023 và được Văn phòng Cao uỷ Nhân quyền LHQ công bố đầu tuần này.
Ông Nguyễn Văn Chưởng, 40 tuổi, bị kết án tử hình năm 2008 vì bị cho là thủ phạm trong vụ giết một sỹ quan công an ở Hải Phòng vào giữa tháng 7 năm 2007 trong khi tử tù này liên tục kêu oan, nói bị tra tấn ép cung và các cơ quan tố tụng tảng lờ nhiều bằng chứng ngoại phạm của tử tù Nguyễn Văn Chưởng.
Một tuần trước khi ba báo cáo viên gửi thư chung, ngày 04/8 vừa qua, gia đình Nguyễn Văn Chưởng nhận được thông báo của Toà án Nhân dân thành phố Hải Phòng về việc làm đơn để nhận xác người này về mai táng cho dù cơ quan này không thông báo khi nào sẽ thi hành án.
“Vì tính cấp bách của vấn đề và tính không thể đảo ngược của việc thi hành án tử hình, chúng tôi trân trọng kêu gọi các cơ quan có thẩm quyền cao nhất của Việt Nam đảm bảo không xử tử ông Chưởng. Việc hành quyết ông, dựa trên những thông tin chúng tôi có được, có thể cấu thành hành vi vi phạm các tiêu chuẩn nhân quyền quốc tế hiện hành và cấu thành một cuộc hành quyết tùy tiện. Chúng tôi kêu gọi Chủ tịch nước và cơ quan hành pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam xem xét ân xá, giảm án cho ông Chưởng,” thư chung nói.
Thư chung cũng nhắc đến thông tin tra tấn ép cung đối với Nguyễn Văn Chưởng mà ba báo cáo viên nhận được, nêu chi tiết cách cách nghi phạm bị còng tay, đánh đập và đe dọa cho đến khi tự nhận tội.
Các chuyên gia nhân quyền nhắc đến việc các cơ quan công tố bỏ qua những bằng chứng ngoại phạm của Nguyễn Văn Chưởng. Thay vì điều tra tính xác thực của bằng chứng ngoại phạm, công an Hải Phòng đã bắt giữ em trai ông Chưởng với cáo buộc thao túng bằng chứng và gây ảnh hưởng đến nhân chứng.
Các chuyên gia cũng nhận được thông tin về việc một số nhân chứng làm chứng cho bằng chứng ngoại phạm của ông Chưởng đã bị công an ép buộc thay đổi lời khai của họ.
“Chúng tôi nhắc lại rằng việc thi hành án tử hình mà không áp dụng các tiêu chí cao nhất về xét xử công bằng có thể dẫn tới việc thi hành án một cách tùy tiện và vi phạm quyền sống theo luật pháp quốc tế.
Chúng tôi trân trọng kêu gọi Chính phủ Việt Nam xem xét việc thực hiện sự khoan hồng đối với ông ấy và giảm mức án cho ông ấy xuống một thời hạn tù thích hợp; xem xét kỹ lưỡng vụ án và nhanh chóng tiến hành một cuộc điều tra độc lập và khách quan về những cáo buộc cho rằng tra tấn và các hành vi ngược đãi khác được sử dụng để lấy lời thú tội trong khi bị giam giữ.”
Thư chung nhắc lại rằng luật pháp quốc tế quy định các quốc gia thành viên của Công ước chống tra tấn phải tiến hành nhanh chóng, khách quan và điều tra kỹ lưỡng khi có khiếu nại về tra tấn hoặc ngược đãi khác và “bất kỳ lời khai nào được xác định là được thực hiện do bị tra tấn sẽ không được viện dẫn như bằng chứng trong bất kỳ thủ tục tố tụng nào, ngoại trừ việc sử dụng như bằng chứng chống lại người bị buộc tội thực hiện hành vi tra tấn.”
Quốc hội Việt Nam đã phê chuẩn Công ước chống tra tấn năm 2014 và Việt Nam trở thành quốc gia thành viên thứ 158 của công ước vào ngày 07/3/2015.
HRW kêu gọi Việt Nam cải tổ lực lượng công an
Bình luận về cáo buộc tra tấn ép cung trong trường hợp của Nguyễn Văn Chưởng, ông Phil Robertson, Phó giám đốc Phân ban Châu Á của tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) nói với Đài Á Châu Tự Do (RFA) trong tin nhắn ngày 11/10:
“Hoạt động điều tra của công an Việt Nam trong các vụ án hình sự thường dựa vào tra tấn và ép cung, và điều này dẫn đến nhiều oan sai trong xét xử. Trong trường hợp này, thảm kịch càng trở nên trầm trọng hơn khi Việt Nam sử dụng hình phạt tử hình, một hình phạt tàn nhẫn, bất thường và hoàn toàn không thể đảo ngược, vi phạm trắng trợn luật nhân quyền quốc tế.”
Ông đưa ra lời kêu gọi Hà Nội cải tổ lực lượng công an để xoá bỏ việc tra tấn nghi phạm, bảo đảm quyền được xét xử công bằng.
“Chính phủ Việt Nam cần phải thức tỉnh và nhận ra rằng lực lượng công an của họ là một phần chính của vấn đề ở đất nước, và trừ khi có những cải cách nghiêm túc và mang tính hệ thống trong cách thức hoạt động của công an, Việt Nam sẽ không bao giờ có thể nghiêm túc tuân thủ các cam kết quốc tế về nhân quyền của mình.”
Ông nói về trường hợp Nguyễn Văn Chưởng như một vụ điển hình về oan sai ở Việt Nam.
“Thật đáng buồn và bi thảm khi một người được cho là vô tội, với bằng chứng ngoại phạm rõ ràng như vậy, lại phải đối mặt với hơn một thập niên ngồi tù và giờ là cái chết, và nỗ lực tìm kiếm một phiên tòa lại dựa trên bằng chứng lại bị từ chối.”
Ông Nguyễn Trường Chinh, bố của tử tù Nguyễn Văn Chưởng, người cùng vợ đi kêu oan cho con trai trong 17 năm qua, nói với RFA:
“Trong hai tháng vừa qua, gia đình chúng tôi đang chờ câu trả lời của Chủ tịch nước và Chính phủ Việt Nam trả lời về việc dừng thi hành án và yêu cầu điều tra trả tự do cho Nguyễn Văn Chưởng nhưng cho đến nay vẫn chưa có, nên tôi rất là lo lắng.”
Ông kêu gọi cộng đồng quốc tế lên tiếng mạnh mẽ hơn nữa để cứu lấy con trai của ông:
“Mong các chuyên gia nhân quyền và mọi người yêu công lý tự do và sự thật trên thế giới Hãy lên tiếng mạnh mẽ hơn nữa đòi tự cho cho tử tù Nguyễn Văn Chưởng và Hồ Duy Hải, và trước hết là đòi quyết định hoãn thi hành án vĩnh viễn đối với Nguyễn Văn Chưởng.”
Ngay sau khi trả lời phỏng vấn của RFA vào sáng sớm ngày 11/10, ông nói gia đình ông lại lên Văn phòng Chủ tịch nước và một số cơ quan trung ương ở Hà Nội để biểu tình và kêu oan cho con trai với khẩu hiệu “Cứu Nguyễn Văn Chưởng- sắp bị giết oan,” như họ đã làm hàng ngày trong nhiều năm qua.
RFA có liên lạc với ông luật sư Lê Văn Hòa, người từng lên tiếng về những sai sót tố tụng trong vụ án Nguyễn Văn Chưởng, nhưng chưa nhận được hồi đáp.
Trong thư chung, các chuyên gia nhân quyền LHQ cũng bày tỏ quan ngại về việc áp dụng án tử hình ở Việt Nam cũng như thiếu minh bạch về thông tin tử hình ở quốc gia này.
“Chúng tôi quan ngại sâu sắc về tính chất bí mật của việc áp dụng hình phạt tử hình ở Việt Nam. Hình phạt tử hình được coi là bí mật nhà nước theo Luật Bí mật nhà nước năm 2018, theo đó, người nào tiết lộ dữ liệu liên quan đến án tử hình dù cố ý hay vô ý đều phải chịu mức phạt hình sự lên tới 15 năm tù. Kết quả là dữ liệu và số liệu thống kê liên quan đến án tử hình không được công bố rộng rãi ở Việt Nam.”
Theo các chuyên gia, với 40 năm kinh nghiệm của Báo cáo viên đặc biệt về các vụ hành quyết không qua xét xử, không công bằng hoặc tùy tiện, cũng như xem xét cẩn thận nhiều nghiên cứu và bằng chứng, không có bằng chứng thuyết phục nào trên toàn thế giới cho thấy hình phạt tử hình có tác dụng ngăn chặn tội phạm một cách hiệu quả.
Nguyễn Văn Chưởng, Lê Văn Mạnh, và Hồ Duy Hải là ba tử tù kêu oan vì kết tội dựa trên lời khai có được từ tra tấn bên cạnh việc cơ quan tố tụng có nhiều sai sót nghiêm trọng trong quá trình điều tra và xét xử.
Đối với vụ án của Nguyễn Văn Chưởng, Văn phòng Cao uỷ Nhân quyền LHQ, Phái đoàn ngoại giao của Liên minh Châu Âu tại Việt Nam và 13 tổ chức nhân quyền quốc tế kêu gọi Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng sử dụng quyền của mình để dừng thi hành án tử hình đối với ông và bãi bỏ án tử hình ở quốc gia độc đảng này.
Ngày 22/9 vừa qua, nhà chức trách tỉnh Thanh Hoá đã tiến hành xử tử Lê Văn Mạnh bằng hình thức tiêm thuốc độc, chỉ bốn ngày sau khi thông báo với gia đình về việc làm đơn xin đưa xác về mai táng, và bất chấp lời kêu gọi dừng tử hình của Liên minh Châu Âu, Canada, Anh Quốc và nhiều tổ chức nhân quyền quốc tế.
Báo cáo viên đặc biệt về các vụ hành quyết ngoài tư pháp, không công bằng hoặc tùy tiện của LHQ đã lên án vụ tử hình Lê Văn Mạnh, đồng thời kêu gọi Việt Nam tuân thủ các cam kết với quốc tế về đảm bảo quyền lợi của tử tù và minh bạch trong việc thực hiện các án tử hình.
Trong khi đó, Ân xá Quốc tế thì nói việc kết liễu mạng sống của Lê Văn Mạnh là một việc làm “đáng kinh tởm” khi còn nhiều uẩn khúc trong vụ án này.
https://www.rfa.org/vietnamese
Không có nhận xét nào