Lê Văn Bảy - Cụ Kình và những mạng người đánh đổi đất Đồng Tâm, ai thắng, ai thua?

Tôi quyết định dành thời gian tìm xem các clip trong vụ Đồng Tâm, vì cũng như hầu hết người đọc muốn truy tìm sự thật, tôi không đặt toàn bộ niềm tin vào lời nói và căn cứ của một bên vì nó khó khách quan.

Ông Lê Đình Kình, 84 tuổi, là cựu lãnh đạo đảng và chính quyền xã, đã thiệt mạng trong cuộc 'tập kích, bố ráp' hôm 09/01/2020 của chính quyền và cảnh sát vào thôn Hoành và xã Đồng Tâm

Tôi tìm các clip phát trên YouTube do chính nhóm Đồng Thuận tự quay và đăng lên. Người đăng chủ yếu là ông Lê Đình Công, con trai ông Lê Đình Kình.

Khoe vũ khí, tàng trữ thuốc nổ, dọa giết người

Trong một clip, ông Lê Đình Kình được trông thấy ngồi cạnh một người đàn ông lớn tuổi trong khung cảnh ở trong nhà. Đối chiếu với các clip khác, được biết ông này tên là Bùi Viết Hiểu.

Ông Hiểu nói: "Chúng tôi đã ngăn đường, chuẩn bị 200 lít xăng, 20 bình ga mới toanh và nhiều thuốc nổ - vì chúng tôi ở gần xưởng sản xuất thuốc nổ." Ông Kình ngồi cạnh lắng nghe và điểm vào những nụ cười rất rạng rỡ.

Trong một clip khác, được cho là cuộc họp thường kỳ của nhân dân xã Đồng Tâm ngày 22/12/2019, trên bàn chủ tọa là ông Lê Đình Công, ông Bùi Viết Hiểu và ông Lê Đình Kình.

Đoạn 6 phút 14 giây, ông Lê Đình Công nói: "Nếu chúng cố tình vào xây trên 59 ha này thì bà con chúng ta quyết chiến, nhá, không bắt một thằng nào hết, nhá, bà con nhất trí không? (tiếng vỗ tay và hoan hô). Không bắt một thằng nào hết, nhá, tôi xin thề với bà con cả nước (có tiếng phụ nữ: "chôn sống luôn"), nếu chúng động đến 59 ha của nhân dân Đồng Tâm chúng tôi, chúng đưa càng nhiều quân về nhân dân Đồng Tâm càng thích. Chúng tôi hứa không diệt từ 300 đến 500 thằng chúng tôi sẽ không nhìn thấy đồng bào cả nước nữa (tiếng vỗ tay, hoan hô, tiếng phụ nữ kêu lên "Xin thề"). Lần này chúng quyết giết tôi thì chúng cũng phải nổ tan xác. Đấy là một cái quyết tâm của người Đồng Tâm chúng tôi."

Ngồi gần đó, ông Kình thường xuyên mỉm cười.

Sau đó, ông Kình cầm micro nói: "Nếu kẻ nào cướp đất Đồng Sênh thì nhân dân chúng ta phải quyết chiến đấu dù đầu rơi máu chảy vẫn sẵn sàng. Đất Đồng Sênh theo văn bản số 0 ngày 4/6/2016 trị giá tương đương 1 tỷ đôla, tương đương 23 nghìn tỷ lúc bây giờ, cộng với 60 triệu đôla để xây dựng thành phố thông minh và giúp đỡ hộ nghèo."

Đất Đồng Sênh giá 39 triệu đồng/m2?

Tôi đặc biệt quan tâm đến thông tin về giá trị của đất Đồng Sênh theo lời ông Kình. Nhưng tôi không thể tìm được văn bản này.

Theo lời ông Kình, nó mang số 0. Điều này trái với tất cả quy định về văn bản hành chính hay pháp luật luôn luôn phải đánh số bắt đầu từ 01.

Kết luận: Không thể có văn bản số 0 vì nó vô lý.

Không thể tìm ra văn bản thì tôi tìm tiếp giá trị đất.

Theo ông Kình, đất Đồng Sênh vào năm 2016 trị giá 1 tỷ USD. Diện tích tranh chấp này là 59 ha, căn cứ vào nhiều phát ngôn của chính ông Kình và ông Công. Theo tỷ giá USD/VND của ngân hàng Nhà nước Việt Nam hiện tại, 01 USD tương đương hơn 23.000 VND, tôi tính gọn 23.000 VND. Tính ra giá trị mỗi m2 đất Đồng Sênh là 38,9 triệu đồng.

Tôi tìm giá đất hiện tại ở xã Đồng Tâm và tìm được các thông tin sau:

- Một thông báo bán đất ở xóm 13, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức năm 2017, có 360 m2 trong đó 300 m2 đất ở (giá luôn luôn cao hơn đất vườn hoặc đất ruộng), đã có sổ đỏ, bán 2 triệu đồng/m2.

- Các tin rao khác bán đất mặt đường ở huyện Mỹ Đức, giá cao nhất 21 triệu đồng/m2.

Đối chiếu các thông tin trên, tôi vô cùng hoài nghi mức giá đất Đồng Sênh mà ông Lê Đình Kình đưa ra. Mảnh đất theo ông Kình là đất nông nghiệp, lại đang tranh chấp với Nhà nước (nên không ai dám mua) không thể có giá cao gấp mấy chục lần giá đất ở trong khu dân cư được.

Tôi không rõ tại sao chính người dân trong clip và những người xem khác lại không lưu ý và nghi ngờ chi tiết này.

Ở đoạn cuối clip, một người đàn ông đứng lên tuyên bố: "Nếu ai mặc áo bộ đội vào xây (tường rào sân bay Miếu Môn) sẽ cho bỏ mạng tại chỗ, cho chết hết... xin tuyên truyền rộng rãi thông tin này kẻo đến lúc đó vào chúng tôi đập ngay lại bảo chúng tôi không thông báo."

Đối chiếu trong các clip nói trên, tóm tắt nội dung tôi tự rút ra như sau:

- Giá đất Đồng Sênh theo ông Kình tuyên bố công khai vô cùng chênh lệch so với thực tế. Con số này vô lý, còn nói nhẹ thì không có cơ sở.

- Không thể có văn bản hành chính mang số 0 cả. Không hiểu tại sao hai chi tiết này không được các nhóm ủng hộ Đồng Tâm kiểm chứng và tư vấn trở lại.

- Nhóm Đồng Thuận đã công khai chuẩn bị các vũ khí như chất nổ, bom xăng, bình ga trong khu dân cư và đe dọa làm nổ tám trạm biến thế trong toàn xã. Họ cũng đe dọa giết người công khai. Nếu nó xảy ra, nhiều gia đình khác sẽ bị ảnh hưởng sức khỏe và tính mạng. Điều này, trong pháp luật của bất cứ nước nào cũng chính là hành vi khủng bố. Xử lý một nhóm khủng bố thì nước nào cũng luôn luôn trấn áp dứt khoát, nếu không sẽ gây hại cho nhiều người vô tội.

Tôi cũng xem lại tất cả các clip của phía Nhà nước Việt Nam phát trên Đài truyền hình quốc gia hay các trang mạng Tin đối chứng…, nhưng không dẫn lại bất cứ nội dung nào vì lý do không muốn dựa trên các thông tin do phía Nhà nước Việt Nam đưa ra.

Ông Lê Đình Kình: 'Đất Đồng Sênh là đất nông nghiệp của mình'

Clip mang tên Đồng Tâm media, phát trên facebook ông Lê Đình Công thì ghi lại cảnh ông Công cùng vài phụ nữ khác vừa live stream đi lại tự do trong cuộc họp xã Đồng Tâm, liên tục chửi bới, chửi thề và đòi những người trong chính quyền xã "nghỉ hết đi để dân bầu người khác", vì đấy là quyền dân chủ của dân.

Đỉnh điểm khi bị những công an mời đi xuống và ổn định trật tự, ông Công luôn miệng chửi họ là "con chó", "đồ chó" và thách thức "Tao không đi xuống đấy!". Đây là hành vi gây rối trật tự công cộng và chống đối người thi hành công vụ.

Rất ngạc nhiên là những cán bộ xã không ai dám tỏ ra động thái mạnh mẽ nào với nhóm ông Công mà vẫn im lặng để họ chửi bới và đi lại náo loạn trong cuộc họp, ngay cả khi bị dí sát camera vào mặt.

Ở một không gian khác, tôi chắc chắn ngay lập tức ông Công và nhóm người này đã bị khống chế.

Đừng bao giờ kích động bạo lực

Tôi không bao giờ đồng tình với bạo lực. Trong trường hợp này, càng xem những lời lẽ hung tợn của ông Công, ông Hiểu và ông Kình cùng vài thành viên khác của nhóm Đồng thuận, tôi rùng mình vì sự hung hăng của họ.

Thế nhưng, hỡi ơi, ngay cạnh đó là một nỗi thương xót sâu xa.

Những người nông dân này mới ngây thơ và đáng thương làm sao. Quá ngây thơ, hiểu biết về pháp luật quá nông cạn, tầm nhìn quá hẹp nên mới có thể lên mạng xã hội khoe việc tàng trữ vũ khí và đe dọa giết người công khai. Mà vẫn tin chắc phía chính quyền nước sẽ sợ mình, chân lý thuộc về mình.

Họ cũng vô cùng ảo tưởng khi tin rằng một nhóm vài chục nông dân, trang bị tận những "20 cái bình ga mới toanh" lại có thể đối đầu với lực lượng vũ trang của cả một quốc gia.

Cuối cùng, hậu quả đau thương đã xảy ra.

Sau sự việc, nhà nghiên cứu ngôn ngữ Hoàng Tuấn Công viết trên trang mạng xã hội của mình một câu tục ngữ Việt Nam thâm thúy: "Không giận người đốt nhà, chỉ hận kẻ huýt gió". Nghe mà xót xa, thấm thía tận tim gan.

Thời này không thể dùng bạo lực. Người dân lại càng không thể thách thức dùng bạo lực với chính quyền.

Dân Việt Nam, mới được yên tiếng súng và máu đổ vài mươi năm, đến tận giờ vẫn ngày ngày rao tin đi tìm xương cốt của người thân chết trong cuộc chiến, càng không ưa gì bạo lực.

Những nông dân nhóm Đồng Thuận đã phải trả giá đắt cho sự kém hiểu biết nói chung của mình.

Bốn người trong gia đình ông Kình hiện 'vẫn chưa có tin tức gì', bà Dư Thị Thành nói

Nhưng dùng bạo lực để đối chọi bạo lực, phía Nhà nước Việt Nam mất mát còn hơn thế, đồng thời hứng một làn sóng phản đối dữ dội trong cả trong nước lẫn ngoài nước.

Tóm lại, trong cuộc đối đầu bất thần này, tất cả đều thua.

Không thể dùng bạo lực. Các tranh chấp phải được giải quyết bằng thể chế dân sự, không thể có cách nào khác. Xung đột phải được giải quyết thông qua tòa án và các hình thức thương lượng ngoài tòa án với chứng kiến của bên thứ ba.

Không thể lý lẽ tòa án cũng là một bộ phận của Nhà nước Việt Nam nên "chẳng tin được thằng nào con nào" vì như thế thì vị trí của bạn không thể là ở trên đất nước này nữa.

Hôm nay đã là 25 Tết. Cuối cùng, vụ Đồng Tâm đã kết thúc nhanh gọn một cách hết sức bất ngờ. Thực chất, tất cả đều đã thua theo cái cách thê thảm nhất, thất bại nhất nhưng chắc chắn từ nay về sau sẽ chẳng còn ai tranh chấp đất Đồng Sênh nữa.

Rồi sau Tết, một phiên tòa với các tội danh dự kiến là chống người thi hành công vụ, tàng trữ trái phép vũ khí và chất nổ, đe dọa giết người… sẽ diễn ra. Song chẳng thể nói gì vì những bằng chứng chủ chốt nhất cho đến giờ này vẫn chưa thể xác định.

Nhưng trời ơi, tôi ước gì nhóm Đồng Thuận đã có những cố vấn am hiểu thực tế và khôn khéo hơn để đồng hành với họ trong cuộc tranh chấp này.

Tôi ước gì phía chính quyền Việt Nam đã thật sự đặt mình vào vị trí của những người nông dân để hiểu thấu tâm lý của họ, để kiên trì đối thoại bên cạnh việc cương quyết khước từ hoặc xóa bỏ những ý đồ bạo lực từ trong trứng nước.

Ước gì có những nhà ngoại giao thật sự không bị chi phối bởi các định kiến cực đoan của bất cứ bên nào, để mở ra một biện pháp hòa hoãn nhất cho các bên.

Hãy lôi kéo các thiết chế có sẵn trong nước như Quốc Hội, tổ chức xã hội dân sự, báo chí, các cơ quan ngoại giao nước ngoài, các tổ chức phi chính phủ bảo vệ con người và luật pháp vào cuộc để gây áp lực và giám sát… nhưng hãy chắc chắn không có bom xăng, bình ga và đe dọa giết người. Vì cuối cùng, đau đớn, thua thiệt nhất, mất mát nhất cũng chỉ là người dân mà thôi.

Lê Văn Bảy 

Gửi tới BBC News Tiếng Việt từ TP Hồ Chí Minh

* Bài thể hiện quan điểm cá nhân và cách hành văn của tác giả.

(BBC)