Thượng đỉnh US-ASEAN sẽ bàn gì?

Hội nghị thượng đỉnh giữa Hoa Kỳ và các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN, gồm 10 nước) sẽ diễn ra vào ngày 14-3-2020, tại Las Vegas, California, Hoa Kỳ. Thông báo của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ về Thượng đỉnh Las Vegas cho biết:

U.S. President Donald Trump attends the Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) Summit gala dinner in Manila, Philippines November 12, 2017. REUTERS/Jonathan Ernst - RC1790601430

“ASEAN là trung tâm của chiến lược Ấn Độ Thái Bình Dương tự do và rộng mở của Hoa Kỳ. Cuộc gặp gỡ này sẽ là cơ hội để tái xác định sự hợp tác và cam kết dài lâu của chúng ta cho những nguyên tắc mà chúng ta chia sẻ, và để làm sâu sắc hơn nữa sự hợp tác an ninh và kinh tế.”

Đây sẽ là lần thứ hai có một thượng đỉnh ASEAN-Hoa Kỳ diễn ra trên đất Mỹ. Lần trước là vào năm 2016, tại Sunnylands, California.

Trong chương trình nghị sự sẽ có cuộc gặp gỡ giữa Tổng thống Trump và các vị lãnh đạo các nước ASEAN. Các vấn đề được thảo luận bao gồm: Tự do hàng hải tại Biển Đông, an ninh mạng, chủ nghĩa khủng bố quốc tế, việc phát triển cơ sở hạ tầng.

Ngoài ra các chủ đề về kỹ thuật, mạng truyền thông 5-G, vấn đề nữ quyền, phát triển lưu vực sông Cửu Long cũng sẽ được bàn tới.

Hội nghị thượng đỉnh này diễn ra giữa lúc Trung Quốc ngày càng tăng cường ảnh hưởng tại Đông Nam Á. Có nhà quan sát cho rằng Bắc Kinh còn tiếp cận các quốc gia này bằng cách gieo rắc sự nghi kỵ giữa họ với nhau. Hiện nay kinh tế các quốc gia ASEAN ngày càng gắn chặt với kinh tế Hoa Lục.

Với tầm quan trọng của ASEAN trong khu vực chiến lược Ấn Độ Thái Bình Dương, trong vài năm trở lại đây các tổng thống Mỹ luôn có mặt ở các thượng đỉnh ASEAN, và các thượng đỉnh ASEAN mở rộng ra Đông Á. Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã dự hai kỳ như vậy vào năm 2017, tuy nhiên sau đó ông chỉ cử Phó Tổng thống Mike Pence tham dự năm 2018, và năm 2019 lại là một viên chức cấp thấp hơn nữa, ông Robert O’Brien, cố vấn an ninh của Tòa Bạch Ốc.

Theo các nhà quan sát, việc này đã làm cho các nước ASEAN phật lòng. Trong buổi gặp gỡ bên lề tại Thượng đỉnh ASEAN 2019 tại Bangkok, theo lời mời của phía Hoa Kỳ, ASEAN chỉ cử hai người đến gặp là ông Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Việt Nam và người đồng nhiệm Thái Lan.

Thượng đỉnh Las Vegas 2020 sẽ là cơ hội để Hoa Kỳ xóa đi hình ảnh bị coi là xem thường Đông Nam Á trong hai năm vừa qua.

Đài VOA trích lời phụ tá Bộ trưởng Năng lượng, Môi trường và Phát triển của Hoa Kỳ, ông Keith Krach, rằng Tổng thống Trump hiểu rõ tầm quan trọng của ASEAN và Hoa Kỳ đang tập trung vào khu vực này.

Tuy nhiên cũng có ý kiến ngược lại. Sau Thượng đỉnh ASEAN 2019 với sự thất vọng từ cả đôi bên, Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng, chuyên gia về quan hệ quốc tế từ Đại học Georges Mason, Virginia, Hoa Kỳ, có trả lời báo Người Việt tại California rằng: Ông Trump không coi trọng ASEAN, và ông ấy lười không muốn đi xa để tham dự Thượng đỉnh.

(Sài Gòn Nhỏ)