Những câu hỏi cần làm rõ vụ Nhà máy gang thép Thái Nguyên ?

Thông báo kết luận của Ủy ban kiểm tra TƯ Đảng cộng sản Việt Nam về các tiêu cực sai phạm xảy ra tại Nhà máy gang thép Thái nguyên giai đoạn 2 đã lần nữa nói lên quyết tâm của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng trong công cuộc đốt lò nhưng theo các nhà quan sát chính trị Việt Nam, những cá nhân tâm huyết còn sót lại trung thành với lý tưởng của Đảng thì cái lò hiện nay đang bị lợi dụng trở thành công cụ cho việc thanh trừng, triệt hạ lẫn nhau, mưu đồ chính trị cá nhân.

Những câu hỏi cần làm rõ vụ Nhà máy gang thép Thái Nguyên?

Thông tin bị che dấu để định hướng dư luận

Phần đông dư luận được tiêm nhiễm qua báo chí lề phải Kết luận của Thanh tra Chính phủ công bố hồi đầu tháng 2 năm nay cho thấy, dự án TISCO có nhiều sai phạm, xảy ra ở tất cả các khâu, có liên quan đến trách nhiệm của TISCO, VNS, Bộ Công thương, các cơ quan Chính phủ... 

 

Việc điều chỉnh tổng mức đầu tư sai quy định đã được những người có thẩm quyền “bật đèn xanh” nhưng chi tiết bị dấu đi chính là văn bản số 7860/BCT-CNNg của Vụ Công nghiệp và nội dung thông báo số 338/TB-VPCP ngày 25/8/2014 thông báo ý kiến của Thường trực chính phủ về việc đồng ý triển khai tiếp giai đoạn II theo phương án đề xuất của Bộ Công Thương. Tiếp đó, tại phiên họp thường kỳ chính phủ ngày 27/8/2014 tập thể chính phủ đã thảo luận về kiến nghị của Bộ công thương trong đó nêu rõ tổng mức đầu tư là 8.104 tỷ đồng, chỉ đạo Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước xây dựng phương án tham gia góp vốn (tối thiểu là 1.000 tỷ đồng) vào Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên từ Quỹ Hỗ trợ sắp xếp và phát triển doanh nghiệp với tư cách là cổ đông Nhà nước và báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định trước ngày 28 tháng 8 năm 2014. 

 

Về việc đàm phán với Nhà thầu MCC, giao Bộ Công Thương chỉ đạo Tổng công ty Thép Việt Nam và Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên rà soát lại trách nhiệm các bên liên quan và các nội dung trong Hợp đồng đã ký với Nhà thầu, nỗ lực và có phương án đàm phán hợp lý, hiệu quả để yêu cầu Nhà thầu khẩn trương thực hiện theo các quy định tại Hợp đồng, bảo đảm thực hiện Dự án theo đúng tiến độ. Trường hợp phát sinh vướng mắc, Tổng công ty Thép Việt Nam và Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên báo cáo Bộ Công Thương để giải quyết. Chỉ đạo này được thể hiện trong mục 9 của Nghị quyết số 64/NQ-CP ngày 4/9/2014. Tất cả các mặt báo ở Việt Nam đều không được phép cung cấp thông tin này nhưng nếu tìm trên mạng từ khóa Gang thép Thái nguyên và lấy các văn bản sẽ thấy (xem ảnh kèm theo bài viết)

Bóc trần kết luận thanh tra

Trong kết luận thanh tra có đoạn: “thời điểm khi TISCO, VNS và Bộ Công Thương xin điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư dự án thì đa số các bộ, ngành được lấy ý kiến đều phản đối, cho rằng thiếu cơ sở”. Điều này được Ông Lê Dương Quang, thứ trưởng Bộ Công Thương giải thích “Nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc (do vốn đầu tư tăng) của các dự án đầu tư xây dựng công trình thuộc các Bộ, ngành, địa phương, Tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước tại thời điểm những năm 2007-2011, Chính phủ giao cho Bộ Xây dựng hướng dẫn các địa phương và các đơn vị liên quan thực hiện việc điều chỉnh TMĐT. Sau đó Bộ Xây dựng đã ban hành công văn số 900/BXD-KTXD ngày 01/6/2012 hướng dẫn điều chỉnh tổng mức đầu tư các dự án. 

 

Các tài liệu vẫn còn lưu đầy đủ khẳng định Bộ Xây dựng thì đồng ý về chủ trương, Bộ Kế hoạch-Đầu tư và Tài chính thì bên cạnh việc khẳng định dự án thuộc loại điều chỉnh của văn bản quy phạm nào thì đều lưu ý những bên có trách nhiệm trực tiếp như VNS, Bộ Công thương đánh giá sự cần thiết, chịu trách nhiệm về hiệu quả nếu có điều chỉnh... Do vậy, cần khẳng định không có chuyện Bộ Công thương đi ngược lại ý kiến các bộ khác.

Câu hỏi đặt ra là tại sao Thanh tra Chính phủ cố tình hiểu sai ý kiến góp ý của các Bộ ngành và đưa ra kết luận hàm hồ, hay vì bị sức ép nào khác.

Trong bài viết trên VietnamNet, Ông Cường nguyên chủ tịch Hiệp Hội Thép đã lý giải công việc của VPCP ở đây là tổng hợp ý kiến của các bộ liên quan và trình Thủ tướng chứ họ không tham mưu những vấn đề này, cũng không có văn bản nào thể hiện sự cho phép hoặc chấp thuận đề nghị của TISCO. Do đó, việc xử lý cũng cần xem xét cụ thể quy định của pháp luật, tính đến bối cảnh thực tế và các diễn biến liên quan, đảm bảo xử lý khách quan, chính xác, đúng pháp luật. Xem lại chức năng nhiệm vụ quyền hạn của Văn phòng Chính phủ cũng đúng với những gì ông Cường nói.

Một lần nữa, dư luận đặt câu hỏi, Thanh tra Chính phủ thuộc Chính phủ, hiểu rất rõ hệ thống chính trị cùng cấp tại sao lại có kiến nghị này, đã đánh giá đúng và khách quan vụ việc chưa, ý đồ đằng sau là gì ?

Lại nữa, nguyên văn kết luận có nêu “Theo cam kết tại Ðiều 9 của Hợp đồng, “giá hợp đồng tổng thầu EPC là 160.888.887 USD. Giá hợp đồng này là giá trọn gói không thay đổi trong suốt quá trình thực hiện hợp đồng và đã bao gồm các loại thuế được xác định trong hợp đồng, các chi phí cần thiết để thực hiện hợp đồng theo phương thức tổng thầu EPC”

Ông Quang nguyên Thứ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh lại là hợp đồng EPC này đã ghi rõ “Giá Hợp đồng này là trọn gói không thay đổi trong suốt quá trình thực hiện Hợp đồng" và "(trừ trường hợp có thỏa thuận khác)”, nên không có việc làm sai hợp đồng. 

Vậy việc cắt xén nội dung trong Hợp đồng để làm căn cứ kết luận thanh tra càng làm dấy lên câu hỏi ý đồ đằng sau việc này của Thanh tra Chính phủ là gì. Chắc chắn việc này chỉ có ông Nguyễn Đức Tâm, trưởng đoàn thanh tra mới trả lời rõ ràng được.

Ai chịu trách nhiệm về gang thép Thái nguyên 2 khi mà ở Việt Nam, Đảng lãnh đạo toàn diện, chỉ đường chỉ lối bằng nghị quyết?

Bối cảnh những năm 2005-2010, Đảng cộng sản Việt Nam đặt mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa (mạnh mồm là Nông Đức Mạnh), Việt nam lúc đó đang chuyển mình theo xu hướng chung, việc phát triển ngành công nghiệp thép và các sản phẩm từ thép được Đảng cảm tính cần cho xây dựng cầu đường, công trình. Thực hiện chỉ đạo của Đảng, chính phủ tập trung làm thép (Quyết định 145/2007/QĐ-TTg ngày 4/9/2007 quy hoạch phát triển ngành thép Việt Nam giai đoạn 2007-2015 có xét đến 2025), theo đó là quy hoạch các dự án đầu tư chủ yếu trong đó có Dự án mở rộng sản xuất Công ty Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2. Với tình hình biến động suy thoái kinh tế toàn cầu, biến động giá vật tư nguyên liệu tăng cao, cho dù Chính phủ đã nỗ lực tháo gỡ nhưng dự án đã gặp khó khăn và càng khó hơn nữa bởi hợp đồng EPC mà Trung Quốc đã ký với Việt Nam. Để tháo gỡ, năm 2008, Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư 09/2008/TT-BXD nhằm khai thông cho nhiều dự án không chỉ mỗi dự án gang thép thái nguyên.

Theo dõi cách Đảng cộng sản VN vận hành, có thể thấy nhận thấy mỗi giai đoạn Đảng cộng sản lại đặt ra mục tiêu định hướng, giai đoạn trước thì kinh tế nhà nước làm chủ đạo, trong đó định phát triển các tập đoàn, tổng công ty kiểu nắm đấm thép như Hàn Quốc, nhưng làm thế nào kiểm tra giám sát được hết hàng trăm dự án trong khi đã phân cấp, phân quyền dẫn đến phá sản định hướng này. Trách nhiệm của Ủy ban kiểm tra TƯ giám sát kiểm tra cán bộ đảng viên thế nào, thanh tra CP, kiểm toán, ban kinh tế trung ương, ban nội chính sao không đồng hành kiểm tra giám sát, quốc hội, mặt trận sao không thấy ở đâu lúc đó.

Vậy thì trách nhiệm ở đâu, thiết nghĩ đầu tiên phải là Bộ chính trị, trung ương Đảng giai đoạn 2006-2015, sau đấy là cả tập thể chính phủ thời đó đã bất lực trong việc thực hiện đường lối, nghị quyết do chính mình đặt ra.

Nhìn lại kết quả đốt lò mà Việt nam đang làm, hầu hết đưa ra xử lý đều ở giai đoạn trước AVG, Thép thái nguyên, Ngân hàng không đồng, đánh bạc ngàn tỷ, Vũ nhôm, Út trọc,Thủ thiêm….nhưng không phải là tẩt cả, dấu hỏi về Thủ Thiêm hay Ngân hàng không đồng còn đó, tại sao không đưa ra kết luận sớm, phải chăng vì đã đạt mục tiêu của “đốt lò” hay vì lợi ích nhóm đó còn quá mạnh, chưa bao giờ thấy Đảng nhận lỗi kể từ sau cải cách ruộng đất.

 

(Secret Information)