Quê Hương tổng hợp
Luật sư Võ An Đôn và gia đình đến Hoa Kỳ để định cư
RFA
27/10/2023
Gia đình luật sư Võ An Đôn ở sân bay Dulles (Hoa Kỳ) trưa 26/10/2023
Facebook Đôn An Võ
Luật sư Võ An Đôn và gia đình đã tới Hoa Kỳ sau hơn một năm bị chặn xuất cảnh.
Vợ chồng ông cùng hai con gái và một con trai rời Việt Nam vào chiều ngày 26/10 và tới sân bay quốc tế Dulles ở tiểu bang Virginia vào trưa cùng ngày.
Trả lời phỏng vấn của Đài Á Châu Tự Do (RFA) tại sân bay Dulles trong khi chờ chuyến bay tiếp đến Charlotte (tiểu bang North Carolina), ông nói:
"Tôi rất vui mừng đến được đất nước tự do. Chuyến đi rất thuận lợi bởi có Cơ quan di trú quốc tế IOM giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho gia đình tôi. (Rời Việt Nam) dễ dàng không bị cản trở gì hết."
Từ Charlotte, ông và gia đình sẽ bay tiếp đến Fayettville (tiểu bang Arkansas) là chặng cuối của chuyến bay dài từ Việt Nam đến Hoa Kỳ.
Trong Facebook cá nhân của mình, ông viết vào trưa thứ Năm 26/10 khi đặt chân xuống sân bay Dulles:
“Công an lấy cớ ‘Vì lý do an ninh quốc gia’ cấm tôi xuất cảnh đi Mỹ năm trước, đợi đến khi Tổng thống Biden đến thăm Việt Nam thì cho tôi đi Mỹ định cư.
Sự thật thì họ muốn giữ tôi ở lại (ở) Việt Nam làm con tin, để mặc cả với phía Mỹ, đến khi đạt được điều họ muốn thì cho đi, làm món quà nhân quyền.”
Dẫn quy định “công dân có có quyền tự do đi lại và cư trú ở trong và ngoài nước, không ai có quyền cản trở” trong Hiến pháp Việt Nam, ông viết:
“Tôi buồn, vì phải sống ở một đất nước mà chính quyền coi dân như cỏ rác, bị đè đầu, cưỡi cổ đến khi bỏ nước ra đi thì đem ra trao đổi như một món hàng.
Tôi là con người, không phải thú cưng (con chó, con mèo) mà đem ra làm quà biếu cho vị khách đến thăm.”
Như tin đã đưa, ngày 27/9/2022, luật sư Đôn và gia đình bị an ninh Việt Nam dừng xuất cảnh khi họ chuẩn bị lên đường sang Hoa Kỳ để định cư. Theo nội dung biên bản của Công an cửa khẩu cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, gia đình năm người của ông không được rời khỏi Việt Nam vì “lý do an ninh” quy định tại Điều 36 của Luật Xuất cảnh, Nhập cảnh của công dân.
Dịp Tổng thống Hoa Kỳ tới thăm Việt Nam vào tháng 9 vừa qua, ông được phía an ninh Việt Nam thông báo đã rút lại lệnh cấm xuất cảnh và gia đình ông có thể đi sang Mỹ nếu muốn.
Võ An Đôn là một cái tên khá nổi tiếng trong giới luật sư Việt Nam vì sự dũng cảm trong hoạt động chuyên môn và các phát ngôn của mình.
Năm 2014, ông bào chữa và thắng kiện vụ năm công an ở Phú Yên nhục hình làm chết công dân Ngô Thanh Kiều.
Ông có câu nói nổi tiếng gây tranh cãi: “Ở Việt Nam, các luật sư chỉ có thể chạy án chứ không có thể thực hành luật pháp đúng nghĩa.”
Vị luật sư 45 tuổi cũng là một trong những người đầu tiên công khai nói rõ khái niệm “án bỏ túi” trong các vụ xử chính trị.
Năm 2018, một năm sau khi ông Đôn bị rút giấy phép hành nghề luật sư, hơn 100 luật sư trên cả nước đã cùng ký vào đơn kiến nghị yêu cầu trả lại quyền hành nghề cho ông, tuy nhiên nỗ lực này không có kết quả.
Trong cuộc trả lời phỏng vấn của RFA trước đây, ông cho biết cuộc sống của gia đình gặp nhiều khó khăn do không được hành nghề luật sư và sự chèn ép của chính quyền tỉnh Phú Yên nên ông đã nộp hồ sơ xin tỵ nạn ở Hoa Kỳ.
Thiếu thuốc và vật tư y tế, bệnh nhân đành ‘chịu chết’
Nguyễn Lại
27/10/2023
Ảnh tư liệu - Nhiều ca phẫu thuật đã không thể thực hiện vì tình trạng thiếu vật tư y tế và thuốc điều trị kéo dài tại Việt Nam
Washington DC —
Sau đại dịch Covid, cùng với sự ra đi của một loạt lãnh đạo cấp cao kể cả Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long, ngành y tế Việt Nam rơi vào tình trạng thiếu thuốc men và vật tư y tế trầm trọng.
Nhiều gia đình bệnh nhân và các y bác sĩ tuyệt vọng vì không thể tìm đâu ra thuốc, kiếm đâu ra các vật tư y tế cần thiết để tiến hành các ca phẫu thuật cấp thiết. Đã hơn một năm trôi qua mà tình trạng này vẫn chưa được giải quyết, trong khi số bệnh nhân xếp hàng chờ được điều trị hay phẫu thuật ngày một nhiều hơn tại hầu khắp các bệnh viện tuyến cuối.
Bà Nguyễn Kim Dung, một bệnh nhân tim ở quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, cho biết bây giờ bà ‘đành phó mặc cho số trời’ bởi cứ tới bệnh viện là bệnh tình của bà thậm chí lại càng trầm trọng hơn.
“Đi từ 5 giờ sáng vào để xếp sổ mà đã thấy mình ở thứ mấy chục rồi. Mà đi từ 5 giờ sáng như vậy mà phải đến 1 đến 2 giờ chiều mới về được đến nhà. Ngồi chờ đợi sợ lắm,” bà Dung nói với VOA.
Bác sĩ nói trường hợp của bà phải phẫu thuật mớiđiều trị dứt điểm nhưng hiện giờ đang trong giai đoạn khó khăn, thuốc và vật tư y tế phải ưu tiên cho những ca nghiêm trọng cần phẫu thuật ngay, mà bà chưa đến mức như vậy nên ‘hãy về nghỉ ngơi’ và ‘theo dõi thêm.’ Lo lắng cho tình trạng bệnh tật của mình, bà Dung đã nhờ cậy nhiều chỗ quen biết tại các bệnh viện khác nhau, nhưng câu trả lời đều như vậy.
“Sợ lắm. Bệnh viện nào cũng đông mà đông kinh hoàng luôn,” bà Dung than thở.
Bà nói đối với những giáo viên nghỉ hưu, thu nhập thấp như bà, để được chăm sóc y tế và điều trị tại các bệnh viện công hiện nay dường như là không thể, nên ‘sống được ngày nào hay ngày đó thôi’.
Về tình hình thiếu thuốc điều trị và vật tư y tế hiện nay ở hầu hết các bệnh viện tại Hà Nội, một chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực phẫu thuật tim và lồng ngực không muốn nêu danh tính cho VOA biết: “Bây giờ may ra thì được khoảng 20% nhu cầu thôi, mà 20% đấy thực tế toàn đồ đểu, đồ Tàu vớ vẩn thôi.”
Vẫn theo lời chuyên gia này, ngành phẫu thuật tại Việt Nam đang thiếu trầm trọng thiết bị y tế chất lượng cao để phục vụ bệnh nhân, những gì đang được cung cấp không đảm bảo được yêu cầu và để có lại nguồn vật tư y tế chất lượng cao là không hề dễ dàng.
“Những công ty làm việc nghiêm chỉnh thì người ta bùng hết rồi. Họ vẫn có lãi nhưng không muốn làm việc tại Việt Nam nữa. Những công ty phân phối vì thế họ cũng thôi luôn. Bởi vì bây giờ mới bán được một tí thì thanh tra…họ mệt mỏi thế là họ thôi. Mà nhiều hãng của Mỹ, của Châu Âu, họ làm ăn nghiêm chỉnh thì cái hiệu suất nó không cao mà hàng năm các ông thanh tra nhiều quá nên họ không muốn làm nữa. Thế cho nên (bệnh nhân) chết là chuyện bình thường.”
Báo nhà nước cho biết đầu tháng 6 năm nay, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương loan báo Bộ đã gia hạn 12.500 giấy phép nhập khẩu thiết bị y tế đến hết tháng 12 năm sau. Bộ cũng công bố tổng số hơn 10.000 loại thuốc, bao gồm trên 2.000 thuốc nhập khẩu được tiếp tục sử dụng giấy đăng ký lưu hành đến hết năm sau. Tuy vậy, gần nửa năm trôi qua mà tình trạng thiếu thuốc và vật tư y tế tại Việt Nam vẫn chưa hạ nhiệt.
Lý giải cho thực trạng này, anh N.V.N, người có thâm niên trong việc nhập khẩu và cung cấp thiết bị y tế kỹ thuật cao tại Việt Nam, cho VOA biết:
“Họ vẫn cho gia hạn và cho nhập, nhưng thực tế thì nói về nguồn hàng, ví dụ như bọn mình nhập hàng từ Mỹ thì nguồn cũng hạn chế và tăng giá kinh lắm. Nhiều thứ tăng tới 30%. Số tăng giá tới 30% đấy mà mình muốn tăng giá thì mình phải đấu thầu lại,không thì nếu cứ để giá cũ mà bán thì mình lỗ. Mà đấu thầu lại thì bệnh viện bây giờ họ làm thủ tục cũng lâu lắm và mãi cũng chưa có đợt.”
Anh N cho biết thêm trước thực tế này, nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực cung cấp thiết bị y tế nhập khẩu đã ngừng cung cấp hàng chất lượng cao từ Hoa Kỳ, Israel và Châu Âu. Một số chuyển sang nguồn hàng từ Trung Quốc để khỏi phải đấu thầu lại vì đây là nguồn hàng giá rẻ hơn rất nhiều và cũng rất dồi dào. Tuy vậy, anh N nói, công ty của anh nhất quyết không chuyển hướng mà vẫn tin tưởng vào nguồn hàng cũ.
“Làm hàng Trung Quốc rủi ro lắm, nhất là làm trong lĩnh vực y tế, nhỡ cái nó xảy ra chuyện gì mình phải đi hầu thì mình cũng chết.”
Anh giải thích nếu xảy ra rủi ro cho tính mạng bệnh nhân thì rất dễ bị thanh tra, và trong trường hợp phát hiện vật tư cung cấp không đúng thương hiệu và xuất xứ thì ‘anh có thể đi tù như chơi’.
https://www.voatiengviet.com/a/7328708.html
Hà Nội : Sau vụ cháy chung cư mini, phát hiện hơn 1.000 căn nhà xây sai phép
Chung cư sai phạm ở huyên Thạch Thất. (Ảnh: vtc.vn)
Qua kiểm tra, cơ quan chức năng của TP. Hà Nội cho hay đã phát hiện 1.062 trường hợp xây dựng sai phép, 6.138 trường hợp sử dụng điện không bảo đảm.
Truyền thông trong nước ngày 26/10 đưa tin Phó chủ tịch UBND TP. Hà Nội Lê Hồng Sơn đã ký văn bản yêu cầu khắc phục những thiếu sót liên quan tới các cơ sở có nguy cơ cháy, nổ cao.
UBND TP. Hà Nội cho biết tới giữa tháng 10/2023, TP. đã kiểm tra gần 23.400 cơ sở, trong đó có 311 chung cư mini, hơn 13.300 nhà trọ, 225 chung cư, hơn 9.550 nhà ở kết hợp kinh doanh có nguy cơ cháy, nổ cao.
Cơ quan chức năng đã xử phạt vi phạm hành chính 629 lượt cơ sở với số tiền phạt trên 3,5 tỷ đồng; tạm đình chỉ hoạt động đối với 129 trường hợp, đình chỉ hoạt động 24 trường hợp vi phạm các quy định về phòng, chữa cháy.
Tuy nhiên, vẫn có một số địa phương như UBND quận Cầu Giấy và phường Tương Mai (quận Hoàng Mai) ban hành kế hoạch, văn bản chỉ đạo triển khai đối với loại hình chung cư, nhà ở kết hợp kinh doanh, sản xuất không kịp thời theo chỉ đạo của TP.
Ngoài ra, có 64 xã, phường chưa tổ chức kiểm tra theo chỉ đạo của UBND TP.
Một số xã không quan tâm mà “giao khoán” cho lực lượng công an kiểm tra, xử lý đối với cơ sở, điển hình như lãnh đạo UBND xã Phú Nghĩa (huyện Chương Mỹ) không tham gia kiểm tra cùng đoàn kiểm tra liên ngành.
UBND TP. Hà Nội cho biết thêm rằng trong quá trình kiểm tra, các đơn vị phát hiện các tồn tại, vi phạm của cơ sở trong lĩnh vực xây dựng, bảo đảm an toàn điện, nhưng không kiên quyết đề xuất xử lý theo quy định.
Cụ thể, cơ quan chức năng của TP. phát hiện 1.062 trường hợp xây sai phép, 6.138 trường hợp sử dụng điện không bảo đảm.
UBND TP. Hà Nội đã phê bình chủ tịch UBND cấp huyện, cấp xã để xảy ra các vi phạm.
UBND TP. Hà Nội yêu cầu với các đơn vị còn hạn chế phải họp kiểm điểm, đồng thời, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan trong việc thực hiện không nghiêm chỉ đạo của TP.; báo cáo kết quả về UBND TP. trước ngày 30/10.
Bảo Khánh
Sài Gòn có con đường ngập… nửa năm!
Lê Thiệt /SGN
26 tháng 10, 2023
Tuyến đường An Phú Đông 35 (quận 12, Sài Gòn) ngập nửa năm chưa rút nước – Ảnh: Dân Trí
Chẳng ai có thể hình dung một thành phố hiện đại, văn minh nhất nước như Sài Gòn lại có con đường ngập đến nửa năm mà nước vẫn chưa rút!
Đó là “con đường đau khổ” An Phú Đông 35, tại quận 12.
Con đường này chỉ dài chừng 400m, nhưng lại là khu vực đông người dân sinh sống và qua lại. Theo người dân sinh sống tại đây, nước ngập, ứ đọng bắt đầu từ một trận mưa hồi Tháng Ba đến nay. Dân đã nhiều lần phản ảnh tình trạng con đường ngập nước hôi hám, hư hỏng lên UBND quận, nhưng chỉ nhận được những lời hứa ảo.
Thế là người dân đành phải sống với nước ao tù, và chịu đựng những cú bắn nước của người đi đường. Một người dân cho biết, nguyên nhân ngập là do hệ thống thoát nước bị xuống cấp, đường thấp và nhiều xe tải lưu thông qua đây.
Tại buổi họp báo về tình hình kinh tế – xã hội chiều 26 Tháng Mười, ông Đậu An Phú, Phó Chủ tịch UBND quận 12, đã “làm rõ” các nguyên nhân và giải pháp của địa phương sau khi người dân báo tin con đường ngập nửa năm nước chưa rút. Chắc nếu dân không báo tin thì chính quyền cũng không biết (?!)
Sau khi phân tích đủ mọi khía cạnh, ông Phú kết luận rằng, nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng này là thiếu kinh phí và các diễn biến bất thường của thời tiết.
Có người nói ông Phú cố gắng đưa vấn đề thời tiết vào đây để giảm nhẹ trách nhiệm của UBND quận 12 xuống tối đa. Ý nói, “thời tiết như thế thì phải chịu thôi, chứ còn thiếu kinh phí thì… lúc nào mấy ông lãnh đạo cũng than thiếu!” Ông Phú trình bày:
“Thời tiết thay đổi rất nhiều so với trước đây, lượng mưa, triều cường đều cao hơn. Điều này khiến nước trên đường An Phú Đông 35 không tiêu thoát kịp. Dù đã được bố trí máy bơm thoát nước nhưng tình trạng ngập nặng tại tuyến đường này chưa được giải quyết triệt để”.
Ông Đậu An Phú, Phó Chủ tịch UBND quận 12, tại buổi họp báo – Ảnh: Dân Trí
Để giải quyết con đường này, ông Phú bèn đưa ra một phương án “tuyệt hảo”, đẩy phần trách nhiệm của chính quyền cho người dân gánh vác. Ông nói do kinh phí sửa chữa con đường này chưa được UBND TP.HCM cấp nên quận 12 đã “huy động thêm nguồn vốn xã hội hóa”.
Một người dân am hiểu câu từ chính quyền sử dụng nói: “Khi các ông ấy (chính quyền) nói ‘huy động thêm nguồn vốn xã hội hóa’ có nghĩa một số công ty tư nhân sẽ bị ‘huy động’ tiền, mà họ rất khó từ chối đóng góp. Nhưng khi đã tự nguyện đóng góp rồi, họ cũng chẳng được thông báo số tiền ấy đi về đâu”.
Sau khi “huy động” công ty tư nhân địa phương đóng góp, chính quyền quay sang thực hiện phương châm “nhà nước và nhân dân cùng làm”, bằng những lời ngon ngọt đến từng khu phố, gia đình.
Thế là một lần nữa, người dân phải “móc hầu bao” ra, cùng với công ty tư nhân làm đường, “nhà nước” không phải bỏ ra một đồng nào cả, chưa kể tiền “lại quả” của công ty sửa chữa đường.
Theo báo chí trong nước thì người dân sinh sống gần khu vực này “đồng thuận cao” với phương án đầu tư, duy tu, sửa chữa bằng hình thức “nhà nước và nhân dân cùng làm”. Dự kiến, việc duy tu, sửa chữa con đường này sẽ bắt đầu từ đầu Tháng Mười Một.
Trước mắt, để xử lý tình trạng hư hỏng, xuống cấp của đường An Phú Đông 35, UBND quận 12 đã tăng cường các máy bơm giải quyết ngập, xử lý tạm thời các hố, ổ gà nguy hiểm để tạo thuận tiện cho người dân đi lại. Thế là chính quyền lại được tiếng “ban ơn mưa móc” đến cho người dân đã khổ cực suốt nửa năm qua!
Nhất bên trọng, nhất bên khinh
Nguyễn Thông
27/10/2023
Ảnh: Hai nghệ sĩ xiếc Quốc Cơ – Quốc Nghiệp biểu diễn chồng đầu trên xe máy. Nguồn: TN
Đó là câu nhận xét sự đời của các cụ ngày xưa. Trọng là nặng (trọng tội tức tội nặng), khinh là nhẹ (khinh khí cầu là quả cầu chứa khí nhẹ để bay lên). Nhất bên trọng, nhất bên khinh – một bên bị coi nặng, một bên xem là nhẹ, dù hai bên như nhau, na ná nhau. Thái độ và cách xử lý này luôn thiếu sự công bằng, công tâm; một dạng lạm quyền, vô pháp.
Chiều tối 25.10, công an ra thông tin kết luận về vụ anh em nhà Quốc Cơ, Quốc Nghiệp biểu diễn chồng đầu. Đúng như dư luận xã hội dự đoán.
Tôi vốn không quan tâm tới vụ Ngọc Trinh, vụ “phim dựa theo tác phẩm của Đoàn Giỏi”, vụ Cơ Nghiệp chồng đầu, bằng chứng là đến thời điểm này tôi chưa thò ra chữ nào, bởi chúng đều không đáng mất thì giờ. Một ông anh cựu binh thỉnh thoảng chọc tôi sao chưa lên tiếng bênh cô Trinh, tôi định giả nhời bác ấy, rằng Trinh triếc với em không là cái đinh gì. Vụ Cơ Nghiệp cũng vậy. Nhưng nay đã có kết luận điều tra thì đành phải biên đôi dòng.
Anh em Cơ Nghiệp đóng quảng cáo, nói cho cùng cũng như mấy anh chị văn nghệ sĩ, ưu tú nhân dân này nọ quảng cáo thuốc hoặc thực phẩm chức năng, thổi loa kèn thuốc lậu, bán cái danh của mình để kiếm tiền. Anh em nhà xiếc này còn đáng trọng hơn mấy nghệ sĩ kia bởi thể hiện tài năng thực sự chứ không mồm mép giả dối, nói vống lên như Xuân tóc đỏ “Dù già cả dù ấu nhi/Sương hàn nắng gió bất kỳ ở đâu/Sinh ra cảm sốt nhức đầu/Da khô mình váng âu sầu ủ ê/Đêm ngày nói sảng nói mê/Chân tay mỏi mệt khó bề yên vui/Vậy xin mách bảo đôi lời/Nhức đầu giải cảm liệu đời dùng ngay”.
Bản thân tôi không trách Cơ Nghiệp chuyện chồng đầu trên xe, và cả cô Ngọc Trinh nữa. Tuổi trẻ ai chả có lúc ngông cuồng, hiếu thắng, hung hăng, coi trời bằng vung. Điều gì sai, cứ căn theo luật pháp, tùy mức độ nặng nhẹ mà phạt. Luật pháp luôn công bằng nên những người thực thi pháp luật càng phải công bằng. Đừng làm cho nó méo mó, vớ vẩn. Pháp luật bị nhờn trước hết do người vận dụng, thực thi, chứ không phải do đối tượng của nó.
Về vụ Cơ Nghiệp, công an kết luận anh em nhà này hành động không có dấu hiệu tội phạm, chỉ là vụ việc hành chính. Mọi lý lẽ bênh đương sự rất rõ. Nào là chỉ đóng quảng cáo, đã xin phép, có người trợ giúp, có dụng cụ bảo hiểm, dây an toàn, đường sá bị chặn, khu vực không có lưu thông, v.v.. Nghe vậy thì tạm hiểu vậy. Ai mà cãi lại được công an. Kể cũng lạ, mà không lạ.
Tuy nhiên, nhà chức việc đã cố tình lờ những vi phạm rất cụ thể: chạy xe máy không đội mũ bảo hiểm, làm động tác nguy hiểm nơi công cộng, nếu được cấp phép thì ai cấp, cơ quan nào cấp, trước khi diễn ra sự việc có báo cho cơ quan công quyền không… Và đây mới là sai phạm nghiêm trọng nhất: Hình ảnh biểu diễn trên thực tế có phương tiện bảo hiểm nhưng khi công bố trong chương trình quảng cáo, trên hệ thống truyền thông, trên mạng xã hội thì bị xử lý cắt bỏ hết (dây nhợ lằng nhằng, người trợ giúp), chỉ còn đương sự tài giỏi đang chồng đầu chạy xe. Cứ cho là dùng thủ pháp để đạt mục đích đi, nhưng đây là thủ pháp gây hại cho xã hội. Đó là sự giả dối, lừa gạt, lừa đảo cộng đồng, người xem, khách hàng. Công khai lừa đảo, mà không bị nhắc nhở, xử lý, trừng phạt. Xã hội này chấp nhận sự giả dối từ bao giờ vậy? Bất cứ ai, nhất là người trẻ, coi clip quảng cáo ấy, họ đâu biết lúc “diễn viên” đóng như thế nào, chỉ biết Cơ Nghiệp chạy xe máy đầu trần, không đội mũ bảo hiểm theo quy định, làm động tác nguy hiểm đến tính mạng. Ai dám đảm bảo tụi trẻ không bắt chước, “học tập và làm theo tấm gương” Cơ Nghiệp.
Cơ Nghiệp và Ngọc Trinh đều có lỗi, đều chỉ ở mức vi phạm hành chính, lỗi của đứa con gái nhẹ hơn hai anh xiếc. Còn những tổ chức, đơn vị liên quan đến đương sự đều vi phạm pháp luật. Ngọc Trinh thì chẳng những chịu xử phạt hành chính mà còn bị khởi tố, bắt giam, anh em Cơ Nghiệp lại chỉ bị kết luận nhẹ hều. Xử lý phải công bằng, đúng người đúng “tội” thì dân mới phục, chứ “nhất bên trọng, nhất bên khinh” quá lộ liễu, muốn bênh ai thì bênh, trị ai thì trị, vậy thì đừng kêu gào người ta phải “sống và làm việc theo pháp luật” nữa.
Nếu hình ảnh này trong rạp là chuyện bình thường, còn ngoài đường rõ ràng vi phạm, nhưng công an cứ nhất quyết bảo rằng không, lại còn bảo vệ cho hành vi phạm luật.
Không có nhận xét nào