Thực hiện: Viên Đăng Huy | Hiệu đính: Nguyễn Thế Phương
17/02/2023
Thực hiện: Viên Đăng Huy | Hiệu đính: Nguyễn Thế Phương
Chiến tranh Nga – Ukraine:
Tên lửa Nga tấn công hệ thống năng lượng của Ukraine
Lực lượng không quân Ukraine cho biết Nga đã bắn 71 tên lửa hành trình, trong đó có 61 quả bị bắn hạ và các vụ nổ đã được báo cáo bởi các quan chức địa phương trên khắp đất nước, kể cả ở thủ đô Kyiv. Ít nhất 17 tên lửa đã tấn công thành phố Zaporizhzhia ở đông nam Ukraine trong một giờ trong cuộc tấn công nặng nề nhất kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào tháng 2 năm ngoái. Bộ trưởng Năng lượng German Galushchenko cho biết các cơ sở sản xuất nhiệt điện, thủy điện và cơ sở hạ tầng điện áp cao đã bị ảnh hưởng ở 6 khu vực, buộc phải cắt điện khẩn cấp trên hầu hết đất nước.
Xem thêm tại: Reuters, Russian missiles pound Ukraine’s energy system, force power outages. Truy cập ngày 11/2/2023
Ukraine cho biết hai tên lửa của Nga đã bay qua Romania và Moldova
Valeriy Zaluzhnyi, Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine, cho biết hai tên lửa Kaliber phóng từ Biển Đen đã đi vào không phận Moldovan, sau đó bay vào không phận Romania, trước khi vào lãnh thổ Ukraine. Người phát ngôn lực lượng không quân nói rằng Ukraine có khả năng bắn hạ tên lửa nhưng không làm vậy vì không muốn gây nguy hiểm cho dân thường ở nước ngoài. Nga đã không bình luận ngay lập tức về vụ việc.
Xem thêm tại: Reuters, Ukraine says two Russian missiles crossed into Romania and Moldova. Truy cập ngày 11/2/2023
Nga tung đòn tấn công tên lửa lớn nhất trong năm
Nga đã phát động loạt tấn công tên lửa lớn nhất nhằm vào Ukraine từ đầu năm đến nay, một ngày sau khi Tổng thống Volodymyr Zelensky kết thúc chuyến thăm tới các thủ đô châu Âu, nơi ông tìm kiếm thêm vũ khí để chống lại cuộc xâm lược của Putin. Các lực lượng Ukraine tổ chức phòng thủ dọc theo tiền tuyến ở Donetsk, bao gồm cả thị trấn bị bao vây Bakhmut, với những trận chiến khốc liệt nhất đang diễn ra ở các thành phố Vuhledar và Maryinka. Valeriy Zaluzhnyi, Tổng tư lệnh Lực lượng Vũ trang Ukraine, cho biết Nga thực hiện khoảng 50 cuộc tấn công mỗi ngày ở Donetsk, một khu vực ở phía đông nam Ukraine mà Moscow đang cố gắng chiếm đóng hoàn toàn. Ông nói thêm rằng Ukraine tiếp tục giữ Bakhmut, buộc phải “ổn định” tiền tuyến xung quanh thị trấn.
Xem thêm tại: SCMP, Russia launches largest missile attacks this year, ‘talks out of the question’. Truy cập ngày 13/2/2023
Nga chặn các tuyến tiếp cận cung cấp vũ khí của phương Tây cho Ukraine
Nga cho biết hôm thứ Bảy rằng họ đã chặn các tuyến đường sắt vận chuyển vũ khí, đạn dược và dự trữ của phương Tây vào Ukraine. Bộ Quốc phòng ở Moscow đã không cung cấp chi tiết về nơi chính xác giao thông đường sắt đã bị chặn. Nga đã nhiều lần tuyên bố sẽ tiêu hủy toàn bộ vũ khí do các quốc gia thành viên NATO cung cấp cho Ukraine. Thông tin này được đưa ra chỉ một ngày sau khi Nga tiến hành cuộc tấn công tên lửa quy mô lớn nhằm vào Ukraine, một lần nữa nhằm vào cơ sở hạ tầng quan trọng.
Xem thêm tại: SCMP, Russia blocks access routes for Western arms supplies to Ukraine: Moscow defence ministry. Truy cập ngày 13/2/2023
Nga tấn công xe bọc thép Ukraine bằng máy bay không người lái cảm tử
Ukraine Armor, một công ty tư nhân chuyên thiết kế và sản xuất các loại xe bọc thép và vũ khí hiện đại, đã công bố đoạn phim về chiếc xe bọc thép Novator của họ bị hư hại bởi một máy bay không người lái Lancet của Nga. Ukraine Armor nói rằng các binh lính vận hành xe đã sống sót sau khi xe bọc thép Novator của họ bị trúng đạn Lancet của Nga gần Bakhmut. Novator là phương tiện chiến thuật hạng nhẹ 4×4 dựa trên khung gầm có tính cơ động cao. Đây là loại xe bọc thép hạng nhẹ hiện đại được thiết kế và sản xuất bởi Ukraine Armor, một nhà sản xuất phương tiện phòng thủ có trụ sở tại Ukraine. Phương tiện có khả năng chứa năm người ở chế độ trinh sát và có thể vận chuyển tám đến mười người ở chế độ vận chuyển nhân sự.
Xem thêm tại: Defence Blog, Russia attacks Ukrainian armored vehicle with kamikaze drone. Truy cập ngày 14/2/2023
Nga chuẩn bị cho ‘không chiến’ khi chiến tranh trên bộ Ukraine tiếp diễn
Nga có thể đang lên kế hoạch tiến hành các cuộc tấn công vào Ukraine với sức mạnh không quân lớn để phá vỡ thế bế tắc trên chiến trường khi tình báo của NATO cho thấy Moscow đang tập trung các máy bay chiến đấu và trực thăng gần biên giới. Việc triển khai máy bay có nghĩa là phải đưa các hệ thống phòng không vào Ukraine vào trực chiến càng nhanh càng tốt vì Nga có thể sẽ tăng cường tấn công nhân dịp kỷ niệm cuộc xâm lược sắp tới. Các báo cáo tình báo của NATO cho biết Nga đang “tập trung máy bay cánh cố định và cánh xoay gần biên giới với Ukraine”.
Xem thêm tại:Al Jazeera, Russia prepares ‘air fight’ as Ukraine ground war grinds on. Truy cập ngày 15/2/2023
Chỉ huy lính đánh thuê Wagner thừa nhận Nga phải đối mặt với sự kháng cự lớn ở Bakhmut
Yevgeny Prigozhin, người đứng đầu nhóm lính đánh thuê Wagner của Nga, đã nói rằng các lực lượng Nga phải chiếm được thành phố chiến lược Bakhmut của Ukraine nhưng họ đang phải đối mặt với sự kháng cự quyết liệt từ Ukraine. Lính đánh thuê Wagner, nhiều người nhập ngũ từ các nhà tù ở Nga, đã đóng một vai trò lớn trong cuộc chiến ở Ukraine, đặc biệt là vào tháng trước khi họ chiếm được thị trấn Soledar, gần Bakhmut. Bộ Quốc phòng Anh cho biết lực lượng Wagner dường như đã tiến được từ 2 đến 3 km xung quanh phía bắc Bakhmut kể từ hôm thứ Ba. Các máy bay chiến đấu Wagner hiện đang đe dọa con đường tiếp cận chính phía tây tới Bakhmut mặc dù một nhà phân tích quân sự Ukraine cho biết nguồn cung cấp vẫn đang được duy trì. Bộ QP Anh cũng cho biết các lực lượng Nga đã đạt được một số tiến bộ gần Vuhledar, một pháo đài do Ukraine nắm giữ, là chốt chặn giữa mặt trận phía nam và phía đông.
Xem thêm tại: Al Jazeera, Wagner mercenaries chief admits Russia facing Bakhmut resistance. Truy cập ngày 12/2/2023
Đại sứ Trung Quốc tại EU nói đẩy mạnh ‘chiến thắng hoàn toàn trên chiến trường’ sẽ không chấm dứt chiến tranh Ukraine
Đại sứ mới của Trung Quốc tại EU đã bày tỏ lo ngại về khả năng leo thang chiến tranh ở Ukraine, nói rằng cả hai bên không nên tìm kiếm “chiến thắng hoàn toàn trên chiến trường”. Đại sứ Phó Thông (Fu Cong) cho biết Bắc Kinh rất muốn xây dựng lại quan hệ với châu Âu nhưng cũng nhấn mạnh các lằn ranh đỏ của Bắc Kinh đối với Đài Loan bằng cách cảnh báo bất kỳ hành động nào trái với nguyên tắc một Trung Quốc sẽ “thay đổi cơ bản hoặc làm lung lay nền tảng quan hệ song phương”. Đại sứ Phó nhấn mạnh rằng lập trường của Trung Quốc về cuộc chiến là nhất quán và “không đúng” khi nói rằng họ không cố gắng giúp giải quyết xung đột, lấy ví dụ là sự phản đối mạnh mẽ của họ đối với việc sử dụng vũ khí hạt nhân. Việc Trung Quốc từ chối lên án hành động xâm lược nước láng giềng của Nga đã trở thành một nguyên nhân gây căng thẳng khác trong mối quan hệ của nước này với EU sau các biện pháp trừng phạt ăn miếng trả miếng về các cáo buộc vi phạm nhân quyền ở Tân Cương.
Xem thêm tại: SCMP, Pushing for ‘complete victory on the battlefield’ won’t end Ukraine war, China’s EU ambassador says. Truy cập ngày 10/2/2023
Bộ trưởng Quốc phòng NATO thảo luận vấn đề Ukraine, kho dự trữ và cơ sở hạ tầng quan trọng
Các Bộ trưởng Quốc phòng NATO sẽ họp tại Brussels trong tuần này (14-15 tháng 2 năm 2023) để tăng cường khả năng răn đe và phòng thủ của Liên minh, đồng thời đẩy mạnh và duy trì ủng hộ cho Ukraine. Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg lưu ý tính cấp bách của việc cung cấp các năng lực chủ chốt cho Ukraine trước khi Nga có thể giành thế chủ động trên chiến trường. Các bộ trưởng dự kiến sẽ thống nhất một mức độ tham vọng mới cho kế hoạch phòng thủ của NATO và giải quyết các cách để tăng năng lực công nghiệp quốc phòng và bổ sung kho dự trữ. Họ cũng sẽ thực hiện các bước để tăng cường bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng dưới biển và thảo luận về các cách thức duy trì và đẩy mạnh chi tiêu quốc phòng trong toàn Liên minh.
Xem thêm tại: Nato, NATO Defence Ministers to address Ukraine, stockpiles and critical infrastructure. Truy cập ngày 14/2/2023
Biden đến thăm Ba Lan để kỷ niệm chiến tranh Ukraine
Tổng thống Joe Biden sẽ tới Ba Lan trong tháng này để tập hợp các đồng minh một năm sau khi cuộc tấn công của Nga vào Ukraine bắt đầu. Chuyến thăm, dự kiến từ ngày 20-22/2, diễn ra trong bối cảnh các cuộc thăm dò dư luận ở Mỹ và nước ngoài cho thấy sự ủng hộ ngày càng giảm đối với việc duy trì hỗ trợ kinh tế và quân sự trị giá hàng chục tỷ USD cho Ukraine trong cuộc chiến kéo dài. Ngoài ra, các đảng viên Cộng hòa gần đây nắm quyền kiểm soát Hạ viện đã lên tiếng hoài nghi — hoặc phản đối hoàn toàn — việc tiếp tục viện trợ. Tổng thống Biden sẽ gặp Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda và các nhà lãnh đạo của Bucharest Nine, nhóm đồng minh NATO ở Đông Âu, để thảo luận về “sự ủng hộ vững chắc” của ông đối với liên minh. Ông Biden sẽ có một bài phát biểu về việc Mỹ “sẽ tiếp tục sát cánh với người dân Ukraine.” Vẫn chưa rõ liệu ông Biden có cố gắng đến thăm Ukraine như nhiều nhà lãnh đạo và thành viên Quốc hội phương Tây khác đã làm hay không.
Xem thêm tại: AP, Biden to visit Poland for anniversary of Ukraine war. Truy cập ngày 12/2/2023
Máy bay F-35 của Hà Lan chặn 3 máy bay quân sự Nga gần Ba Lan
Bộ Quốc phòng Hà Lan cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Hai rằng hai máy bay chiến đấu F-35 của Hà Lan đã chặn một đội hình ba máy bay quân sự của Nga gần Ba Lan và hộ tống chúng ra khỏi phạm vi không phận. Kaliningrad là một vùng đất ven biển Baltic của Nga nằm giữa các thành viên Liên minh châu Âu Ba Lan và Lithuania. Sau khi nhận dạng, ba chiếc máy bay bao gồm một chiếc IL-20M được hộ tống bởi hai chiếc Su-27.
Xem thêm tại: Reuters, Dutch F-35s intercept three Russian military aircraft near Poland – Netherlands’ defence ministry. Truy cập ngày 14/2/2023
Zelenskyy nói rằng một số đồng minh sẵn sàng gửi máy bay phản lực khi Anh do dự
Volodymyr Zelenskyy cho biết một số nhà lãnh đạo châu Âu đã bày tỏ “sẵn sàng” cung cấp máy bay cho Kiev khi tổng thống Ukraine kết thúc chuyến công du hiếm hoi kéo dài hai ngày ra nước ngoài để tìm kiếm vũ khí mới từ phương Tây. Nhà lãnh đạo Ukraine không đưa ra thêm chi tiết nào về các cam kết, vốn sẽ đánh dấu một trong những thay đổi lớn nhất trong sự ủng hộ của phương Tây đối với Ukraine nếu được xác nhận. Không có xác nhận ngay lập tức từ bất kỳ quốc gia châu Âu nào về việc này. Zelenskyy trước đó đã nhận được những tràng pháo tay và cổ vũ nồng nhiệt từ Nghị viện châu Âu và gặp gỡ hội nghị thượng đỉnh gồm 27 nhà lãnh đạo của Liên minh châu Âu. Ông nhấn mạnh trong một bài phát biểu mang tính biểu tượng rằng cuộc chiến của đất nước ông với Nga là cuộc chiến vì tự do của toàn châu Âu.
Xem thêm tại: Al Jazeera, Zelenskyy says some allies ready to send jets as UK hesitates. Truy cập ngày 10/2/2023
Slovakia có thể bắt đầu đàm phán về việc gửi máy bay phản lực MIG-29 tới Ukraine
Thủ tướng Slovakia Eduard Heger cho biết hôm thứ Sáu rằng Slovakia có thể bắt đầu quá trình đàm phán về việc cung cấp máy bay chiến đấu MIG-29 cho Ukraine ngay bây giờ sau khi Kiev chính thức yêu cầu cung cấp các máy bay này. Bộ trưởng Quốc phòng Jaroslav Nad cho biết nước này không còn cần những chiếc máy bay phản lực này nữa và có thể bán hoặc tặng chúng cho Ukraine, nơi những chiếc máy bay này có thể giúp ích.
Xem thêm tại: Reuters, Slovakia can start talks on sending MIG-29 jets to Ukraine -PM. Truy cập ngày 11/2/2023
Lithuania cung cấp cho Ukraine 36 khẩu pháo phòng không Bofors 40mm L/70 để chống lại máy bay không người lái tự sát Geran của Nga
Lithuania đã chuẩn bị 36 khẩu pháo phòng không L70 Bofors để chuyển giao, đồng thời huấn luyện quân nhân Ukraine cách vận hành các hệ thống phòng không này. Lithuania không trực tiếp huấn luyện các binh sĩ vận hành súng phòng không, mà đào tạo những người hướng dẫn có nhiệm vụ huấn luyện lại cho Lực lượng Vũ trang Ukraine. Súng tự động Bofors 40 mm L/70 là một khẩu pháo tự động đa năng dựa trên hoạt động cốt lõi giống như Súng tự động Bofors 40 mm L/60 ban đầu, về cơ bản là một khẩu súng tự nhả đạn, bộ nạp tự động được vận hành trong cùng một máy thu. Mặc dù vậy, Bofors 40 mm L/70 là một thiết kế riêng biệt với một số thay đổi lớn so với phiên bản tiền nhiệm.
Xem thêm tại: Army Recog, Lithuania supplying Ukraine with 36 Bofors 40mm L/70 anti-aircraft guns to fight Russian Geran kamikaze drones. Truy cập ngày 11/2/2023
Rheinmetall đàm phán cung cấp xe tăng chiến đấu Panther cho Ukraine
Nhà thầu quốc phòng Rheinmetall AG của Đức đang đàm phán để cung cấp cho Ukraine các xe tăng chiến đấu và phương tiện chiến đấu tinh vi nhất nhằm giúp Ukraine tự vệ trước các mối đe dọa trong tương lai. Công ty có trụ sở tại Dusseldorf đã tổ chức các cuộc đàm phán với chính phủ ở Kiev, đồng thời cho biết thêm rằng Rheinmetall có thể sản xuất các phương tiện này từ đầu, nghĩa là không quốc gia nào phải cung cấp xe tăng từ kho của chính họ. Công ty cũng sẵn sàng lắp đặt một cơ sở ở Ukraine để lắp ráp Panther sau khi chiến tranh kết thúc, miễn là chính phủ Đức thông qua các giấy phép xuất khẩu cần thiết. Đặc biệt, chiếc Panther sẽ đại diện cho một sự nâng cấp đáng kể về lớp giáp hạng nặng cho các lực lượng Ukraine. Rheinmetall cho biết chiếc xe tăng này, vẫn đang được phát triển và cuối cùng sẽ thay thế xe tăng chiến đấu chủ lực Leopard 2, “được định sẵn là một nhân tố thay đổi cuộc chơi trên chiến trường tương lai.”
Xem thêm tại: Bloomberg, Rheinmetall in Talks to Supply Ukraine With Panther Battle Tanks. Truy cập ngày 10/2/2023
Giám đốc Saab nói rằng chiến tranh Ukraine sẽ thúc đẩy các đơn đặt hàng mới cho nhóm quốc phòng
Micael Johansson, giám đốc điều hành của tập đoàn quốc phòng Thụy Điển Saab cho biết cuộc chiến ở Ukraine sẽ giúp thúc đẩy các đơn đặt hàng mới cho Saab trong năm nay, khi các quốc gia phương Tây tăng cường cung cấp vũ khí cho nước này. Micael Johansson cho biết khoảng 10% lượng đơn đặt hàng của công ty trong năm ngoái “có mối liên hệ chặt chẽ” với Ukraine, với phần lớn sẽ được thực hiện trong quý 4. Lo ngại về kho dự trữ quốc gia cạn kiệt tăng cao khi các quốc gia phương Tây gửi vũ khí và các hệ thống hỗ trợ khác tới Ukraine, tạo cơ hội cho các nhà thầu quốc phòng nhận được nhiều đơn đặt hàng hơn. Tập đoàn Saab sản xuất máy bay chiến đấu Gripen cũng như nhiều hệ thống vũ khí, bao gồm cảm biến và đạn dược. Nước này cũng sản xuất hàng nghìn tên lửa chống tăng NLAW mà Anh đã gửi tới Ukraine. Vào tháng 12, Saab đã giành được đơn đặt hàng trị giá 2,9 tỷ SKr (278 triệu USD) từ Vương quốc Anh. Saab cho biết họ dự kiến tăng trưởng doanh số bán hàng hữu cơ là 15% vào năm 2023. Kết quả khả quan đã giúp cổ phiếu của họ tăng 9%.
Xem thêm tại: FT, Saab chief says Ukraine war will drive new orders for defence group. Truy cập ngày 11/2/2023
Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương:
Quân đội Mỹ bắn hạ vật thể bay thứ tư trên bầu trời Bắc Mỹ
Tổng thống Joe Biden đã ra lệnh bắn hạ một vật thể bay lạ gần hồ Huron, gần biên giới Canada, vào chiều Chủ nhật. Vật thể này có thể đã cản trở giao thông hàng không thương mại khi nó đang di chuyển ở độ cao 6.100 m. Vật thể này không được coi là mối đe dọa quân sự, được các quan chức quốc phòng mô tả là không người lái và có hình bát giác. Nó bị bắn hạ bởi một tên lửa từ máy bay chiến đấu F-16 lúc 14:42 giờ địa phương (19:42 GMT). Một khinh khí cầu bị nghi ngờ là phương tiện do thám của Trung Quốc đã bị bắn rơi ngoài khơi bờ biển Nam Carolina vào ngày 4 tháng 2 sau khi bay lượn nhiều ngày trên lục địa Mỹ. Các quan chức cho biết nó có nguồn gốc từ Trung Quốc và đã được sử dụng để theo dõi các trang web nhạy cảm. Kể từ sự cố đầu tiên đó, các máy bay chiến đấu của Mỹ đã bắn hạ thêm ba vật thể ở độ cao lớn trong nhiều ngày. Tổng thống Biden đã ra lệnh bắn hạ một vật thể ở Alaska vào thứ Sáu, và vào thứ Bảy, một vật thể tương tự đã bị bắn hạ ở Yukon tây bắc Canada. Các quan chức đã không công khai xác định nguồn gốc hoặc mục đích của những đối tượng này.
Lộ trình của các vật thể bay không xác định
Ngày 4 tháng 2: Quân đội Mỹ bắn hạ khinh khí cầu giám sát bị nghi ngờ ngoài khơi bờ biển Nam Carolina.
Ngày 10 tháng 2: Mỹ bắn hạ một vật thể khác ngoài khơi bắc Alaska mà các quan chức cho biết thiếu bất kỳ hệ thống đẩy hoặc kiểm soát.
Ngày 11 tháng 2: Một máy bay chiến đấu của Mỹ bắn hạ một “vật thể bay ở độ cao lớn” trên lãnh thổ Yukon của Canada, cách biên giới Mỹ khoảng 100 dặm (160 km).
Ngày 12 tháng 2: Các máy bay phản lực của Mỹ bắn hạ một vật thể tầm cao thứ tư gần Hồ Huron.
Xem thêm tại: BBC, US military shoots down fourth flying object over North America. Truy cập ngày 15/2/2023
TT Biden nói Mỹ không tìm kiếm xung đột với Trung Quốc sau câu chuyện khinh khí cầu
Tổng thống Joe Biden nói rằng Mỹ không tìm kiếm xung đột với Trung Quốc mặc dù căng thẳng gia tăng sau vụ bắn rơi một quả bóng bay giám sát được cho là của Trung Quốc trên không phận Mỹ vào tuần trước. Dù vậy, Tổng thống Mỹ khiến Bắc Kinh tức giận khi cho rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang gặp “những vấn đề to lớn”, trong đó có “nền kinh tế đang vận hành không tốt”. Việc nhìn thấy khinh khí cầu, mà các quan chức Mỹ nói là một phần của hạm đội gián điệp trải dài khắp năm châu, đã gây ra căng thẳng ngoại giao giữa hai nước, với việc Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken phải hoãn chuyến công du tới Bắc Kinh. Ông Antony Blinken đã nói rằng khinh khí cầu “vi phạm rõ ràng chủ quyền của chúng tôi”, và Mỹ đang cung cấp dữ liệu cho các đồng minh khi họ đánh giá các mảnh vỡ được thu hồi.
Xem thêm tại: Al Jazeera, Biden says US not seeking conflict with China after balloon saga. Truy cập ngày 10/2/2023
Tướng Mỹ: Trung Quốc tấn công Đài Loan không phải là “cấp bách”
Một quan chức cấp cao của Lực lượng Không quân Mỹ hôm thứ Hai cho biết một cuộc tấn công quân sự vào Đài Loan của Trung Quốc không phải là chuyện sẽ xảy ra sớm và những dự đoán về một kịch bản như vậy sẽ làm xao nhãng nỗ lực của Lầu Năm Góc nhằm chuẩn bị cho xung đột trong khu vực. Ông nói thêm rằng suy đoán về thời điểm xung đột quân sự ở eo biển Đài Loan có thể nổ ra “không nhất thiết hữu ích”. Mối lo ngại về các kế hoạch của Bắc Kinh đối với Đài Loan, đã gia tăng cùng với quá trình hiện đại hóa và sự hiện diện lớn hơn của PLA ở Biển Hoa Đông và Biển Đông trong những năm gần đây. Trong bối cảnh đó, Philip Davidson, khi đó là người đứng đầu Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Mỹ, cho biết vào năm 2021 rằng quân đội Bắc Kinh có thể cố gắng thống nhất Đài Loan với Trung Quốc đại lục “trong vòng 6 năm tới” – một đánh giá hiện nay thường được gọi là “Đánh giá Davidson”. Cảnh báo mới nhất đến từ Tướng Mike Minihan, người đứng đầu Bộ Tư lệnh Lưu động Không quân Mỹ, người đã nói trong một bản ghi nhớ nội bộ lần đầu tiên xuất hiện trên phương tiện truyền thông xã hội vào tháng trước rằng chiến tranh ở Đài Loan có thể xảy ra ngay sau năm 2025.
Xem thêm tại: SCMP, Chinese attack on Taiwan not ‘imminent’ and predicting it unhelpful to Pentagon readiness: US general. Truy cập ngày 14/2/2023
Các đồng minh châu Á của Mỹ thấy mối đe dọa mới từ khinh khí cầu do thám Trung Quốc
Các đồng minh của Mỹ ở châu Á đang nâng cao cảnh giác đối với khinh khí cầu tầm cao sau khi Washington cáo buộc Bắc Kinh sử dụng chúng trong một chương trình do thám toàn cầu. Nhật Bản đã xác nhận việc nhìn thấy khinh khí cầu nước ngoài trong ba năm qua. Các chính phủ trong khu vực thường coi khinh khí cầu là mối đe dọa an ninh kém quan trọng hơn so với hoạt động do thám bằng vệ tinh hoặc các cuộc xâm nhập của máy bay quân sự và tàu vũ trang Trung Quốc, nhưng các quan chức chính phủ cho biết họ đang gia tăng mức độ lo ngại. Các quan chức Úc cho biết họ không biết về bất kỳ quả bóng bay nào bay qua Úc nhưng đang theo dõi vấn đề này chặt chẽ. Vào ngày 5 tháng 2, Hàn Quốc đã theo dõi một khinh khí cầu của Triều Tiên trôi vào không phận Hàn Quốc nhưng xác định rằng nó không gây ra mối đe dọa nào. Quả bóng bay trở lại biên giới sau vài giờ. Truyền thông Hàn Quốc xác định đó là một quả bóng thời tiết. Hầu hết những quả bóng bay mà Đài Loan nhìn thấy có vẻ như đến từ Trung Quốc là để theo dõi thời tiết. Bộ trưởng Quốc phòng Yasukazu Hamada hôm thứ Ba xác nhận rằng Nhật Bản có thể triển khai quân đội để bắn hạ khinh khí cầu nước ngoài nếu cần thiết. Shen Ming-shih, giám đốc Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh ở Trung Quốc, cho rằng có nguy cơ hành động hung hăng chống lại bóng bay có thể gây ra leo thang quân sự.
Xem thêm tại: WSJ, U.S.’s Asia Allies See New Threat From Balloons Amid China Spying Row. Truy cập ngày 14/2/2023
Mỹ tập trận ở Biển Đông giữa căng thẳng với Trung Quốc
Hải quân và Thủy quân lục chiến Mỹ đang tổ chức các cuộc tập trận chung ở Biển Đông vào thời điểm căng thẳng gia tăng với Bắc Kinh về vụ bắn hạ một khinh khí cầu do thám của Trung Quốc. Cuộc tập trận có sự tham gia của nhóm tác chiến tàu sân bay USS Nimitz và Đơn vị Viễn chinh Thủy quân lục chiến số 13 cùng với máy bay diễn ra hôm thứ Bảy nhưng không đưa ra thông tin chi tiết về thời điểm bắt đầu hoặc kết thúc. Các cuộc tập trận diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ vốn đã căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh càng trở nên trầm trọng hơn do tranh chấp ngoại giao gây ra bởi khinh khí cầu bị bắn rơi vào cuối tuần trước trên không phận Mỹ ngoài khơi bờ biển Nam Carolina.
Gần hai chục máy bay và tàu quân sự của Trung Quốc đã bị phát hiện xung quanh Đài Loan vào sáng thứ Hai sau khi các cuộc tập trận chung ở Biển Đông vào cuối tuần qua. Các cuộc xâm nhập của Trung Quốc đã trở thành chuyện gần như xảy ra hàng ngày trong những tháng gần đây, nhưng dấu hiệu gây hấn mới nhất xuất hiện chỉ vài ngày sau khi Hải quân và Thủy quân lục chiến Mỹ tiến hành các cuộc tập trận chung ở Biển Đông.
Xem thêm tại: AP, US holds drills in South China Sea amid tensions with China. Truy cập ngày 14/2/2023; Fox News, Chinese military aircraft, vessels detected around Taiwan after US conducts exercises in the South China Sea. Truy cập ngày 14/2/2023
Mỹ triển khai máy bay không người lái để phát hiện mối đe dọa hóa học và sinh học
Teledyne FLIR Defense vào ngày 9 tháng 2 thông báo rằng họ đã được Bộ Quốc phòng Mỹ trao hợp đồng trị giá 13,3 triệu đô la để mở rộng khả năng của hệ thống bay không người lái (UAS) R80D SkyRaider nhằm thực hiện tự động các nhiệm vụ trinh sát hóa học, sinh học, phóng xạ và hạt nhân (CBRN). Công ty sẽ tích hợp phần mềm điều khiển chuyến bay cho phép SkyRaider thực hiện các nhiệm vụ CBRN hiện đang được thực hiện bởi những người lính mang theo cảm biến vào các khu vực nguy hiểm. Teledyne FLIR sẽ sản xuất nguyên mẫu tải trọng cảm biến hóa học và phóng xạ cho UAV, cũng như tích hợp thiết bị dò hiện có của Quân đội Mỹ.
Xem thêm tại: Shephard Media, US to deploy drones for chemical and biological threat detection. Truy cập ngày 15/2/2023
Triều Tiên phô diễn tên lửa hạt nhân mới
Triều Tiên đã thể hiện “năng lực tấn công hạt nhân tối đa” với màn trình diễn tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) trong cuộc duyệt binh đầu tiên sau gần một năm, sau khi nhà lãnh đạo Kim Jong-un kêu gọi sẵn sàng chiến tranh toàn diện. Triều Tiên cũng trình diễn “tên lửa hạt nhân chiến thuật” và tên lửa hành trình tầm xa, nhằm thể hiện “năng lực răn đe chiến tranh và phản công”. Theo các hình ảnh vệ tinh, Triều Tiên dường như đã phô diễn một loạt tên lửa đạn đạo mới, bao gồm cả ICBM Hwasong-17 trên một bệ phóng di động. Hwasong-17 được cho là ICBM hai tầng, di động với tầm bắn ước tính 15.000 km. Đáp trả cuộc thử nghiệm đó, Hàn Quốc đã tiến hành các cuộc tập trận quân sự chung cấp cao với Mỹ, huy động các loại vũ khí công nghệ cao như máy bay ném bom tàng hình. Yang Moo-jin, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Nghiên cứu Triều Tiên ở Seoul, cho biết căng thẳng có thể sẽ gia tăng hơn nữa, đặc biệt là khi Hàn Quốc và Mỹ tiến hành cuộc tập trận quân sự thường niên với quy mô mở rộng vào tháng tới.
Xem thêm tại: SCMP, China urged to rein in North Korea as Kim displays new nuclear missiles in ‘war’ threat. Truy cập ngày 10/2/2023
Kim Jong-un chia sẻ sự chú ý với con gái tại các sự kiện quân sự, làm dấy lên đồn đoán kế vị
Cùng uống rượu, xem diễu hành tên lửa và ăn tối với các chỉ huy quân đội cấp cao, con gái của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un là tâm điểm chú ý tại các sự kiện quân sự lớn trong tuần này. Sự hiện diện của con gái ông Kim đã làm tăng thêm suy đoán rằng cô bé có thể phù hợp với vị trí lãnh đạo trong chế độ độc tài cha truyền con nối của đất nước được trang bị vũ khí hạt nhân. Rachel Minyoung Lee, một chuyên gia về Triều Tiên tại Vienna, cho biết còn quá sớm để kết luận rằng Ju-ae đang được chuẩn bị cho vai trò lãnh đạo, nhưng đồng ý rằng sự hiện diện của cô tại các sự kiện quân sự độc quyền cho thấy mục đích chính là để nhấn mạnh tầm quan trọng của chính sách tiếp tục phát triển vũ khí vì an ninh của các thế hệ tương lai.
Xem thêm tại: SCMP, N. Korea’s Kim Jong-un shares spotlight with daughter at military events, prompts further succession speculation. Truy cập ngày 10/2/2023
Trung Quốc xuất khẩu tàu khu trục Type 052D, báo hiệu các tàu tiên tiến hơn đang được triển khai
Theo các chuyên gia quân sự, Trung Quốc đang cố gắng xuất khẩu tàu khu trục tên lửa dẫn đường Type 052D khi hải quân nước này chuyển sang sản xuất các tàu chiến tiên tiến hơn. Có tên mã là Type 052DE cho phiên bản xuất khẩu, tàu khu trục 7.500 tấn với các hệ thống chỉ huy, tên lửa và radar tích hợp tiên tiến sẽ là tàu phòng không mạnh nhất hiện có trên thị trường toàn cầu. Giống như Type 052D mới nhất của hải quân Trung Quốc, Type 052DE dài 161 mét, rộng 18 mét và được trang bị hệ thống động cơ diesel hoặc khí kết hợp có khả năng di chuyển với tốc độ lên tới 32 hải lý. Nó được trang bị hệ thống phóng thẳng đứng (VLS) 64 ô có thể bắn nhiều loại tên lửa phòng không, tấn công mặt đất, chống hạm và chống ngầm với sự trợ giúp của radar mảng pha điện tử chủ động (AESA). Lớp tàu này là nỗ lực của Trung Quốc để cạnh tranh với tàu khu trục lớp Arleigh Burke của Hải quân Mỹ, có kích thước tương tự và được trang bị Hệ thống Chiến đấu Aegis. Type 052D đóng vai trò quan trọng trong sự bùng nổ năng lực hải quân Trung Quốc, là loại tàu chiến mặt nước chủ lực trong hạm đội tàu khu trục của nước này.
Xem thêm tại: SCMP, China to export Type 052D destroyers, signalling more advanced ships in the pipeline: analyst. Truy cập ngày 13/2/2023
Nhật Bản lên kế hoạch mua tới 500 tên lửa hành trình Tomahawk của Mỹ
Nhật Bản đặt mục tiêu ký một thỏa thuận trong năm tài khóa 2023 để mua khoảng 500 tên lửa hành trình Tomahawk từ Mỹ, củng cố khả năng tấn công tầm xa như một phần của quá trình củng cố quốc phòng. Các loại vũ khí này sẽ được triển khai trên các tàu của Lực lượng Phòng vệ Hàng hải được trang bị hệ thống phòng thủ tên lửa Aegis, từ đó chúng có thể tấn công các mục tiêu trên đất liền cách xa hơn 1.600 km. Việc triển khai dự kiến sẽ bắt đầu vào năm tài chính 2026 và hoàn thành vào năm sau đó. Việc mua bán này là một phần trong nỗ lực của Tokyo nhằm phát triển khả năng phản công hoặc khả năng tấn công các địa điểm gây ra mối đe dọa với đất nước. Bộ Quốc phòng cũng tìm cách mở rộng tầm bắn của tên lửa hành trình dẫn đường Type 12 do Nhật Bản sản xuất lên hơn 1.000 km. Tokyo dự định bổ sung kho vũ khí của Lực lượng Phòng vệ bằng tên lửa do nước ngoài sản xuất cho đến khi bản Type 12 nâng cấp đi vào sản xuất hàng loạt.
Xem thêm tại: Nikkei Asia, Japan plans purchase of up to 500 U.S. Tomahawk cruise missiles. Truy cập ngày 15/2/2023
Nhật Bản thay trực thăng tấn công, quan sát bằng phi đội máy bay không người lái
Nhật Bản đã chỉ ra rằng họ sẽ từ bỏ các máy bay trực thăng tấn công và quan sát “lỗi thời” để chuyển sang sử dụng các hệ thống không người lái, theo kế hoạch tăng cường quốc phòng của nước này. Chúng sẽ được thay thế bằng các hệ thống máy bay không người lái “tấn công/tiện ích”, “tấn công thu nhỏ” và “giám sát”. Các máy bay trực thăng hiện có của Lực lượng Phòng vệ Mặt đất Nhật Bản sẽ được trang bị vũ khí để duy trì khả năng tối thiểu cần thiết. Nhật Bản hiện vận hành khoảng 50 chiếc trực thăng tấn công Bell AH-1 Cobra và 12 chiếc Boeing AH-64D Apache. Phi đội trực thăng quan sát bao gồm 37 chiếc Kawasaki OH-1. Lực lượng Phòng vệ Mặt đất Nhật Bản vận hành các máy bay trực thăng Boeing CH-47 Chinook, Fuji UH-1 và Sikorsky UH-60. Nhật Bản đang giới thiệu máy bay trực thăng tiện ích Subaru UH-2 để thay thế những chiếc UH-1 với kế hoạch mua 77 chiếc từ nay đến năm 2027. Kế hoạch xây dựng hệ thống phòng thủ cũng liệt kê các hệ thống vũ khí lỗi thời khác mà nước này sẽ thay thế, bao gồm 9 tàu khu trục lớp Asagiri, Hatakaze và Abukuma và các tàu huấn luyện của Lực lượng Phòng vệ Hàng hải Nhật Bản.
Xem thêm tại: Defense News, Japan to replace attack, observation helicopters with drone fleet. Truy cập ngày 10/2/2023
Bộ Quốc phòng Nhật Bản ‘nghi ngờ mạnh mẽ’ khinh khí cầu giám sát của Trung Quốc đã vào lãnh thổ Nhật Bản
Bộ Quốc phòng Nhật Bản hôm thứ Ba cho biết họ “rất nghi ngờ” các khinh khí cầu giám sát của Trung Quốc đã đi vào lãnh thổ Nhật Bản ít nhất ba lần kể từ năm 2019. Các khinh khí cầu này được phát hiện vào các năm 2019, 2020 và 2021, Bộ QP Nhật đồng thời cho biết thêm rằng Nhật Bản đã kêu gọi Chính phủ Trung Quốc xác minh tình hình và đảm bảo rằng sự việc này sẽ không lặp lại lần nữa.
Xem thêm tại: Reuters, Japan Defence Ministry ‘strongly suspects’ Chinese surveillance balloons have entered Japanese territory. Truy cập ngày 15/2/2023
Nhật Bản, Philippines nhất trí tăng cường quan hệ quốc phòng trong bối cảnh căng thẳng với Trung Quốc
Các nhà lãnh đạo của Nhật Bản và Philippines đã đồng ý tăng cường quan hệ quốc phòng, cho phép quân đội Nhật Bản tiếp cận nhiều hơn lãnh thổ Philippines. Thỏa thuận quốc phòng được ký kết bởi Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr và Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida hôm thứ Năm sẽ cho phép quân đội Nhật Bản tham gia các cuộc tập trận để ứng phó với thiên tai và các nhu cầu nhân đạo ở Philippines. Thỏa thuận này được coi là một bước hướng tới hợp tác quân sự rộng lớn hơn giữa Tokyo và Manila và có thể dẫn đến các thỏa thuận tương tự giữa Nhật Bản và các quốc gia khác ở Đông Nam Á, nơi cạnh tranh ảnh hưởng địa chính trị đã gia tăng trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng quyết đoán hơn trong khu vực. Các nhà lãnh đạo Philippines và Nhật Bản “quyết tâm” tăng cường khả năng phòng thủ của mình và tăng cường hợp tác an ninh tổng thể với các chuyến thăm của tàu chiến và máy bay cũng như chuyển giao thêm thiết bị và công nghệ quốc phòng. Nhật Bản sẽ chuyển các hệ thống radar giám sát trên không cho Philippines và cung cấp đào tạo nhân sự liên quan.
Xem thêm tại: Al Jazeera, Japan, Philippines agree to boost defence ties amid China tension. Truy cập ngày 11/2/2023
Marcos nói ‘khó tưởng tượng’ Philippines có thể tránh xung đột Đài Loan
Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. cho biết đất nước của ông có thể bị kéo vào một cuộc xung đột tại eo biển Đài Loan vì có vị trí gần hòn đảo này. Căng thẳng đã leo thang xung quanh Đài Loan trong những năm gần đây, với việc Trung Quốc thường xuyên điều máy bay quân sự đến gần hòn đảo mà nước này không loại trừ khả năng chiếm giữ bằng vũ lực. Một tướng Không quân Mỹ gần đây đã ban hành một bản ghi nhớ hướng dẫn các sĩ quan chuẩn bị cho một cuộc xung đột quân sự có thể xảy ra với Trung Quốc về vấn đề Đài Loan vào năm 2025. Trong trường hợp xảy ra xung đột, tổng thống Marcos cho biết phúc lợi của 150.000 người Philippines ở Đài Loan sẽ là ưu tiên hàng đầu của ông. Căng thẳng gia tăng trong khu vực đã thúc đẩy Philippines tăng cường quan hệ quốc phòng với Mỹ, đồng minh hiệp ước duy nhất của Manila, và với Nhật Bản, quốc gia nằm ở phía bắc Đài Loan. Tổng thống Marcos và Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida hôm thứ Năm đã đồng ý tìm cách tăng cường quan hệ quốc phòng giữa hai quốc gia. Họ ám chỉ về một thỏa thuận lực lượng thăm viếng có thể xảy ra, điều này sẽ giúp quân đội Nhật Bản được triển khai dễ dàng hơn ở Philippines để ứng phó với thảm họa và diễn tập quân sự.
Xem thêm tại: Nikkei Asia, Marcos says ‘hard to imagine’ Philippines can avoid Taiwan conflict. Truy cập ngày 13/2/2023
Năm binh sĩ thiệt mạng trong vụ xả súng tại doanh trại quân đội Philippines
Năm binh sĩ thiệt mạng trong một vụ xả súng tại một trại quân sự ở miền nam Philippines, bao gồm cả kẻ nổ súng, quân đội cho biết hôm thứ Bảy. Một người lính đã bỏ chạy sau 1 giờ sáng Thứ Bảy (17:00 GMT Thứ Sáu), giết chết 4 nhân viên phục vụ tại một khu tập thể quân đội ở Thành phố Cagayan de Oro. Kẻ nổ súng sau đó đi đến các phòng khác, nơi hai người lính tóm lấy và giết chết hắn. Một cuộc điều tra nội bộ đã bắt đầu xác định nguyên nhân và lỗ hổng trong quy trình tuyển dụng và đào tạo.
Xem thêm tại: Reuters, Five soldiers killed in shooting at Philippine military camp. Truy cập ngày 12/2/2023
Mỹ nhắc lại cảnh báo sẽ bảo vệ Philippines sau căng thẳng trên biển
Mỹ nhắc lại cảnh báo rằng sẽ bảo vệ đồng minh hiệp ước của mình nếu các lực lượng Philippines bị tấn công ở Biển Đông đang tranh chấp, sau khi một tàu bảo vệ bờ biển Trung Quốc bị cáo buộc tấn công một tàu tuần tra Philippines bằng tia laser cấp độ quân sự khiến một số thủy thủ đoàn của tàu này bị mù trong thời gian ngắn. Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. đã triệu tập Đại sứ Trung Quốc Hoàng Khê Liên (Huang Xilian) tại Manila hôm thứ Ba để bày tỏ mối quan ngại sâu sắc của ông “về tần suất và cường độ ngày càng tăng của các hành động của Trung Quốc đối với lực lượng bảo vệ bờ biển và ngư dân Philippines”. Theo các quan chức Philippines, vụ việc xảy ra vào ngày 6/2 khi tàu bảo vệ bờ biển Trung Quốc chiếu tia laser cường độ cao để chặn tàu tuần tra BRP Malapascua của Philippines tiếp cận Bãi Cỏ Mây trong nhiệm vụ tiếp tế cho lực lượng Philippines ở đó.
Xem thêm tại: AP, US renews warning it’ll defend Philippines after China spat. Truy cập ngày 14/2/2023
Tổng thống Marcos nói căn cứ Subic và Clark không nằm trong hiệp ước quốc phòng của Mỹ
Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. cho biết các căn cứ quân sự Subic và Clark không nằm trong số các địa điểm mới được phê duyệt theo hiệp ước quốc phòng song phương với Mỹ. Manila và Washington đã đồng ý với Thỏa thuận hợp tác quốc phòng tăng cường vào năm 2014, cho phép quân đội Mỹ sử dụng các khu vực ở quốc gia Đông Nam Á này để tăng cường khả năng tương tác trong việc ứng phó với các cuộc khủng hoảng như những vấn đề liên quan đến Biển Đông. Tổng thống Marcos đã không nói chi tiết về các địa điểm mới đã hình dung trong cuộc phỏng vấn. Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Carlito Galvez và người đồng cấp Mỹ, Lloyd Austin, hồi đầu tháng này đã thông qua kế hoạch bổ sung 4 địa điểm làm địa điểm ứng cử cho quân đội Mỹ sử dụng, nâng tổng số địa điểm như vậy theo thỏa thuận lên 9 địa điểm. Mỹ đã trả lại căn cứ hải quân ở khu vực Vịnh Subic cách đây khoảng 30 năm và Philippines đã xây dựng một căn cứ hải quân gần đó vào năm ngoái.
Xem thêm tại: Japan Times, Subic and Clark bases not included in U.S. defense pact, Philippine leader says. Truy cập ngày 12/2/2023
Tham vọng dân sự, quân sự của New Dehli tại Triển lãm hàng không Ấn Độ
Ấn Độ đang tìm kiếm các hợp đồng máy bay quân sự trị giá hàng tỷ đô la, hoàn tất các hợp đồng mua bán máy bay phản lực để đáp ứng nhu cầu dân sự và thúc ép các nhà sản xuất máy bay toàn cầu sản xuất nhiều hơn tại nước này. Cùng với Trung Quốc và Pakistan, Ấn Độ có lực lượng không quân lớn thứ tư thế giới nhưng phi đội phần lớn được sản xuất thời Liên Xô của nước này đang rất cần được hiện đại hóa. Ấn Độ cũng muốn trang bị máy bay cho hàng không mẫu hạm để cân bằng sức mạnh ngày càng tăng của Trung Quốc ở Ấn Độ Dương. Thủ tướng Narendra Modi sẽ khai mạc triển lãm hàng không kéo dài đến thứ Sáu. Triển lãm tập trung chủ yếu vào lĩnh vực quân sự nhưng cũng thể hiện những nỗ lực của Ấn Độ nhằm đáp ứng sự bùng nổ du lịch trong nước và xây dựng thương hiệu ở nước ngoài. Việc thúc đẩy chuyển giao công nghệ cao và sản xuất trong nước báo hiệu tham vọng của ông Modi muốn chia sẻ vị thế với các siêu cường quân sự như Mỹ, Nga và Trung Quốc.
Xem thêm tại: Reuters, India’s military, civil ambitions to dominate Aero India show. Truy cập ngày 14/2/2023
HAL của Ấn Độ đối mặt với thất bại tại Malaysia
Công ty TNHH Hàng không Hindustan thuộc sở hữu nhà nước của Ấn Độ đang đàm phán với ít nhất bốn quốc gia để bán máy bay chiến đấu hạng nhẹ của mình, mặc dù họ phải đối mặt với một cuộc chiến khó khăn để giành được hợp đồng ở Malaysia. Tejas đã lọt vào danh sách rút gọn các loại máy bay chiến đấu hạng nhẹ của Malaysia với đơn đặt hàng khoảng 16 chiếc, và Argentina, Ai Cập và Botswana cũng bày tỏ sự quan tâm tới loại máy bay này. Ở Malaysia, đã có một “bước lùi nhẹ” trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt với đối thủ Hàn Quốc. Ấn Độ là một trong những nhà nhập khẩu thiết bị quốc phòng lớn nhất thế giới trong nhiều thập kỷ, nhưng nước này đã không đạt được thành công trên thị trường xuất khẩu vũ khí toàn cầu. Thủ tướng Narendra Modi hôm thứ hai đã đặt ra tham vọng tăng gấp ba lần giá trị xuất khẩu quốc phòng hàng năm lên 5 tỷ đô la trong hai năm tới và chính phủ của ông đã có những nỗ lực ngoại giao để xuất khẩu Tejas.
Xem thêm tại: Reuter, India’s HAL in talks on Tejas fighter jet exports, faces Malaysia setback. Truy cập ngày 15/2/2023
Mỹ, Anh và Úc tập trận không quân tập nhằm vào Trung Quốc
Mỹ, Anh và Úc đã tiến hành các cuộc tập trận không quân chung vào thứ Tư trên sa mạc Nevada như một phần trong nỗ lực mô phỏng các hoạt động chiến đấu cao cấp chống lại máy bay chiến đấu và lực lượng phòng không của Trung Quốc. Đại tá Không quân Mỹ Jared J. Hutchinson, chỉ huy Phi đội Huấn luyện Chiến đấu 414, cho biết các cuộc tập trận hàng năm không gắn với bất kỳ sự kiện nào gần đây. Trọng tâm của cuộc tập trận là giải quyết những thách thức mà Mỹ, Anh và Úc sẽ phải đối mặt khi hoạt động trên khắp khu vực Thái Bình Dương rộng lớn, đồng thời cải thiện khả năng phối hợp tác chiến của lực lượng không quân ba nước. Ngoài máy bay tiếp dầu, Anh còn cho máy bay chiến đấu Eurofighter Typhoon tham gia tập trận. Úc đóng góp máy bay EA-18G Growler.
Xem thêm tại: Reuters, U.S., UK and Australia carry out China-focused air drills. Truy cập ngày 10/2/2023
Indonesia và Úc hứa hẹn thỏa thuận hợp tác quốc phòng mới bất chấp căng thẳng AUKUS
Indonesia và Úc đã hứa sẽ đạt được một thỏa thuận hợp tác quốc phòng mới, bất chấp căng thẳng kéo dài về việc chính phủ Úc thúc đẩy mua tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân. Trong một tuyên bố chung, hai bộ trưởng quốc phòng cho biết họ đã chỉ đạo các quan chức bắt đầu đàm phán để “nâng” hiệp ước hợp tác quốc phòng hiện có giữa hai nước thành “một thỏa thuận ràng buộc theo luật pháp quốc tế”. Thỏa thuận mới sẽ “thúc đẩy sự hợp tác quốc phòng mạnh mẽ giữa hai bên bằng cách hỗ trợ tăng cường đối thoại, tăng cường khả năng tương tác và tăng cường các thỏa thuận thực tế”. Tuyên bố cho phép các lực lượng vũ trang của Indonesia và Úc có thể được phép tiếp cận các phạm vi huấn luyện, cũng như được phép tiếp cận dễ dàng hơn cho các hoạt động quân sự chung. Thông báo chỉ ra rằng Indonesia vẫn sẵn sàng tiếp tục xây dựng quan hệ cảnh sát, tình báo và quân sự sâu sắc hơn với Úc, mặc dù mối quan hệ song phương này đã bị thử thách bởi kế hoạch tàu ngầm hạt nhân của Úc.
Xem thêm tại: ABC, Indonesia and Australia promise new defence cooperation agreement despite AUKUS tensions. Truy cập ngày 11/2/2023
Úc cảnh báo về các hoạt động giám sát nước ngoài, chỉ đích danh Iran
Bộ trưởng Nội vụ Úc Clare O’Neil cho biết hôm thứ Ba rằng các chính phủ nước ngoài bị phát hiện đứng sau các chiến dịch tập trung vào các chính trị gia, học giả và các nhà lãnh đạo cộng đồng ở Úc sẽ bị công khai vì hành vi đe dọa như vậy “hoạt động trong bóng tối, và biện pháp phòng vệ tốt nhất của chúng tôi là đưa nó ra ánh sáng”. Bộ trưởng O’Neil cũng tiết lộ rằng Tổ chức Tình báo An ninh Úc (ASIO) vào cuối năm ngoái đã chấm dứt hoạt động giám sát của chính phủ Iran đối với một công dân mang hai quốc tịch có liên quan đến các cuộc biểu tình ở Úc về cái chết của một thanh niên 22 tuổi bị Iran giam giữ. Cũng trong ngày thứ Ba, các quan chức Úc cho biết hàng chục camera an ninh do Trung Quốc sản xuất sẽ bị dỡ bỏ khỏi văn phòng của các chính trị gia, vài ngày sau khi các bộ trưởng quốc phòng và ngoại giao của nước này thông báo rằng các camera này sẽ được gỡ bỏ khỏi các cơ quan của họ do lo ngại về an ninh.
Xem thêm tại: Al Jazeera, Australia warns of foreign surveillance operations, names Iran. Truy cập ngày 15/2/2023
Hải quân Việt Nam và Anh tập trận chung
Tàu 378 của Lữ đoàn 167 thuộc Vùng 2 Hải quân và HMS Spey, tàu tuần tra xa bờ của Hải quân Hoàng gia Anh, đã tiến hành diễn tập chung trên vùng biển tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu vào ngày 2/2. Hai bên đã cùng nhau diễn tập điều động đội hình, thực hiện các thủ tục chào hỏi nhau trên biển, trao đổi thông tin và thực hiện Bộ quy tắc ứng phó ngoài ý muốn trên biển (CUES) của hải quân các nước Tây Thái Bình Dương. Trung tá Nguyễn Đức Thiện, Thuyền trưởng tàu 378 cho biết, thông qua diễn tập phối hợp trên biển, nhất là diễn tập CUES sẽ hạn chế gây nhiễu, tránh va chạm ngoài ý muốn, tạo điều kiện thuận lợi trong liên lạc khi tàu Hải quân Việt Nam gặp tàu Hải quân Hoàng gia Anh. trong trường hợp không báo trước, góp phần tăng cường hiểu biết lẫn nhau giữa hải quân hai nước. Đây là tàu thứ 4 Hải quân Hoàng gia Anh đến Việt Nam trong vòng 5 năm qua, thể hiện Anh là một trong những đối tác lâu dài và tin cậy nhất của Việt Nam trong lĩnh vực an ninh hàng hải.
Xem thêm tại: Vietnamnet, Vietnamese, British navies conduct joint exercise. Truy cập ngày 12/2/2023
Tàu tuần tra Settsu của Nhật thăm Đà Nẵng, diễn tập cứu hộ chung
Sáng 13-2, tàu tuần tra Settsu thuộc biên chế Bộ Tư lệnh Vùng 5, Lực lượng Bảo vệ bờ biển Nhật Bản, cập cảng Tiên Sa bắt đầu chuyến thám hiểm kéo dài 6 ngày tới TP Đà Nẵng. Chuyến thám hiểm nhân kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Nhật Bản (1973 – 2023). Theo đại tá Niwa Satoshi, Việt Nam được chọn làm địa điểm đầu tiên trong hành trình giao lưu hữu nghị, thể hiện Nhật Bản rất coi trọng hệ thống với phía Cảnh sát biển và các cơ quan liên quan của Việt Nam. Tàu tuần tra Settsu đang thực hiện nhiệm vụ tuần tra chống cướp biển quốc tế trong thời gian 1 tháng tại vùng biển Đông Nam Á. Chuyến thăm Đà Nẵng được kỳ vọng sẽ đóng góp và làm sâu sắc hơn quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam và Nhật Bản, góp phần duy trì và củng cố trật tự hàng hải tự do, cởi mở dựa trên thượng tôn luật pháp quốc tế ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Xem thêm tại: TTO, Tàu tuần tra Settsu của Nhật thăm Đà Nẵng, diễn tập cứu hộ chung. Truy cập ngày 14/2/2023
Chính quyền quân sự Myanmar cho phép công dân ‘trung thành’ mang vũ khí
Tài liệu bị rò rỉ dài 15 trang về cấp phép sử dụng súng được cho là của Bộ Nội vụ thuộc chính quyền quân sự và đưa ra các điều kiện theo đó thường dân trên 18 tuổi sẽ được phép giữ súng. Người được cấp phép sử dụng súng phải “trung thành với quốc gia, có tư cách đạo đức tốt” và không tham gia “phá rối an ninh quốc gia”. Những người có giấy phép cũng phải tuân thủ khi có lệnh của chính quyền địa phương tham gia vào “các hoạt động đảm bảo an ninh, thực thi pháp luật và ổn định” cũng như “các biện pháp ngăn chặn tội phạm”. Các nhóm vũ trang kháng chiến đã xuất hiện ở nhiều nơi trên đất nước, đôi khi huấn luyện và chiến đấu với các tổ chức vũ trang dân tộc đã chiến đấu với quân đội trong nhiều thập kỷ, trong khi các lực lượng dân quân ủng hộ quân đội trong bóng tối cũng xuất hiện
Xem thêm tại: Al Jazeera, Myanmar’s military regime to let ‘loyal’ citizens carry weapons. Truy cập ngày 14/2/2023
Mỹ, Papua New Guinea đàm phán hiệp định quốc phòng
Mỹ và Papua New Guinea đã đạt được “tiến bộ đáng kể” về thỏa thuận hợp tác quốc phòng đặt nền móng cho mối quan hệ quân sự chặt chẽ hơn giữa hai quốc gia. Thỏa thuận cũng sẽ nâng cao năng lực của Lực lượng Phòng vệ Papua New Guinea và tăng cường ổn định và an ninh trong khu vực. Các cuộc đàm phán diễn ra trong bối cảnh lo ngại gia tăng về ý định của Trung Quốc đối với Đài Loan tự trị và các yêu sách rộng lớn của Bắc Kinh ở Biển Đông đang tranh chấp.
Xem thêm tại: Reuters, U.S., Papua New Guinea negotiate defense agreement. Truy cập ngày 12/2/2023
Châu Âu – Trung Đông – Châu Phi – Mỹ-Latinh:
Lực lượng vũ trang của Anh sẽ chỉ cầm cự được ‘năm ngày’ trong một cuộc chiến, nghị sĩ cấp cao cảnh báo
Một nghị sĩ cấp cao của đảng Bảo thủ đã tuyên bố rằng các lực lượng vũ trang của Anh sẽ “cầm cự được khoảng 5 ngày” nếu xảy ra chiến tranh, khi áp lực tăng lên đối với thủ tướng trong việc tăng chi tiêu quốc phòng trong bản ngân sách tháng tới. Tobias Ellwood, chủ tịch ủy ban quốc phòng Hạ viện, nói rằng lạm phát cao và chi phí thay thế thiết bị gửi đến Ukraine đã tạo ra “một bức tranh thực sự ảm đạm” và khiến nguồn cung cấp quân sự cạn kiệt nghiêm trọng. Trong khi đó, việc vận động để tăng chi tiêu quân sự đang gia tăng, trong bối cảnh có nhiều thảo luận nội bộ về một loạt các biện pháp nhắm tiết kiệm chi tiêu. Một số biện pháp có thể bao gồm việc cho dừng hoạt động HMS Prince of Wales, một trong hai tàu sân bay của Hải quân Hoàng gia Anh, tiết giảm số chuyến bay của Không quân Hoàng gia Anh và cắt giảm các hoạt động của lực lượng đặc biệt. Tình trạng của quân đội Anh đã trở thành một vấn đề chính trị trong nước. Ben Wallace, Bộ trưởng Quốc phòng Anh, người đã vận động để có thêm kinh phí trong năm qua, nói với quốc hội vào tuần trước rằng Vương quốc Anh đã “không còn tiền và không cung cấp đủ kinh phí” cho các lực lượng vũ trang của mình.
Xem thêm tại: FT, UK armed forces would last just ‘five days’ in a war, senior MP warns. Truy cập ngày 11/2/2023
Anh rà soát an ninh không phận sau Trung Quốc-Mỹ sự cố bong bóng gián điệp
Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace cho biết Anh sẽ xem xét lại an ninh của Anh sau vụ khinh khí cầu do thám của Trung Quốc xâm nhập vào không phận Mỹ hồi đầu tháng này. Thủ tướng Rishi Sunak từ chối bình luận về an ninh quốc gia khi được các phóng viên hỏi liệu ông có biết về bất kỳ khinh khí cầu do thám nào được phát hiện ở Anh hay không, nhưng cho biết khả năng của Anh bao gồm lực lượng Cảnh báo phản ứng nhanh với máy bay phản lực Typhoon. Đánh giá an ninh sẽ được sử dụng để giúp quyết định xem có cần thực hiện các thay đổi đối với việc giám sát không phận của Anh hay không. Richard Holden, bộ trưởng giao thông và hạ tầng, cho biết “có khả năng” khí cầu gián điệp Trung Quốc đã được sử dụng ở Anh.
Xem thêm tại: Reuters, Britain to review airspace security after China-U.S. spy balloon incident. Truy cập ngày 14/2/2023
Ý và Pháp sẽ cùng sản xuất hệ thống tên lửa phòng không thế hệ mới SAMP/T NG
OCCAR (Tổ chức Hợp tác Vũ khí chung) đã công bố việc ký kết hợp đồng với Pháp và Ý để khởi động việc sản xuất hệ thống tên lửa phòng không SAMP/T NG thế hệ mới. Sự phát triển của hệ thống SAMP/T NG đã được triển khai với sự hợp tác giữa Pháp và Ý vào tháng 3 năm 2021. SAMP/T NG là phiên bản mới của hệ thống SAMP/T hiện đang được sử dụng ở Pháp và Ý. Nó sẽ được giao vào năm 2025. SAMP/T NG là một hệ thống chiến lược cung cấp khả năng A2/AD tiên tiến. SAMP/T NG là một công cụ thay đổi cuộc chơi đảm bảo chủ quyền trên không cũng như bảo vệ các lực lượng vũ trang và các địa điểm dân sự hoặc quân sự nhạy cảm trước mọi mối đe dọa hiện tại và tương lai như tên lửa hành trình, tên lửa đạn đạo, tên lửa chống radar, UAV, và các loại máy bay.
Xem thêm tại: Army Recog, Italy and France will jointly produce New Generation SAMP/T NG air defense missile system. Truy cập ngày 13/2/2023
Phần Lan tranh luận về quy trình phê duyệt của NATO có thể bỏ lại Thụy Điển
Các nhóm nghị sĩ Phần Lan dự kiến sẽ thảo luận vào thứ Sáu khi phê chuẩn các hiệp ước thành lập NATO, để mình trở thành thành viên trước nước láng giềng Thụy Điển, trong bối cảnh công chúng Phần Lan ngày càng ủng hộ việc đi một mình. Hai quốc gia Bắc Âu đã tìm kiếm tư cách thành viên NATO ngay sau khi Nga xâm lược Ukraine vào năm ngoái và trong khi hầu hết các quốc gia thành viên đã phê chuẩn đơn đăng ký, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn chưa đưa ra sự chấp thuận. Đa số 53% người Phần Lan được thăm dò vào ngày 2 tháng 2 cho nhật báo Ilta-Sanomat cho biết họ không muốn Phần Lan phải đợi Thụy Điển. Phần Lan đã nhiều lần khẳng định rằng họ muốn gia nhập NATO cùng với Thụy Điển. Thụy Điển là đồng minh quốc phòng thân cận nhất của Phần Lan. Trong trường hợp xảy ra xung đột với Nga, NATO sẽ cần lãnh thổ của Thụy Điển để giúp Phần Lan tự vệ, chẳng hạn như về mặt hậu cần.
Xem thêm tại: Reuters, Finland to discuss NATO ratification that may leave Sweden behind. Truy cập ngày 11/2/2023
Các cường quốc châu Âu phản đối mạnh mẽ các khu định cư của Israel
Các bộ trưởng từ Pháp, Đức, Ý và Vương quốc Anh hôm thứ Ba nói rằng họ “rất lo lắng” trước quyết định của chính phủ Israel cực hữu nhằm thúc đẩy việc xây dựng hàng nghìn đơn vị định cư ở Bờ Tây bị chiếm đóng. Các kế hoạch định cư của Israel cũng đã bị các nước láng giềng Ả Rập là Jordan, Ai Cập và Ả Rập Saudi lên án. Tuy nhiên, bộ trưởng an ninh theo đường lối cứng rắn của Israel Itamar Ben-Gvir cho biết ông muốn thấy nhiều khu định cư của người Do Thái hơn. “Vùng đất của Israel thuộc về người dân Israel,” Ben-Gvir nói trong một tin nhắn video. Vào Chủ nhật, nội các của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã nhất trí cho phép hợp pháp hóa 9 tiền đồn định cư và cho biết họ sẽ sớm phê duyệt việc xây dựng bổ sung tại các khu định cư hiện có. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken hôm thứ Hai cho biết ông “rất lo lắng” trước quyết định của Israel nhưng không đưa ra dấu hiệu nào cho thấy Mỹ sẽ có hành động chống lại Israel.
Xem thêm tại: Al Jazeera, ‘Strongly opposed’: European powers denounce Israel settlements. Truy cập ngày 15/2/2023
Hai người Palestine thiệt mạng trong các cuộc tấn công mới nhất của Israel ở Bờ Tây
Hai người Palestine, bao gồm một thiếu niên tên Mahmoud Majed Mohammad al-Ayedi, 17 tuổi và Abu Aram 25 tuổi, đã bị lực lượng Israel giết chết ở Bờ Tây bị chiếm đóng, khi chính phủ cực hữu mới của Israel tăng cường các cuộc tấn công chết người vào các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng. Trường hợp của Abu Aram đã gây ra sự phản đối kịch liệt trên toàn thế giới sau khi anh ta bị quân đội Israel bắn vào cổ ở cự ly gần khi đang cố gắng giành lấy một máy phát điện của gia đình mình mà binh lính đang cố gắng tịch thu. Những cái chết hôm thứ Ba nâng số người Palestine bị Israel giết trong 45 ngày đầu tiên của năm 2023 lên 50 người, trong đó có 11 trẻ em và một phụ nữ.
Xem thêm tại: Al Jazeera, Two Palestinians killed in latest Israeli raids in West Bank. Truy cập ngày 15/2/2023
Mỹ cho biết đã giết chết 12 chiến binh al-Shabaab trong cuộc không kích ở Somalia
Bộ Tư lệnh Châu Phi của Mỹ cho biết họ đã tiêu diệt 12 chiến binh al-Shabaab ở một khu vực xa xôi của Somalia vào thứ Sáu để hỗ trợ chính phủ và quân đội liên bang của quốc gia đó. Vị trí của cuộc tấn côngcách thủ đô Mogadishu của Somali khoảng 472 km về phía đông bắc. Mỹ đã liên tục hỗ trợ chính phủ Somalia kể từ khi Tổng thống Joe Biden năm ngoái chấp thuận yêu cầu của Lầu Năm Góc tái triển khai quân đội Mỹ trong khu vực nhằm nỗ lực chống lại nhóm khủng bố al-Shabaab. Trong những tháng gần đây, lực lượng Mỹ đã tiến hành nhiều cuộc tấn công trong khu vực khiến hàng chục chiến binh al-Shabaab thương vong.
Xem thêm tại: CNN, US says it killed 12 al-Shabaab fighters in Somalia airstrike. Truy cập ngày 13/2/2023
Quân đội LHQ giết chết tám thường dân trong cuộc tấn công đoàn xe CH Congo
Lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc đã giết chết 8 thường dân trong một cuộc tấn công vào đoàn xe tiếp tế của họ ở miền đông Cộng hòa Dân chủ Congo (DRC), một thống đốc quân sự cho biết. Thống đốc tỉnh Bắc Kivu cho biết quân đội đã bắn “phát súng cảnh cáo”, khiến 28 người bị thương trong vụ bạo lực hôm thứ Ba. MONUSCO, phái bộ Liên Hợp Quốc tại Goma, cho biết hôm thứ Tư: Đoàn xe của Liên Hợp Quốc đang trở về sau nhiệm vụ tiếp tế ở phía bắc Goma, thủ phủ của tỉnh, thì những kẻ tấn công đã đốt cháy 4 xe tải. Vụ tấn công xảy ra tại Kanyaruchinya, nơi có hàng nghìn người tị nạn sinh sống. MONUSCO cho biết ba người đã chết khi lực lượng gìn giữ hòa bình, cùng với binh lính Congo “cố gắng bảo vệ đoàn xe”.
Xem thêm tại: Al Jazeera, UN troops kill eight civilians in DRC convoy attack: Governor. Truy cập ngày 10/2/2023
Dưới áp lực của Mỹ, Lula trì hoãn việc Brazil cập cảng tàu chiến Iran
Brazil đã khuất phục trước áp lực của Mỹ và từ chối yêu cầu của Iran cho hai tàu chiến của họ cập cảng Rio de Janeiro vào thời điểm Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva đang lên kế hoạch cho chuyến đi tới Washington để gặp Tổng thống Joe Biden. Quyết định của Brazil thể hiện một cử chỉ cho mối quan hệ chặt chẽ hơn với chính quyền Biden sau khi quan hệ Mỹ-Brazil trở nên xấu đi dưới thời người tiền nhiệm cực hữu của tổng thống Luiz Lula, Jair Bolsonaro. Động thái này được đưa ra bất chấp sự phản đối lâu dài của tổng thống Lula đối với các biện pháp trừng phạt của Mỹ đối với Tehran, ủng hộ chính sách đối ngoại trung lập. Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Brazil cho biết việc nói rằng Washington đã gây sức ép với Brazil là một “giả định sai lầm”.
Xem thêm tại: Reuters, Under U.S. pressure, Lula delays Brazil docking of Iran warships. Truy cập ngày 11/2/2023
Chuyên mục Phân tích:
Bài học cho cuộc chiến tương lai từ Ukraine (P3): Một cú huých mới cho lan can hạt nhân
Nếu như Nga vẫn tiếp tục hành động của mình, thì chúng ta sẽ phải đối mặt với một quốc gia đối địch sở hữu lượng lớn đầu đạn hạt nhân và tên lửa để mang chúng. Do đó, mục tiêu chính yếu trong chính sách của Mỹ là phải ngăn Nga đe dọa bằng hạt nhân và lấy lại vai trò trách nhiệm hơn mà Washington đã có kể từ cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba trong việc kiểm soát vũ khí hạt nhân và kiềm hãm sự phổ biến của nó.
Dù Mỹ đã nhiều lần tìm cách đàm thoại với Trung Quốc về ý định hạt nhân của nước này nhưng Bắc Kinh vẫn giữ im lặng cho đến hiện tại. Trung Quốc đang theo đuổi việc hiện đại hóa hạt nhân nhanh chóng, gồm việc xây dựng hơn 300 hầm chứa tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) và việc mở rộng kho đầu đạn hạt nhân lớn đến 1000 đầu đạn vào năm 2030. Mặc dù ông Tập và tổng thống Joe Biden không công bố bất kỳ cuộc đàm phán hạt nhân dự kiến nào tại hội nghị thượng đỉnh G-20 tại Bali, nhưng cả hai đã thảo luận về chính sách hạt nhân, đồng ý rằng một cuộc chiến tranh hạt nhân không mang lại chiến thắng cho bất kỳ ai và không bao giờ nên xảy ra—và vũ khí hạt nhân không nên được sử dụng ở đại lục Á Âu. Đây được coi là một sự khiển trách trực tiếp đối với Moscow.
Có lẽ bóng ma vũ khí hạt nhân mới trong cuộc chiến ở Ukraine sẽ mở ra cánh cửa cho các cuộc tham vấn hạt nhân với Trung Quốc. Một điểm khởi đầu thú vị đó là kiến nghị mà ông Tập và Putin đưa ra trước cuộc chiến tại Ukraine. Theo đó, Trung Quốc và Nga bắt đầu một sáng kiến tạm hoãn phát triển tên lửa tầm trung tại châu Âu và châu Á, một thỏa thuận có thể thay thế Hiệp ước Lực lượng hạt nhân tầm trung hiện không còn tồn tại. Trung Quốc sở hữu lượng tên lửa tầm trung đáng kể và có thể sẵn sàng cân nhắc áp đặt một số kiểm soát lên chúng – đổi lại là một số kiểm soát lên vũ khí của Mỹ và Nga. Đối với cả Nga và Trung Quốc, mục tiêu nên là đưa cả hai nước tránh xa hành vi đe dọa hạt nhân và hướng tới lợi ích chung trong việc kiểm soát vũ khí hạt nhân và tránh phổ biến vũ khí hạt nhân. Mục tiêu này sẽ dễ đạt được hơn nếu các nhà đàm phán có thể tập trung, ít nhất là ngay từ đầu, vào các mục tiêu hẹp và thực dụng—nối lại các cuộc thanh tra theo Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược Mới, giải quyết những quan ngại của Nga về việc Mỹ thực thi hiệp ước, tìm ra điều gì có ý nghĩa đối với một hiệp ước mới và hiểu những ý tưởng đằng sau lệnh cấm được đề xuất của Trung Quốc.
Xem thêm tại: Foreign Policy, Lessons for the Next War: A New Push for Nuclear Guardrails. Truy cập ngày 12/2/2023
Liệu quân đội Mỹ có thể rút ra bài học từ cuộc chiến tại Ukraine?
Hàng năm, Mỹ vẫn đổ hàng tỷ đô-la vào quốc phòng với giả định rằng những khoản đầu tư này sẽ giúp Washington chiến thắng cuộc chiến kế tiếp. Nhưng việc không còn trực tiếp tham gia vào bất kỳ cuộc xung đột nào khiến cho các nhà hoạch định chính sách hiếm khi xem xét liệu các khoản đánh cược này có thực sự thành công. Vẫn có một số ngoại lệ, đó là khi các nước khác chiến đấu với trang thiết bị và chiến thuật của Mỹ, như Ukraine hiện tại hay cuộc chiến Yom Kuppur giữa Ả rập và Israel năm 1973. Nhìn về hiện tại, cuộc chiến của Nga một lần nữa đặt ra câu hỏi liệu Mỹ có cần tái xem xét cách mà mình chuẩn bị cho cuộc chiến tương lai, không chỉ là về việc mua sắm vũ khí, mà còn về cách mà Washington nhìn nhận cuộc chiến của các cường quốc trong thế kỷ 21 – liệu chúng sẽ là những vấn đề diễn ra trong ngắn hạn, nhanh chóng hay là một cuộc chiến tàn khốc và kéo dài.
Quay trở lại năm 1973, dù có một nhà lãnh đạo quân sự dày dặn kinh nghiệm chiến đấu tập thể trong nhiều thập kỷ—và được trang bị vũ khí của Mỹ—Israel đã mất hơn 800 xe bọc thép và 100 máy bay tấn công. Chiến tranh Yom Kippur là một hồi chuông cảnh tỉnh, và nó không chỉ dành cho Israel. Dù không trực tiếp tham gia, các lãnh đạo quân đội Mỹ chứng kiến thực tế cách mà trang thiết bị và chiến thuật của Mỹ được sử dụng bởi quân đội Israel nhằm chống lại các trang thiết bị quân sự Liên Xô được sử dụng trong quân đội Ai Cập và Syria. Kết quả không như Mỹ muốn, vì vậy nếu lực lượng Mỹ không thích nghi, thì họ có thể cận kề thất bại hay tệ hơn thế trong một cuộc chiến tiềm tàng ở tương lai. Và rồi quân đội Mỹ đã rút ra được bài học cho mình, một trong số đó là một học thuyết mới được ra đời – Chiến tranh Không – Đất (AirLand Battle) – cũng như một chế độ huấn luyện được cập nhật đặt ra một kế hoạch chi tiết mới cho quân đội thời hậu Chiến tranh Việt Nam. Những bài học mà Mỹ rút ra từ chiến tranh Yom Kippur cung cấp cho Washington nền tảng trí tuệ về cách kết hợp các cuộc diễn tập trên bộ, sức mạnh không quân chính xác và tốc độ tổng thể: chính sự kết hợp các chiến lược đã giúp Mỹ đánh bại nhanh chóng một Iraq được Liên Xô vũ trang trong Chiến tranh vùng Vịnh lần thứ nhất.
Tương tự chiến tranh Yom Kippur, cuộc chiến tại Ukraine cũng cung cấp rất nhiều cái nhìn sâu sắc về chiến tranh thể kỷ 21. Trong nhiều thập kỷ, Bộ quốc phòng Mỹ đã định hình quân đội Mỹ cho các cuộc xung đột chóng vánh và can thiệp nhanh nơi tốc độ và sự chính xác làm chủ, và cuộc chiến tại Ukraine đã dấy lên câu hỏi rằng liệu kỷ nguyên chiến tranh công nghiệp đã trở lại. Do đó, Mỹ sẽ cần phải chuẩn bị để đối phó với một kiểu xung đột rất khác so với những gì mình đã chuẩn bị hôm nay. Cuộc chiến tại Ukraine không chỉ dừng lại trên đất liền khi chiến trường được mở rộng ở trên biển và trên không, và chiến thắng của Ukraine trong việc sử dụng các tàu không người lái nhỏ hơn để đánh chìm tàu Nga gợi ý một tiềm năng khác để Hải quân Mỹ vận dụng sức mạnh hải quân. Đối với Không quân, cuộc chiến tại Ukraine đã cho thấy sức mạnh không quân có thể được triển khai trong tầm tên lửa của kẻ địch. Thêm vào đó, cuộc chiến cũng nhấn mạnh tầm quan trọng ngày càng tăng của drone đối với chiến tranh hiện đại trên đất liền, biển và trên không, cùng với bài học quan trọng về không gian và không gian mạng.
Tuy nhiên, có một sự khác biệt giữa hai cuộc chiến đó là trong khi Yom Kippur khiến cho quân đội Mỹ phải đổi mới, cuộc chiến tại Ukraine trông giống như một chiến thắng dành cho chiến thuật và trang thiết bị của Mỹ – chí ít là cho đến hiện tại. Mỹ đã có những bước tiến đáng khen ngợi. Mỹ đang tăng gấp đôi khả năng mà Ukraine đã sử dụng thành công, ví dụ như quân đội Mỹ đang mua nhiều đạn pháo, nhiều tên lửa chống tăng Javelin và phòng không Stinger. Mỹ cũng đã đúng khi không hành động dựa trên những bài học không đến từ cuộc xung đột. Tuy nhiên, vẫn chưa có sự đánh giá nào về việc liệu Mỹ có chấp nhận những bài học khó khăn của cuộc chiến hay không – những bài học thực sự đòi hỏi quân đội Mỹ phải thay đổi hướng đi một cách cơ bản – đặc biệt nếu nó đòi hỏi phải học hỏi từ những thất bại của Nga, thay vì những thành công của Ukraine. Quân đội Mỹ vẫn đang thúc đẩy chương trình máy bay thẳng đứng trong tương lai—sự phát triển tốn kém của 5 loại máy bay trực thăng mới—bất chấp mọi tổn thất về máy bay trực thăng của Nga. Hải quân vẫn đang đầu tư vào các tàu mặt nước, bất chấp việc tàu Moskva và các tàu khác của Nga bị đánh chìm. Và Lực lượng Không quân vẫn cam kết với phi đội máy bay có người lái của mình, bất chấp sự thống trị của máy bay không người lái. Mỹ cũng cần phải xét đến việc cân bằng giữa khả năng và năng lực khi Mỹ vẫn theo đuổi các loại vũ khí cao cấp tốn hàng tỷ USD, trong khi đó bài học quan trọng nhất từ Ukraine đó là vũ khí rẻ với số lượng nhiều trên thực tế có thể lấn át vũ khí đắt đỏ.
Xem thêm tại: Foreign Policy, Is the U.S. Military Capable of Learning From the War in Ukraine? Truy cập ngày 10/2/2023
Trung Quốc đang sử dụng Ukraine để thực hành tấn công Đài Loan như thế nào?
Chủ tịch Tập Cận Bình, và Quân ủy Trương ương (CMC) của mình, đã quan sát cuộc chiến tại Ukraine rất sát sao. Trên thực tế, quân đội Trung Quốc đã theo đuổi cộng nghệ và kỹ thuật mới để chiến đấu kể từ chiến thắng của Mỹ trong cuộc chiến vùng Vịnh 1991. Ông Tập cùng các cố vấn của mình đã quan sát cách mà tổng thống Mỹ, cộng đồng an ninh quốc gia Mỹ và NATO đưa ra các chính sách đối với cuộc chiến. Trung Quốc sẽ cố gắng hiểu xem chính sách hay hành động nào của Nga đã gây ảnh hưởng đến quá trình hoạch định chính sách của phương Tây về cuộc chiến, cũng như khả năng nào ngăn phương Tây leo thang việc viện trợ và can dự. Thêm vào đó, Bắc KInh cũng sẽ xem Nga hành động thái quá và tàn bạo thế nào nếu không có sự can dự của quân đội phương Tây.
Ngoài ra, Trung Quốc cũng sẽ dõi theo các chiến dịch gây ảnh hưởng về mặt chiến lược như cách tổng thống Zalensky đưa ra những bài phát biểu thường nhật, các chuyến thăm mặt trận, và cách mà ông đã duy trì hỗ trợ về quân sự, kinh tế, nhân đạo và tình báo từ phương Tây. Theo đó, ông Tập sẽ cân nhắc làm cách nào để ngăn vị tổng thống Đài Loan tạo ra sức ảnh hưởng tương tự như vậy. Đồng thời, Bắc Kinh dường như đã nhận ra rằng các cách tiếp cận ngoại giao đối đầu làm xói mòn ảnh hưởng của Trung Quốc và bài học này có thể là lý do chính khiến Trung Quốc gần đây có sự điều tiết trong các tương tác ngoại giao với các quốc gia khác. Khai thác thời gian là một bài học nữa mà Trung Quốc có lẽ đã tự tin rút ra được từ cuộc chiến. Dù viện trợ của phương Tây gây bất ngờ cho cả Tập và Putin, thì thời gian mà các gói viện trợ này được phê duyệt và đến tay Ukraine mất khá nhiều thời gian. Do đó, ông Tập và CMC sẽ tinh chỉnh các kế hoạch dự phòng của họ đối với Đài Loan và các cách để đánh lạc hướng Mỹ và Châu Âu, để trì hoãn sự can thiệp của họ càng lâu càng tốt. Xét về mặt địa lý, Ukraine ở gần các nước Tây Âu, giúp cho viện trợ đến tương đối nhanh hơn. Nhưng Đài Loan lại ở xa so với nước gần nhất có thể viện trợ mình. Điều này càng khiến PLA chắc chắn sẽ tận dụng lợi thế này.
Càng kéo dài, ta càng thấy rõ ràng rằng cuộc chiến Nga-Ukraine đã trở thành cuộc chiến của hệ thống công nghiệp quốc phòng. Cả Nga và Ukraine đều tiêu tốn lượng lớn đạn dược và trang thiết bị quân sự kể từ Thế chiến thứ hai. Năng lực công nghiệp quốc phòng và dự trữ đạn dược của phương Tây thời hậu chiến đã bị cắt giảm đáng kể. Và ngoại trừ việc sản xuất đạn pháo của Mỹ, chưa có quốc gia nào tuyên bố mở rộng năng lực công nghiệp để thay thế vật tư và đạn dược gửi đến Ukraine. Trung Quốc, với năng lực công nghiệp khổng lồ và việc xây dựng quốc phòng đang diễn ra, có thể tin rằng mình có lợi thế hơn phương Tây trong lĩnh vực này. Chưa hết, chất lượng binh sĩ cũng là vấn đề quan trọng. Có một sự bất cân xứng đáng kể giữa chất lượng binh lính Ukraine và Nga cũng như các nhà lãnh đạo của họ. Lợi thế của Ukraine về mặt này đã tạo ra sự khác biệt đáng kể trên chiến trường. Vì vậy, một bài học nữa từ Ukraine đối với Tập là ông sẽ phải thắp lửa trong PLA để tăng tốc độ cải thiện chất lượng đào tạo và huấn luyện. Bài học cuối cùng mà ông Tập có thể rút ra được từ cuộc chiến Ukraine đó là chiến tranh thích nghi. Cả Ukraine và Nga và các nhà lãnh đạo chiến lược của mình đang học hỏi và thích nghi, tìm cách liên tục tạo ra lợi thế mới so với đối thủ. Nếu Tập Cận Bình và ban lãnh đạo của ông có thể trau dồi khả năng làm điều này trong thời bình, thì điều đó sẽ khiến Trung Quốc trở thành một quân đội đáng gờm hơn nhiều trong thời chiến.
Xem thêm tại: SMH, How China is using Ukraine to wargame Taiwan. Truy cập ngày 10/2/2023
Vì sao Triều Tiên lại phủ nhận mình dính líu đến cuộc chiến tại Ukraine?
Lịch sử đang lặp lại, Chiến tranh Triều Tiên sẽ được hồi sinh. Nhưng không phải trên Bán đảo Triều Tiên mà là ở Đông Âu. Theo đó, cả Triều Tiên và Hàn Quốc hiện đang dự tính gửi quân nhu cho Nga và Ukraine để hỗ trợ cho cuộc chiến đang diễn ra. Hàn Quốc đang chịu áp lực ngày càng tăng từ NATO nhằm cung cấp vũ khí cho Ukraine sau khi đồng ý xuất khẩu đạn cho Mỹ. Trên khắp khu vực phi quân sự, Triều Tiên bị cáo buộc sản xuất đạn pháo cho Nga để đổi lấy dầu, khí đốt và bột mì. Ngoài ra, một thỏa thuận vũ khí trị giá hàng trăm triệu đô la với Nga sẽ giúp thúc đẩy nền kinh tế Triều Tiên đang bị đại dịch tàn phá. Bình Nhưỡng cũng đang tuyển dụng nhân sự từ các công ty của họ ở Nga để làm việc cho các dự án tái thiết ở miền đông Ukraine.
Dù việc Triều Tiên viện trợ cho Nga không có gì ngạc nhiên, nhưng điều đáng quan tâm là việc Triều Tiên liên tục chối bỏ những hành động trên. Triều Tiên đã liên tục đáp trả các cáo buộc của Mỹ, cho rằng các cáo buộc này “làm hoen ố hình ảnh của CHDCND Triều Tiên”. Việc phủ nhận này còn đáng chú ý hơn khi bà Kim Yo-jong, em gái của ông Kim Jong-un, công khai khẳng định rằng Triều Tiên sẽ “luôn đứng cùng chiến tuyến, cùng với quân đội và người dân Nga”. Là một trong những quốc gia bị cô lập, Triều Tiên hoàn toàn chẳng có gì để mất, vậy tại sao Bình Nhưỡng lại liên tục bác bỏ việc mình dính líu đến cuộc chiến? Có một cách diễn giải đó là có thể Triều Tiên, cũng như Hàn, đã bị cuốn vào cuộc đụng độ giữa Nga và Ukraine một cách miễn cưỡng. Triều Tiên gần đây đã khai thác vị thế là một quốc gia trang bị vũ khí hạt nhân bằng cách phô trương sức mạnh thử nghiệm tên lửa trong khi Mỹ bị phân tâm bởi các sự kiện ở Ukraine, nhưng trái ngược với các hành động khiêu khích trong quá khứ, các vụ thử phá vỡ lệnh cấm gần đây của nước này không thu hút nhiều sự chú ý của Mỹ đến vậy. Một điều quan trọng nữa, đó là cuộc chiến tại Ukraine cũng đang gây ra thiệt hại cho chính sách của Trung Quốc đối với Mỹ. Trước đây, Triều Tiên chỉ cần chuyển từ đối đầu sang tham gia độc lập với các chủ thể khác, nhưng giờ đây chính sách “quyền lực đổi lấy quyền lực” không thể tách rời khỏi cuộc chiến của Nga. Triều Tiên hiểu rằng chừng nào mình còn tiếp tục vận chuyển vật tư quân sự cho Nga, thì cơ hội khôi phục đối thoại với Mỹ là rất thấp. Điều này giải thích tại sao Bình Nhưỡng liên tục phủ nhận việc cung cấp vũ khí cho Nga và thỏa thuận cơ bản của nước này với Nga cấm người Triều Tiên tham gia chiến tranh, có lẽ là để tránh bị coi là cung cấp lính đánh thuê. Điều cuối cùng mà Bình Nhưỡng muốn là quân đội của họ chiến đấu với quân đội NATO ở tiền tuyến và gây nguy hiểm cho bất kỳ cơ hội đàm phán nào với Mỹ. Tuy nhiên, giống như Hàn Quốc trong mối quan hệ quân sự với Mỹ, Triều Tiên không thể phớt lờ Nga, một trong những nước ủng hộ chính của nước này. Moscow tiếp tục đóng vai trò là một lựa chọn thay thế cho Triều Tiên nhằm hạn chế đòn bẩy của Trung Quốc đối với sự cô lập về chính trị và kinh tế của đất nước. Khi bí mật gửi đồ tiếp tế quân sự cho Nga nhằm tránh gây tổn hại đến quan hệ với Mỹ, Triều Tiên chỉ đơn giản là phòng ngừa rủi ro cho các vụ cá cược của mình, không tìm kiếm bất kỳ lợi ích lớn nào từ cuộc chiến ở Ukraine.
Xem thêm tại: Interpreter, Why North Korea is denying its involvement in Russia’s war in Ukraine? Truy cập ngày 15/2/2023
Những bài học từ khinh khí cầu gián điệp Trung Quốc
Trung Quốc và Mỹ đang tiến tới một cuộc chiến tranh lạnh. Sự mất lòng tin đang biến thành một thứ gì đó nhiễu loạn hơn nhiều: một cuộc cạnh tranh giữa hai cường quốc không thể hòa giải, mỗi bên đều chắc chắn rằng bên kia đang cố gắng ngăn cản những tham vọng và lợi ích cốt lõi của đối thủ.
Việc bắn hạ một khinh khí cầu của Trung Quốc ngoài khơi Nam Carolina là một phép thử xem liệu hai nước có đủ khôn ngoan và ý chí để ngăn chặn các cuộc đối đầu vượt khỏi tầm kiểm soát hay không. Các kết quả cho đến nay là trung bình. Nhìn theo hướng lạc quan, việc bắn hạ khinh khí cầu của Trung Quốc là một điều may mắn: một phiên bản hữu ích nhưng rủi ro thấp của một cuộc khủng hoảng có thể còn tồi tệ hơn nhiều. Những năm gần đây, phi công chiến đấu cơ Trung Quốc đã mạo hiểm đáng sợ khi quấy nhiễu máy bay và tàu chiến của Mỹ và đồng minh. Việc gia tăng đụng độ vẫn cao hơn khi tư lệnh Trung Quốc gửi ngày càng nhiều máy bay đến Đài Loan. Tên lửa Mỹ bắn hạ khí cầu chủ yếu gây tổn thương niềm kiêu hãnh của Trung Quốc. Điều đó trái ngược hoàn toàn với vụ va chạm được biết đến gần đây nhất giữa khí tài quân sự của hai nước, một vụ tai nạn trên không vào năm 2001 giữa một máy bay do thám EP3 của Mỹ và một máy bay chiến đấu của Trung Quốc khiến cho phi công Trung Quốc tử vong. Thêm vào đó, những nhà quan sát lạc quan lưu ý rằng tuyên truyền của Trung Quốc vẫn chưa thực sự kích động công chúng về sự việc. Cho đến hiện tại, Trung Quốc vẫn chưa đòi bồi thường và bày tỏ sự hối tiếc, chí ít là lúc đầu. Những người lạc quan hy vọng rằng công chúng Mỹ và sự căm phẫn về mặt chính trị sẽ dạy cho quân đội Trung Quốc một bài học rằng đối đầu sẽ chuốc lấy hậu quả.
Mặt khác, có một cách nhìn khác tăm tối hơn về sự cố này. Sự cố năm 2001 đã khiến Quốc hội phật lòng khi chính quyền Bush bày tỏ sự hối tiếc về cái chết của phi công nhằm đảo bảo phi hành đoàn EP3 được thả ra. Nhưng cơn thịnh nộ đảng phái ở Washington ngày hôm nay sẽ không bị kiềm chế như thế. Trung Quốc cáo buộc Mỹ đã “thổi phồng” câu chuyện, như thể một xã hội tự do có thể che đậy một khí cầu của kẻ thù có kích thước bằng ngôi nhà có thể nhìn thấy từ mặt đất. Và lời cáo buộc khó chịu này của Trung Quốc có cái giá của nó. Antony Blinken, bộ trưởng ngoại giao Mỹ, hoãn chuyến thăm đến Bắc Kinh đã lên kế hoạch trước đó. Chuyến viếng thăm của ông Blinken là nhằm kiểm tra mong muốn rõ ràng của Trung Quốc trong việc giảm căng thẳng song phương và để ông Tập tự mình nghe cách ông Biden nhìn nhận những cái gai nhọn nhất trong mối quan hệ – gồm sự hậu thuẫn của Mỹ cho Đài Loan, nỗ lực của chính quyền Biden nhằm hạn chế khả năng tiếp cận công nghệ tiên tiến cho mục đích quân sự của Trung Quốc, và việc Trung Quốc hỗ trợ chuộc chiến của Nga tại Ukraine. Một số học giả Trung Quốc cũng hy vọng các cuộc đàm phán sẽ được sắp xếp lại. Da Wei, giám đốc Trung tâm Chiến lược và An ninh Quốc tế của Đại học Thanh Hoa, khẳng định rằng Trung Quốc muốn ổn định quan hệ với Mỹ. Ông cho rằng Trung Quốc đang chờ đợi đến lúc chính quyền Biden sẵn sàng thương lượng khi Mỹ đã mạnh hơn trong nước và nắm chắc đồng minh của mình. Cuối cùng, việc Mỹ bắn hạ khinh khí cầu có thể dẫn đến một cuộc chiến tranh lạnh mới, nhưng khác với cuộc chiến đầu tiên. Mỹ và Liên Xô chẳng hợp tác thương mại với nhau. Thương mại hai chiều Mỹ – Trung lại lên đến 2 tỷ USD một ngày. Do vậy, nếu ông Tập muốn tránh một cuộc đối đầu nguy hiểm, ông nên nhấc máy trả lời cuộc gọi của ông Biden để bảo vệ mối quan hệ với Mỹ.
Xem thêm tại: Economist, The lessons from the Chinese spy balloon. Truy cập ngày 10/2/2023
Nỗi lo về Trung Quốc đang kích động nỗ lực củng cố năng lực quân sự của Nhật như thế nào?
Thủ tướng Nhật Fumio Kishida tháng trước đã có chuyến thăm tám ngày các nước G7 – Pháp, Ý, Anh, Canada, và Mỹ – nhằm khẳng định việc hợp tác về an ninh sâu rộng hơn với các quốc gia này. Các quan chức cấp cao của Nhật và Mỹ đã quyết định rằng một Trung Quốc đang lớn mạnh đặt ra thách thức về mặt chiến lược lớn nhất tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương và đã cùng nhau thực hiện các bước nhằm cải thiện khả năng răn đe. Thêm vào đó. quyết định của Tokyo nhằm theo đuổi dự án máy bay chiến đấu thế hệ thứ sáu cộng tác với Anh và Ý, cùng với mong muốn mở một văn phòng giao liên với NATO của ông Fumio Kishida, gợi ý rằng Nhật đang quan ngại về xung đột gia tăng trên khắp khu vực.
Raymond Kuo, một chuyên gia về an ninh Đông Á tại Rand Corporation, cho biết tình hình an ninh phức tạp ở châu Á đã khiến Nhật Bản phải quyết đoán hơn và ngày càng liên kết với Mỹ. Ông Kuo cũng nói thêm rằng các mối đe dọa từ Triều Tiên và cuộc chiến của Nga tại Ukraine cũng là những nhân tố trong lối tư duy của Tokyo. Ngoài ra, Nhật cũng đặc biệt quan ngại về ý định của Trung Quốc đối với Đài Loan. Kuo cho rằng nếu Trung Quốc chiếm được hòn đảo, thì Trung Quốc sẽ kiểm soát tuyến đường hàng hải chính đến Nhật và Hàn, đe dọa đến một phần đáng kể thương mại trên biển, chuỗi cung ứng, nhập khẩu hàng hóa và năng lượng của Nhật Bản. Masatoshi Murakami, phó giáo sư từ Đại học Kogakan, Nhật Bản, cho biết một “khái niệm quan trọng” trong bản sửa đổi Chiến lược An ninh Quốc gia là các quốc gia “có cùng chí hướng” bao gồm Úc, Ấn, Anh, Pháp, Đức, Italy, Canada, Hà Lan và các quốc gia khác. Chuyến thăm các nước nên trên của ông Kishida hồi tháng 1 cho thấy Nhật đã trở lại vũ đài địa chính trị quốc tế sau cuộc xâm lược của Nga tại Ukraine. Mặt khác, ông Kuo nhận định rằng động thái của Nhật sẽ tạo ra sự bất định tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, như mối lo về về khả năng phản công có thể được dùng để tấn công, nhưng phần nhiều phụ thuộc vào cách mà Tokyo trấn an các nước láng giềng về các ý định của mình.
Về phần Trung Quốc, Tần Cương (Qin Gang), bộ trưởng ngoại giao mới của Trung Quốc, yêu cầu chính phủ Nhật “tránh xa sự gián đoạn và hợp tác để điều chỉnh lại tiến trình của mối quan hệ Trung Quốc-Nhật Bản nhằm xây dựng một mối quan hệ đáp ứng tiếng gọi của kỷ nguyên mới”. Bắc Kinh cũng kêu gọi Tokyo thận trọng liên quan đến Đài Loan, trong bối cảnh Nhật Bản và các nước phương Tây đã tăng cường quan hệ an ninh trong bối cảnh căng thẳng gia tăng trên eo biển. Ngoài ra, Mỹ, đối thủ địa chính trị lớn nhất của Trung Quốc, đang gia tăng hiện diện quân sự trên khắp châu Á với nhiều binh lính và khí tài được triển khai nhằm chống lại Bắc Kinh.
Xem thêm tại: SCMP, How fears over China are spurring Japan’s efforts to strengthen military power. Truy cập ngày 12/2/2023
ASEAN có thầm chào đón việc quân đội Mỹ bao vây Trung Quốc?
Nhiều năm gần đây, Mỹ đã tìm cách đối phó với sự hung hăng ngày càng tăng của Trung Quốc tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, nhưng chiến lược của Mỹ giờ đây đã mạnh mẽ hơn. Hồi đầu tháng này, Mỹ và Philippines đã ký một thỏa thuận quốc phòng nhằm cho phép quân đội Mỹ tiếp cận thêm bốn căn cứ, giúp Washington có tầm nhìn tốt hơn tại Biển Đông và Đài Loan. Thêm vào đó, Mỹ còn dự định triển khai nhiều khí tài tại Úc, gồm việc xây dựng chung sân bay nhằm hỗ trợ nhiều máy bay luân chuyển hơn tại nước này.
Căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ đặc biệt tăng cao những ngày gần đây do vụ bắn hạ khinh khí cầu do thám Trung Quốc đi qua đất liền của Mỹ. Các nhà phân tích cho rằng việc gia tăng hiện diện quân sự của Mỹ tại khu vực là không có gì bất ngờ, nhưng nó đã cho thấy rằng Washington đang thực hiện các bước đi vững chắc nhằm củng cố chiến lược quốc phòng của mình. Các nhà phân tích cũng cho rằng ngoại trừ Trung Quốc, các quốc gia châu Á phần lớn sẽ hoan nghênh sự hiện diện ngày càng tăng của Mỹ trong khu vực, đặc biệt là trong bối cảnh Bắc Kinh ngày càng quyết đoán hơn ở sân sau của chính mình. Carl Thayer, giáo sư danh dự tại Đại học New South Wales ở Úc, cho biết những diễn biến gần đây chứng tỏ rằng chính quyền Biden “chắc chắn đẩy mạnh” các hoạt động can dự quân sự ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Bên cạnh hai hiệp định với Australia và Philippines, ông Thayer chỉ ra rằng các thỏa thuận cũng đã đạt được với Nhật Bản và Hàn Quốc để Mỹ cung cấp thêm khí tài và các hỗ trợ khác. Collin Koh, một nhà nghiên cứu tại RSIS chuyên về các vấn đề hải quân ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, ca ngợi thỏa thuận của Philippines là một bước phát triển “khá ấn tượng”. Hiệp ước này – chính thức được gọi là Thỏa thuận hợp tác quốc phòng nâng cao – trước đây đã cho phép Mỹ tiếp cận hạn chế năm địa điểm và cho phép Washington luân chuyển quân đội và xây dựng các cơ sở quân sự.
Không ngạc nhiên khi chính phủ Trung Quốc đã nhanh chóng phản đối việc mở rộng thỏa thuận này. Đại sứ quán của Trung Quốc tại Manila cho biết các hành động của Washington “làm leo thang căng thẳng khu vực và phá hoại hòa bình và ổn định khu vực”. Ngoài hiệp ước tiếp cận căn cứ, bộ trưởng quốc phòng Mỹ Lloyd Austin và quan chức Philippines cũng bàn về việc nối lại hoạt động tuần tra hàng hải chung trên Biển Đông. Bradford, thành viên cấp cao tại RSIS, cho biết việc mở rộng thỏa thuận đặt căn cứ quân sự sẽ cung cấp cho Trung Quốc “một cái gì đó để viện dẫn khi họ lập luận rằng mình đang bị quân đội Mỹ bao vây”. Tuy nhiên, ông Koh cho rằng Trung Quốc sẽ có xu hướng không phản kháng quá mức, dù sự hiện diện quân sự ngày càng tăng của Mỹ khá khó chịu nhưng chưa tới mức kích động Trung Quốc phản ứng dữ dội.
Vậy liệu các nước ASEAN có đang chào đón bước tiến này? Khi Trung Quốc tiếp tục khẳng định mình trên mặt trận địa chiến lược, các động thái tăng cường sự hiện diện quân sự gần đây của Mỹ sẽ được các quốc gia Đông Nam Á mong muốn duy trì sự cân bằng quyền lực trong khu vực đón nhận. Ngoài việc các nhà hoạch định chính sách Đông Nam Á đang ngả về phía Mỹ, sự đón nhận của khu vực đối với Washington cũng thể hiện ở điều mà các nhà quan sát cho là các cuộc tập trận chung tăng cường giữa các lực lượng Mỹ và quân đội khu vực. Bradford, nhà nghiên cứu của RSIS, cho biết các đối tác và đồng minh trong khu vực của Washington nhìn chung sẽ coi những diễn biến mới nhất là “sự thể hiện tích cực về cam kết của Mỹ để trở nên gắn kết và phù hợp hơn nữa”. Giáo sư Thayer cho rằng phần đông các nước Đông Nam Á thầm chào đón sự hiện diện của quân đội Mỹ tại khu vực như là một đối trọng với Trung Quốc. Lấy ví dụ như Việt Nam, một trong nhiều bên yêu sách trong tranh chấp Biển Đông – “ủng hộ kín” sự hiện diện liên tục của Mỹ trong khu vực, với việc Lầu Năm Góc cung cấp cho quốc gia Đông Nam Á này các tàu cho lực lượng bảo vệ bờ biển Các quốc gia khác cũng có quan hệ tương đối nồng ấm với Washington và khó có thể từ chối những tiến bộ của Mỹ, chẳng hạn như mở rộng quyền tiếp cận căn cứ quân sự theo thỏa thuận với Philippines
Xem thêm tại: SCMP, As US military ‘encircles’ China, does Asean ‘quietly welcome’ it? Truy cập ngày 12/2/2023
Israel không còn nhiều thời gian để ngăn chặn một cuộc Intifada
Isreal sẽ làm cách nào để ngăn chặn chủ nghĩa khủng bố Palestine mà không kích động cuộc Intifida lần ba? Những tuần gần đây chứng kiến sự leo thang bạo lực lớn nhất giữa Israel và Palestine kể từ năm 2021. Lực lượng Israel đã giết chết ít nhất 42 người Palestine cho đến nay; và 11 người Israel, chủ yếu là dân thường, đã thiệt mạng trong một loạt vụ tấn công khủng bố. Thêm vào đó, luận điệu dân tộc chủ nghĩa của các thành viên chính phủ Israel, bao gồm cả các cuộc đàm phán về việc mở rộng các khu định cư của người Do Thái trên lãnh thổ Palestine, đang khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn. Mặc dù Hamas ủng hộ và kích động các cuộc khủng bố, tổ chức này vẫn chưa thực hiện bất kỳ hành động rõ ràng nào trong những cuộc tấn công gần đây. Lý do là vì tổ chức này đã tăng cường khả năng tấn công của mình và một cuộc đối đầu quân sự quy mô lớn sẽ dập tắt mọi nỗ lực giảm thiểu căng thẳng. Tuy nhiên, Hamas có lợi ích rõ ràng trong việc gây bất ổn ở Bờ Tây, điều có thể dẫn đến sự sụp đổ của đối thủ của mình là chính quyền Palestine, mở đường cho việc tiếp quản Bờ Tây.
Đông Jerusalem như một thùng thuốc súng: Người Palestine sống bên cạnh những người định cư Do Thái đang cố gắng mở rộng sự hiện diện của mình trên lãnh thổ. Bộ trưởng An ninh Quốc gia của Israel, Itamar Ben Gvir, người có quan điểm cực hữu, đã ra lệnh cho cảnh sát đẩy nhanh việc phá dỡ các ngôi nhà của người Palestine xây dựng trái phép ở Đông Jerusalem. Điều này thường dẫn đến bạo loạn và đụng độ bạo lực với lực lượng cảnh sát, như đã chứng kiến trong vài ngày qua. Bất chấp những lời hùng biện nảy lửa từ một số chính trị gia, Israel có lợi khi tránh một cuộc Intifada khác. Theo đó, bất kỳ hành động nào có thể dẫn đến sự sụp đổ của chính phủ Palestine là điều không mong muốn đối với đa số công chúng Israel, các đảng đối lập trong Knesset và các bộ phận của chính phủ, bao gồm cả Thủ tướng Benjamin Netanyahu. Nguyên trạng rối ren đồng nghĩa với việc các bên chia sẻ thông tin tình báo và hợp tác trong một loạt vấn đề, từ an ninh đến nguồn nước. Tuy nhiên, chính phủ Israel đang phải đối mặt với sự chia rẽ nội bộ. Nhiều thành viên Knesset trong chính phủ hiện tại đại diện cho phe cánh hữu diều hâu, và cử tri của họ mong đợi một phản ứng quân sự mạnh tay đối với các cuộc tấn công khủng bố gần đây. Phản ứng như vậy có thể dẫn đến bạo lực leo thang, và cuối cùng có thể kéo Hamas vào cuộc đối đầu, cũng như các tổ chức chiến binh ở Bờ Tây như tổ chức Thánh chiến Hồi giáo Palestine. Mặt khác, sự hỗn loạn cũng có thể giúp ích cho phe cực hữu. Việc phá bỏ những ngôi nhà bất hợp pháp của người Palestine và hợp pháp hóa các tiền đồn định cư của người Do Thái được xây dựng mà không cần giấy phép sẽ được ủng hộ. Thêm vào đó, Tháng Ramadan thường góp phần làm gia tăng tình trạng bất ổn của Palestine. Do đó, Thủ tướng Netanyahu không còn nhiều thời gian để xoa dịu các bộ phận cực đoan hơn trong chính phủ của mình và ngăn chặn một cuộc Intifada vốn chỉ có lợi cho những kẻ cực đoan.
Xem thêm tại: Spectator, Israel is running out of time to stop an Intifada. Truy cập ngày 14/2/2023
https://nghiencuuquocte.org/2023/02/17
Không có nhận xét nào