TQ 'thả' hai anh em người Mỹ gốc Hoa sau ba năm cầm giữ

Hai công dân Mỹ Victor và Cynthia Liu (ảnh chụp hồi 2017) đã được cho rời Trung Quốc

TQ 'thả' hai anh em người Mỹ gốc Hoa sau ba năm cầm giữ

Hai công dân Mỹ, là anh em ruột bị cấm rời khỏi Trung Quốc trong ba năm qua, đã được phép trở về.

Cynthia và Victor Liu, cùng với mẹ của hai người, bị buộc tội "phạm tội kinh tế" khi đang đi Trung Quốc thăm thân nhân.

Họ nói việc giới chức Trung Quốc không cho họ rời đi là nhằm buộc cha họ quay trở về trình diện trước các cáo buộc gian lận.

Diễn biến mới nhất xảy ra trùng hợp với việc thả người rất đình đám, vụ thả bà Mạnh Vãn Chu của hãng công nghệ Huawei Trung Quốc và hai công dân Canada dịp cuối tuần qua.

Trước đó, những người chỉ trích cáo buộc Trung Quốc lấy dân thường làm lá bài để mặc cả chính trị trong cái gọi là "ngoại giao con tin". Trung Quốc luôn phủ nhận.

Hôm thứ Hai, các thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Edward Markey và Elizabeth Warren nói trong một thông cáo rằng Cynthia và Victor Liu đã trở về nhà "sau ba năm khó khăn do bị giam giữ ở Trung Quốc, làm con tốt cho chính phủ Trung Quốc".

Họ nói thêm rằng mẹ của hai người, bà Sandra Han, cũng là công dân Hoa Kỳ và vẫn đang bị "giam giữ ở Trung Quốc".

Các thượng nghị sĩ cho biết họ đang làm việc với chính phủ Mỹ để đảm bảo việc trả tự do cho bà.

Năm 2018, ba mẹ con họ sang Trung Quốc thăm thân nhân. Khi đó, cô Liu là nhà tư vấn 27 tuổi và anh Liu là sinh viên đại học 19 tuổi.

Vài ngày sau, mẹ họ bị giới chức Trung Quốc giam giữ và đưa đến "nhà tù đen", một trung tâm giam giữ bí mật, theo lời họ kể. Hai anh em nhận ra rằng họ cũng không thể rời khỏi Trung Quốc.

Vào thời điểm đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc biện minh cho việc giữ ba người này lại Trung Quốc với việc nói họ vẫn còn giấy tờ cho thấy họ là các công dân Trung Quốc và bị "tình nghi là phạm tội kinh tế".

Nhưng hai anh em nhà họ Liu khi đó nói với tờ The New York Times rằng giới chức Trung Quốc đang dùng họ làm mồi nhử để khiến cha họ, một cựu quan chức cao cấp trong một ngân hàng quốc doanh, quay trở lại Trung Quốc đối mặt với cáo buộc gian lận hình sự, mặc dù ông này được cho là đã cắt đứt quan hệ với gia đình vào năm 2012.

Theo tường thuật trước đó của báo quốc doanh China Daily, cha của họ, ông Liu Changming (Lưu Xương Minh) là một trong 100 kẻ đào tẩu bị truy nã gắt gao nhất Trung Quốc, Ông bị cáo buộc tham nhũng và đã trốn khỏi Trung Quốc vào năm 2007.

Theo The New York Times, mẹ của họ, bà Han, là nữ doanh nhân sở hữu bất động sản trị giá hàng triệu đô la.

'Không có liên hệ'

Các tường thuật từ Mỹ nói Trung Quốc đã cho phép anh em nhà họ Liu rời đi vào cùng dịp cuối tuần khi chính quyền thả các công dân Canada Michael Spavor và Michael Kovrig, những người đã bị bắt ở Trung Quốc hồi 2018 và bị buộc tội gián điệp.

Hai công dân Canada được thả vài giờ sau khi giám đốc điều hành hãng công nghệ Trung Quốc Mạnh Vãn Chu, người bị giam giữ tại Canada với cáo buộc gian lận do Hoa Kỳ đưa ra, được trả tự do.

Sự đổi chác rõ ràng này đã chấm dứt xung đột ngoại giao gây tổn hại giữa Bắc Kinh và phương Tây.

Khi được các phóng viên hỏi hôm thứ Hai liệu điều này có khiến Trung Quốc tiếp tục áp dụng các chiến thuật như vậy hay không, thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki nói: "Tôi nghĩ điều quan trọng cần lưu ý, và phải rất rõ ràng về điều này, đó là không có liên hệ nào ở đây."

Bà cho biết Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đã đưa ra "những quyết định độc lập" trong việc có thỏa thuận với cơ quan công tố Canada, từ đó dẫn đến việc bà Mạnh được thả.

Theo truyền thông Trung Quốc, khi ở trên máy bay trên đường về từ Canada, bà Mạnh Vãn Chu phát biểu, trong đó có đoạn viết:

"Lúc này, tôi đang bay qua bầu trời Bắc Cực, Tổ quốc đã xa cách 3 năm đang gần trong gang tấc. Bất giác nước mắt dâng trào.

"Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc, Tổ quốc đang hướng tới sự phồn thịnh và thịnh vượng, không có Tổ quốc lớn mạnh thì không có sự tự do của tôi ngày hôm nay. 1028 ngày qua từng khiến tôi trằn trọc khó ngủ, càng khiến tôi ghi lòng tạc dạ.

"Chúng tôi cầu mong hòa bình, điều may mắn là chúng tôi sinh ra trong thời bình; chúng tôi tôn vinh vĩ đại, điều đáng quý là chúng tôi sinh ra ở một nước vĩ đại. Cảm ơn Tổ quốc thân yêu, cảm ơn Đảng và Chính phủ. Chính màu đỏ Trung Quốc rực rỡ đã thắp sáng đốm lửa niềm tin trong lòng tôi, chiếu sáng những thời khắc tối đen nhất trong cuộc đời tôi, hướng dẫn tôi trên đường về nhà dài đằng đẵng."