 |
| Điêm tin thế giới ngày Thứ hai 28 tháng 9 năm 2020 |
Nikkei sáng thứ Hai (28/9) nhận định, Mỹ đã đánh trúng tâm điểm tham vọng của Bắc Kinh trong việc muốn tự cung chất bán dẫn để sản xuất chip khi chính quyền Trump hôm thứ Sáu (25/9) đã đưa ra các biện pháp trừng phạt mới đối với công ty công nghệ bán dẫn SMIC của Trung Quốc, đồng thời thắt chặt kiểm soát xuất khẩu đối với nhà sản xuất chip hàng đầu.
Mặc dù chỉ thị của Bộ Thương mại Hoa Kỳ nhắm vào các doanh nghiệp Mỹ, yêu cầu họ đăng ký giấy phép cung ứng một số mặt hàng được kiểm soát cho SMIC, nhưng chỉ thị này có thể mở rộng cho các sản phẩm của các công ty không phải của Mỹ nhưng sử dụng công nghệ của Mỹ.
Hiện có hai công ty của Nhật đang hợp tác với SIMIC, đó là Tokyo Electron cung cấp máy khắc và thiết bị lắng màng cho SMIC, trong khi Screen cung cấp cho đối tác Trung Quốc máy làm sạch bề mặt. Còn một số công ty của Nhật khác như Nikon và Canon đã và đang quảng cáo các thiết bị phơi sáng bán dẫn cho SMIC.
Nikkei cho biết, hiện các công ty Nhật chưa rõ ràng quan điểm về việc họ có tiếp tục hợp tác với SMIC hay không. Tuy nhiên trong bức tranh rộng hơn, quy định của Mỹ có khả năng tấn công vào ngành công nghệ cao của Trung Quốc, làm chệch hướng kế hoạch của chính quyền Tập Cận Bình: tăng khả năng tự cung cấp chất bán dẫn và giảm sự phụ thuộc vào Mỹ.
Bắc Kinh sắp cử Vương Nghị tới thăm Nhật
Bắc Kinh và Tokyo đang đàm phán để Vương Nghị, một người thông thạo tiếng Nhật và từng là cựu đại sứ tại Tokyo, đến thăm Nhật Bản và gặp gỡ người đồng cấp Motegi Toshimitsu. Ông Vương có khả năng sẽ gặp Thủ tướng Suga Yoshihide trong chuyến công du này. Đây là lần gặp mặt trực tiếp đầu tiên giữa các quan chức cấp cao của hai nước láng giềng kể từ khi thủ tướng Suga nhậm chức vào tháng này, theo Nikkei hôm Chủ nhật (27/9).
Đây cũng sẽ là cuộc trao đổi đầu tiên kể từ khi quan chức đối ngoại hàng đầu của Trung Quốc đến thăm Nhật Bản vào tháng Hai, thời điểm hai bên đang chuẩn bị cho chuyến thăm chính thức đầu tiên của Chủ tịch Tập Cận Bình tới Tokyo. Chuyến đi đó của ông Tập đã bị hoãn lại do đại dịch Covid.
Trong cuộc gặp vào tháng tới, Motegi và Vương dự kiến sẽ tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì mối quan hệ Trung-Nhật ổn định và thảo luận về các chủ đề được quan tâm như quần đảo Senkaku và luật an ninh quốc gia mới của Bắc Kinh đối với Hồng Kông.
EU gây áp lực buộc Cyrus và Malta dừng ‘thị thực vàng’
Trong nhiều năm qua, giới nhà giàu Trung Quốc đã đầu tư vào Cộng hòa Cyrus và Malta để đổi lấy hộ chiếu Liên minh châu Âu (EU) – thường được gọi là giao dịch thị thực vàng. Tuy nhiên SCMP sáng thứ Hai (28/9) cho hay, EU muốn chấm dứt việc này.
Lời kêu gọi ngừng chính sách này được đưa ra từ cấp cao nhất của Ủy ban châu Âu, cơ quan điều hành của EU, khi nữ Chủ tịch Ursula von der Leyen lên tiếng trong bài phát biểu đầu tiên của liên minh hồi đầu tháng.
“Các giá trị châu Âu không phải để bán“, bà Leyen nói. “Việc vi phạm pháp quyền là không thể dung thứ. Tôi sẽ tiếp tục bảo vệ nó và tính toàn vẹn của các thể chế châu Âu của chúng ta – có thể là về tính ưu việt của luật pháp châu Âu, quyền tự do báo chí, sự độc lập của cơ quan tư pháp hay việc bán hộ chiếu vàng”.
Ủy ban châu Âu thậm chí đang xem xét khả năng đưa các quốc gia thành viên EU cấp loại thị thực như vậy ra tòa. SCMP đánh giá, đây là một dạng áp lực chính trị lên chính phủ của các quốc gia đó để ngừng hoạt động loại này.
Seoul đề nghị Triều Tiên hợp tác trong hai việc
Seoul hôm Chủ nhật (27/9) đã kêu gọi Triều Tiên tiến hành một cuộc điều tra chung về vụ sát hại một quan chức ngư nghiệp Hàn Quốc gần đây và đề nghị Bình Nhưỡng mở lại đường dây liên lạc quân sự song phương cho các công việc liên quan, theo Yonhap.
Chính phủ Hàn đưa ra đề nghị trên ngay sau khi Tổng thống Moon Jae-in có cuộc họp khẩn với các bộ trưởng liên quan đến an ninh về vụ việc.
Trả lời báo chí về kết quả của phiên họp kéo dài 90 phút, Suh Choo-suk, phó giám đốc văn phòng an ninh quốc gia, cho biết, chính phủ “đánh giá tích cực” về “lời xin lỗi nhanh chóng” của Triều Tiên và hứa sẽ ngăn chặn sự tái diễn trường hợp tương tự.
Hiện có những khác biệt trong lời kể của hai bên về những gì đã xảy ra liên quan đến vụ lính biên phòng Triều Tiên bắn chết người đàn ông Hàn Quốc 47 tuổi muốn đào thoát sang Bắc Hàn vào tuần trước, ở vị trí gần đường biên giới biển phía Tây giữa hai miền.
Người dân Belarus tiếp tục biểu tình phản đối Lukashenko
Hôm Chủ nhật (27/9), hàng chục ngàn người Belarus tiếp tục xuống đường biểu tình yêu cầu Tổng thống Alexander Lukashenko từ chức. Cảnh sát đeo mặt nạ đã bắt nhiều người biểu tình, ném lựu đạn gây choáng và xịt hơi cay nhằm giải tán đám đông, theo Reuters.
Trong khi tuần hành qua các con phố của thủ đô Minsk, những người biểu tình hô vang các khẩu hiệu như “kẻ mạo danh” và “Sveta là tổng thống của chúng tôi” để phản đối Tổng thống Lukashenko. Bộ Nội vụ Belarus cho biết ít nhất 200 người biểu tình đã bị giam giữ.
Một số người gọi cuộc biểu tình hôm Chủ nhật là “lễ nhậm chức của nhân dân” dành cho bà Sviatlana Tsikhanouskaya, đối thủ chính của ông Lukashenko trong cuộc bầu cử tổng thống vào ngày 9/8, cuộc bầu cử bị người dân và nhiều quốc gia coi là có sự gian lận để giúp vị tổng thống đã tại vị 26 năm tiếp tục cầm quyền.
Chủ tịch Hạ viện Mỹ hy vọng đạt thỏa thuận cứu trợ COVID-19
Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi hôm 27/9 bày tỏ hy vọng đạt được một thỏa thuận cứu trợ COVID-19 với Nhà Trắng, đồng thời cho biết rằng các cuộc thương thảo vẫn tiếp diễn, theo Reuters.
“Chúng tôi đang có các cuộc trao đổi. Và khi tôi trao đổi với chính quyền, [tôi] có thiện chí”, bà Pelosi nói với kênh CNN, theo Reuters.
Bà nói tiếp: “Tôi tin tưởng Bộ trưởng [Tài chính] Mnuchin sẽ đưa ra một điều gì đó có thể dẫn tới một giải pháp. Và tôi tin rằng chúng tôi có thể đạt một thỏa thuận”.
Theo hãng tin Anh, các cuộc thảo luận chính thức giữa bà Pelosi, ông Chuck Schumer, lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện, và Chánh văn phòng Nhà Trắng Mark Meadows nhằm đạt được một gói ứng cứu.
Việc thương thảo đã đổ vỡ hôm 7/8 vì đôi bên khác biệt lớn về quan điểm. Kể từ đó, bà Pelosi và ông Mnuchin đã trao đổi qua điện thoại, theo Reuters.
Hãng tin này dẫn các nguồn tin cho biết rằng các nhà lập pháp Dân chủ bắt đầu soạn thảo một dự luật ứng cứu trị giá ít nhất 2,2 nghìn tỷ.
Bà Pelosi và ông Schumer thoạt đầu muốn có gói ứng cứu 3,4 nghìn tỷ, nhưng đã giảm bớt yêu cầu.
Theo Reuters, ông Meadows từng nói rằng Tổng thống Trump sẽ sẵn lòng ký một dự luật 1,3 nghìn tỷ.
Lại nhầm, Biden nói ‘đã làm ở Thượng viện cách đây 180 năm’
Ông Joe Biden hôm 27/9 tuyên bố rằng ông “đã làm ở Thượng viện cách đây 180 năm” khi phát biểu về chiến dịch tranh cử từ một căn phòng trong ngôi nhà ở Delaware của ông.
Sau khi nói nhầm, ông Biden đã cười nhẹ. Có thể việc ông mắc lỗi như vậy xuất phát từ việc máy nhắc từ xa bị trục trặc, hoặc đơn giản là ông Biden bị đọc sai màn hình trước mặt.
Việc nói nhầm như vậy đã đưa ứng viên tổng thống Joe Biden trở lại thế kỷ 19, vào năm 1840, khi ấy Tổng thống Martin Van Buren đang nắm quyền và Thượng viện Mỹ có 52 Thượng nghị sĩ.
Theo USSA News, trong thời gian gần đây, phát biểu trong chiến dịch tranh cử, ông Biden gần như đã được chuẩn bị sẵn kịch bản và ông chỉ việc nhìn vào máy nhắc để nói.
Đây không phải là lần đầu tiên ông Joe Biden phát ngôn nhầm. Ông Biden từng nhiều lần trích dẫn nhầm số liệu. Vào tháng 6 năm nay, trong một chiến dịch tranh cử của đảng Dân chủ ở Pennsylvania, ông Biden nói rằng 120 triệu người ở Hoa Kỳ đã chết vì Covid-19.
Eo biển Đài Loan nóng lên: 2 máy bay ném bom B-1B của Mỹ tiến gần khu vực tranh chấp
Gần đây, hành động khiêu khích Đài Loan của máy bay quân sự Trung Quốc ngày càng trở nên nghiêm trọng, thậm chí vượt qua ranh giới đường trung tuyến trên eo biển Đài Loan, theo The Epoch Times.
Ngược lại với tình hình quan hệ Mỹ – Trung ngày càng xấu đi trên mọi phương diện thì quan hệ Mỹ – Đài đang ngày càng gần gũi hơn.
Ngày 25/9, hai máy bay ném bom B-1B của Mỹ đã cất cánh từ đảo Guam và bay theo hướng Đài Loan, điểm đến có thể là Biển Hoa Đông hoặc Biển Đông.
Tài khoản Twitter “Phi cơ canh gác” (Aircraft Spots) ghi lại động tĩnh của máy bay quân sự hôm 25/9, hai máy bay ném bom B-1B của Không quân Hoa Kỳ cất cánh từ Căn cứ Không quân Andersen (Andersen AFB) ở đảo Guam, bay về phía tây bắc và có thể bay đến Biển Hoa Đông hoặc Biển Đông. Theo đó là hai máy bay tiếp dầu trên không KC-135R của Không quân Mỹ cung cấp nhiên liệu.
Tài khoản “Airplane Watch” đã đăng tải một nhãn dán trên Twitter cho thấy hai chiếc B-1B đang bay theo hướng về phía Đài Loan. Truyền thông Đài Loan cũng cho biết, oanh tạc cơ B-B1 bay về hướng Đài Loan”.
Ngoại giới tin rằng, quân đội Hoa Kỳ đã triển khai máy bay ném bom chiến lược để uy hiếp ĐCSTQ và ra tín hiệu ủng hộ Đài Loan.
Kể từ khi Thứ trưởng Mỹ Keith Krach đến thăm chính thức Đài Loan từ ngày 17/9 đến 19/9, máy bay quân sự của Trung Quốc đã 7 lần liên tiếp xâm nhập Vùng Nhận dạng Phòng không Đài Loan từ ngày 16/9 đến ngày 24/9. Riêng ngày 18/9 và 19/9, hàng chục máy bay quân sự Trung Quốc đã bay qua đường trung tuyến eo biển Đài Loan.
Đặc biệt, hôm 21/9, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc công khai tuyên bố không có cái gọi là “đường trung tuyến eo biển”, điều này càng làm trầm trọng thêm khủng hoảng ở eo biển Đài Loan và thậm chí tiềm ẩn nguy cơ nổ súng.
Võ Thái hà tóm lược
Không có nhận xét nào