Bình Phương - Phiên tòa xử trắng án cho Kyle Rittenhouse gây tranh cãi

Một bồi thẩm đoàn đã xử trắng án cho thiếu niên Kyle Rittenhouse hôm thứ Sáu 19 Tháng Mười Một, bị cáo buộc tội giết người do bắn chết hai người đàn ông trong các cuộc biểu tình đòi công lý chủng tộc ở Kenosha, Wisconsin.

 Bình Phương - Phiên tòa xử trắng án cho Kyle Rittenhouse gây tranh cãi

Theo Reuters, quyết định của phiên tòa đã khơi lại cuộc tranh luận gay gắt về quyền sử dụng súng và ranh giới của quyền tự vệ ở Mỹ.

Tóm tắt vụ án

Rittenhouse bị truy tố với hai tội danh giết người, một tội cố giết người vì làm bị thương người thứ ba, và hai tội danh liều lĩnh gây nguy hiểm trong các cuộc biểu tình bạo loạn và cướp bóc vào ngày 25 Tháng Tám năm 2020 ở Kenosha, Wisconsin.

Biểu tình bạo lực diễn ra để phản đối vụ cảnh sát bắn chết một người đàn ông da đen tên là Jacob Blake, người bị liệt từ thắt lưng trở xuống. Lúc đó Rittenhouse mới 17 tuổi và đi từ tiểu bang lân cận tới cuộc biểu tình, mang theo súng AR-15 và 30 viên đạn bọc kim loại có thể xuyên thủng áo giáp.

Tại cuộc biểu tình, Rittenhouse đã bắn chết Joseph Rosenbaum, 36 tuổi và Anthony Huber, 26 tuổi, đồng thời bắn rách một đoạn cánh tay của Gaige Grosskreutz, 28 tuổi. Rittenhouse tuyên bố anh ta bắn để tự vệ.

Có rất nhiều video được ghi hình trong đêm đó trên điện thoại di động và camera giám sát, cho nên phiên tòa ít tranh cãi về bằng chứng. Thay vào đó, phiên tòa tập trung xem xét liệu Rittenhouse có hành động hợp lý để ngăn chặn “cái chết sắp xảy ra hoặc tổn hại cơ thể” cho anh ta hay không.

Bồi thẩm đoàn đã xem một loạt video, gồm cả những khoảnh khắc Rittenhouse bắn bốn phát đạn vào Rosenbaum, người đang nằm bất động, chảy máu và rên rỉ. Đoạn video khác cho thấy Grosskreutz la hét, máu chảy ra từ cánh tay.

Rittenhouse khai rằng anh ta đã bắn Huber sau khi anh này dùng ván trượt đánh anh ta và định tước vũ khí của anh ta. Anh ta nói anh ta đã nổ súng bắn bị thương Grosskreutz sau khi người đàn ông này chĩa khẩu súng lục về phía anh ta – một lời khai mà Grosskreutz xác nhận theo thẩm vấn từ phía bào chữa. Rittenhouse khai rằng anh ta đã bắn Rosenbaum sau khi người đàn ông này đuổi theo và giật lấy súng của anh ta.

Để đưa ra phán quyết sau hơn ba ngày cân nhắc, bồi thẩm đoàn đã tranh luận với những câu chuyện trái ngược nhau từ bên luật sư bào chữa và bên công tố, mỗi bên đưa ra những mô tả rất khác nhau về hành động của thiếu niên Rittenhouse vào đêm xảy ra vụ nổ súng.

Bên bào chữa cho rằng Rittenhouse đã liên tục bị tấn công và bắn những người đàn ông kia vì lo sợ cho tính mạng của mình. Họ nói anh ta là một thiếu niên có tinh thần công dân, ngoài khẩu súng còn mang theo đồ sơ cứu bộ y tế và đến Kenosha để bảo vệ tài sản tư nhân sau nhiều đêm bất ổn ở thành phố phía nam Milwaukee.

Trong khi đó bên công tố miêu tả Rittenhouse là một kẻ liều lĩnh, người đã kích động các cuộc chạm trán bạo lực và không tỏ ra ăn năn hối hận với những người đàn ông mà anh ta đã bắn chết.

Phân cực gay gắt

Giữa sự hiện diện đông đúc của lực lượng thực thi pháp luật, vài chục người biểu tình bên ngoài tòa án để nghe phán quyết, một số mang biểu ngữ ủng hộ Rittenhouse và những người khác bày tỏ sự thất vọng. Đến đầu giờ tối nay, đám đông thưa dần và không có dấu hiệu xáo trộn trong thành phố.

Phiên tòa diễn ra trong thời điểm phân cực sâu sắc về xã hội và chính trị ở Hoa Kỳ. Quyền sử dụng súng được nhiều người Mỹ trân trọng và được ghi trong Hiến pháp ngay cả khi súng đạn thường xuyên gây ra những vụ thảm sát đau lòng ở quốc gia này – nước có tỷ lệ bạo lực do súng đạn cao nhất thế giới.

Rittenhouse được một số người bảo thủ ủng hộ súng coi là anh hùng, những người coi vụ nổ súng là hợp lý. Còn nhiều người cánh tả coi Rittenhouse là hiện thân của văn hóa súng không kiểm soát của Mỹ và hết sức phẫn nộ với phán quyết của tòa án.

Dân biểu liên bang Madison Cawthorn (Cộng hòa – Bắc Carolina), viết trên Instagram: “Kyle Rittenhouse không có tội, bạn bè của tôi. Bạn có quyền tự bảo vệ mình. Hãy trang bị vũ khí, hãy nguy hiểm và có đạo đức.”

Trong khi đó Nhóm nghị sĩ Da đen (Congressional Black Caucus) trong Quốc hội Mỹ ra tuyên bố cho biết: “Thật là vô lương tâm khi hệ thống tư pháp của chúng ta cho phép những dân phòng có vũ trang … được hành động tự do”.

Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden, mà trong cuộc vận động bầu cử năm ngoái đã đăng một video có vẻ như liên kết Rittenhouse với những người theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng, nói rằng ông ủng hộ quyết định của bồi thẩm đoàn và kêu gọi người Mỹ phản ứng một cách bình tĩnh. “Trong khi phán quyết ở Kenosha sẽ khiến nhiều người Mỹ cảm thấy tức giận và lo ngại, bao gồm cả bản thân tôi, chúng ta phải thừa nhận rằng bồi thẩm đoàn đã lên tiếng”, ông Biden nói.

Vấn đề kỳ thị chủng tộc cũng bao trùm vụ án, mặc dù Rittenhouse và những người mà anh ta bắn chết đều là người da trắng. Một số nhà hoạt động cho quyền của người da đen nói, cảnh sát và tòa án Hoa Kỳ sẽ đối xử khắc nghiệt hơn với thiếu niên này nếu như anh ta là người da đen.

Cha mẹ của Huber, Karen Bloom và John Huber, cho biết trong một tuyên bố rằng họ “đau lòng” trước phán quyết. “Nó gửi đi thông điệp không thể chấp nhận được rằng thường dân có vũ trang có thể xuất hiện ở bất kỳ thị trấn nào, kích động bạo lực và sau đó sử dụng mối nguy hiểm mà họ đã tạo ra để biện minh cho việc bắn người trên đường phố.”

Các cuộc biểu tình chống phân biệt chủng tộc và sự tàn bạo của cảnh sát đã biến thành bạo lực ở nhiều thành phố Hoa Kỳ sau khi cảnh sát giết chết người đàn ông da đen George Floyd ở Minneapolis ba tháng trước vụ nổ súng ở Kenosha.

Phán quyết về Rittenhouse đã kết thúc vụ án tự vệ dân sự mới nhất của Hoa Kỳ kể từ khi một người tên là George Zimmerman được xử trắng án trong vụ bắn chết Trayvon Martin, một thiếu niên da đen không vũ trang, ở Florida vào năm 2013.