Võ Thái Hà tổng hợp
TT Biden sẽ đi Ấn Độ dự thượng đỉnh G20, Phó TT Harris sẽ dự thượng đỉnh Mỹ-ASEAN ở Indonesia
23/8/2023
Tổng thống Joe Biden đọc thông điệp Liên bang với sự tham dự của Phó Tổng thống Kamala Harris tại phiên họp lưỡng viện Mỹ ngày 7/2/2023.
Tòa Bạch Ốc ngày 22/8 loan báo Tổng thống Joe Biden sẽ tham dự Hội nghị thượng đỉnh Nhóm 20 vào tháng tới tại New Delhi, Ấn Độ.
Cố vấn an ninh quốc gia Tòa Bạch Ốc Jake Sullivan cho biết các cuộc gặp — và cuộc nói chuyện của ông Biden với các nhà lãnh đạo bên lề hội nghị thượng đỉnh — sẽ tập trung vào biến đổi khí hậu, cuộc chiến của Nga ở Ukraine và hơn thế nữa. Tòa Bạch Ốc chưa cho biết Tổng thống Mỹ sẽ có các cuộc gặp riêng với những nhà lãnh đạo nào nhưng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thái tử Ả Rập Xê-út, Mohammed bin Salman, nằm trong số các quan chức từ các nền kinh tế hàng đầu thế giới được mời tham dự cuộc họp của các nhà lãnh đạo.
“Ông sẽ thảo luận về một loạt nỗ lực chung nhằm giải quyết các vấn đề toàn cầu từ chuyển đổi năng lượng sạch và chống biến đổi khí hậu đến giảm thiểu tác động kinh tế và xã hội của cuộc chiến Nga gây ra ở Ukraine đến tăng cường năng lực của các ngân hàng phát triển đa phương, bao gồm cả Ngân hàng Thế giới, để chống đói nghèo tốt hơn và đương đầu với những thách thức xuyên quốc gia quan trọng đang gây đau khổ cho các quốc gia trên toàn thế giới,” ông Sullivan nói.
Hội nghị thượng đỉnh giữa các nhà lãnh đạo dự kiến diễn ra từ ngày 9 - 10 tháng 9.
Ông Sullivan cho biết Phó Tổng thống Kamala Harris sẽ tới Jakarta từ ngày 4 đến ngày 7 tháng 9 để tham dự hội nghị thượng đỉnh Mỹ-ASEAN (Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á) và Hội nghị cấp cao Đông Á nhằm giao tiếp với các nhà lãnh đạo Ấn Độ-Thái Bình Dương.
ASEAN là một khối kinh tế và chính trị khu vực gồm 10 quốc gia, bao gồm Indonesia, quốc gia đông dân nhất thế giới Hồi giáo và Myanmar, nơi xảy ra cuộc đảo chính quân sự vào tháng 2 năm 2021 dẫn đến đàn áp lớn, gây ra phản kháng vũ trang trên hầu hết đất nước.
ASEAN đã cấm các nhà lãnh đạo chính quyền của Myanmar tham gia các cuộc họp cấp cao của khối.
Tòa án Mỹ phán quyết không công nhận bản quyền đối với tác phẩm do AI tạo ra
(Ảnh minh họa: VesnaArt/Shutterstock)
Một tòa án tại thủ đô Washington của Mỹ vừa phán quyết luật pháp nước này không công nhận bản quyền đối với một tác phẩm nghệ thuật do trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra, theo hãng tin Reuters.
Trong phán quyết, Thẩm phán tòa án tại Mỹ nêu trên, Beryl Howell, cho biết Văn phòng Bản quyền chỉ cấp chứng nhận bản quyền cho những tác phẩm do con người tạo ra, do đó từ chối cấp bản quyền do nhà khoa học máy tính Stephen Thaler thay mặt hệ thống DABUS (Thiết bị để khởi động tự động cho nhận thức hợp nhất) của ông đăng ký với cơ quan này.
Theo thẩm phán Howell, ngành tư pháp Mỹ đang tiếp cận những ranh giới mới trong lĩnh vực bản quyền khi các nghệ sĩ “đưa AI vào hộp dụng cụ của họ”. Bà cho hay rằng điều này sẽ đặt ra những thách thức đối với luật bản quyền.
Luật sư Ryan Abbott đại diện cho ông Thaler tuyên bố không nhất trí với phán quyết của tòa và sẽ kháng cáo. Trong khi đó, Văn phòng Bản quyền Mỹ tin tưởng rằng phán quyết của tòa là “chính xác”.
Phán quyết mới nói trên không chỉ bác bỏ quyền sở hữu đối với cá nhân hay tổ chức sử dụng AI để tạo ra các tác phẩm mới mà còn là cơ sở cho các vụ kiện liên quan đến bản quyền đối với các tác phẩm khác do AI tạo ra.
Trước đó, nhà khoa học Thaler đã thất bại trong việc đăng ký bản quyền tại Mỹ cho những phát minh do hệ thống DABUS tạo ra. Nhà khoa học này cũng từng gửi hồ sơ đăng ký bản quyền tương tự tại nhiều quốc gia khác, trong đó có Anh, Nam Phi, Australia và Saudi Arabia, song kết quả thu được rất hạn chế.
Theo giới chuyên môn, lĩnh vực AI tạo sinh đang phát triển nhanh chóng. Lĩnh vực này đã và sẽ tiếp tục đặt ra các vấn đề mới liên quan tới quyền sở hữu trí tuệ. Gần đây, Văn phòng Bản quyền của Mỹ cũng đã từ chối cấp bản quyền cho các hình ảnh do hệ thống AI Midjourney của một nghệ sĩ tạo ra, dù người này lập luận AI Midjourney là một phần trong quá trình sáng tạo của họ.
Phan Anh
Biển Đông : Hải cảnh Trung Quốc và Philippines đối đầu « nguy hiểm » ở bãi Cỏ Mây
Minh Anh /RFI
23/8/2023
Ngày 23/08/2023, Manila lên án Bắc Kinh vi phạm luật quốc tế sau khi nhiều tầu hải cảnh Trung Quốc đã có hành động phong tỏa và ngăn chặn một cách nguy hiểm các tầu của Philippines đến tiếp tế cho lực lượng đồn trú trên con tầu mắc cạn ở Bãi Cỏ Mây.
Tàu hải cảnh Trung Quốc (phía trước) chặn tàu hải cảnh Philippines gần bãi Cỏ Mây, Biển Đông, ngày 05/08/2023. AP
Theo tường thuật của các phóng viên hãng thông tấn AP (Mỹ) và AFP (Pháp), hai tầu cảnh sát biển Philippines hộ tống các tầu tiếp tế cho binh sĩ trú đóng trên tầu Sierra Madre, mắc cạn ở bãi Cỏ Mây, đã bị ít nhất bốn tầu hải cảnh Trung Quốc và bốn tầu dân quân biển truy đuổi, bao vây và chặn lại trong vòng 5 giờ. Vào thời điểm xảy ra cuộc đối đầu căng thẳng này, còn có sự hiện diện một máy bay trinh thám của Mỹ.
Trước đó, hải cảnh Trung Quốc trong một tín hiệu radio cảnh báo hai tầu chiến hộ tống của Philippines phải rời địa điểm nếu không muốn « gánh lấy toàn bộ trách nhiệm của mọi hậu quả ». Hải cảnh Trung Quốc cho rằng Philippines đã lợi dụng các hoạt động tiếp tế để đưa « các vật liệu xây dựng trái phép » đến bãi đá ngầm.
Tuy nhiên, các tầu của Philippines đã hoàn tất việc tiếp tế, luân chuyển binh sĩ và rời khu vực này mà không xảy ra thêm sự cố nào.
AP cho biết, lực lượng tuần duyên Philippines đã mời các phóng viên của ba hãng thông tấn lớn đi cùng các tầu tiếp tế như một phần chiến lược mới nhằm vạch trần các hành động hung hăng của Trung Quốc ở Biển Đông
Philippines đã cố tình cho tầu chiến Sierra Madre, có từ thời Đệ Nhị Thế Chiến, mắc cạn ở bãi Cỏ Mây năm 1990, để khẳng định chủ quyền lãnh thổ. Binh sĩ trú đóng trên chiếc tầu cũ này phụ thuộc vào nguồn tiếp tế từ bên ngoài. Bãi Cỏ Mây, cách quần đảo Palawan của Philippines 200 km, nhưng cách đảo Hải Nam của Trung Quốc đến hơn 1.000 cây số.
RNC loan báo 8 ứng viên đủ điều kiện tham gia buổi tranh biện tổng thống đầu tiên
1st Republican Debate Stage Positions (ABC News Photo Illustration)
Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa (RNC) đã xác nhận 8 ứng viên tổng thống 2024 đủ điều kiện tham gia buổi tranh biện sơ bộ đầu tiên tại Milwaukee, Wisconsin vào tối thứ Tư (23/8, giờ Mỹ).
Theo New York Post, RNC vào cuối ngày thứ Hai (21/8) đã loan báo rằng Thống đốc Florida Ron DeSantis, doanh nhân Vivek Ramaswamy, cựu Thống đốc Nam Carolina Nikki Haley, cựu Thống đốc New Jersey Chris Christie, Thượng nghị sĩ Nam Carolina Tim Scott, cựu Phó Tổng thống Mike Pence, cựu Thống đốc Arkansas Asa Hutchinson và Thống đốc Bắc Dakota Doug Burgum sẽ có mặt trên sân khấu tranh biện tại Fiserv Forum, Milwaukee vào tối 23/8.
Ứng cử viên đang dẫn đầu của Đảng Cộng hòa, cựu Tổng thống Donald Trump tuyên bố rằng ông sẽ không tham gia buổi tranh biện nêu trên.
Cũng theo New York Post, các ứng viên đủ điều kiện tham gia buổi tranh biện tổng thống sơ bộ Đảng Cộng hòa phải chứng minh nhận được sự ủng hộ từ 40.000 nhà tài trợ trở lên, trong đó ít nhất phải có 200 nhà tài trợ ở 20 tiểu bang hoặc vùng lãnh thổ trở lên. Họ cũng phải đạt được ít nhất 1% ủng hộ trong ba cuộc thăm dò dân ý đủ điều kiện và trên phạm vi toàn quốc hoặc hai cuộc thăm dò dân ý toàn quốc và một cuộc thăm dò có đáp viên ở hai trong bốn tiểu bang bỏ phiếu sớm: Iowa, New Hampshire, Nevada và Nam Carolina.
Chủ tịch RNC Ronna McDaniel cho hay: “Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa vui mừng trình diện đấu trường ứng viên đa dạng và tầm nhìn bảo thủ để đánh bại Joe Biden”.
Các ứng viên cũng được yêu cầu phải ký vào một bản cam kết không được tham gia bất kỳ cuộc tranh biện không được RNC phê chuẩn nào khác và phải ủng hộ đề cử viên tổng thống của Đảng Cộng hòa.
Những ứng viên không đủ điều kiện tham gia buổi tranh biện đầu tiên, gồm: Thị trưởng Miami Francis Suarez, cựu Dân biểu Texas Will Hurd và người dẫn chương trình radio Larry Elder.
Ông Larry Elder hôm thứ Ba (22/8) đã loan báo rằng ông sẽ kiện RNC vì loại ông khỏi cuộc tranh biện sơ bộ 23/8. Ông tuyên bố rằng ông đã đủ điều kiện tham gia cuộc tranh biện đó một cách hợp pháp.
“Tôi sẽ kiện RNC để tạm dừng cuộc tranh biện tổng thống vào thứ Tư. Tôi đã nói ngay từ đầu rằng có vẻ như các quy định của cuộc chơi này đã bị gian lận, chỉ là chúng ta ít biết nó đã bị gian lận”, ông Larry Elder viết trên X (tên mới của Twitter).
“Vì một số lý do, các vị lãnh đạo quyền uy tại RNC sợ có tiếng nói của tôi trên sân khấu tranh biện đó. Giống như tôi đã phải đấu tranh để thành công có mặt trên lá phiếu của cuộc bầu cử miễn nhiệm và thay thế [Thống đốc] California, tôi sẽ đấu tranh để có mặt trên sân khấu buổi tranh biện [sơ bộ] bởi vì tôi hoàn toàn đáp ứng được tất cả các yêu cầu để tham gia”, ông Larry Elder viết tiếp.
Chiến dịch tranh cử của ông Larry Elder cho biết ông đã đáp ứng được các yêu cầu về nhà tài trợ, nhưng RNC đã từ chối tính các cuộc thăm dò của Rasmussen vì họ cho rằng hãng khảo sát này “có mối quan hệ với cựu Tổng thống Donald Trump”.
Ông Larry Elder sau đó cũng đã tuyên bố rằng ông đáp ứng được điều kiện 1% ủng hộ trong một cuộc thăm dò khác đã được thực hiện trước hạn chót do RNC đặt ra.
“Ủy ban về Tranh biện của RNC gặp nhau tại Milwaukee hôm nay. Liệu họ có biết các vị lãnh đạo cấp trên của họ đang ngăn chặn những tiếng nói đủ điều kiện xuất hiện trên sân khấu [tranh biện]?” ông Larry Elder đặt câu hỏi. “Tôi sẽ kêu gọi tiến hành cuộc cuộc thảo luận và bỏ phiếu toàn ủy ban về tiêu chuẩn thăm dò gian lận được đặt ra bởi giới quyền uy RNC chống bảo thủ, chống Trump”.
Xuân Thành
Mỹ ra điều kiện cho Ukraine trước khi chuyển giao F-16
Máy bay chiến đấu F-16 tham gia cuộc tập trận Che chắn đường không của NATO gần căn cứ không quân ở Lask, Ba Lan vào ngày 12/10/2022. (Ảnh: Radoslaw Jozwiak/AFP/Getty Images)
Một phát ngôn viên của Ngũ giác đài cho biết Mỹ đã nhận được yêu cầu từ Hà Lan và Đan Mạch về việc chuyển giao máy bay chiến đấu F-16 cho Ukraine, nhưng Kyiv phải đáp ứng ‘các tiêu chí nhất định’ trước khi nhận được sự chấp thuận của Washington.
Phó Thư ký báo chí Sabrina Singh nêu rõ trong cuộc họp giao ban hôm thứ Hai (21/8): “Để hoàn tất việc chuyển giao cho bên thứ ba, [Ukraine] phải đáp ứng một số tiêu chí nhất định, bao gồm đào tạo tiếng Anh và những thứ khác, chẳng hạn như công tác hậu cần mặt đất… Khi những tiêu chí này được đáp ứng, chúng tôi sẽ sẵn sàng phê chuẩn việc chuyển giao”.
Ngũ Giác Đài cũng nhấn mạnh rằng các phi công Ukraine cần phải học tốt tiếng Anh trước khi có thể lái máy bay F-16 và cũng thừa nhận rằng quá trình này sẽ mất “một số thời gian”.
Theo đài RT, hồi đầu tháng 8, tờ Politico đưa tin rằng việc huấn luyện F-16 cho người Ukraine do các nước châu Âu cung cấp có thể bị cản trở bởi rào cản ngôn ngữ.
Ukraine đã gửi cho Mỹ danh sách 32 phi công Ukraine sẵn sàng tham gia khóa huấn luyện quân sự. Nhưng chỉ có 8 người đạt trình độ tiếng Anh cần thiết để hoàn thành khóa học. 24 phi công khác trước tiên phải tham gia một khóa đào tạo tiếng Anh được tổ chức tại Anh trước khi tham gia khóa huấn luyện lái chiến đấu cơ F-16.
Đan Mạch, Hà Lan nêu điều kiện khi tặng F-16 cho Ukraine
Bà Singh cũng thừa nhận Mỹ sẵn sàng huấn luyện phi công Ukraine lái F-16 nếu Hà Lan và Đan Mạch không đủ năng lực để huấn luyện tất cả phi công Ukraine cùng một lúc.
Bà nói, Ukraine sẽ là bên quyết định xem họ muốn huấn luyện bao nhiêu phi công lái F-16 và nói thêm rằng Kyiv vẫn chưa đưa ra con số cuối cùng.
Hôm Chủ nhật (20/8), Cả Hà Lan và Đan Mạch đều xác nhận rằng họ sẽ cung cấp cho Ukraine máy bay chiến đấu F-16, loại máy bay mà Ukraine đã yêu cầu trong nhiều tháng trong bối cảnh xung đột với Nga.
Hãng thông tấn Ritzau dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch Jakob Ellemann-Jensen hôm 21/8 tuyên bố, Ukraine chỉ có thể sử dụng máy bay chiến đấu F-16 do Đan Mạch và Hà Lan tặng trên lãnh thổ của mình.
“Chúng tôi tặng vũ khí với điều kiện chúng được sử dụng để đánh đuổi kẻ thù ra khỏi lãnh thổ Ukraine và chỉ có thế”, Bộ trưởng Ellemann-Jensen nhấn mạnh.
Cùng ngày, Đại sứ Nga tại Đan Mạch Vladimir Barbin đã lên án quyết định của Đan Mạch và Hà Lan về việc tặng F-16 cho Ukraine. Ông cho rằng động thái này sẽ làm leo thang xung đột, theo hãng tin Ritzau.
“Bằng cách che giấu tiền đề rằng chính Ukraine phải xác định các điều kiện cho hòa bình, Đan Mạch tìm cách bằng hành động và lời nói của mình để khiến Ukraine không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tiếp tục đối đầu quân sự với Nga”, ông Barbin cảnh báo.
Không quân Hà Lan hiện có tổng cộng 42 chiếc F-16, nhưng đang chuyển đổi sang máy bay chiến đấu tàng hình F-35.
Hà Lan không nói rõ sẽ gửi bao nhiêu chiếc cho Ukraine, nhưng Tổng thống Ukraine Vladimir Zelenskyy tuyên bố rằng ông đã nhận được cam kết từ Hà Lan và Đan Mạch cung cấp tổng cộng 61 chiếc F-16 khi ông thăm hai quốc gia này vào ngày 20/8.
“Ông Mark Rutte và tôi đã đồng ý về số lượng F-16 sẽ được cung cấp cho Ukraine sau khi huấn luyện các phi công và kỹ sư của chúng tôi. 42 chiếc và đây mới là khởi đầu”, Tổng thống Zelensky viết trên Telegram sau cuộc gặp với Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte, theo trang The Kyiv Independent.
Cũng theo hãng tin này, Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen cam kết cung cấp 19 chiếc F-16 cho Ukraine, trong đó có 6 chiếc đầu tiên sẽ được chuyển giao vào cuối năm nay. Bà Frederiksen cho hay Ukraine sẽ nhận thêm 8 chiếc F-16 vào năm 2024 và 5 chiếc còn lại vào năm 2025
Hãng tin AFP đưa tin, ngày 13/7, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tuyên bố, nếu Mỹ và các nước phương Tây khác cung cấp máy bay chiến đấu F-16 cho Ukraine, Nga sẽ coi đây là “mối đe dọa hạt nhân” vì F-16 có thể gắn tên lửa mang đầu đạn hạt nhân.
Trả lời phỏng vấn nhật báo Nga Lenta.ru hôm 12/7, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết: “Bằng cách tiếp tục cung cấp vũ khí tinh vi hơn cho Ukraine, Mỹ và các đồng minh NATO đang tạo ra nguy cơ đối đầu vũ trang trực tiếp với Nga. Điều này có thể dẫn đến hậu quả thảm khốc”.
Ông Lavrov cho rằng kế hoạch cung cấp máy bay chiến đấu F-16 cho Kyiv là một ví dụ khác về động thái leo thang của phương Tây và là một diễn biến vô cùng nguy hiểm.
Moscow đã nhiều lần cảnh báo rằng việc Mỹ và các đồng minh cung cấp vũ khí tinh vi hơn cho Ukraine có thể vượt qua “lằn ranh đỏ” và dẫn đến leo thang chiến sự nghiêm trọng.
Nga lập luận rằng việc cung cấp vũ khí, chia sẻ thông tin tình báo và huấn luyện cho quân đội của Kyiv đã có nghĩa là các quốc gia phương Tây trên thực tế là các bên tham gia cuộc xung đột.
Lam Giang tổng hợp
Tòa Bạch Ốc: Cuộc chiến Ukraine-Nga không rơi vào ‘bế tắc’
Andrew Thornebrooke
23/8/2023
Các thiết giáp quân của Lữ đoàn Cơ giới số 93 “Kholodnyi Yar” tham gia huấn luyện quân sự gần tiền tuyến ở vùng Donetsk, Ukraine, hôm 01/08/2023. (Ảnh: Anatolii Stepanov/AFP qua Getty Images)
Giới lãnh đạo Hoa Kỳ không tin rằng Ukraine và Nga đã đi đến thế bế tắc trong cuộc chiến đang diễn ra ở châu Âu, đồng thời cho biết rằng giới lãnh đạo Ukraine đang điều chỉnh chiến lược của mình để phù hợp với những thực tế đang thay đổi trên thực địa.
Nói với các phóng viên hôm 22/08, Cố vấn An ninh Quốc gia Tòa Bạch Ốc Jake Sullivan cho biết chính phủ Tổng thống Biden không đánh giá tình trạng chiến tranh hiện tại là bế tắc, và rằng quân đội Ukraine vẫn đang không ngừng đạt được các bước tiến ở miền đông và miền nam Ukraine.
“Không, chúng tôi không đánh giá rằng cuộc xung đột đang đi vào bế tắc,” ông Sullivan nói. “Như tôi đã lưu ý trước đây, chúng tôi tiếp tục trợ giúp Ukraine trong nỗ lực chiếm lại lãnh thổ như một phần của cuộc phản công này, và chúng tôi thấy họ tiếp tục chiếm lại lãnh thổ một cách có phương pháp, có hệ thống.”
“Người Ukraine đang hoạt động theo chiến thuật và thời gian biểu của họ, đạt được tiến bộ theo các quyết định chiến lược và tác chiến do ban chỉ huy và lãnh đạo của họ đề ra, và chúng tôi sẽ tiếp tục ủng hộ điều đó.”
Chính phủ TT Biden đang phải đối mặt với ngày càng nhiều câu hỏi về việc tiếp tục tài trợ cho cuộc phản công của Ukraine, vốn đã bị đình trệ phần lớn là do các bãi mìn dài hàng trăm dặm của Nga và không có khả năng đạt được ưu thế trên các không phận Ukraine bị chiếm đóng.
Hồi tháng Bảy, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Tướng Mark Milley nói rằng phần lớn nguyên nhân sự đình trệ này là do Nga tạo ra các bãi mìn rộng lớn trên khắp miền đông Ukraine và những bãi mìn đó tiếp tục sát hại các quân nhân Ukraine cũng như phá hủy các phương tiện di chuyển.
Ông nói thêm, ngoài các bãi mìn, còn có các đội sát thủ Nga thường xuyên phục kích binh lính Ukraine, trong khi việc dọn đường để vượt qua các bãi mìn tiến triển chậm chạp.
Sự bế tắc rõ ràng này đã dẫn đến một cuộc chiến phi cơ không người lái (drone) và hỏa tiễn ngày càng tăng, trong đó cả hai bên đều chuyển sang tấn công các mục tiêu phi quân sự.
Một diễn biến khác là hồi đầu tuần này, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố rằng các nhà lãnh đạo Hà Lan và Đan Mạch đã đồng ý cung cấp chiến đấu cơ F-16 cho Ukraine.
Cuối tuần qua, Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte đã gặp ông Zelensky và đến thăm một căn cứ không quân Hà Lan, tại đó ông Rutte gợi ý rằng chiến đấu cơ có thể hoạt động trước mùa đông.
Tương tự, ông Zelensky cũng đã gặp Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen hồi cuối tuần qua và cho biết Đan Mạch sẽ chuyển giao tổng cộng 19 tiêm kích cơ.
Thanh Nhã lược dịch
Chia rẽ trong BRICS tái xuất hiện trước khi bàn về sự bành trướng
23/8/2023
Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu trực tuyến tại hội nghị thượng đỉnh BRICS ngày 22/8/2023 ở Johannesburg, Nam Phi.
Các nhà lãnh đạo BRICS họp vào ngày 22/8 để vạch ra lộ trình tương lai của khối các quốc gia đang phát triển nhưng sự chia rẽ lại xuất hiện trước một cuộc tranh luận gay gắt về khả năng mở rộng của nhóm nhằm tăng cường ảnh hưởng toàn cầu.
Căng thẳng gia tăng sau cuộc chiến Ukraine và sự đối đầu Mỹ-Trung ngày càng tăng đã thúc đẩy Trung Quốc và Nga tìm cách củng cố BRICS.
Họ đang tìm cách sử dụng hội nghị thượng đỉnh ngày 22-24 tháng 8 tại Johannesburg để củng cố nhóm - gồm Trung Quốc, Nga, Nam Phi, Brazil và Ấn Độ - trở thành đối trọng với sự thống trị của phương Tây trong các định chế toàn cầu.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói trong bài phát biểu tại diễn đàn kinh doanh BRICS: “Ngay bây giờ, những thay đổi trên thế giới, ở thời đại chúng ta và trong lịch sử đang diễn ra theo những cách chưa từng có trước đây, đưa xã hội loài người đến một thời điểm quan trọng”.
“Tiến trình lịch sử sẽ được định hình bởi những lựa chọn của chúng ta.”
Ông Tập không dự diễn đàn kinh doanh BRICS, bất chấp sự hiện diện của người đồng cấp Cyril Ramaphosa của Nam Phi, Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi.
Phát biểu của ông được Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào chuyển tải, và vẫn chưa rõ tại sao ông Tập, người có cuộc gặp với chủ nhà Ramaphosa trước đó trong ngày, lại không tham dự sự kiện này.
Những bình luận từ ông Lula của Brazil chỉ ra sự khác biệt về tầm nhìn trong khối. Các nhà phân tích chính trị cho rằng BRICS từ lâu đã phải vật lộn để hình thành một quan điểm mạch lạc về vai trò của mình trong trật tự toàn cầu.
Ông Lula của Brazil ngày 22/8 nói trong một buổi phát sóng trên mạng xã hội từ Johannesburg: “Chúng tôi không muốn trở thành đối trọng với G7, G20 hay Hoa Kỳ.” “Chúng tôi chỉ muốn tự tổ chức mình.”
Ngoài vấn đề mở rộng, việc thúc đẩy sử dụng đồng nội tệ của các quốc gia thành viên trong các giao dịch thương mại và tài chính nhằm giảm bớt sự phụ thuộc vào đồng đô la Mỹ cũng nằm trong chương trình nghị sự của hội nghị thượng đỉnh BRICS.
“Quá trình phi đô la hóa quan hệ kinh tế của chúng ta một cách khách quan, không thể đảo ngược đang đạt được đà tiến”, ông Putin nói trong một tuyên bố được ghi hình trước.
Nền kinh tế Nga đang vật lộn với các chế tài của phương Tây liên quan đến cuộc chiến của Moscow ở Ukraine. Ông Putin đang bị truy nã theo trát bắt quốc tế vì bị cáo buộc tội ác chiến tranh ở Ukraine và đang được đại diện tại hội nghị thượng đỉnh bởi Ngoại trưởng Sergei Lavrov.
Nước chủ nhà Nam Phi cho biết sẽ không có cuộc thảo luận nào về đồng tiền chung BRICS, một ý tưởng được Brazil đưa ra như một giải pháp thay thế cho sự phụ thuộc vào đồng đô la.
Điểm tranh cãi
BRICS vẫn là một nhóm không đồng nhất, từ Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đến Nam Phi, một quốc gia tương đối nhỏ nhưng vẫn là nền kinh tế phát triển nhất châu Phi.
Nga muốn cho phương Tây thấy rằng họ vẫn còn bạn bè nhưng Ấn Độ ngày càng vươn ra phương Tây, cũng như Brazil dưới thời lãnh đạo mới.
Ấn Độ và Trung Quốc cũng thường xuyên xảy ra xung đột dọc biên giới tranh chấp, làm tăng thêm thách thức cho việc ra quyết định trong một nhóm dựa trên sự đồng thuận.
Phát biểu với các phóng viên ở Washington ngày 22/8, cố vấn an ninh quốc gia Tòa Bạch Ốc Jake Sullivan cho biết ông không thấy BRICS trở thành đối thủ địa chính trị của Mỹ.
Ông nói: “Đây là một tập hợp rất đa dạng các quốc gia…có quan điểm khác nhau về các vấn đề quan trọng”.
Việc mở rộng từ lâu đã là mục tiêu của Trung Quốc. Nước này hy vọng rằng việc mở rộng số lượng thành viên sẽ tạo thêm ảnh hưởng cho một nhóm vốn là nơi sinh sống của khoảng 40% dân số thế giới và chiếm 1/4 tổng sản phẩm quốc nội toàn cầu.
Nga cũng mong muốn mở rộng thành viên trong khi Tổng thống Nam Phi Ramaphosa lên tiếng ủng hộ ý tưởng này tại cuộc gặp với ông Tập.
Các nhà lãnh đạo BRICS tổ chức một cuộc họp nhỏ và ăn tối vào ngày 22/8, nơi họ có thể thảo luận về khuôn khổ và tiêu chí để kết nạp các quốc gia mới.
Ngoại trưởng Vinay Kwatra ngày 21/8 nói rằng Ấn Độ, vốn cảnh giác trước sự thống trị của Trung Quốc và đã cảnh báo không nên mở rộng nhanh chóng, có “ý định tích cực và tư duy cởi mở”. Trong khi đó, Brazil lo ngại rằng việc mở rộng BRICS sẽ làm suy yếu ảnh hưởng của nước này, mặc dù hôm 22/8 Tổng thống Brazil đã nhắc lại mong muốn được thấy nước láng giềng Argentina gia nhập khối.
Một nguồn tin chính phủ Argentina liên quan tới các cuộc đàm phán để Argentina gia nhập BRICS nói với Reuters rằng dự kiến sẽ không có thành viên mới nào được kết nạp vào khối trong hội nghị thượng đỉnh lần này.
Trong khi khả năng mở rộng BRICS vẫn còn chưa rõ ràng, cam kết của nhóm này trở thành nhà vô địch của thế giới đang phát triển và đưa ra một giải pháp thay thế cho trật tự thế giới do các quốc gia phương Tây giàu có thống trị đã tìm được sự đồng cảm.
Các quan chức Nam Phi cho biết hơn 40 quốc gia đã bày tỏ quan tâm đến việc gia nhập BRICS. Trong số đó, gần hai chục nước đã chính thức xin gia nhập, một số dự kiến sẽ cử phái đoàn đến Johannesburg lần này.
Không có nhận xét nào