Với chính sách ngoại giao thầm lặng thường thấy của ASEAN, mức độ hài lòng của lãnh đạo quân sự Myanmar được cho là sẽ tăng lên và cuối cùng có thể khuyến khích họ hòa nhập vào tổ chức khu vực.
Cuộc đảo chính gần đây ở Myanmar là cơ hội để chính sách ngoại giao thầm lặng của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) thực hiện công việc của mình. Đã có những chỉ trích đối với ASEAN vì đã không làm nhiều hơn để lên án việc quân đội lên nắm quyền và các cuộc đàn áp sau đó, khiến một số nhà phân tích đặt câu hỏi liệu đó có phải là một tổ chức thích “ngồi lại và chờ xem liệu quân đội có đè bẹp phong trào biểu tình hay không, và sau đó hoạt động kinh doanh sẽ phục hồi như bình thường”.
Ngay cả khi vào tuần trước, Tổng thống Indonesia Joko Widodo công khai kêu gọi hành động, thì ông vẫn thúc giục một cuộc họp cấp cao ASEAN, khẳng định mong muốn của Indonesia về việc can dự vào Myanmar thông qua diễn đàn khu vực.
Bàn về những áp lực cưỡng chế chẳng hạn như các lệnh trừng phạt đã được chứng minh là vô nghĩa, như đặc phái viên của Liên Hợp Quốc Christine Schraner Burgener đã báo cáo rõ là các lực lượng vũ trang Myanmar (Tatmadaw), gạt mối đe dọa sang một bên và nói: “Chúng tôi đã quen với các lệnh trừng phạt, và chúng tôi đã sống sót… chúng tôi phải học cách chỉ đi lại với một vài người bạn”. Tổng tư lệnh quân đội Min Aung Hlaing không lạ gì những lời đe dọa từ cộng đồng quốc tế. Mỹ đã trừng phạt ông ta hai lần, vào năm 2019 và năm 2020, và Anh cũng áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với ông ta.
Sức mạnh của ASEAN nằm trong bức tranh chung, tạo ra một thể thống nhất chống lại sức ép từ bên ngoài. Điển hình là im lặng về công việc nội bộ của các quốc gia thành viên, vai trò to lớn của ASEAN là điều chỉnh “mức độ hài lòng” để giảm bớt bất kỳ căng thẳng tiềm ẩn nào. Trong quá trình này, ngoại giao thầm lặng tạo điều kiện thuận lợi cho việc sẵn sàng tham gia và cuối cùng mang tính xây dựng.
Trong bối cảnh tình hình căng thẳng tại Myanmar, điều quan trọng là phải tránh bất kỳ hành động nào có thể làm trầm trọng thêm tình hình, có thể dẫn đến đổ máu nhiều hơn.
Một cuộc họp không chính thức của các bộ trưởng ngoại giao ASEAN đã được tổ chức vào ngày 2 tháng 3. Cuộc họp này nhấn mạnh ưu tiên ngay lập tức việc ngăn chặn bạo lực và sử dụng vũ lực gây chết người đồng thời trả tự do cho tổng thống bị phế truất Win Myint và cố vấn nhà nước Aung San Suu Kyi. Tuyên bố cuối cùng của Chủ tịch ASEAN phản ánh sự kiên định của tổ chức về một lập trường thống nhất bằng cách hỗ trợ để Myanmar tự giải quyết các vấn đề của riêng mình.
Sự khác biệt lần này là các nhà lãnh đạo Đông Nam Á đã lên tiếng nhiều hơn trong việc thúc giục Tatmadaw ngừng sử dụng bạo lực và vũ khí sát thương. Indonesia đã tham khảo ý kiến và thuyết phục tất cả các quốc gia thành viên ASEAN, bao gồm cả các nhà lãnh đạo quân sự Myanmar để đồng ý về một kế hoạch hành động để cho quân đội giữ đúng lời hứa tổ chức các cuộc bầu cử mới. Nhưng đề xuất sơ bộ của Indonesia nhằm thuyết phục chính quyền quân sự đã vấp phải sự phản đối tại đại sứ quán Indonesia ở Yangon sau khi cuộc họp ở Myanmar bị rò rỉ. Những người biểu tình cho rằng chuyến thăm của Ngoại trưởng Retno Marsudi sẽ hợp pháp hóa chính phủ quân sự.
Tương tự, tuyên bố của Bộ trưởng Ngoại giao Singapore Vivian Balakrishnan trong cuộc họp không chính thức ASEAN là một thông điệp trực tiếp tới Myanmar về tình hình đáng lo ngại và việc Singapore không tán thành việc sử dụng vũ khí sát thương đối với những người biểu tình, khi họ chỉ đơn giản là tìm kiếm tương lai tươi sáng hơn. Nhấn mạnh cuối cùng của Balakrishnan – “phần còn lại của chúng tôi không thể làm điều này cho bạn. Chúng tôi có thể hữu ích, chúng tôi có thể mang tính xây dựng, nhưng bạn cần phải tự mình làm điều này”- mang một thông điệp tinh tế gửi đến các nhà lãnh đạo quân đội Myanmar rằng cuối cùng họ vẫn kiểm soát tình hình, như một phương tiện để xây dựng lòng tin khi can dự.
Tuy nhiên, những người biểu tình Myanmar đã đe dọa tẩy chay các thương hiệu nổi tiếng của Singapore như Tiger Beer và chuỗi quán cà phê Ya Kun Kaya Toast vì không thực hiện các bước đi cương quyết hơn chống lại chính quyền quân sự. Cảnh sát Singapore đã phải đưa ra cảnh báo không tổ chức các cuộc biểu tình ở Singapore về tình hình chính trị ở Myanmar, mặc dù đã diễn ra các cuộc tuần hành phản đối ở Thái Lan.
Trên thực tế, Myanmar đã cho phép ASEAN giải quyết các vấn đề nội bộ trong quá khứ, chẳng hạn như sau cơn bão Nargis năm 2008. Myanmar cũng đã làm việc cùng với ASEAN để hỗ trợ việc hồi hương theo kế hoạch của những người tị nạn Rohingya. Họ cũng đã chọn tiếp tục đàm phán về tình hình ở bang Rakhine thông qua ASEAN hơn là Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC). Cách tiếp cận của ASEAN ít rủi ro hơn. Myanmar – Quốc gia ẩn dật – đã đặt niềm tin vào vai trò của ASEAN trong việc đánh giá yêu cầu nhân đạo và các điều kiện cần thiết khác để tạo điều kiện cho người tị nạn hồi hương và tái định cư. Trong khi quá trình hồi hương diễn ra chậm chạp và được giám sát chặt chẽ, sự tham gia của ASEAN với Myanmar trong những năm qua đã chứng minh rằng thời gian và sự kiên nhẫn là tài sản quý giá.
Rõ ràng là Myanmar cần sự giúp đỡ. Cuộc đảo chính không chỉ ảnh hưởng đến sự ổn định trong nước mà còn ảnh hưởng đến sự ổn định của khu vực, đặc biệt là với ý thức cấp bách cao độ trong quá trình triển khai tiêm vắc-xin phòng đại dịch Covid-19.
Tình trạng hỗn loạn đã qua tuần thứ bảy. Nền kinh tế bị tê liệt bởi các cuộc đình công từ những người phản đối quân đội nắm quyền. Với việc đất nước vẫn đang chiến đấu với Covid-19, các nhân viên y tế tẩy chay công việc của họ để thách thức chính quyền quân sự, vì vậy quy mô thực sự của tình hình Covid-19 ở Myanmar vẫn chưa được biết đến.
Trong bối cảnh này, ASEAN được coi là một diễn đàn cho các giải pháp tiềm năng chứ không phải là một trở ngại.
https://vietnamthoibao.
 |
| Đảo chính Myanmar: Chính sách ngoại giao thầm lặng của ASEAN mang tính xây dựng hơn |
Cuộc đảo chính gần đây ở Myanmar là cơ hội để chính sách ngoại giao thầm lặng của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) thực hiện công việc của mình. Đã có những chỉ trích đối với ASEAN vì đã không làm nhiều hơn để lên án việc quân đội lên nắm quyền và các cuộc đàn áp sau đó, khiến một số nhà phân tích đặt câu hỏi liệu đó có phải là một tổ chức thích “ngồi lại và chờ xem liệu quân đội có đè bẹp phong trào biểu tình hay không, và sau đó hoạt động kinh doanh sẽ phục hồi như bình thường”.
Ngay cả khi vào tuần trước, Tổng thống Indonesia Joko Widodo công khai kêu gọi hành động, thì ông vẫn thúc giục một cuộc họp cấp cao ASEAN, khẳng định mong muốn của Indonesia về việc can dự vào Myanmar thông qua diễn đàn khu vực.
Bàn về những áp lực cưỡng chế chẳng hạn như các lệnh trừng phạt đã được chứng minh là vô nghĩa, như đặc phái viên của Liên Hợp Quốc Christine Schraner Burgener đã báo cáo rõ là các lực lượng vũ trang Myanmar (Tatmadaw), gạt mối đe dọa sang một bên và nói: “Chúng tôi đã quen với các lệnh trừng phạt, và chúng tôi đã sống sót… chúng tôi phải học cách chỉ đi lại với một vài người bạn”. Tổng tư lệnh quân đội Min Aung Hlaing không lạ gì những lời đe dọa từ cộng đồng quốc tế. Mỹ đã trừng phạt ông ta hai lần, vào năm 2019 và năm 2020, và Anh cũng áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với ông ta.
Sức mạnh của ASEAN nằm trong bức tranh chung, tạo ra một thể thống nhất chống lại sức ép từ bên ngoài. Điển hình là im lặng về công việc nội bộ của các quốc gia thành viên, vai trò to lớn của ASEAN là điều chỉnh “mức độ hài lòng” để giảm bớt bất kỳ căng thẳng tiềm ẩn nào. Trong quá trình này, ngoại giao thầm lặng tạo điều kiện thuận lợi cho việc sẵn sàng tham gia và cuối cùng mang tính xây dựng.
Trong bối cảnh tình hình căng thẳng tại Myanmar, điều quan trọng là phải tránh bất kỳ hành động nào có thể làm trầm trọng thêm tình hình, có thể dẫn đến đổ máu nhiều hơn.
Một cuộc họp không chính thức của các bộ trưởng ngoại giao ASEAN đã được tổ chức vào ngày 2 tháng 3. Cuộc họp này nhấn mạnh ưu tiên ngay lập tức việc ngăn chặn bạo lực và sử dụng vũ lực gây chết người đồng thời trả tự do cho tổng thống bị phế truất Win Myint và cố vấn nhà nước Aung San Suu Kyi. Tuyên bố cuối cùng của Chủ tịch ASEAN phản ánh sự kiên định của tổ chức về một lập trường thống nhất bằng cách hỗ trợ để Myanmar tự giải quyết các vấn đề của riêng mình.
Sự khác biệt lần này là các nhà lãnh đạo Đông Nam Á đã lên tiếng nhiều hơn trong việc thúc giục Tatmadaw ngừng sử dụng bạo lực và vũ khí sát thương. Indonesia đã tham khảo ý kiến và thuyết phục tất cả các quốc gia thành viên ASEAN, bao gồm cả các nhà lãnh đạo quân sự Myanmar để đồng ý về một kế hoạch hành động để cho quân đội giữ đúng lời hứa tổ chức các cuộc bầu cử mới. Nhưng đề xuất sơ bộ của Indonesia nhằm thuyết phục chính quyền quân sự đã vấp phải sự phản đối tại đại sứ quán Indonesia ở Yangon sau khi cuộc họp ở Myanmar bị rò rỉ. Những người biểu tình cho rằng chuyến thăm của Ngoại trưởng Retno Marsudi sẽ hợp pháp hóa chính phủ quân sự.
Tương tự, tuyên bố của Bộ trưởng Ngoại giao Singapore Vivian Balakrishnan trong cuộc họp không chính thức ASEAN là một thông điệp trực tiếp tới Myanmar về tình hình đáng lo ngại và việc Singapore không tán thành việc sử dụng vũ khí sát thương đối với những người biểu tình, khi họ chỉ đơn giản là tìm kiếm tương lai tươi sáng hơn. Nhấn mạnh cuối cùng của Balakrishnan – “phần còn lại của chúng tôi không thể làm điều này cho bạn. Chúng tôi có thể hữu ích, chúng tôi có thể mang tính xây dựng, nhưng bạn cần phải tự mình làm điều này”- mang một thông điệp tinh tế gửi đến các nhà lãnh đạo quân đội Myanmar rằng cuối cùng họ vẫn kiểm soát tình hình, như một phương tiện để xây dựng lòng tin khi can dự.
Tuy nhiên, những người biểu tình Myanmar đã đe dọa tẩy chay các thương hiệu nổi tiếng của Singapore như Tiger Beer và chuỗi quán cà phê Ya Kun Kaya Toast vì không thực hiện các bước đi cương quyết hơn chống lại chính quyền quân sự. Cảnh sát Singapore đã phải đưa ra cảnh báo không tổ chức các cuộc biểu tình ở Singapore về tình hình chính trị ở Myanmar, mặc dù đã diễn ra các cuộc tuần hành phản đối ở Thái Lan.
Trên thực tế, Myanmar đã cho phép ASEAN giải quyết các vấn đề nội bộ trong quá khứ, chẳng hạn như sau cơn bão Nargis năm 2008. Myanmar cũng đã làm việc cùng với ASEAN để hỗ trợ việc hồi hương theo kế hoạch của những người tị nạn Rohingya. Họ cũng đã chọn tiếp tục đàm phán về tình hình ở bang Rakhine thông qua ASEAN hơn là Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC). Cách tiếp cận của ASEAN ít rủi ro hơn. Myanmar – Quốc gia ẩn dật – đã đặt niềm tin vào vai trò của ASEAN trong việc đánh giá yêu cầu nhân đạo và các điều kiện cần thiết khác để tạo điều kiện cho người tị nạn hồi hương và tái định cư. Trong khi quá trình hồi hương diễn ra chậm chạp và được giám sát chặt chẽ, sự tham gia của ASEAN với Myanmar trong những năm qua đã chứng minh rằng thời gian và sự kiên nhẫn là tài sản quý giá.
Rõ ràng là Myanmar cần sự giúp đỡ. Cuộc đảo chính không chỉ ảnh hưởng đến sự ổn định trong nước mà còn ảnh hưởng đến sự ổn định của khu vực, đặc biệt là với ý thức cấp bách cao độ trong quá trình triển khai tiêm vắc-xin phòng đại dịch Covid-19.
Tình trạng hỗn loạn đã qua tuần thứ bảy. Nền kinh tế bị tê liệt bởi các cuộc đình công từ những người phản đối quân đội nắm quyền. Với việc đất nước vẫn đang chiến đấu với Covid-19, các nhân viên y tế tẩy chay công việc của họ để thách thức chính quyền quân sự, vì vậy quy mô thực sự của tình hình Covid-19 ở Myanmar vẫn chưa được biết đến.
Trong bối cảnh này, ASEAN được coi là một diễn đàn cho các giải pháp tiềm năng chứ không phải là một trở ngại.
https://vietnamthoibao.
Không có nhận xét nào