Hoàng Tư Giang - Tại sao Dự án Tisco 2 và Hoàng Trung Hải bị người ta cố tình giết chết?

Dự án Tisco 2 đang rực sáng, một lần nữa. Song, dự án này có lẽ không nên có số phận như vậy xét về mặt kinh tế.

Đầu năm nay, sau khi dự đại hội cổ đông Tisco, tôi có dịp gặp và trò chuyện với nhiều người liên quan đến Tisco 2. “Là anh, anh xử lý Tisco 2 ntn?”, tôi hỏi một chủ đầu tư tư nhân rất nhiều kinh nghiệm trong ngành thép. Câu hỏi đó ko đường đột vì tôi và anh này đã có thời gian trò chuyện lâu lâu trước đó. Ổng đáp: “Là tôi, tôi cần thêm 700 tỷ và 10 tháng sẽ có sản phẩm”. Rồi ổng than: “Trời ơi, có tí đó thôi mà không ai dám quyết, để Tisco 2 lay lắt 6 năm trời, mất mỗi năm 1.000 tỷ”.

Tôi tin là ổng nói thật vì ổng cũng từng nói với nhiều người có trách nhiệm liên quan.

Số vốn 700 tỷ chỉ bằng 1/3 số vốn mà người ta dự kiến cần thêm (100 triệu đô) để đổ vào Tisco 2. Tất nhiên, người ta không bao giờ đổ 100 triệu đô vào dự án đó cho đến nay.

Tisco 2 được manh nha năm 2005 sau khi Tisco 1 đi vào hoạt động và cực lãi. Thời điểm đó, VN đã làm gì có nhiều nhà máy thép như hiện nay, và Thép Thái Nguyên vẫn là linh hồn của ngành thép cho tương lai – vai trò mà nó đã đảm nhiệm suốt hàng chục năm trước đó. Tuy nhiên, cần phải nhắc lại, quá trình thi công Tisco 2 cũng là quá trình nền kinh tế này lên bờ xuống ruộng với lạm phát và bất ổn vĩ mô 2007 – 2012.

Đến 2013 thì dự án dừng lại cho đến nay. “Anh xem, một viên gạch dự toán 600 đồng, sau đó tăng lên 1.800 đồng thì chúng tôi chỉ có nước chết. Mà gần như tất cả vật liệu đều tăng giá”, người ta nói với tôi. Từ mức đầu tư dự kiến 3.843 tỷ đồng năm 2005, đến 2013 Tisco 2 đã đội vốn lên mức ước tính 8.104 tỷ đồng.

Kể lại câu chuyện trên để thấy, Tisco 2 có số phận ntn có lý do khách quan và ko quá khó để cứu nó. Vậy vì sao để nó lay lắt như vậy? Tôi ko nghĩ nó thuộc phạm trù kinh tế, như Thái Bình 2.

Dù sao, case này cũng cho thấy, lẽ ra nhà nước không nên đầu tư, kinh doanh. Nhưng tầm nhìn của năm 2005, khi nền kinh tế còn rất nhỏ bé, khi FDI và đầu tư tư nhân còn chưa vào ngành thép, thì cũng có thể hiểu được.

Giờ xử lý Tisco 2 ra sao? Nhà nước nên thoái vốn hết khỏi Tisco đi, chấp nhận để cho tư nhân quản lý “cánh chim” một thời của nền công nghiệp nước nhà. Chỉ có đầu tư tư nhân mới cứu được Tisco 2 một cách hiệu quả nhất, chứ không phải nhà nước.

Nhưng ai dám phê duyệt khi lò đang rực lửa? Xin nói thật, tôi chán lò lắm rồi.

Hoàng Tư Giang

(Toàn bộ trang bị máy móc đã được nhà thầu chuyển sang từ 2010-2011 và đang được chứa ở 7 nhà kho ntn).

(FB Hoàng Tư Giang)