Đề nghị Đắk Nông công bố tình huống khẩn cấp
Lê Thiệt /SGN
07/8/2023
Hồ chứa nước Đắk N’Ting có sức chứa 1,2 triệu m3 nước. Hiện nay, hồ đang bị nứt thân đập, nhiều vị trí trên cầu qua tràn bằng bê tông bị xô lệch, nứt gãy – Ảnh: Tiền Phong
Mưa lũ, sạt lở đất khiến đập thủy lợi Đắk N’Ting (xã Quảng Sơn, huyện Đắk Glong, Đắk Nông), có sức chứa hơn 1.2 triệu m3 nước có nguy cơ vỡ.
Báo chí viết như thế, giống như được Ban quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh Đắk Nông “mớm lời” cho biết là “tại ông Trời chứ không phải tại tôi”.
Tối ngày 6 Tháng Tám, ông Trần Nam Thuần, Chủ tịch UBND huyện Đắk Glong (Đắk Nông) cho biết “tình hình rất khẩn trương”, hiện lực lượng chức năng đã phong tỏa lối ra vào đập thủy lợi Đắk N’Ting. Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn huyện Đắk Glong đã chuẩn bị các phương án để ứng phó nhằm bảo đảm an toàn cho người dân.
Các vết nứt đường trên bờ đập thủy lợi Đắk N’ting nứt toác, xô lệch – Ảnh: Tiền Phong
Ông Nguyễn Văn Nghĩa, Giám đốc Ban quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh Đắk Nông cho biết, vết nứt ở khu vực đồi gần chân đập đã kéo dài khoảng 500 mét, sâu khoảng 150 mét. Các vết nứt chưa có dấu hiệu dừng lại.
Ông Lê Đình Tuấn, Chủ tịch UBND xã Quảng Sơn, cho biết, phần đồi bên phải đập hiện nay đang bị sụt lún nghiêm trọng với diện tích khoảng 10 hecta. Phần đất bị sạt trượt là đất hoa màu của người dân. Ngoài ra, tại khu vực rẫy của người dân xuất hiện nhiều vết nứt, có lượng nước lớn chảy từ trong lòng đất đi ra hướng hồ thủy lợi.
Theo ông Tuấn, các đơn vị chuyên môn tính toán, nếu đập vỡ mực nước ở khu vực hạ lưu sẽ dâng lên khoảng 2 mét. Do đó, chính quyền đã di dời 34 gia đình ở vùng nguy hiểm và đang chuẩn bị di dời thêm 140 gia đình ở bon Đắk N’Ting đến khu vực an toàn.
Hiện phần thân đập Đắk N’Ting xuất hiện nhiều vết nứt lớn, có vết nứt rộng từ 10-20cm. Đoạn đường trên thân đập bị nứt gãy, đội toàn bộ phần bê tông lên trên. Nếu đập không vỡ thì chắc cũng bị hư hại nặng.
Phần thân đập bị xô, đứt gãy từng mảng bê tông – Ảnh: Tiền Phong
Trước đó, vào đêm ngày 1 Tháng Tám, khi đang ngủ trong nhà, một số gia đình sống gần hồ chứa nước Đắk N’Ting bất ngờ nghe thấy tiếng nổ và tiếng đất nứt. Đến sáng 2 Tháng Tám, người dân phát hiện nhà cửa và vườn cây đã xuất hiện một số vết sạt, cây cối đổ ra phía hồ nước.
Nói về nguy cơ vỡ đập, GS.TS Vũ Trọng Hồng, nguyên Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết, khi các vết nứt kèm theo tiếng nổ thì nguy cơ vỡ đập là rất cao. Nguyên nhân của tiếng nổ là khi đất đá bị nén quá chặt, áp lực kẽ rỗng lớn khiến khí bung ra, gây ra những tiếng nổ bụp bụp. “Nếu vết nứt không dừng lại và kèm theo cả tiếng nổ thì tôi cho là nguy rồi, khả năng vỡ đập sẽ rất lớn”, GS.TS Vũ Trọng Hồng nhận định.
Về lý thuyết, khi nước về quá nhiều thì phải mở cửa xả. Nhưng GS.TS Vũ Trọng Hồng cảnh báo, việc xả nước phải được thực hiện đúng quy trình, không được mở cấp tập. Về nguyên tắc, mực nước hồ giảm 1m/ngày là an toàn. Nếu mở quá nhiều cửa xả, mực nước hạ đến 2-3m/ngày thì nguy cơ vỡ đập cũng rất lớn.
Bờ ta luy hạ du hồ chứa nước Đắk N’Ting bị nứt toác – Ảnh: Tiền Phong
Nếu đúng như lời ông Hồng cảnh báo, thì Giám đốc Ban quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh Đắk Nông hiện đang hành động ngược lại. Trả lời báo chí, Giám đốc Ban quản lý dự án Nguyễn Văn Nghĩa cho biết “hiện các cửa xả đã được mở hết để tháo nước trong đập, nhằm hạn chế hậu quả xấu nhất khi đập bị vỡ”!?
Hành động của ông Nghĩa chẳng khác gì châm ngòi cho trái bom nổ chậm, Hồ thủy lợi Đắk N’Ting không còn nguy cơ vỡ nữa, mà có thể vỡ bất cứ lúc nào.
Dự án Hồ chứa nước Đắk N’Ting được UBND tỉnh Đắk Nông phê duyệt vào năm 2018, với tổng mức đầu tư gần 137 tỷ đồng (thực tế gần 138 tỷ đồng), do Ban quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh Đắk Nông làm chủ đầu tư. Tổng diện tích sử dụng đất hơn 80 hecta với sức chứa hơn 1.2 triệu m3 nước. Công trình sẽ cấp nước cho 680 hecta cây trồng, trong đó có 100 hecta lúa nước thuộc xã Quảng Sơn…
Vết nứt to, kéo dài qua khu vực rẫy của người dân trên khu vực quả đồi – Ảnh: Tiền Phong
Không thấy đề cập đến đơn vị thi công, có lẽ công trình này do Ban quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh Đắk Nông vừa làm chủ đầu tư, vừa tổ chức thi công luôn.
Với tình hình thực tế hiện nay, điều này hóa ra lại tiện, vì chỉ cần quy trách nhiệm (nếu) đập bị vỡ về một mối.
Được biết, mặc dù đập chưa vỡ, nhưng Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh Đắk Nông đang lên kế hoạch giải trình nguyên nhân vỡ. Hướng giải trình sẽ quy trách nhiệm cho thiên tai, còn trách nhiệm ra sao thì còn chờ hậu quả xảy ra như thế nào mới dựa vào đó mà giải trình.
Đề nghị Đắk Nông công bố tình huống khẩn cấp
Trường Sơn/VNTB
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị chính quyền tỉnh Đắk Nông nên công bố tình huống khẩn cấp về tình hình sạt lở đất ở địa phương.
Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh Đắk Nông cho biết, do ảnh hưởng của đợt mưa lớn kéo dài đã khiến nhiều địa phương ở các huyện: Lắk, Krông Ana, Ea Súp, Krông Bông bị ngập lụt và gây thiệt hại lớn về sản xuất, kết cấu hạ tầng.
Hiện có gần 7 km đường giao thông bị ngập nước và hư hỏng, sạt lở. Trong đó, nặng nhất là Quốc lộ 14, tuyến đường tránh trung tâm thị trấn Ea Đrăng, huyện Ea H’leo bị sạt lở mái taluy âm, dẫn đến lún nền đường cục bộ với chiều dài khoảng 35 m; Quốc lộ 14C, đoạn từ thôn 8 xã la R’vê đi qua xã Ia Lốp, huyện Ea Súp bị ngập sâu nhiều ngày, hiện chưa đánh giá được mức độ hư hỏng.
Kênh chính Tây hồ chứa Ea Súp thượng đã bị vỡ do đợt mưa lũ vừa qua. Ngoài ra do lượng nước về liên tục tăng, hồ chứa Buôn Tua Srah dự kiến phải xả tràn trong một vài ngày tới.
Đáng lo ngại hơn, sau khi kiểm tra thực địa, tại buổi làm việc với UBND tỉnh Đắk Nông, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết có khoảng 1 triệu m3 đất có nguy cơ sạt lở, trên diện tích khoảng 10 ha ở khu vực quanh hồ thủy lợi Đắk N’Ting.
Hồ chứa nước Đắk N’ting là công trình thủy lợi cấp III, có tổng vốn đầu tư gần 138 tỷ đồng. Công trình mới hoàn thành, đang chờ nghiệm thu, bàn giao theo quy định.
Theo nhận định của đoàn khảo sát do Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp làm trưởng đoàn, thì, “mưa và tác động của con người đã tạo ra tổ hợp bất lợi cho các công trình hiện nay ở Tây Nguyên nói chung và Đắk Nông nói riêng, dẫn đến tình trạng sạt trượt”.
“Đối với các công trình xảy ra sự cố, chủ đầu tư chỉ có 15 ngày để ‘cứu’ công trình này trước khi sẽ có thêm một đợt mưa rất to nữa vào cuối tháng 8. Tôi đề nghị tỉnh Đắk Nông cần công bố ngay tình huống khẩn cấp về thiên tai để có các giải pháp ứng xử khẩn cấp” – Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nói.
“Tôi đề nghị UBND tỉnh phải tính toán lại kịch bản vỡ hồ. Hiện nay hồ đang chứa 2 triệu mét khối nước, nếu vỡ hồ toàn bộ số nước này sẽ chảy về đâu? Đường đi như thế nào? Phải lên kịch bản xử lý để di dời hết toàn bộ các hộ dân nằm trong vùng ảnh hưởng”, Thứ trưởng Hiệp nhấn mạnh.
Ông Trần Nam Thuần, Chủ tịch UBND huyện Đắk Glong, cho biết đập thủy lợi Đắk N’Ting có nguy cơ vỡ rất cao. Huyện đã phong tỏa lối ra vào đập thủy lợi Đắk N’Ting để đảm bảo an toàn cho người dân. Chỉ đạo UBND xã Quảng Sơn nhanh chóng rà soát, di dời toàn bộ những hộ dân nằm trong vùng nguy hiểm đến nơi an toàn. Đồng thời, chuẩn bị các phương án để ứng phó nếu vỡ đập.
Hiện phần đồi bên phải đập đang bị sụt lún nghiêm trọng với diện tích khoảng 10ha. Theo ước tính sẽ có khoảng 1 triệu m3 đất có nguy cơ bị sạt trượt. Toàn bộ 34 hộ dân nằm ở dưới đập đã được sơ tán khẩn cấp. Theo tính toán, nếu đập vỡ, mực nước ở khu vực hạ lưu sẽ dâng lên khoảng 2m nên chính quyền đang rà soát để di dời thêm 140 hộ dân ở bon Đắk N’Ting đến khu vực an toàn.
Theo thống kê, tại Đắk Nông có 250 công trình do đơn vị quản lý, nhiều hồ đang xuống cấp. “Hàng xóm” là Đắk Lắk, hiện có 782 công trình với tổng dung tích khoảng 650 triệu m3 thì hàng trăm hồ đập bị thấm nước, sạt lở mái thượng và hạ lưu.
Không có nhận xét nào