Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) thúc đẩy Luật An ninh quốc gia Hong Kong đã làm gia tăng căng thẳng giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ. Tổng thống Trump đã tổ chức một cuộc họp báo tại Nhà Trắng vào thứ Sáu (29/5), nói về 6 phương diện bao gồm Hong Kong, WHO, nghiên cứu bí mật của Hoa Kỳ, đại dịch viêm phổi Vũ Hán, thương mại và tài chính.
Tổng thống Trump nói: "Tôi ở đây hôm nay để nói về quan hệ Mỹ - Trung và một số biện pháp mới để bảo vệ sự thịnh vượng và an ninh của Hoa Kỳ".
Ông Harry Kazianis, Giám đốc cấp cao của Trung tâm lợi ích quốc gia và là chuyên gia về các vấn đề châu Á, đã bình luận về cuộc họp báo của Tổng thống Trump. Ông cho rằng Tổng thống Trump không chỉ tấn công kẻ thù ĐCSTQ qua lời nói mà còn bằng hành động. Ông nói rằng từ việc Tổng thống Trump tuyên bố Hoa Kỳ rút khỏi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chỉ trích cách ĐCSTQ xử lý đại dịch, đến việc hiện giờ đang cố gắng buộc Bắc Kinh phải chịu trách nhiệm trước các hoạt động tại Hong Kong, cho thấy một cuộc thách đấu siêu cường nguy hiểm đang diễn ra, có thể thấy rõ hướng đi trong chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ trong 10 năm tới hoặc lâu hơn.
Vấn đề Hong Kong
Trong cuộc họp, Tổng thống Trump nói rằng Hoa Kỳ sẽ tiến hành một số hành động quan trọng nhất có liên quan đến tình hình hiện tại ở Hong Kong.
Ông nói rằng việc thực thi Luật An ninh Quốc gia của ĐCSTQ đối với Hong Kong trong tuần này đã vi phạm ‘Tuyên bố chung Trung - Anh’ được ký năm 1984 và cũng vi phạm Luật cơ bản của Hong Kong.
"Đây là một thảm kịch đối với người dân Hong Kong, người dân Trung Quốc và cả người dân thế giới. Trung Quốc [ĐCSTQ] tuyên bố rằng họ đang bảo vệ an ninh quốc gia, nhưng thực tế, Hong Kong vốn là một xã hội tự do, an toàn và thịnh vượng. Bắc Kinh quyết định mở rộng xúc tu của các cơ quan an ninh Trung Quốc [ĐCSTQ] đến nơi từng là pháo đài tự do này [Hong Kong]", ông Trump phát biểu.
"Cuộc xâm lấn của Trung Quốc [ĐCSTQ] và những diễn biến làm suy yếu tự do của Hong Kong gần đây cho thấy Hong Kong không còn đủ quyền tự chủ để đảm bảo hưởng những ưu đãi đặc biệt mà chúng tôi đã dành cho Hong Kong kể từ khi chuyển giao tới nay".
Tổng thống Trump nói rằng ĐCSTQ đã thay thế "một quốc gia, hai chế độ" ban đầu bằng "một quốc gia, một chế độ". Ông đang chỉ đạo chính phủ Hoa Kỳ bắt đầu quá trình thu hồi ưu đãi đặc biệt của Hoa Kỳ đối với Hong Kong để đáp trả lại Luật An ninh quốc gia Hong Kong gây tranh cãi mà ĐCSTQ vừa thông qua.
Tổng thống tuyên bố rằng việc rút lại ưu đãi đặc biệt cho Hong Kong ảnh hưởng đến toàn bộ phạm vi các thỏa thuận với Hong Kong, từ dẫn độ đến kiểm soát xuất khẩu, đến sử dụng công nghệ…, chỉ có một số ít là ngoại lệ.
Ông cũng nói rằng Hoa Kỳ sẽ tiến hành điều chỉnh thương mại đặc biệt của Hong Kong và sẽ không còn coi Hong Kong là một khu vực độc lập bên ngoài Trung Quốc. Hoa Kỳ sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức ĐCSTQ và các quan chức Hong Kong, những người trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia vào việc bóp nghẹt tự do của Hong Kong. "Hành động của chúng tôi sẽ mạnh mẽ, hành động của chúng tôi sẽ rất có ý nghĩa", Tổng thống Trump nói.
Ông cũng nói rằng Hoa Kỳ sẽ sửa đổi các đề xuất du lịch của Hong Kong để đối phó với các nguy cơ và trừng phạt các cơ quan an ninh quốc gia của ĐCSTQ.
Đại dịch virus viêm phổi Vũ Hán
Ông Trump nói: "Chính phủ Trung Quốc đã vi phạm các cam kết với chúng tôi và nhiều quốc gia khác. Sự thật này không thể bỏ qua hoặc lãng quên. Sự vô trách nhiệm của chính phủ Trung Quốc đã khiến thế giới lâm vào thống khổ. Chính phủ Trung Quốc đã che đậy virus Vũ Hán khiến dịch bệnh lây lan trên toàn thế giới, gây ra đại dịch toàn cầu giết chết hơn 100.000 người Mỹ và hơn 1 triệu người trên toàn thế giới".
"Các quan chức Trung Quốc [ĐCSTQ] bỏ qua việc báo cáo với WHO, và khi họ lần đầu tiên phát hiện ra virus đã gây áp lực lên WHO để đánh lừa thế giới", ông Trump nói rằng điều này gây ra thiệt hại cả về tính mạng và kinh tế.
Ông đặt nghi vấn tại sao ĐCSTQ không cho phép người dân Vũ Hán đi du lịch đến các vùng khác của Trung Quốc, bao gồm cả Bắc Kinh, nhưng lại cho phép người dân Vũ Hán tự do du lịch đến các quốc gia khác.
"Thế giới cần Trung Quốc [ĐCSTQ] trả lời câu hỏi về virus này. Chúng ta cần phải có sự minh bạch", Tổng thống Trump nói.
Mỹ cắt đứt quan hệ với WHO
Ông Trump nói rằng mặc dù Trung Quốc chỉ hỗ trợ WHO 40 triệu USD mỗi năm, trong khi Hoa Kỳ hỗ trợ khoảng 450 triệu USD mỗi năm. Thế nhưng ĐCSTQ đã hoàn toàn khống chế WHO. "Chúng tôi đã nói rõ ràng rằng WHO phải cải tổ. Nhưng họ đã từ chối hành động".
Tổng thống Trump cũng nói rằng vì WHO từ chối thực hiện các cải cách cần thiết, "chúng tôi sẽ chấm dứt mối quan hệ với WHO ngay hôm nay" và sử dụng khoản tài trợ vốn dành cho WHO chuyển cho các nhu cầu y tế toàn cầu khẩn cấp khác.
Tạm dừng nhập cảnh đối với một số sinh viên và nhà nghiên cứu Trung Quốc
Ông Trump nói: "Trong nhiều năm, chính phủ Trung Quốc đã thực hiện các hoạt động gián điệp bất hợp pháp để đánh cắp nhiều bí mật công nghiệp của chúng tôi". Ông cho biết hôm nay, sẽ ban hành tuyên bố để bảo vệ tốt hơn các nghiên cứu quan trọng của các trường đại học quốc gia lớn ở Hoa Kỳ, và xác định đây là một rủi ro bảo mật trong tương lai.
Ông nói rằng Hoa Kỳ sẽ tạm dừng nhập cảnh đối với một số người Trung Quốc.
Sau bài phát biểu của Tổng thống Trump, Nhà Trắng tuyên bố từ ngày 1/6 sẽ tạm ngừng nhập cảnh vào Hoa Kỳ đối một số sinh viên và nhà nghiên cứu Trung Quốc .
Nhà Trắng cho biết ĐCSTQ đang tiến hành các hoạt động rộng rãi để thu được công nghệ và tài sản trí tuệ nhạy cảm của Hoa Kỳ, một phần là để tăng cường hiện đại hóa và năng lực của quân đội ĐCSTQ. "Điều này đặt ra một mối đe dọa đối với sức sống kinh tế lâu dài của quốc gia và sự an toàn của người Mỹ".
Thông cáo cho biết chính quyền ĐCSTQ sử dụng một số sinh viên Trung Quốc, chủ yếu là nghiên cứu sinh và nghiên cứu sau tiến sĩ, làm người thu thập tài sản trí tuệ phi truyền thống (thông tin). Do đó, sinh viên hoặc nhà nghiên cứu từ Trung Quốc, sinh viên đại học trở lên, những người tiếp xúc với quân đội ĐCSTQ hoặc đã từng tiếp xúc với quân đội ĐCSTQ rất có khả năng bị ĐCSTQ ép buộc hoặc điều khiển. Điều này cần đặc biệt chú ý".
Thông cáo tuyên bố rằng, xét tới tình huống trên, Tổng thống Trump cho rằng "một số công dân Trung Quốc được phép vào Hoa Kỳ học tập theo diện visa F hoặc J hoặc tiến hành nghiên cứu tại Hoa Kỳ sẽ gây tổn hại cho lợi ích của Hoa Kỳ".
Vào ngày 28/5, New York Times dẫn lời các quan chức Hoa Kỳ cho biết chính quyền Trump có thể tuyên bố trong tuần này rằng họ sẽ hủy thị thực cho các sinh viên và nhà nghiên cứu Trung Quốc liên quan trực tiếp đến các trường đại học thuộc quân đội Trung Quốc và trục xuất họ về nước. VIệc này sẽ liên quan tới hàng ngàn công dân Trung Quốc.
Nếu được thực hiện, đây sẽ là kế hoạch đầu tiên cấm một số nhóm sinh viên Trung Quốc nhập cảnh vào Hoa Kỳ. Hiện tại, Hoa Kỳ đã đối đầu với ĐCSTQ trên nhiều phương diện như chính sách thương mại, công nghệ, nhân quyền và truyền thông.
Hãng tin Reuters cũng dẫn lời hai người cung cấp thông tin (một trong số họ là một quan chức hiện tại của Hoa Kỳ), nói rằng hành động này có thể ảnh hưởng tới 3.000 - 5.000 sinh viên Trung Quốc.
Hoa Kỳ lên kế hoạch công bố hạn chế thị thực đúng vào lúc ĐCSTQ thúc đẩy Luật An ninh Quốc gia Hong Kong. Những người đưa tin cho biết, mặc dù kế hoạch hạn chế thị thực không liên quan trực tiếp đến căng thẳng ở Hong Kong, nhưng thời điểm công bố chính sách này dường như là một phần "áp lực toàn diện" mà Hoa Kỳ nhắm vào ĐCSTQ.
Vấn đề thương mại
"Ai ai cũng biết hành vi sai trái của Trung Quốc [ĐCSTQ]". Tổng thống Trump nói rằng trong nhiều thập kỷ, không ai có thể sánh được với ĐCSTQ trong việc cướp bóc Hoa Kỳ. Hoa Kỳ mất hàng trăm tỷ USD mỗi năm trong các giao dịch với ĐCSTQ, đặc biệt là trong thời gian chính phủ trước đây nắm quyền.
Tổng thống Trump đã lên án ĐCSTQ cướp bóc việc làm của người Mỹ và vi phạm các cam kết tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
Ông nói: "Điều tồi tệ hơn là họ (ĐCSTQ) được coi là nước đang phát triển và đang thu được nhiều lợi ích khác nhau mà các quốc gia khác không có, bao gồm cả Hoa Kỳ".
Tổng thống Trump nói rằng ĐCSTQ đã thực hiện hành vi trộm cắp, nhưng chính phủ trong quá khứ đã để cho ĐCSTQ có thể trốn thoát trách nhiệm.
"ĐCSTQ đã tuyên bố quyền lãnh thổ bất hợp pháp ở Thái Bình Dương, đe dọa tự do hàng hải và thương mại quốc tế. Nó đã vi phạm cam kết với thế giới trong việc đảm bảo quyền tự trị của Hong Kong".
Tổng thống Trump nói: "Hoa Kỳ hy vọng sẽ thiết lập mối quan hệ cởi mở và mang tính xây dựng với Trung Quốc, nhưng để đạt được mục tiêu này, chúng ta cần bảo vệ mạnh mẽ lợi ích quốc gia của mình".
Yêu cầu các công ty Trung Quốc trên thị trường Mỹ phải tuân thủ các quy tắc của Hoa Kỳ
Ông Trump cũng cho biết ông đã sẵn sàng hành động, yêu cầu Trung Quốc và các công ty nước ngoài khác niêm yết trên Sàn giao dịch tài chính Hoa Kỳ tuân thủ các tiêu chuẩn kế toán và kiểm toán của Hoa Kỳ.
"Để bảo vệ sự toàn vẹn của hệ thống tài chính Hoa Kỳ, tôi đang hành động", ông Trump nói.
Tổng thống cho biết ông sẽ hướng dẫn nhóm làm việc của tổng thống tham gia vào các vấn đề thị trường tài chính, để nghiên cứu các hành vi khác nhau của các công ty Trung Quốc được niêm yết tại Hoa Kỳ nhằm bảo vệ các nhà đầu tư Mỹ.
Ông cũng nói rằng các công ty đầu tư không nên để khách hàng gặp rủi ro tiềm ẩn không cần thiết do các công ty Trung Quốc không tuân theo các quy tắc tài chính.
"Người Mỹ có quyền có sự công bằng và minh bạch", ông nói.
Vào ngày 20/5, Thượng viện Hoa Kỳ đã thông qua "Dự luật trách nhiệm đối với các công ty nước ngoài". Dự luật quy định rằng, nếu Ủy ban giám sát kiểm toán công ty đại chúng tại Mỹ (PCAOB) không kiểm tra được báo cáo kế toán của các công ty nước ngoài được niêm yết ở Mỹ trong ba năm liên tiếp, sẽ cấm công ty này giao dịch trên các sàn giao dịch của Hoa Kỳ, đồng thời sẽ yêu cầu các công ty niêm yết tiết lộ xem họ có phải thuộc sở hữu của chính phủ nước ngoài hoặc nằm dưới sự kiểm soát của chính phủ nước ngoài hay không.
Vào ngày dự luật được thông qua, chứng khoán Trung Quốc đã sụt giảm. Trước khi dự luật này được đưa ra, một số công ty chứng khoán Trung Quốc đã bị buộc tội gian lận tài chính, bao gồm Luckin Coffee, iQiyi, GSX Techedu, TAL Education...
Tổng thống Trump có hành động để chống lại ĐCSTQ
Ông Harry Kazianis, Giám đốc cấp cao của Trung tâm lợi ích quốc gia (CNI, Mỹ) và là chuyên gia về các vấn đề châu Á, đã bình luận về bài phát biểu của ông Trump. Ông nói: "Tổng thống Trump hôm nay tuyên bố rõ ràng rằng Trung Quốc [ĐCSTQ] là kẻ thù của Hoa Kỳ. Ông không chỉ sử dụng ngôn ngữ mạnh mà còn muốn sử dụng hành động rõ ràng và cứng rắn để chống lại kẻ thù này".
Ông Kazianis nói rằng Tổng thống Trump bây giờ dường như đã định sẵn Bắc Kinh là một đối thủ trong Chiến tranh Lạnh, một kẻ thù như Liên Xô cũ và Hoa Kỳ phải kiềm chế các hành động của đối thủ.
Vào sáng 29/5, Tổng thống Trump đã đăng một tweet: "Trung Quốc!" (CHINA!). Điều này đã khiến ngoại giới suy đoán về những vấn đề liên quan đến Trung Quốc mà ông sẽ nói trong cuộc họp báo.
Trước thềm cuộc họp báo của Tổng thống Trump, các quan chức Nhà Trắng đã tiết lộ rằng chính phủ Trump cực kỳ không hài lòng với ĐCSTQ. Hôm 29/5, trong một cuộc phỏng vấn với chương trình Fox and Friends, ông Larry Kudlow, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Hoa Kỳ, cho biết: “Chính phủ Hoa Kỳ cảm thấy tức giận với những gì ĐCSTQ đã làm trong những ngày, tuần và tháng gần đây. Hành vi của họ [ĐCSTQ] không tốt, họ đã mất niềm tin của toàn xã hội phương Tây".
Ông nói thêm rằng trong buổi họp với truyền thông, Tổng thống Trump sẽ có "nhiều bình luận" và "nhiều ý kiến" về cách làm thế nào để Trung Quốc phải chịu trách nhiệm.
Ông Kudlow nói: "Hành vi của ĐCSTQ là rất tệ trong việc cung cấp thiếu thông tin về virus, thiếu minh bạch, thiếu hợp tác, đồng thời cùng với WHO, đã gây ra rất nhiều thiệt hại".
Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc của ĐCSTQ đã thông qua Luật An ninh Quốc gia Hong Kong vào ngày 28/5, làm gia tăng căng thẳng giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ. Tổng thống Trump nói vào chiều 28/5, khi ông ký một sắc lệnh hành pháp liên quan đến mạng truyền thông xã hội rằng: "Chúng tôi sẽ tổ chức một cuộc họp báo về vấn đề của Trung Quốc. Chúng tôi sẽ đưa ra quyết định, ngày mai sẽ tiến hành thảo luận".
Khi được phóng viên hỏi liệu Hoa Kỳ có tiếp tục giữ lại thỏa thuận thương mại với Trung Quốc hay không, ông nói: "Chúng tôi sẽ tuyên bố những sự việc liên quan tới Trung Quốc vào ngày mai. Hơn nữa chúng tôi không hài lòng với Trung Quốc [ĐCSTQ]. Chúng tôi không hài lòng với những gì đã xảy ra".
Ngoài vấn đề Hong Kong, trong vài tuần qua chính phủ Hoa Kỳ đã gây áp lực lên Bắc Kinh để điều tra hành vi che đậy của ĐCSTQ trong trận đại dịch. Ông Trump đã nhiều lần công khai lên án ĐCSTQ vì che giấu dịch bệnh. Trong cuộc họp báo vào chiều 28/5, Tổng thống Trump một lần nữa nói về đại dịch. Ông nói: "ĐCSTQ lẽ ra phải ngăn chặn dịch bệnh từ đầu, nhưng họ đã không làm như vậy".
Minh Thanh
 |
Tổng thống Trump tuyên bố những thay đổi lớn ở 6 lĩnh vực trong chính sách với Trung Quốc |
Ông Harry Kazianis, Giám đốc cấp cao của Trung tâm lợi ích quốc gia và là chuyên gia về các vấn đề châu Á, đã bình luận về cuộc họp báo của Tổng thống Trump. Ông cho rằng Tổng thống Trump không chỉ tấn công kẻ thù ĐCSTQ qua lời nói mà còn bằng hành động. Ông nói rằng từ việc Tổng thống Trump tuyên bố Hoa Kỳ rút khỏi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chỉ trích cách ĐCSTQ xử lý đại dịch, đến việc hiện giờ đang cố gắng buộc Bắc Kinh phải chịu trách nhiệm trước các hoạt động tại Hong Kong, cho thấy một cuộc thách đấu siêu cường nguy hiểm đang diễn ra, có thể thấy rõ hướng đi trong chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ trong 10 năm tới hoặc lâu hơn.
Vấn đề Hong Kong
Trong cuộc họp, Tổng thống Trump nói rằng Hoa Kỳ sẽ tiến hành một số hành động quan trọng nhất có liên quan đến tình hình hiện tại ở Hong Kong.
Ông nói rằng việc thực thi Luật An ninh Quốc gia của ĐCSTQ đối với Hong Kong trong tuần này đã vi phạm ‘Tuyên bố chung Trung - Anh’ được ký năm 1984 và cũng vi phạm Luật cơ bản của Hong Kong.
"Đây là một thảm kịch đối với người dân Hong Kong, người dân Trung Quốc và cả người dân thế giới. Trung Quốc [ĐCSTQ] tuyên bố rằng họ đang bảo vệ an ninh quốc gia, nhưng thực tế, Hong Kong vốn là một xã hội tự do, an toàn và thịnh vượng. Bắc Kinh quyết định mở rộng xúc tu của các cơ quan an ninh Trung Quốc [ĐCSTQ] đến nơi từng là pháo đài tự do này [Hong Kong]", ông Trump phát biểu.
"Cuộc xâm lấn của Trung Quốc [ĐCSTQ] và những diễn biến làm suy yếu tự do của Hong Kong gần đây cho thấy Hong Kong không còn đủ quyền tự chủ để đảm bảo hưởng những ưu đãi đặc biệt mà chúng tôi đã dành cho Hong Kong kể từ khi chuyển giao tới nay".
Tổng thống Trump nói rằng ĐCSTQ đã thay thế "một quốc gia, hai chế độ" ban đầu bằng "một quốc gia, một chế độ". Ông đang chỉ đạo chính phủ Hoa Kỳ bắt đầu quá trình thu hồi ưu đãi đặc biệt của Hoa Kỳ đối với Hong Kong để đáp trả lại Luật An ninh quốc gia Hong Kong gây tranh cãi mà ĐCSTQ vừa thông qua.
Tổng thống tuyên bố rằng việc rút lại ưu đãi đặc biệt cho Hong Kong ảnh hưởng đến toàn bộ phạm vi các thỏa thuận với Hong Kong, từ dẫn độ đến kiểm soát xuất khẩu, đến sử dụng công nghệ…, chỉ có một số ít là ngoại lệ.
Ông cũng nói rằng Hoa Kỳ sẽ tiến hành điều chỉnh thương mại đặc biệt của Hong Kong và sẽ không còn coi Hong Kong là một khu vực độc lập bên ngoài Trung Quốc. Hoa Kỳ sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức ĐCSTQ và các quan chức Hong Kong, những người trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia vào việc bóp nghẹt tự do của Hong Kong. "Hành động của chúng tôi sẽ mạnh mẽ, hành động của chúng tôi sẽ rất có ý nghĩa", Tổng thống Trump nói.
Ông cũng nói rằng Hoa Kỳ sẽ sửa đổi các đề xuất du lịch của Hong Kong để đối phó với các nguy cơ và trừng phạt các cơ quan an ninh quốc gia của ĐCSTQ.
Đại dịch virus viêm phổi Vũ Hán
Ông Trump nói: "Chính phủ Trung Quốc đã vi phạm các cam kết với chúng tôi và nhiều quốc gia khác. Sự thật này không thể bỏ qua hoặc lãng quên. Sự vô trách nhiệm của chính phủ Trung Quốc đã khiến thế giới lâm vào thống khổ. Chính phủ Trung Quốc đã che đậy virus Vũ Hán khiến dịch bệnh lây lan trên toàn thế giới, gây ra đại dịch toàn cầu giết chết hơn 100.000 người Mỹ và hơn 1 triệu người trên toàn thế giới".
"Các quan chức Trung Quốc [ĐCSTQ] bỏ qua việc báo cáo với WHO, và khi họ lần đầu tiên phát hiện ra virus đã gây áp lực lên WHO để đánh lừa thế giới", ông Trump nói rằng điều này gây ra thiệt hại cả về tính mạng và kinh tế.
Ông đặt nghi vấn tại sao ĐCSTQ không cho phép người dân Vũ Hán đi du lịch đến các vùng khác của Trung Quốc, bao gồm cả Bắc Kinh, nhưng lại cho phép người dân Vũ Hán tự do du lịch đến các quốc gia khác.
"Thế giới cần Trung Quốc [ĐCSTQ] trả lời câu hỏi về virus này. Chúng ta cần phải có sự minh bạch", Tổng thống Trump nói.
Mỹ cắt đứt quan hệ với WHO
Ông Trump nói rằng mặc dù Trung Quốc chỉ hỗ trợ WHO 40 triệu USD mỗi năm, trong khi Hoa Kỳ hỗ trợ khoảng 450 triệu USD mỗi năm. Thế nhưng ĐCSTQ đã hoàn toàn khống chế WHO. "Chúng tôi đã nói rõ ràng rằng WHO phải cải tổ. Nhưng họ đã từ chối hành động".
Tổng thống Trump cũng nói rằng vì WHO từ chối thực hiện các cải cách cần thiết, "chúng tôi sẽ chấm dứt mối quan hệ với WHO ngay hôm nay" và sử dụng khoản tài trợ vốn dành cho WHO chuyển cho các nhu cầu y tế toàn cầu khẩn cấp khác.
Tạm dừng nhập cảnh đối với một số sinh viên và nhà nghiên cứu Trung Quốc
Ông Trump nói: "Trong nhiều năm, chính phủ Trung Quốc đã thực hiện các hoạt động gián điệp bất hợp pháp để đánh cắp nhiều bí mật công nghiệp của chúng tôi". Ông cho biết hôm nay, sẽ ban hành tuyên bố để bảo vệ tốt hơn các nghiên cứu quan trọng của các trường đại học quốc gia lớn ở Hoa Kỳ, và xác định đây là một rủi ro bảo mật trong tương lai.
Ông nói rằng Hoa Kỳ sẽ tạm dừng nhập cảnh đối với một số người Trung Quốc.
Sau bài phát biểu của Tổng thống Trump, Nhà Trắng tuyên bố từ ngày 1/6 sẽ tạm ngừng nhập cảnh vào Hoa Kỳ đối một số sinh viên và nhà nghiên cứu Trung Quốc .
Nhà Trắng cho biết ĐCSTQ đang tiến hành các hoạt động rộng rãi để thu được công nghệ và tài sản trí tuệ nhạy cảm của Hoa Kỳ, một phần là để tăng cường hiện đại hóa và năng lực của quân đội ĐCSTQ. "Điều này đặt ra một mối đe dọa đối với sức sống kinh tế lâu dài của quốc gia và sự an toàn của người Mỹ".
Thông cáo cho biết chính quyền ĐCSTQ sử dụng một số sinh viên Trung Quốc, chủ yếu là nghiên cứu sinh và nghiên cứu sau tiến sĩ, làm người thu thập tài sản trí tuệ phi truyền thống (thông tin). Do đó, sinh viên hoặc nhà nghiên cứu từ Trung Quốc, sinh viên đại học trở lên, những người tiếp xúc với quân đội ĐCSTQ hoặc đã từng tiếp xúc với quân đội ĐCSTQ rất có khả năng bị ĐCSTQ ép buộc hoặc điều khiển. Điều này cần đặc biệt chú ý".
Thông cáo tuyên bố rằng, xét tới tình huống trên, Tổng thống Trump cho rằng "một số công dân Trung Quốc được phép vào Hoa Kỳ học tập theo diện visa F hoặc J hoặc tiến hành nghiên cứu tại Hoa Kỳ sẽ gây tổn hại cho lợi ích của Hoa Kỳ".
Vào ngày 28/5, New York Times dẫn lời các quan chức Hoa Kỳ cho biết chính quyền Trump có thể tuyên bố trong tuần này rằng họ sẽ hủy thị thực cho các sinh viên và nhà nghiên cứu Trung Quốc liên quan trực tiếp đến các trường đại học thuộc quân đội Trung Quốc và trục xuất họ về nước. VIệc này sẽ liên quan tới hàng ngàn công dân Trung Quốc.
Nếu được thực hiện, đây sẽ là kế hoạch đầu tiên cấm một số nhóm sinh viên Trung Quốc nhập cảnh vào Hoa Kỳ. Hiện tại, Hoa Kỳ đã đối đầu với ĐCSTQ trên nhiều phương diện như chính sách thương mại, công nghệ, nhân quyền và truyền thông.
Hãng tin Reuters cũng dẫn lời hai người cung cấp thông tin (một trong số họ là một quan chức hiện tại của Hoa Kỳ), nói rằng hành động này có thể ảnh hưởng tới 3.000 - 5.000 sinh viên Trung Quốc.
Hoa Kỳ lên kế hoạch công bố hạn chế thị thực đúng vào lúc ĐCSTQ thúc đẩy Luật An ninh Quốc gia Hong Kong. Những người đưa tin cho biết, mặc dù kế hoạch hạn chế thị thực không liên quan trực tiếp đến căng thẳng ở Hong Kong, nhưng thời điểm công bố chính sách này dường như là một phần "áp lực toàn diện" mà Hoa Kỳ nhắm vào ĐCSTQ.
Vấn đề thương mại
"Ai ai cũng biết hành vi sai trái của Trung Quốc [ĐCSTQ]". Tổng thống Trump nói rằng trong nhiều thập kỷ, không ai có thể sánh được với ĐCSTQ trong việc cướp bóc Hoa Kỳ. Hoa Kỳ mất hàng trăm tỷ USD mỗi năm trong các giao dịch với ĐCSTQ, đặc biệt là trong thời gian chính phủ trước đây nắm quyền.
Tổng thống Trump đã lên án ĐCSTQ cướp bóc việc làm của người Mỹ và vi phạm các cam kết tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
Ông nói: "Điều tồi tệ hơn là họ (ĐCSTQ) được coi là nước đang phát triển và đang thu được nhiều lợi ích khác nhau mà các quốc gia khác không có, bao gồm cả Hoa Kỳ".
Tổng thống Trump nói rằng ĐCSTQ đã thực hiện hành vi trộm cắp, nhưng chính phủ trong quá khứ đã để cho ĐCSTQ có thể trốn thoát trách nhiệm.
"ĐCSTQ đã tuyên bố quyền lãnh thổ bất hợp pháp ở Thái Bình Dương, đe dọa tự do hàng hải và thương mại quốc tế. Nó đã vi phạm cam kết với thế giới trong việc đảm bảo quyền tự trị của Hong Kong".
Tổng thống Trump nói: "Hoa Kỳ hy vọng sẽ thiết lập mối quan hệ cởi mở và mang tính xây dựng với Trung Quốc, nhưng để đạt được mục tiêu này, chúng ta cần bảo vệ mạnh mẽ lợi ích quốc gia của mình".
Yêu cầu các công ty Trung Quốc trên thị trường Mỹ phải tuân thủ các quy tắc của Hoa Kỳ
Ông Trump cũng cho biết ông đã sẵn sàng hành động, yêu cầu Trung Quốc và các công ty nước ngoài khác niêm yết trên Sàn giao dịch tài chính Hoa Kỳ tuân thủ các tiêu chuẩn kế toán và kiểm toán của Hoa Kỳ.
"Để bảo vệ sự toàn vẹn của hệ thống tài chính Hoa Kỳ, tôi đang hành động", ông Trump nói.
Tổng thống cho biết ông sẽ hướng dẫn nhóm làm việc của tổng thống tham gia vào các vấn đề thị trường tài chính, để nghiên cứu các hành vi khác nhau của các công ty Trung Quốc được niêm yết tại Hoa Kỳ nhằm bảo vệ các nhà đầu tư Mỹ.
Ông cũng nói rằng các công ty đầu tư không nên để khách hàng gặp rủi ro tiềm ẩn không cần thiết do các công ty Trung Quốc không tuân theo các quy tắc tài chính.
"Người Mỹ có quyền có sự công bằng và minh bạch", ông nói.
Vào ngày 20/5, Thượng viện Hoa Kỳ đã thông qua "Dự luật trách nhiệm đối với các công ty nước ngoài". Dự luật quy định rằng, nếu Ủy ban giám sát kiểm toán công ty đại chúng tại Mỹ (PCAOB) không kiểm tra được báo cáo kế toán của các công ty nước ngoài được niêm yết ở Mỹ trong ba năm liên tiếp, sẽ cấm công ty này giao dịch trên các sàn giao dịch của Hoa Kỳ, đồng thời sẽ yêu cầu các công ty niêm yết tiết lộ xem họ có phải thuộc sở hữu của chính phủ nước ngoài hoặc nằm dưới sự kiểm soát của chính phủ nước ngoài hay không.
Vào ngày dự luật được thông qua, chứng khoán Trung Quốc đã sụt giảm. Trước khi dự luật này được đưa ra, một số công ty chứng khoán Trung Quốc đã bị buộc tội gian lận tài chính, bao gồm Luckin Coffee, iQiyi, GSX Techedu, TAL Education...
Tổng thống Trump có hành động để chống lại ĐCSTQ
Ông Harry Kazianis, Giám đốc cấp cao của Trung tâm lợi ích quốc gia (CNI, Mỹ) và là chuyên gia về các vấn đề châu Á, đã bình luận về bài phát biểu của ông Trump. Ông nói: "Tổng thống Trump hôm nay tuyên bố rõ ràng rằng Trung Quốc [ĐCSTQ] là kẻ thù của Hoa Kỳ. Ông không chỉ sử dụng ngôn ngữ mạnh mà còn muốn sử dụng hành động rõ ràng và cứng rắn để chống lại kẻ thù này".
Ông Kazianis nói rằng Tổng thống Trump bây giờ dường như đã định sẵn Bắc Kinh là một đối thủ trong Chiến tranh Lạnh, một kẻ thù như Liên Xô cũ và Hoa Kỳ phải kiềm chế các hành động của đối thủ.
Vào sáng 29/5, Tổng thống Trump đã đăng một tweet: "Trung Quốc!" (CHINA!). Điều này đã khiến ngoại giới suy đoán về những vấn đề liên quan đến Trung Quốc mà ông sẽ nói trong cuộc họp báo.
Trước thềm cuộc họp báo của Tổng thống Trump, các quan chức Nhà Trắng đã tiết lộ rằng chính phủ Trump cực kỳ không hài lòng với ĐCSTQ. Hôm 29/5, trong một cuộc phỏng vấn với chương trình Fox and Friends, ông Larry Kudlow, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Hoa Kỳ, cho biết: “Chính phủ Hoa Kỳ cảm thấy tức giận với những gì ĐCSTQ đã làm trong những ngày, tuần và tháng gần đây. Hành vi của họ [ĐCSTQ] không tốt, họ đã mất niềm tin của toàn xã hội phương Tây".
Ông nói thêm rằng trong buổi họp với truyền thông, Tổng thống Trump sẽ có "nhiều bình luận" và "nhiều ý kiến" về cách làm thế nào để Trung Quốc phải chịu trách nhiệm.
Ông Kudlow nói: "Hành vi của ĐCSTQ là rất tệ trong việc cung cấp thiếu thông tin về virus, thiếu minh bạch, thiếu hợp tác, đồng thời cùng với WHO, đã gây ra rất nhiều thiệt hại".
Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc của ĐCSTQ đã thông qua Luật An ninh Quốc gia Hong Kong vào ngày 28/5, làm gia tăng căng thẳng giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ. Tổng thống Trump nói vào chiều 28/5, khi ông ký một sắc lệnh hành pháp liên quan đến mạng truyền thông xã hội rằng: "Chúng tôi sẽ tổ chức một cuộc họp báo về vấn đề của Trung Quốc. Chúng tôi sẽ đưa ra quyết định, ngày mai sẽ tiến hành thảo luận".
Khi được phóng viên hỏi liệu Hoa Kỳ có tiếp tục giữ lại thỏa thuận thương mại với Trung Quốc hay không, ông nói: "Chúng tôi sẽ tuyên bố những sự việc liên quan tới Trung Quốc vào ngày mai. Hơn nữa chúng tôi không hài lòng với Trung Quốc [ĐCSTQ]. Chúng tôi không hài lòng với những gì đã xảy ra".
Ngoài vấn đề Hong Kong, trong vài tuần qua chính phủ Hoa Kỳ đã gây áp lực lên Bắc Kinh để điều tra hành vi che đậy của ĐCSTQ trong trận đại dịch. Ông Trump đã nhiều lần công khai lên án ĐCSTQ vì che giấu dịch bệnh. Trong cuộc họp báo vào chiều 28/5, Tổng thống Trump một lần nữa nói về đại dịch. Ông nói: "ĐCSTQ lẽ ra phải ngăn chặn dịch bệnh từ đầu, nhưng họ đã không làm như vậy".
Minh Thanh
Không có nhận xét nào