Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) sẽ quấy rối bất kỳ hoạt động gia hạn thăm dò dầu khí nào của các quốc gia trong vùng biển mà họ tuyên bố chủ quyền. (Ảnh: JOHANNES EISELE/AFP qua Getty Images)
Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) sẽ quấy rối bất kỳ hoạt động gia hạn thăm dò dầu khí nào của các quốc gia trong vùng biển mà họ tuyên bố chủ quyền; đồng thời sẽ tăng cường gây áp lực lên các thành viên ASEAN để hoàn thành Bộ Quy tắc Ứng xử vào năm 2021.
COVID-19 làm lu mờ các hành động sai trái ở Biển Đông của ĐCSTQ
COVID-19 tác động đến các tranh chấp ở Biển Đông theo hai cách:
Thứ nhất, không có cuộc gặp trực tiếp nào giữa các thành viên ASEAN và Trung Quốc thông qua “Nhóm công tác chung” để thực hiện “Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông” (JWG – DOC). Do đó, các cuộc đàm phán vốn đã khó khăn lại càng trở nên phức tạp và không đạt được tiến bộ nào về Bộ Quy tắc Ứng xử (COC) - nhằm quản lý các mối quan hệ giữa các quốc gia và các tranh chấp lãnh thổ trong các vùng biển tranh chấp.
Thứ hai, thủy thủ đoàn của USS Theodore Roosevelt đã bị nhiễm COVID-19 sau khi thăm Việt Nam vào đầu tháng 3/2020. Tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân đã ngừng hoạt động trong hai tháng. Hoa Kỳ đã buộc tội Trung Quốc lợi dụng đại dịch viêm phổi Vũ Hán để bắt nạt và đe dọa các quốc gia có tuyên bố chủ quyền.
Một bước phát triển lớn liên quan đến luật pháp quốc tế là ĐCSTQ đã thành lập hai đặc khu hành chính mới ở Biển Đông vào ngày 18 tháng 4 - tại quần đảo Hoàng Sa và Bãi đá ngầm Nam sa Macclesfield Bank; và tại quần đảo Trường Sa. ĐCSTQ tuyên bố cả hai nơi đều thuộc quyền quản lý của thành phố Tam Sa, trên đảo Phúc Lâm, Trung Quốc. Việc thành lập các đặc khu hành chính này đã khiến Việt Nam và Philippines phản đối.
Đảo Phú Lâm thuộc Hoàng Sa (Việt Nam) bị Trung Quốc chiếm đóng và cải tạo bất hợp pháp. (Ảnh chụp màn hình)
Nhưng không có điều nào quan trọng hơn hàng loạt các tuyên bố được đệ trình lên Ủy ban Liên hợp quốc về Giới hạn đối với Thềm lục địa (CLCS); hoặc đệ trình sơ bộ của Malaysia lên Tổng thư ký Liên hợp quốc vào ngày 12 tháng 12 năm 2019. Tuyên bố của Malaysia bác bỏ cơ sở pháp lý của các tuyên bố về quyền lịch sử của Trung Quốc. Trung Quốc phản ứng bằng cách yêu cầu CLCS bác bỏ hoàn toàn yêu sách của Malaysia.
Bản đệ trình năm 2019 của Malaysia đã kích hoạt phản ứng của Philippines (hai tuyên bố vào ngày 6/3/2020), Việt Nam (ngày 30/3/2020 và hai tuyên bố vào ngày 10/4/2020), Indonesia (ngày 26/5/2020), Hoa Kỳ (ngày 1/6/2020), Úc (23/7/2020), Malaysia (29/7/2020), và một đệ trình chung của Pháp, Đức và Vương quốc Anh (16/9/2020). Trung Quốc đã đệ trình một phản hồi cho mọi đệ trình này.
Ba chủ đề nổi lên từ các cuộc trao đổi ngoại giao này là:
Bác bỏ hoàn toàn các yêu sách của Trung Quốc đối với các quyền lịch sử;
Ủng hộ các tuyên bố chủ quyền đối với các vùng biển chỉ dựa trên Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS)
Ủng hộ quyết định của Tòa Trọng tài - tuyên bố chiến thắng của Philippines chống lại sự bành trướng lãnh hải của Trung Quốc.
Sự ‘tung hoành ngang ngược’ của ĐCSTQ trên biển Đông
An ninh hàng hải ở Biển Đông bị ảnh hưởng bởi các tàu chấp pháp trên biển và hàng loạt cuộc tập trận hải quân của Trung Quốc và Hoa Kỳ. Cảnh sát biển Trung Quốc đã vào Vùng đặc quyền kinh tế của Malaysia để quấy rối một tàu khoan dầu hoạt động theo hợp đồng với Petronas - công ty dầu khí quốc doanh của Malaysia - từ cuối tháng 1 đến tháng 2 năm 2020.
Năm 2020 cũng được đánh dấu bởi hai sự cố do tàu chiến Trung Quốc gây ra, việc Washington tiếp tục hiện diện hải quân và hoạt động tự do hàng hải (FONOPS), sự thay đổi về sự hiện diện của máy bay ném bom của Mỹ có trụ sở tại Guam, cũng như các cuộc tập trận hải quân chưa từng có của Trung Quốc và Mỹ.
Chính quyền Trump đã nâng số lượng FONOPS hàng năm do hải quân Hoa Kỳ thực hiện, đáng chú ý nhất là Hoa Kỳ đã tiến hành 2 FONOPS liên tiếp vào cuối tháng 4/2020.
Vào tháng 4 - tháng 5/2020, ĐCSTQ đã tìm cách tận dụng việc mất khả năng chiến đấu của tàu sân bay USS Theodore Roosevelt bằng cách cử Nhóm tác chiến tàu sân bay Liêu Ninh đến Bắc Biển Đông - để tiến hành các hoạt động bay và một loạt các cuộc tập trận. Washington đã đáp trả vài tháng sau đó với sự khẳng định mạnh mẽ nhất về sức mạnh hải quân ở Biển Đông kể từ năm 2014, bằng cách cử ba Nhóm tấn công tàu sân bay.
Tàu USS Ronald Reagan, ngoài cùng bên trái, hoạt động với tàu sân bay trực thăng của Lực lượng phòng vệ hàng hải Nhật Bản JS Izumo ở Biển Đông vào tháng 6 năm 2019: tuần tra tự do hàng hải - không chỉ Mỹ mà các đồng minh khác cũng được yêu cầu. (Nguồn ảnh: Hải quân Hoa Kỳ).
Trung Quốc đã đáp trả sự hiện diện của hàng không mẫu hạm Mỹ bằng cách điều 4 máy bay chiến đấu và 4 máy bay ném bom đến đảo Phúc lâm ở Hoàng Sa vào đầu tháng 7/2020. Bắc Kinh sau đó đã tiến hành một loạt các cuộc tập trận hải quân trùng với cuộc tập trận Vành đai Thái Bình Dương (RIMPAC) thường niên ngoài khơi Hawaii từ ngày 17-31/8/2020.
Trong một cuộc biểu dương sức mạnh đáng chú ý, Trung Quốc đã bắn hai tên lửa đạn đạo từ các địa điểm riêng biệt trên đất liền vào vùng biển giữa đảo Hải Nam và Hoàng Sa. Trong tháng 9/2020, Trung Quốc đã thực hiện 4 cuộc tập trận hải quân đồng thời ở Biển Đông, Biển Hoa Đông, Hoàng Hải và Vịnh Bột Hải.
Trong tháng 11/2020, Hải quân Trung Quốc đã tiến hành hai cuộc tập trận riêng biệt trên Biển Đông. Cuộc tập trận đầu tiên bao gồm bốn tàu đổ bộ, trong khi cuộc tập trận thứ hai bao gồm một đội tàu tên lửa tàng hình. Lực lượng Bảo vệ Bờ biển và Dân quân Hàng hải Trung Quốc tiếp tục các cuộc tuần tra 'bình thường' và quấy rối các hoạt động thăm dò dầu khí - do các quốc gia ven biển tiến hành trong khu vực “đường chín đoạn” mà ĐCSTQ tuyên bố chủ quyền.
Trong tương lai, căng thẳng ở Biển Đông khó có thể lắng xuống khi Trung Quốc và Hoa Kỳ tiếp tục có các hành động, phản ứng đáp trả - qua các cuộc tập trận quân sự. Trung Quốc sẽ quấy rối bất kỳ hoạt động thăm dò dầu khí nào của các quốc gia trong vùng biển mà họ tuyên bố chủ quyền.
Đồng thời, nhiều khả năng ĐCSTQ sẽ tăng cường gây áp lực lên các thành viên ASEAN để hoàn thành Bộ Quy tắc Ứng xử vào năm 2021. Hãy chờ đợi xem liệu chính quyền Biden sẽ tái tham gia với ASEAN và đưa ra đối trọng thế nào với ĐCSTQ?
https://www.ntdvn.com/
Không có nhận xét nào