Bắt đầu một quá trình xây dựng hiến pháp của công dân và phấn đấu để đạt được một sự chuyển đổi chính trị trong hòa bình
Gởi tới các đại biểu tham dự Phiên họp thứ ba của Đại
Hội Nhân Dân Quốc Gia (ĐHNDQG) của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa lần thứ
13ang Xuezhong, dịch từ tiếng Trung bởi Andréa Worden.
Zhang Xuezhong (张雪忠), sinh năm 1976, là giáo sư luật tại Đại học Khoa học Chính trị và Luật Trung Quốc. Vào tháng 5 năm 2013, ông là học giả đầu tiên tiết lộ “bảy điều cấm nói”, một mệnh lệnh của Đảng Cộng sản lưu hành trong các đại học và học viện Trung Quốc cấm thảo luận về các giá trị phổ quát: tự do ngôn luận, xã hội dân sự, quyền công dân, những sai lầm lịch sử của Đảng Cộng sản Trung Quốc, chủ nghĩa tư bản đặc trưng bởi móc nối giữa doanh nghiệp và cán bộ nhà nước, và tư pháp độc lập. Zhang đã bị sa thải bởi trường đại học vào cuối năm 2013. Vào ngày 10 tháng 5 năm 2020, Zhang Xuezhong đã xuất bản bức thư ngỏ sau đây (phiên bản tiếng Trung) cùng với bản dự thảo hiến pháp chân chính (không được dịch), trái ngược với hiến pháp giả tạo hiện tại của Trung Quốc. Ngày hôm sau Zhang bị công an Thượng Hải triệu tập nhưng được thả vào tối hôm đó.
Kính gửi các đại biểu:
Tên tôi là Zhang Xuezhong, và tôi là một công dân Trung Quốc sống ở Thượng Hải. Xin chào các bạn tham dự phiên họp thứ ba của ĐHNDQG lần thứ 13 bắt đầu vào ngày 22 tháng 5 năm 2020. Mặc dù tôi không biết cá nhân bạn, nhưng tôi biết rằng nhiều bạn đã đạt được sự xuất sắc trong công việc của bạn, vì vậy tôi rất ngưỡng mộ bạn.
Tuy nhiên, sự ngưỡng mộ đối với hoạt động chuyên môn cá nhân của bạn không có nghĩa là tôi công nhận tính hợp pháp của bạn với tư cách là đại diện của người dân Trung Quốc. Vì hai lý do chính sau: tôi không đồng ý coi bạn là đại diện hợp pháp của người dân Trung Quốc, tôi cũng không nghĩ rằng ĐHNDQG là một cơ quan đại diện hợp pháp.
Đầu tiên, bạn không phải là đại biểu (đại diện chính đáng) do người dân Trung Quốc tự do bầu chọn. Hệ thống đại diện chính trị hiện đại dựa trên nguyên tắc chủ quyền phổ biến. Mặc dù các đại diện trong cơ quan đại diện quốc gia cần có sự độc lập nhất định với cử tri khi thực hiện quyền hạn của mình, nghĩa là khi tiến hành các cuộc thảo luận và quyết định; quyền hạn đại diện của họ phải bắt nguồn từ tư cách đại biểu và ủy thác từ công dân. Do đó, nó phải được tạo ra thông qua các cuộc bầu cử định kỳ, tự do và cạnh tranh. Nhưng tư cách đại diện của bạn không thông qua các cuộc bầu cử công bằng. Trong thực tế, không có cuộc bầu cử như vậy tồn tại ở nước ta.
Ngoài ra, các cơ quan đại diện thực sự phải trải qua các thủ tục tranh luận cần thiết khi đưa ra chính sách công. Tranh luận không chỉ giúp công chúng hiểu được những ưu và nhược điểm của luật pháp và chính sách, và do đó cải thiện chính sách công, mà còn bảo vệ quyền của người dân để được biết về quy trình và nội dung ra quyết định. Nhưng không bao giờ, trong tất cả những năm này, người dân thấy bạn tiến hành các cuộc tranh luận về các vấn đề chính sách. Hiệu suất của bạn trong các cuộc họp giống như một phòng có người máy chỉ biết cách giơ tay, thay vì đại diện chính đáng cho quyền lợi của dân, nghiêm túc và có lương tâm.
Thứ hai, hiến pháp hiện tại cung cấp nền tảng cho việc tạo ra và thực thi các quyền lực của ĐHNDQG, nhưng nó hoàn toàn không phải là một hiến pháp. Một hiến pháp hiện đại là một tài liệu pháp lý thực hiện chủ quyền phổ biến. Một mặt, chủ quyền phổ biến có nghĩa là tất cả công dân nắm giữ quyền lực chính trị cao nhất trong một quốc gia. Mặt khác, một số lượng lớn các công dân phân tán mọi nơi trên đất nước cho thấy họ không thể đích thân và trực tiếp thực hiện việc quản trị quốc gia. Do đó, họ phải tạo ra một chính phủ đại diện và bầu các nhân viên trong chính phủ để thực hiện công việc quản trị hàng ngày. Chính sự tách rời chủ quyền từ dân và quyền quản trị của chính phủ đã tạo nên sự cần thiết phải có hiến pháp. Tất cả công dân tham gia vào việc xây dựng một hiến pháp bằng văn bản để tạo ra, giới hạn, điều chỉnh và hạn chế các cơ quan chính phủ và quyền hạn của chính phủ, sau đó công dân bầu, giám sát và kiểm soát các nhân viên chính phủ theo các thủ tục được quy định trong hiến pháp.
Hiến pháp phải là sản phẩm của ý chí chính trị của tất cả mọi người; đó là sự ổn định và chuyển đổi thành dạng văn bản của ý chí chính trị quốc gia. Khi tất cả các công dân với tư cách là chủ quyền không thể có mặt trực tiếp, hiến pháp sẽ thay thế công dân trong phạm vi chính trị của cộng đồng để quản trị và bảo vệ - sử dụng thẩm quyền pháp lý tối cao của cộng đồng để giám sát và cảnh báo tất cả các tổ chức công cộng và nhân viên nhà nước - bằng cách nhắc nhở nhân viên nhà nước họ không được quên trách nhiệm của họ ngay cả trong một khoảnh khắc và rằng họ không được lạm dụng quyền lực được trao cho họ.
Vì hiến pháp cần phản ánh ý chí chính trị của mọi công dân, nên việc xây dựng và sửa đổi nó phải bao gồm một giai đoạn tham gia của mọi người, đây là yếu tố quyết định và có thẩm quyền của quá trình. Sự tham gia như vậy có thể là trực tiếp, ví dụ, một cuộc trưng cầu dân ý quốc gia của toàn dân được sử dụng để xác định xem một dự thảo hiến pháp hoặc sửa đổi hiến pháp sẽ có hiệu lực. Sự tham gia cũng có thể là gián tiếp, ví dụ, với mục đích soạn thảo hoặc sửa đổi hiến pháp, toàn bộ công dân có thể bỏ phiếu để bầu một hội đồng đặc biệt để soạn thảo hiến pháp và cho phép hội đồng trực tiếp thông qua hoặc sửa đổi hiến pháp. Điểm mấu chốt ở đây là các tổ chức chính phủ (bao gồm cả các cơ quan lập pháp) do hiến pháp tạo ra có thể trở thành cơ quan có thẩm quyền để soạn thảo, thông qua hoặc sửa đổi hiến pháp. Nói cách khác, quyền lực để tạo ra hiến pháp (quyền lực cấu thành) và quyền lực được tạo ra bởi hiến pháp (quyền lực được cấu thành) phải được tách ra, nếu không, hiến pháp không thể đóng vai trò hạn chế, điều chỉnh và hạn chế quyền lực của chính phủ (quyền hành pháp).
Tuy nhiên, việc xây dựng bản “hiến pháp” hiện tại ở Trung Quốc không bao gồm các thủ tục cho sự tham gia của công dân. ĐHNDQG, ban đầu soạn thảo hiến pháp, không được mọi người dân tự do bầu chọn, và do đó, đây không phải là cơ quan đại diện hợp pháp có thể thực hiện ý chí chính trị của công dân. Hơn nữa, ĐHNDQG không phải là một cơ quan lập hiến đặc biệt mà là một cơ quan cấu thành có quyền lực được tạo ra và thực hiện theo các quy định của “hiến pháp”. Do đó, một vòng luẩn quẩn vô lý đã xuất hiện: một mặt, ĐHNDQG là một cơ quan lập pháp hàng ngày, thông thường (một trong những nhánh của chính phủ) mà sự sáng tạo và hoạt động phải được quy định bởi hiến pháp; mặt khác, ĐHNDQG là cơ cấu tạo ra hiến pháp và có thể tự mình xây dựng và sửa đổi hiến pháp. Theo cách này, ĐHNDQG vừa được tạo ra bởi hiến pháp vừa là người tạo ra hiến pháp, giống như một người vừa là cha vừa là con của một người khác! Hơn nữa, trong trường hợp đầu tiên, hiến pháp được sử dụng bởi tất cả các công dân để kiềm chế tất cả các cơ quan chính phủ (bao gồm cả các cơ quan lập pháp), nhưng nếu các cơ quan lập pháp thông thường có thể tự mình xây dựng và sửa đổi hiến pháp thì hiệu ứng ràng buộc đó sẽ bị mất hoàn toàn.
Ngoài ra, hiến pháp hiện tại, một mặt quy định rằng tất cả quyền lực thuộc về người dân, và mặt khác, nó quy định sự lãnh đạo thường trực của một đảng chính trị duy nhất. Điều này cũng nghịch lý: nếu tất cả quyền lực thuộc về nhân dân, nhân dân không có nghĩa vụ phải chấp nhận sự lãnh đạo của một đảng chính trị nào đó, và nếu người dân phải chấp nhận sự lãnh đạo của một đảng chính trị nào đó, thì không thể nói rằng tất cả quyền lực thuộc về nhân dân. Điều này đơn giản là vô lý.
Với một ngoại lệ, hiến pháp liên bang Hoa Kỳ là hiến pháp thành văn hiện đại đầu tiên trong lịch sử loài người. Với việc thực hiện thành công hiến pháp này, ngày càng nhiều người bắt đầu nhận ra vai trò của hiến pháp trong việc hạn chế quyền lực của chính phủ và đảm bảo quyền của công dân. Nhiều chính phủ bắt đầu sao chép hiến pháp Hoa Kỳ và xây dựng các hiến pháp riêng dựa trên các nguyên tắc chính trị tương tự, từ đó thiết lập một hệ thống hiến pháp ở các quốc gia.
Trong quá trình này, hiến pháp dần dần trở thành một thuật ngữ tích cực, ngay cả những chế độ hoàn toàn không đồng ý với các nguyên tắc chính trị hiện đại (những nguyên tắc chính trị này không thể tách rời khỏi khái niệm hiến pháp hiện đại), bắt đầu đưa ra các tài liệu gọi là “hiến pháp”. Các chế độ đầu tiên để làm điều này là một số chế độ quân chủ chuyên chế (chẳng hạn như nước Phổ vào thế kỷ 19): quốc vương, với tư cách là chủ quyền tối cao, ban cho công dân một “hiến pháp”, thể hiện ý chí của quốc vương. Sau đó, một số quốc gia có một đảng độc quyền gom góp tất cả quyền lực chính trị cũng làm như vậy (chẳng hạn như Liên Xô cũ và Triều Tiên hiện tại): đảng cầm quyền áp đặt cho nhân dân một “hiến pháp” phản ánh ý chí của đảng, và quy định trong “hiến pháp”, tình trạng cầm quyền vĩnh viễn của chính đảng cầm quyền. Trong lĩnh vực luật hiến pháp, những thứ như vậy được gọi là “hiến pháp” giả, vì họ sử dụng thuật ngữ “hiến pháp trực tuyến” để cung cấp sự bảo vệ cho các chế độ độc đoán không phù hợp với hiến pháp hiện đại.
Thật không may, “hiến pháp” hiện tại của Trung Quốc, là một hiến pháp giả. Hiến pháp phải là sự thể hiện ý chí chính trị của tất cả mọi người - những người không trực tiếp quản trị chính phủ - thay vì ý chí chính trị của một quốc vương hay một đảng chính trị nào đó. Một trong những chức năng cơ bản của hiến pháp là đảm bảo sản xuất và thay thế quyền lực nhà nước liên tục; đó là cung cấp các nguyên tắc rõ ràng và ổn định và khuôn khổ thể chế cho cạnh tranh chính trị và hình thành chính sách hàng ngày, từ đó cho phép cạnh tranh chính trị trong hòa bình và mang lại sự văn minh trong đời sống chính trị cộng đồng.
Hiến pháp là một phương tiện hợp pháp hóa các hoạt động chính trị. Vai trò của hiến pháp không phải là loại bỏ các hoạt động chính trị, mà là điều chỉnh các hoạt động chính trị, và cho phép tất cả các hoạt động khác biệt và tranh chấp chính trị được giải quyết, trong các nguyên tắc và khuôn khổ được tất cả các bên đồng ý, và từ đó, có thể thực hiện quy tắc dựa trên lý luận, tạo ra các giải pháp qua thảo luận. Trong khuôn khổ hiến pháp, người dân không còn sử dụng vũ lực như một phương tiện để giành chính quyền. Bên thua sẽ không những không bị loại mà còn có cơ hội chiến thắng trong tương lai. Các nguyên tắc và khuôn khổ do hiến pháp đưa ra để giải quyết tranh chấp chính trị cho phép những người với niềm tin và lợi ích khác nhau trải nghiệm một ý thức chung và giá trị cộng đồng, do đó giúp duy trì sự thống nhất của cộng đồng chính trị và liên tục củng cố sự thống nhất và hòa hợp trong toàn bộ xã hội.
Để làm được điều này, các ràng buộc hiến pháp đối với quyền lực cai trị phải đầy đủ và toàn diện, nghĩa là toàn bộ quá trình sáng tạo, vận hành và thay thế quyền lực phải được điều chỉnh và qui định rõ ràng. Nếu một quốc vương hay một đảng chính trị có thể áp đặt “hiến pháp” của họ lên toàn quốc gia và sử dụng “hiến pháp” để độc quyền vĩnh viễn quyền lực chính trị, điều đó có nghĩa là họ đã kiểm soát quyền lực chính trị trước khi hiến pháp được soạn thảo, và họ cũng phải kiểm soát một lực lượng vũ trang có tổ chức. Tuy nhiên, theo cách này, sự cai trị của họ được xây dựng không phải dựa trên hiến pháp, mà chỉ dựa trên việc sử dụng vũ lực. Một hiến pháp khác như vậy đơn giản là không thể áp đặt sự kiềm chế quyền lực; ngược lại, hiến pháp chỉ có thể được sử dụng bởi những người có quyền lực như một đối tượng để khai thác, bỏ bê, coi thường và thay đổi một cách tùy tiện. Một hiến pháp như vậy, dĩ nhiên, chỉ có một hiến pháp giả.
Các đại biểu, giống như bạn không phải là đại diện thực sự của nhân dân, bản hiến pháp hiện tại không là một hiến pháp thực sự. Nó không phải là một luật cơ bản được người dân Trung Quốc sử dụng để tạo ra và điều chỉnh quyền lực của chính phủ, mà chỉ là một hướng dẫn vận hành được sử dụng bởi đảng cầm quyền để hình thành và vận hành quyền lực của chính họ.
Một quốc gia không thể hiện đại hóa hệ thống chính trị và quản trị xã hội thông qua hiến pháp giả. Một quốc gia hiện đại về chính trị là một quốc gia mà quyền công dân được bảo đảm một cách đáng tin cậy. Nhưng ở nước ta, người dân không chỉ bị tước quyền tham gia chính trị, họ không thể tự do bầu các nhân viên chính quyền các cấp, và họ còn thiếu sự bảo vệ hiệu quả quyền sở hữu và quyền cá nhân.
Ví dụ, một khu dân cư tư nhân hoàn toàn hợp pháp ban đầu đã biến thành các tòa nhà bất hợp pháp chỉ sau một đêm mà bị buộc phải phá hủy, đơn giản là vì chính phủ đã ban hành một tài liệu quy hoạch mới. Cơ quan công quyền có thể sử dụng lý do để trấn áp các hoạt động tội phạm để tự ý chiếm đoạt tài sản hợp pháp của các doanh nghiệp. Ở một số nơi, chính phủ thậm chí còn loại bỏ mạnh mẽ và dã man những ngôi mộ của người dân tổ tiên hoặc tháo dỡ những cây thánh giá từ mái nhà thờ được xây dựng hợp pháp.
Một ví dụ khác là do hệ thống thỉnh nguyện được pháp luật quy định, kiến nghị nên là quyền của công dân, nhưng tình hình thực tế là chính quyền địa phương thường cử “người dân” (tức là, xã hội đen) để hạn chế quyền tự do cá nhân của dân oan. Trong những năm gần đây, ngày càng có nhiều người được triệu tập, giam giữ và kết án vì phát biểu trên Internet. Và trong nhiều trường hợp được gọi là vụ án nhạy cảm, các bị cáo không chỉ bị kết án về tội nói, mà các quyền của các bị cáo thường được quy định như là quyền thuê luật sư bào chữa và được xét xử công khai cũng bị vi phạm.
Khi quyền của công dân không thể được thực thi thông qua hiến pháp chân chính và quyền lực của chính phủ không thể bị ràng buộc thông qua hiến pháp chân chính, chính phủ không coi trọng cho sinh kế của người dân. Mặc dù chính phủ đã đặt ra gánh nặng thuế rất cao đối với người dân, nhưng doanh thu tài chính trước tiên phải đáp ứng nhu cầu của các quan chức ở tất cả các cấp, những người mạnh dạn sử dụng tất cả các loại kênh và phương pháp để rót tiền vào túi riêng của họ.
Ở các nước bình thường, những người gặp khó khăn về tài chính được ưu tiên chi tiêu phúc lợi xã hội trong ngân sách chính phủ, trong khi ở nước ta, ưu tiên chi tiêu phúc lợi xã hội dành cho những người nắm quyền. Ở nhiều nơi [ở Trung Quốc], mức lương của công chức, bắt đầu bằng, nhiều lần so với nhân viên công ty tư, và họ cũng thường được hưởng nhiều lợi ích hào phóng hơn so với nhân viên công ty. Lương hưu công chức nhận được sau khi nghỉ hưu cũng nhiều lần so với nhân viên công ty. Sau đó, có sự tham nhũng và lãng phí gây sốc ở tất cả các cấp chính quyền, mà không cần phải nói. Toàn bộ bộ máy quan liêu và công chức không còn giống như công chức phục vụ nhân dân, mà giống như những con quái vật nuốt chửng tài sản xã hội với lòng tham không đáy.
Sự bùng phát của dịch coronavirus mới đã ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của người dân ở nhiều quốc gia và mang lại những khó khăn lớn. Hầu hết mọi người đã không chuẩn bị tâm lý và tài chính trước đại dịch nầy. Trong những trường hợp như vậy, đó là một thực tế phổ biến ở nhiều quốc gia đối với các chính phủ được bầu ở tất cả các cấp để phân phối một số tiền từ tài chính của mình cho người dân trong cuộc khủng hoảng.
Tuy nhiên, ở nước ta, một chính phủ trốn tránh phán quyết của người dân không sẵn lòng làm điều đó. Tại sao chuyện này đang xảy ra? Bởi vì quá khó khăn cho tất cả các cấp chính quyền trong việc trao tiền mà họ thâm thủng cho dân. Nói một cách tương đối, việc bỏ qua nhu cầu của người dân sẽ dễ dàng hơn, bởi vì các quan chức chính quyền các cấp không được người dân bầu chọn và không cần tìm kiếm thẩm quyền từ dân. Trường hợp các quyền dân sự không được thực thi nhưng sinh kế của người dân được chính phủ coi trọng là một tình huống chưa từng thấy trước đây trong lịch sử thế giới.
Do một hệ thống chính trị hiện đại chưa được thiết lập thông qua hiến pháp chân chính, nên quản trị xã hội của Trung Quốc vẫn còn trong tình trạng rất lạc hậu. Sự tham nhũng lan rộng của các quan chức chính phủ, sự thiếu công bằng lan rộng, sự suy thoái của môi trường tự nhiên, sự xuất hiện lặp đi lặp lại của thực phẩm, thuốc men và vắc-xin không an toàn, giá tăng quá nhanh so với thu nhập của người dân, thâm hụt và mất niềm tin vào lĩnh vực an sinh xã hội.
Ngoài ra, các doanh nghiệp ngày càng khó hoạt động và người dân thành thị và nông thôn ngày càng khó khăn hơn khi tìm việc làm, kể cả sinh viên tốt nghiệp đại học, tất cả những điều trên đã làm suy yếu nghiêm trọng cảm giác hạnh phúc và cảm giác an toàn của công dân, và khiến mọi người cảm thấy bối rối và lo lắng về tương lai.
Theo tôi, nguyên nhân sâu xa của những cuộc khủng hoảng này là hệ thống chính trị trong đó quyền lực bị độc quyền bởi một số ít người. Trong hệ thống này, quyền lực của các quan chức nhà nước thậm chí không có những hạn chế tối thiểu nhất, khiến họ lạm dụng quyền lực của mình vì lợi ích cá nhân và đồng thời bỏ bê nhiệm vụ của mình đối với các lợi ích quan trọng của công chúng, và thậm chí là cán bộ thủ lợi bất chấp an toàn tính mạng của công chúng. Do đó, sự tham nhũng lan rộng của các quan chức và sự sụp đổ hoàn toàn của quản trị xã hội là không thể tránh khỏi.
Sự bùng phát và lan truyền của dịch bệnh minh họa vấn đề rất tốt. Khi đối phó với khủng hoảng sức khỏe cộng đồng, chính phủ cung cấp thông tin đầy đủ và kịp thời cho công chúng có thể giúp công chúng đưa ra lựa chọn an toàn và hợp lý về cách cư xử và sắp xếp cuộc sống của họ, đó là chìa khóa để tránh khủng hoảng leo thang. Tuy nhiên, logic thông báo cho công chúng như một phản ứng hợp lý đối với các cuộc khủng hoảng trái ngược hoàn toàn với logic kiểm soát xã hội trong hệ thống chính quyền hiện tại.
Đánh giá từ các báo cáo công khai hiện có, chính quyền địa phương Vũ Hán không chỉ che giấu dịch bệnh từ lâu, mà còn đàn áp nghiêm trọng những công dân tiết lộ thông tin về dịch bệnh. Kể từ ngày 3 tháng 1 năm 2020, các cơ quan đối ngoại của Trung Quốc thường xuyên thông báo cho chính phủ Hoa Kỳ về dịch bệnh, nhưng các bộ phận kiểm soát dịch bệnh đã không đồng thời thông báo cho người dân nước ta: thái độ vô trách nhiệm đối với sự an toàn của cuộc sống của chính người dân của họ là rất hiếm trên thế giới!
Mặt khác, trong một thời gian dài sau khi các trường hợp bị bệnh dịch sớm nhất xuất hiện, có rất ít phương tiện truyền thông chuyên nghiệp độc lập để điều tra và báo cáo về sự bùng phát, các chuyên gia y tế cũng không cung cấp lời khuyên chuyên môn độc lập cho công chúng, cũng như các tổ chức phúc lợi xã hội không thể hoạt động theo vai trò thích hợp của các tổ chức nầy. Không thể nói rằng Trung Quốc không có nhà báo giỏi, bác sĩ giỏi hoặc công dân yêu thích làm việc thiện nguyện cho phúc lợi xã hội; nó chỉ cho thấy việc chính quyền kiểm soát chặt chẽ xã hội và dân chúng lâu dài đã phá hủy gần như hoàn toàn khả năng tổ chức và tự lực của xã hội. Trong 22 ngày trước khi thành phố đóng cửa, chính quyền Vũ Hán vẫn đang điều tra và trừng phạt những công dân đã chia sẻ thông tin về dịch bệnh (bao gồm cả bác sĩ Li Wenliang, người đã qua đời một cách buồn bã), chứng tỏ sự đàn áp của chính quyền nghiêm khắc và một xã hội tuyệt vọng như thế nào.
Sau khi dịch bệnh bùng phát ở Vũ Hán, chính quyền địa phương phản ứng không hiệu quả, không đủ năng lực và bất cẩn cũng thu hút sự chú ý trên toàn thế giới. Sau khi Vũ Hán đóng cửa thành phố, một số lượng lớn bệnh nhân nghi ngờ bị bệnh không thể được thử nghiệm và cách ly hiệu quả kịp thời, và một số lượng lớn những người thực sự bị nhiễm bệnh không thể được điều trị kịp thời. Khi các nhân viên y tế ở tuyến đầu gặp rủi ro lớn để chống lại dịch bệnh, chính quyền các cấp thường khoe khoang về thành tích của họ, thực sự chính quyền không thể cung cấp cho họ mức hỗ trợ hậu cần cơ bản nhất. Trong thời gian xảy ra dịch bệnh, chính quyền các vùng khác nhau đã ngăn chặn và tịch thu các dụng cụ y tế của các vùng khác; một số lượng lớn các vi phạm nhân quyền đã xảy ra ở nhiều nơi khác nhau; cũng như vô số thảm họa nhân đạo trên toàn khu vực dịch bệnh, điều này hoàn toàn làm rõ rằng 70 năm qua, cho dù về mặt xây dựng quốc gia hay quản trị xã hội, đã hoàn toàn thất bại.
Hiện nay, Trung Quốc cần khẩn trương thay thế hệ thống chính quyền cực kỳ lạc hậu và bất công bằng một hình thức chính quyền hiện đại dựa trên các nguyên tắc chính trị phổ biến, tự trị xã hội, cạnh tranh giữa các đảng chính trị, phân chia quyền lực (kiểm tra và cân bằng), độc lập tư pháp và tự do báo chí, trong số những cải cách khác, để thực hiện các quyền dân sự, bảo vệ sinh kế của người dân và nhận ra sự chuyển đổi hòa bình của chính trị quốc gia và hiện đại hóa quản trị xã hội. Điều này có nghĩa là cần phải thay thế hiến pháp giả hiện tại bằng một hiến pháp chân chính phản ánh ý chí chính trị của mọi công dân.
Các đại biểu, mặc dù tôi không công nhận tính hợp pháp của bạn với tư cách là đại diện của người dân, đồng thời tôi tin rằng bạn đã thành lập một tổ chức thực tế của cơ quan nhà nước, do đó, bạn hoàn toàn có thể khởi xướng quá trình lập hiến, và do đó đóng góp lớn và mang tính lịch sử vào quá trình chuyển đổi và hiện đại hóa chính trị của Trung Quốc. Ở đây, với tư cách là một công dân Trung Quốc, tôi xin chân thành đưa ra những gợi ý sau cho bạn:
(1) Mặc dù Quốc hội Nhân dân Quốc gia không hợp pháp như một cơ quan lập pháp thông thường, nhưng nó có thể biến thành một cơ quan đặc biệt khởi xướng quá trình chuyển đổi chính trị của đất nước, với công việc chính là xây dựng các quy tắc bầu cử và chỉ định một ủy ban bầu cử trung lập và công bằng và chỉ định ủy ban tổ chức các cuộc bầu cử tự do, phổ quát và trực tiếp để thành lập một cơ quan đại diện quốc gia mới. Cơ quan đại diện này sẽ là tổ chức có thẩm quyền cao nhất trong giai đoạn chuyển tiếp (sau đây gọi là cơ quan có thẩm quyền chuyển tiếp cao nhất).
(2) Cơ quan có thẩm quyền chuyển tiếp cao nhất có quyền thành lập cơ quan hành chính cao nhất trong thời kỳ chuyển tiếp và bổ nhiệm các nhân viên của tổ chức, và cũng có quyền thực hiện các cải cách cần thiết cho các tổ chức tư pháp ở tất cả các cấp.
(3) Cơ quan có thẩm quyền chuyển tiếp cao nhất có quyền ban hành các nghị định cần thiết để hoàn thành cuộc bầu cử của các cơ quan đại diện địa phương ở tất cả các cấp và tạo ra các thể chế hành chính địa phương ở tất cả các cấp.
(4) Ngay khi cơ quan có thẩm quyền chuyển tiếp cao nhất ra đời, cần thành lập một ủy ban soạn thảo hiến pháp đại diện rộng nhất càng sớm càng tốt và chỉ định ủy ban soạn thảo bản thảo hiến pháp phù hợp với các nguyên tắc chính trị hiện đại. Sau khi bản dự thảo hiến pháp được soạn thảo, nó phải được đệ trình lên cơ quan có thẩm quyền chuyển tiếp cao nhất để bỏ phiếu. Nếu bỏ phiếu không vượt qua, bản dự thảo sẽ được gửi lại cho ủy ban soạn thảo hiến pháp để sửa đổi. Nếu bỏ phiếu cho dự thảo được thông qua, thì nó nên được trao cho công dân để trưng cầu dân ý; và nếu nó được thông qua, thì hiến pháp nên được thực hiện.
(5) Để tạo điều kiện [cần thiết] cho bầu cử cơ quan có thẩm quyền chuyển tiếp cao nhất, ĐHNDQG với tư cách là một cơ quan đặc biệt cần thông qua một nghị quyết để trả tự do ngay lập tức cho tất cả các tù nhân chính trị và tù nhân lương tâm.
(6) Để tạo điều kiện [cần thiết] cho bầu cử cơ quan chuyển tiếp cao nhất, Quốc hội Nhân dân, với tư cách là một cơ quan đặc biệt, nên thông qua một nghị quyết để dỡ bỏ lệnh cấm ngay lập tức đối với các đảng chính trị và hạn chế xuất bản tin tức, và cho phép mọi người tự do liên kết và tự do thiết lập và vận hành phương tiện truyền thông.
(7) Để tạo điều kiện [cần thiết] cho bầu cử cơ quan chuyển tiếp cao nhất, ĐHNDQG, với tư cách là một cơ quan đặc biệt, nên thông qua một nghị quyết quy định rằng một đảng chính trị không còn có thể hưởng vị trí của một tổ chức công cộng nhà nước, và không thành viên nào của một đảng chính trị có thể được hưởng sự đối xử và tư cách của một công chức.
(8) Khi cơ quan chuyển tiếp cao nhất gặp nhau lần đầu tiên, ĐHNDQG, với tư cách là một cơ quan đặc biệt, phải thông báo ngay lập tức về việc giải thể. Khi các cơ quan đại diện quốc gia được tạo ra bởi hiến pháp mới lần đầu tiên gặp nhau, cơ quan chuyển tiếp cao nhất phải ngay lập tức tuyên bố giải thể.
Các đại biểu, khi bạn bắt đầu cuộc họp vào ngày 22 tháng này, bạn có thể trải qua các chuyển động như trước đây và trở thành một chỗ dựa chỉ biết cách giơ tay. Nhưng bạn cũng có thể chọn đối mặt thẳng thắn với những sai lầm và khủng hoảng lâu đời của đất nước chúng ta, gánh vác một trách nhiệm lịch sử lớn và tạo ra một tình huống chính trị mới cho đất nước của bạn, để đất nước của bạn có một tương lai tươi đẹp hơn. Nếu bạn chọn làm điều này, bạn sẽ không, giống như các đại biểu vô trách nhiệm trước đây của ĐHNDQG, sớm hay muộn, rơi vào quên lãng trong dòng sông dài của lịch sử, mà thay vào đó bạn sẽ được ghi lại vĩnh viễn trong sách lịch sử như những người tiên phong vĩ đại của Trung Quốc: Tên của bạn sẽ được khắc vĩnh viễn trong ký ức của các thế hệ tương lai, và các thế hệ tương lai sẽ mãi mãi cảm thấy biết ơn và tôn trọng thành quả của bạn.
Andréa Worden, J.D., M.A., là một người ủng hộ nhân quyền, dịch giả và nhà văn có nghiên cứu tập trung chủ yếu vào Trung Quốc và các tương tác của nó với các cơ chế nhân quyền của Liên Hợp Quốc. Cô sẽ là giảng viên thỉnh giảng tại Trường Nghệ thuật & Khoa học thuộc Đại học Johns Hopkins trong học kỳ mùa thu 2020.
Dịch giả gởi đến Ban Biên tập Quốc Dân.
 |
Trung Quốc thay đổi |
Zhang Xuezhong (张雪忠), sinh năm 1976, là giáo sư luật tại Đại học Khoa học Chính trị và Luật Trung Quốc. Vào tháng 5 năm 2013, ông là học giả đầu tiên tiết lộ “bảy điều cấm nói”, một mệnh lệnh của Đảng Cộng sản lưu hành trong các đại học và học viện Trung Quốc cấm thảo luận về các giá trị phổ quát: tự do ngôn luận, xã hội dân sự, quyền công dân, những sai lầm lịch sử của Đảng Cộng sản Trung Quốc, chủ nghĩa tư bản đặc trưng bởi móc nối giữa doanh nghiệp và cán bộ nhà nước, và tư pháp độc lập. Zhang đã bị sa thải bởi trường đại học vào cuối năm 2013. Vào ngày 10 tháng 5 năm 2020, Zhang Xuezhong đã xuất bản bức thư ngỏ sau đây (phiên bản tiếng Trung) cùng với bản dự thảo hiến pháp chân chính (không được dịch), trái ngược với hiến pháp giả tạo hiện tại của Trung Quốc. Ngày hôm sau Zhang bị công an Thượng Hải triệu tập nhưng được thả vào tối hôm đó.
Kính gửi các đại biểu:
Tên tôi là Zhang Xuezhong, và tôi là một công dân Trung Quốc sống ở Thượng Hải. Xin chào các bạn tham dự phiên họp thứ ba của ĐHNDQG lần thứ 13 bắt đầu vào ngày 22 tháng 5 năm 2020. Mặc dù tôi không biết cá nhân bạn, nhưng tôi biết rằng nhiều bạn đã đạt được sự xuất sắc trong công việc của bạn, vì vậy tôi rất ngưỡng mộ bạn.
Tuy nhiên, sự ngưỡng mộ đối với hoạt động chuyên môn cá nhân của bạn không có nghĩa là tôi công nhận tính hợp pháp của bạn với tư cách là đại diện của người dân Trung Quốc. Vì hai lý do chính sau: tôi không đồng ý coi bạn là đại diện hợp pháp của người dân Trung Quốc, tôi cũng không nghĩ rằng ĐHNDQG là một cơ quan đại diện hợp pháp.
Đầu tiên, bạn không phải là đại biểu (đại diện chính đáng) do người dân Trung Quốc tự do bầu chọn. Hệ thống đại diện chính trị hiện đại dựa trên nguyên tắc chủ quyền phổ biến. Mặc dù các đại diện trong cơ quan đại diện quốc gia cần có sự độc lập nhất định với cử tri khi thực hiện quyền hạn của mình, nghĩa là khi tiến hành các cuộc thảo luận và quyết định; quyền hạn đại diện của họ phải bắt nguồn từ tư cách đại biểu và ủy thác từ công dân. Do đó, nó phải được tạo ra thông qua các cuộc bầu cử định kỳ, tự do và cạnh tranh. Nhưng tư cách đại diện của bạn không thông qua các cuộc bầu cử công bằng. Trong thực tế, không có cuộc bầu cử như vậy tồn tại ở nước ta.
Ngoài ra, các cơ quan đại diện thực sự phải trải qua các thủ tục tranh luận cần thiết khi đưa ra chính sách công. Tranh luận không chỉ giúp công chúng hiểu được những ưu và nhược điểm của luật pháp và chính sách, và do đó cải thiện chính sách công, mà còn bảo vệ quyền của người dân để được biết về quy trình và nội dung ra quyết định. Nhưng không bao giờ, trong tất cả những năm này, người dân thấy bạn tiến hành các cuộc tranh luận về các vấn đề chính sách. Hiệu suất của bạn trong các cuộc họp giống như một phòng có người máy chỉ biết cách giơ tay, thay vì đại diện chính đáng cho quyền lợi của dân, nghiêm túc và có lương tâm.
Thứ hai, hiến pháp hiện tại cung cấp nền tảng cho việc tạo ra và thực thi các quyền lực của ĐHNDQG, nhưng nó hoàn toàn không phải là một hiến pháp. Một hiến pháp hiện đại là một tài liệu pháp lý thực hiện chủ quyền phổ biến. Một mặt, chủ quyền phổ biến có nghĩa là tất cả công dân nắm giữ quyền lực chính trị cao nhất trong một quốc gia. Mặt khác, một số lượng lớn các công dân phân tán mọi nơi trên đất nước cho thấy họ không thể đích thân và trực tiếp thực hiện việc quản trị quốc gia. Do đó, họ phải tạo ra một chính phủ đại diện và bầu các nhân viên trong chính phủ để thực hiện công việc quản trị hàng ngày. Chính sự tách rời chủ quyền từ dân và quyền quản trị của chính phủ đã tạo nên sự cần thiết phải có hiến pháp. Tất cả công dân tham gia vào việc xây dựng một hiến pháp bằng văn bản để tạo ra, giới hạn, điều chỉnh và hạn chế các cơ quan chính phủ và quyền hạn của chính phủ, sau đó công dân bầu, giám sát và kiểm soát các nhân viên chính phủ theo các thủ tục được quy định trong hiến pháp.
Hiến pháp phải là sản phẩm của ý chí chính trị của tất cả mọi người; đó là sự ổn định và chuyển đổi thành dạng văn bản của ý chí chính trị quốc gia. Khi tất cả các công dân với tư cách là chủ quyền không thể có mặt trực tiếp, hiến pháp sẽ thay thế công dân trong phạm vi chính trị của cộng đồng để quản trị và bảo vệ - sử dụng thẩm quyền pháp lý tối cao của cộng đồng để giám sát và cảnh báo tất cả các tổ chức công cộng và nhân viên nhà nước - bằng cách nhắc nhở nhân viên nhà nước họ không được quên trách nhiệm của họ ngay cả trong một khoảnh khắc và rằng họ không được lạm dụng quyền lực được trao cho họ.
Vì hiến pháp cần phản ánh ý chí chính trị của mọi công dân, nên việc xây dựng và sửa đổi nó phải bao gồm một giai đoạn tham gia của mọi người, đây là yếu tố quyết định và có thẩm quyền của quá trình. Sự tham gia như vậy có thể là trực tiếp, ví dụ, một cuộc trưng cầu dân ý quốc gia của toàn dân được sử dụng để xác định xem một dự thảo hiến pháp hoặc sửa đổi hiến pháp sẽ có hiệu lực. Sự tham gia cũng có thể là gián tiếp, ví dụ, với mục đích soạn thảo hoặc sửa đổi hiến pháp, toàn bộ công dân có thể bỏ phiếu để bầu một hội đồng đặc biệt để soạn thảo hiến pháp và cho phép hội đồng trực tiếp thông qua hoặc sửa đổi hiến pháp. Điểm mấu chốt ở đây là các tổ chức chính phủ (bao gồm cả các cơ quan lập pháp) do hiến pháp tạo ra có thể trở thành cơ quan có thẩm quyền để soạn thảo, thông qua hoặc sửa đổi hiến pháp. Nói cách khác, quyền lực để tạo ra hiến pháp (quyền lực cấu thành) và quyền lực được tạo ra bởi hiến pháp (quyền lực được cấu thành) phải được tách ra, nếu không, hiến pháp không thể đóng vai trò hạn chế, điều chỉnh và hạn chế quyền lực của chính phủ (quyền hành pháp).
Tuy nhiên, việc xây dựng bản “hiến pháp” hiện tại ở Trung Quốc không bao gồm các thủ tục cho sự tham gia của công dân. ĐHNDQG, ban đầu soạn thảo hiến pháp, không được mọi người dân tự do bầu chọn, và do đó, đây không phải là cơ quan đại diện hợp pháp có thể thực hiện ý chí chính trị của công dân. Hơn nữa, ĐHNDQG không phải là một cơ quan lập hiến đặc biệt mà là một cơ quan cấu thành có quyền lực được tạo ra và thực hiện theo các quy định của “hiến pháp”. Do đó, một vòng luẩn quẩn vô lý đã xuất hiện: một mặt, ĐHNDQG là một cơ quan lập pháp hàng ngày, thông thường (một trong những nhánh của chính phủ) mà sự sáng tạo và hoạt động phải được quy định bởi hiến pháp; mặt khác, ĐHNDQG là cơ cấu tạo ra hiến pháp và có thể tự mình xây dựng và sửa đổi hiến pháp. Theo cách này, ĐHNDQG vừa được tạo ra bởi hiến pháp vừa là người tạo ra hiến pháp, giống như một người vừa là cha vừa là con của một người khác! Hơn nữa, trong trường hợp đầu tiên, hiến pháp được sử dụng bởi tất cả các công dân để kiềm chế tất cả các cơ quan chính phủ (bao gồm cả các cơ quan lập pháp), nhưng nếu các cơ quan lập pháp thông thường có thể tự mình xây dựng và sửa đổi hiến pháp thì hiệu ứng ràng buộc đó sẽ bị mất hoàn toàn.
Ngoài ra, hiến pháp hiện tại, một mặt quy định rằng tất cả quyền lực thuộc về người dân, và mặt khác, nó quy định sự lãnh đạo thường trực của một đảng chính trị duy nhất. Điều này cũng nghịch lý: nếu tất cả quyền lực thuộc về nhân dân, nhân dân không có nghĩa vụ phải chấp nhận sự lãnh đạo của một đảng chính trị nào đó, và nếu người dân phải chấp nhận sự lãnh đạo của một đảng chính trị nào đó, thì không thể nói rằng tất cả quyền lực thuộc về nhân dân. Điều này đơn giản là vô lý.
Với một ngoại lệ, hiến pháp liên bang Hoa Kỳ là hiến pháp thành văn hiện đại đầu tiên trong lịch sử loài người. Với việc thực hiện thành công hiến pháp này, ngày càng nhiều người bắt đầu nhận ra vai trò của hiến pháp trong việc hạn chế quyền lực của chính phủ và đảm bảo quyền của công dân. Nhiều chính phủ bắt đầu sao chép hiến pháp Hoa Kỳ và xây dựng các hiến pháp riêng dựa trên các nguyên tắc chính trị tương tự, từ đó thiết lập một hệ thống hiến pháp ở các quốc gia.
Trong quá trình này, hiến pháp dần dần trở thành một thuật ngữ tích cực, ngay cả những chế độ hoàn toàn không đồng ý với các nguyên tắc chính trị hiện đại (những nguyên tắc chính trị này không thể tách rời khỏi khái niệm hiến pháp hiện đại), bắt đầu đưa ra các tài liệu gọi là “hiến pháp”. Các chế độ đầu tiên để làm điều này là một số chế độ quân chủ chuyên chế (chẳng hạn như nước Phổ vào thế kỷ 19): quốc vương, với tư cách là chủ quyền tối cao, ban cho công dân một “hiến pháp”, thể hiện ý chí của quốc vương. Sau đó, một số quốc gia có một đảng độc quyền gom góp tất cả quyền lực chính trị cũng làm như vậy (chẳng hạn như Liên Xô cũ và Triều Tiên hiện tại): đảng cầm quyền áp đặt cho nhân dân một “hiến pháp” phản ánh ý chí của đảng, và quy định trong “hiến pháp”, tình trạng cầm quyền vĩnh viễn của chính đảng cầm quyền. Trong lĩnh vực luật hiến pháp, những thứ như vậy được gọi là “hiến pháp” giả, vì họ sử dụng thuật ngữ “hiến pháp trực tuyến” để cung cấp sự bảo vệ cho các chế độ độc đoán không phù hợp với hiến pháp hiện đại.
Thật không may, “hiến pháp” hiện tại của Trung Quốc, là một hiến pháp giả. Hiến pháp phải là sự thể hiện ý chí chính trị của tất cả mọi người - những người không trực tiếp quản trị chính phủ - thay vì ý chí chính trị của một quốc vương hay một đảng chính trị nào đó. Một trong những chức năng cơ bản của hiến pháp là đảm bảo sản xuất và thay thế quyền lực nhà nước liên tục; đó là cung cấp các nguyên tắc rõ ràng và ổn định và khuôn khổ thể chế cho cạnh tranh chính trị và hình thành chính sách hàng ngày, từ đó cho phép cạnh tranh chính trị trong hòa bình và mang lại sự văn minh trong đời sống chính trị cộng đồng.
Hiến pháp là một phương tiện hợp pháp hóa các hoạt động chính trị. Vai trò của hiến pháp không phải là loại bỏ các hoạt động chính trị, mà là điều chỉnh các hoạt động chính trị, và cho phép tất cả các hoạt động khác biệt và tranh chấp chính trị được giải quyết, trong các nguyên tắc và khuôn khổ được tất cả các bên đồng ý, và từ đó, có thể thực hiện quy tắc dựa trên lý luận, tạo ra các giải pháp qua thảo luận. Trong khuôn khổ hiến pháp, người dân không còn sử dụng vũ lực như một phương tiện để giành chính quyền. Bên thua sẽ không những không bị loại mà còn có cơ hội chiến thắng trong tương lai. Các nguyên tắc và khuôn khổ do hiến pháp đưa ra để giải quyết tranh chấp chính trị cho phép những người với niềm tin và lợi ích khác nhau trải nghiệm một ý thức chung và giá trị cộng đồng, do đó giúp duy trì sự thống nhất của cộng đồng chính trị và liên tục củng cố sự thống nhất và hòa hợp trong toàn bộ xã hội.
Để làm được điều này, các ràng buộc hiến pháp đối với quyền lực cai trị phải đầy đủ và toàn diện, nghĩa là toàn bộ quá trình sáng tạo, vận hành và thay thế quyền lực phải được điều chỉnh và qui định rõ ràng. Nếu một quốc vương hay một đảng chính trị có thể áp đặt “hiến pháp” của họ lên toàn quốc gia và sử dụng “hiến pháp” để độc quyền vĩnh viễn quyền lực chính trị, điều đó có nghĩa là họ đã kiểm soát quyền lực chính trị trước khi hiến pháp được soạn thảo, và họ cũng phải kiểm soát một lực lượng vũ trang có tổ chức. Tuy nhiên, theo cách này, sự cai trị của họ được xây dựng không phải dựa trên hiến pháp, mà chỉ dựa trên việc sử dụng vũ lực. Một hiến pháp khác như vậy đơn giản là không thể áp đặt sự kiềm chế quyền lực; ngược lại, hiến pháp chỉ có thể được sử dụng bởi những người có quyền lực như một đối tượng để khai thác, bỏ bê, coi thường và thay đổi một cách tùy tiện. Một hiến pháp như vậy, dĩ nhiên, chỉ có một hiến pháp giả.
Các đại biểu, giống như bạn không phải là đại diện thực sự của nhân dân, bản hiến pháp hiện tại không là một hiến pháp thực sự. Nó không phải là một luật cơ bản được người dân Trung Quốc sử dụng để tạo ra và điều chỉnh quyền lực của chính phủ, mà chỉ là một hướng dẫn vận hành được sử dụng bởi đảng cầm quyền để hình thành và vận hành quyền lực của chính họ.
Một quốc gia không thể hiện đại hóa hệ thống chính trị và quản trị xã hội thông qua hiến pháp giả. Một quốc gia hiện đại về chính trị là một quốc gia mà quyền công dân được bảo đảm một cách đáng tin cậy. Nhưng ở nước ta, người dân không chỉ bị tước quyền tham gia chính trị, họ không thể tự do bầu các nhân viên chính quyền các cấp, và họ còn thiếu sự bảo vệ hiệu quả quyền sở hữu và quyền cá nhân.
Ví dụ, một khu dân cư tư nhân hoàn toàn hợp pháp ban đầu đã biến thành các tòa nhà bất hợp pháp chỉ sau một đêm mà bị buộc phải phá hủy, đơn giản là vì chính phủ đã ban hành một tài liệu quy hoạch mới. Cơ quan công quyền có thể sử dụng lý do để trấn áp các hoạt động tội phạm để tự ý chiếm đoạt tài sản hợp pháp của các doanh nghiệp. Ở một số nơi, chính phủ thậm chí còn loại bỏ mạnh mẽ và dã man những ngôi mộ của người dân tổ tiên hoặc tháo dỡ những cây thánh giá từ mái nhà thờ được xây dựng hợp pháp.
Một ví dụ khác là do hệ thống thỉnh nguyện được pháp luật quy định, kiến nghị nên là quyền của công dân, nhưng tình hình thực tế là chính quyền địa phương thường cử “người dân” (tức là, xã hội đen) để hạn chế quyền tự do cá nhân của dân oan. Trong những năm gần đây, ngày càng có nhiều người được triệu tập, giam giữ và kết án vì phát biểu trên Internet. Và trong nhiều trường hợp được gọi là vụ án nhạy cảm, các bị cáo không chỉ bị kết án về tội nói, mà các quyền của các bị cáo thường được quy định như là quyền thuê luật sư bào chữa và được xét xử công khai cũng bị vi phạm.
Khi quyền của công dân không thể được thực thi thông qua hiến pháp chân chính và quyền lực của chính phủ không thể bị ràng buộc thông qua hiến pháp chân chính, chính phủ không coi trọng cho sinh kế của người dân. Mặc dù chính phủ đã đặt ra gánh nặng thuế rất cao đối với người dân, nhưng doanh thu tài chính trước tiên phải đáp ứng nhu cầu của các quan chức ở tất cả các cấp, những người mạnh dạn sử dụng tất cả các loại kênh và phương pháp để rót tiền vào túi riêng của họ.
Ở các nước bình thường, những người gặp khó khăn về tài chính được ưu tiên chi tiêu phúc lợi xã hội trong ngân sách chính phủ, trong khi ở nước ta, ưu tiên chi tiêu phúc lợi xã hội dành cho những người nắm quyền. Ở nhiều nơi [ở Trung Quốc], mức lương của công chức, bắt đầu bằng, nhiều lần so với nhân viên công ty tư, và họ cũng thường được hưởng nhiều lợi ích hào phóng hơn so với nhân viên công ty. Lương hưu công chức nhận được sau khi nghỉ hưu cũng nhiều lần so với nhân viên công ty. Sau đó, có sự tham nhũng và lãng phí gây sốc ở tất cả các cấp chính quyền, mà không cần phải nói. Toàn bộ bộ máy quan liêu và công chức không còn giống như công chức phục vụ nhân dân, mà giống như những con quái vật nuốt chửng tài sản xã hội với lòng tham không đáy.
Sự bùng phát của dịch coronavirus mới đã ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của người dân ở nhiều quốc gia và mang lại những khó khăn lớn. Hầu hết mọi người đã không chuẩn bị tâm lý và tài chính trước đại dịch nầy. Trong những trường hợp như vậy, đó là một thực tế phổ biến ở nhiều quốc gia đối với các chính phủ được bầu ở tất cả các cấp để phân phối một số tiền từ tài chính của mình cho người dân trong cuộc khủng hoảng.
Tuy nhiên, ở nước ta, một chính phủ trốn tránh phán quyết của người dân không sẵn lòng làm điều đó. Tại sao chuyện này đang xảy ra? Bởi vì quá khó khăn cho tất cả các cấp chính quyền trong việc trao tiền mà họ thâm thủng cho dân. Nói một cách tương đối, việc bỏ qua nhu cầu của người dân sẽ dễ dàng hơn, bởi vì các quan chức chính quyền các cấp không được người dân bầu chọn và không cần tìm kiếm thẩm quyền từ dân. Trường hợp các quyền dân sự không được thực thi nhưng sinh kế của người dân được chính phủ coi trọng là một tình huống chưa từng thấy trước đây trong lịch sử thế giới.
Do một hệ thống chính trị hiện đại chưa được thiết lập thông qua hiến pháp chân chính, nên quản trị xã hội của Trung Quốc vẫn còn trong tình trạng rất lạc hậu. Sự tham nhũng lan rộng của các quan chức chính phủ, sự thiếu công bằng lan rộng, sự suy thoái của môi trường tự nhiên, sự xuất hiện lặp đi lặp lại của thực phẩm, thuốc men và vắc-xin không an toàn, giá tăng quá nhanh so với thu nhập của người dân, thâm hụt và mất niềm tin vào lĩnh vực an sinh xã hội.
Ngoài ra, các doanh nghiệp ngày càng khó hoạt động và người dân thành thị và nông thôn ngày càng khó khăn hơn khi tìm việc làm, kể cả sinh viên tốt nghiệp đại học, tất cả những điều trên đã làm suy yếu nghiêm trọng cảm giác hạnh phúc và cảm giác an toàn của công dân, và khiến mọi người cảm thấy bối rối và lo lắng về tương lai.
Theo tôi, nguyên nhân sâu xa của những cuộc khủng hoảng này là hệ thống chính trị trong đó quyền lực bị độc quyền bởi một số ít người. Trong hệ thống này, quyền lực của các quan chức nhà nước thậm chí không có những hạn chế tối thiểu nhất, khiến họ lạm dụng quyền lực của mình vì lợi ích cá nhân và đồng thời bỏ bê nhiệm vụ của mình đối với các lợi ích quan trọng của công chúng, và thậm chí là cán bộ thủ lợi bất chấp an toàn tính mạng của công chúng. Do đó, sự tham nhũng lan rộng của các quan chức và sự sụp đổ hoàn toàn của quản trị xã hội là không thể tránh khỏi.
Sự bùng phát và lan truyền của dịch bệnh minh họa vấn đề rất tốt. Khi đối phó với khủng hoảng sức khỏe cộng đồng, chính phủ cung cấp thông tin đầy đủ và kịp thời cho công chúng có thể giúp công chúng đưa ra lựa chọn an toàn và hợp lý về cách cư xử và sắp xếp cuộc sống của họ, đó là chìa khóa để tránh khủng hoảng leo thang. Tuy nhiên, logic thông báo cho công chúng như một phản ứng hợp lý đối với các cuộc khủng hoảng trái ngược hoàn toàn với logic kiểm soát xã hội trong hệ thống chính quyền hiện tại.
Đánh giá từ các báo cáo công khai hiện có, chính quyền địa phương Vũ Hán không chỉ che giấu dịch bệnh từ lâu, mà còn đàn áp nghiêm trọng những công dân tiết lộ thông tin về dịch bệnh. Kể từ ngày 3 tháng 1 năm 2020, các cơ quan đối ngoại của Trung Quốc thường xuyên thông báo cho chính phủ Hoa Kỳ về dịch bệnh, nhưng các bộ phận kiểm soát dịch bệnh đã không đồng thời thông báo cho người dân nước ta: thái độ vô trách nhiệm đối với sự an toàn của cuộc sống của chính người dân của họ là rất hiếm trên thế giới!
Mặt khác, trong một thời gian dài sau khi các trường hợp bị bệnh dịch sớm nhất xuất hiện, có rất ít phương tiện truyền thông chuyên nghiệp độc lập để điều tra và báo cáo về sự bùng phát, các chuyên gia y tế cũng không cung cấp lời khuyên chuyên môn độc lập cho công chúng, cũng như các tổ chức phúc lợi xã hội không thể hoạt động theo vai trò thích hợp của các tổ chức nầy. Không thể nói rằng Trung Quốc không có nhà báo giỏi, bác sĩ giỏi hoặc công dân yêu thích làm việc thiện nguyện cho phúc lợi xã hội; nó chỉ cho thấy việc chính quyền kiểm soát chặt chẽ xã hội và dân chúng lâu dài đã phá hủy gần như hoàn toàn khả năng tổ chức và tự lực của xã hội. Trong 22 ngày trước khi thành phố đóng cửa, chính quyền Vũ Hán vẫn đang điều tra và trừng phạt những công dân đã chia sẻ thông tin về dịch bệnh (bao gồm cả bác sĩ Li Wenliang, người đã qua đời một cách buồn bã), chứng tỏ sự đàn áp của chính quyền nghiêm khắc và một xã hội tuyệt vọng như thế nào.
Sau khi dịch bệnh bùng phát ở Vũ Hán, chính quyền địa phương phản ứng không hiệu quả, không đủ năng lực và bất cẩn cũng thu hút sự chú ý trên toàn thế giới. Sau khi Vũ Hán đóng cửa thành phố, một số lượng lớn bệnh nhân nghi ngờ bị bệnh không thể được thử nghiệm và cách ly hiệu quả kịp thời, và một số lượng lớn những người thực sự bị nhiễm bệnh không thể được điều trị kịp thời. Khi các nhân viên y tế ở tuyến đầu gặp rủi ro lớn để chống lại dịch bệnh, chính quyền các cấp thường khoe khoang về thành tích của họ, thực sự chính quyền không thể cung cấp cho họ mức hỗ trợ hậu cần cơ bản nhất. Trong thời gian xảy ra dịch bệnh, chính quyền các vùng khác nhau đã ngăn chặn và tịch thu các dụng cụ y tế của các vùng khác; một số lượng lớn các vi phạm nhân quyền đã xảy ra ở nhiều nơi khác nhau; cũng như vô số thảm họa nhân đạo trên toàn khu vực dịch bệnh, điều này hoàn toàn làm rõ rằng 70 năm qua, cho dù về mặt xây dựng quốc gia hay quản trị xã hội, đã hoàn toàn thất bại.
Hiện nay, Trung Quốc cần khẩn trương thay thế hệ thống chính quyền cực kỳ lạc hậu và bất công bằng một hình thức chính quyền hiện đại dựa trên các nguyên tắc chính trị phổ biến, tự trị xã hội, cạnh tranh giữa các đảng chính trị, phân chia quyền lực (kiểm tra và cân bằng), độc lập tư pháp và tự do báo chí, trong số những cải cách khác, để thực hiện các quyền dân sự, bảo vệ sinh kế của người dân và nhận ra sự chuyển đổi hòa bình của chính trị quốc gia và hiện đại hóa quản trị xã hội. Điều này có nghĩa là cần phải thay thế hiến pháp giả hiện tại bằng một hiến pháp chân chính phản ánh ý chí chính trị của mọi công dân.
Các đại biểu, mặc dù tôi không công nhận tính hợp pháp của bạn với tư cách là đại diện của người dân, đồng thời tôi tin rằng bạn đã thành lập một tổ chức thực tế của cơ quan nhà nước, do đó, bạn hoàn toàn có thể khởi xướng quá trình lập hiến, và do đó đóng góp lớn và mang tính lịch sử vào quá trình chuyển đổi và hiện đại hóa chính trị của Trung Quốc. Ở đây, với tư cách là một công dân Trung Quốc, tôi xin chân thành đưa ra những gợi ý sau cho bạn:
(1) Mặc dù Quốc hội Nhân dân Quốc gia không hợp pháp như một cơ quan lập pháp thông thường, nhưng nó có thể biến thành một cơ quan đặc biệt khởi xướng quá trình chuyển đổi chính trị của đất nước, với công việc chính là xây dựng các quy tắc bầu cử và chỉ định một ủy ban bầu cử trung lập và công bằng và chỉ định ủy ban tổ chức các cuộc bầu cử tự do, phổ quát và trực tiếp để thành lập một cơ quan đại diện quốc gia mới. Cơ quan đại diện này sẽ là tổ chức có thẩm quyền cao nhất trong giai đoạn chuyển tiếp (sau đây gọi là cơ quan có thẩm quyền chuyển tiếp cao nhất).
(2) Cơ quan có thẩm quyền chuyển tiếp cao nhất có quyền thành lập cơ quan hành chính cao nhất trong thời kỳ chuyển tiếp và bổ nhiệm các nhân viên của tổ chức, và cũng có quyền thực hiện các cải cách cần thiết cho các tổ chức tư pháp ở tất cả các cấp.
(3) Cơ quan có thẩm quyền chuyển tiếp cao nhất có quyền ban hành các nghị định cần thiết để hoàn thành cuộc bầu cử của các cơ quan đại diện địa phương ở tất cả các cấp và tạo ra các thể chế hành chính địa phương ở tất cả các cấp.
(4) Ngay khi cơ quan có thẩm quyền chuyển tiếp cao nhất ra đời, cần thành lập một ủy ban soạn thảo hiến pháp đại diện rộng nhất càng sớm càng tốt và chỉ định ủy ban soạn thảo bản thảo hiến pháp phù hợp với các nguyên tắc chính trị hiện đại. Sau khi bản dự thảo hiến pháp được soạn thảo, nó phải được đệ trình lên cơ quan có thẩm quyền chuyển tiếp cao nhất để bỏ phiếu. Nếu bỏ phiếu không vượt qua, bản dự thảo sẽ được gửi lại cho ủy ban soạn thảo hiến pháp để sửa đổi. Nếu bỏ phiếu cho dự thảo được thông qua, thì nó nên được trao cho công dân để trưng cầu dân ý; và nếu nó được thông qua, thì hiến pháp nên được thực hiện.
(5) Để tạo điều kiện [cần thiết] cho bầu cử cơ quan có thẩm quyền chuyển tiếp cao nhất, ĐHNDQG với tư cách là một cơ quan đặc biệt cần thông qua một nghị quyết để trả tự do ngay lập tức cho tất cả các tù nhân chính trị và tù nhân lương tâm.
(6) Để tạo điều kiện [cần thiết] cho bầu cử cơ quan chuyển tiếp cao nhất, Quốc hội Nhân dân, với tư cách là một cơ quan đặc biệt, nên thông qua một nghị quyết để dỡ bỏ lệnh cấm ngay lập tức đối với các đảng chính trị và hạn chế xuất bản tin tức, và cho phép mọi người tự do liên kết và tự do thiết lập và vận hành phương tiện truyền thông.
(7) Để tạo điều kiện [cần thiết] cho bầu cử cơ quan chuyển tiếp cao nhất, ĐHNDQG, với tư cách là một cơ quan đặc biệt, nên thông qua một nghị quyết quy định rằng một đảng chính trị không còn có thể hưởng vị trí của một tổ chức công cộng nhà nước, và không thành viên nào của một đảng chính trị có thể được hưởng sự đối xử và tư cách của một công chức.
(8) Khi cơ quan chuyển tiếp cao nhất gặp nhau lần đầu tiên, ĐHNDQG, với tư cách là một cơ quan đặc biệt, phải thông báo ngay lập tức về việc giải thể. Khi các cơ quan đại diện quốc gia được tạo ra bởi hiến pháp mới lần đầu tiên gặp nhau, cơ quan chuyển tiếp cao nhất phải ngay lập tức tuyên bố giải thể.
Các đại biểu, khi bạn bắt đầu cuộc họp vào ngày 22 tháng này, bạn có thể trải qua các chuyển động như trước đây và trở thành một chỗ dựa chỉ biết cách giơ tay. Nhưng bạn cũng có thể chọn đối mặt thẳng thắn với những sai lầm và khủng hoảng lâu đời của đất nước chúng ta, gánh vác một trách nhiệm lịch sử lớn và tạo ra một tình huống chính trị mới cho đất nước của bạn, để đất nước của bạn có một tương lai tươi đẹp hơn. Nếu bạn chọn làm điều này, bạn sẽ không, giống như các đại biểu vô trách nhiệm trước đây của ĐHNDQG, sớm hay muộn, rơi vào quên lãng trong dòng sông dài của lịch sử, mà thay vào đó bạn sẽ được ghi lại vĩnh viễn trong sách lịch sử như những người tiên phong vĩ đại của Trung Quốc: Tên của bạn sẽ được khắc vĩnh viễn trong ký ức của các thế hệ tương lai, và các thế hệ tương lai sẽ mãi mãi cảm thấy biết ơn và tôn trọng thành quả của bạn.
Andréa Worden, J.D., M.A., là một người ủng hộ nhân quyền, dịch giả và nhà văn có nghiên cứu tập trung chủ yếu vào Trung Quốc và các tương tác của nó với các cơ chế nhân quyền của Liên Hợp Quốc. Cô sẽ là giảng viên thỉnh giảng tại Trường Nghệ thuật & Khoa học thuộc Đại học Johns Hopkins trong học kỳ mùa thu 2020.
Dịch giả gởi đến Ban Biên tập Quốc Dân.
Không có nhận xét nào