Hà Nội không muốn làm mất lòng ai trong Sách Trắng Quốc phòng

Một nhà quan sát cho rằng 'Sách Trắng Quốc phòng Việt Nam không có gì mới lắm và Hà Nội không muốn làm mất lòng ai cả'.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper (phải) và Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch ở Hà Nội hôm 20/11/2019

Nhận định trên được đưa ra nhân sự kiện Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Quốc phòng đang dự Đối thoại Chính sách quốc phòng Việt Nam - Hoa Kỳ 2019 ở thủ đô Washington hôm 11/12. Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh Hà Nội vừa công bố Sách Trắng Quốc phòng Việt Nam được ghi nhận “có một điều chỉnh nhỏ đối với chính sách ‘ba không’.

Báo nhà nước Việt Nam cho hay, tại Đối thoại Chính sách quốc phòng Việt Nam - Hoa Kỳ 2019, hai bên đã trao đổi về tình hình thế giới, khu vực cùng quan tâm; đánh giá kết quả hợp tác năm 2019, xác định phương hướng hợp tác năm 2020 và các năm tiếp theo phù hợp với Bản ghi nhớ về Thúc đẩy hợp tác quốc phòng song phương năm 2011, Tuyên bố Tầm nhìn chung về quan hệ quốc phòng Việt Nam - Hoa Kỳ năm 2015, hiện thực hóa các nội dung được hai bên thống nhất trong chuyến thăm Việt Nam tháng 11/2019 của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Mark Esper, góp phần thúc đẩy quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ.

Hôm 13/12, Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, Nhà nghiên cứu cao cấp về lợi ích chiến lược và chiến lược quốc tế từ Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, ở Singapore, bình luận với RFA về Đối thoại Chính sách quốc phòng Việt Nam - Hoa Kỳ 2019:

“Nó cũng không khác mấy đâu. Nó cũng là cái lịch mà người ta đặt ra với nhau, chủ đề đối thoại mà người ta đặt ra với nhau từ trước, năm 2011 rồi 2015 và năm ngoái. Không có thay đổi gì nhiều đâu. Một cái đối thoại quốc phòng có những cái gì thì năm nay vẫn thế thôi.”

“Vẫn các chủ đề về chính trị khu vực, hợp tác quốc phòng, vượt qua khung khuôn khổ hai nước, tức là với ASEAN, Indo-Pacific, một số nước khác, một số khối khác mà hai bên tham gia từ trước.”

“Rồi thì các phần khác là hợp tác về cứu hộ, cứu nạn, khắc phục hậu quả chiến tranh, tìm kiếm người mất tích, trao đổi thông tin về người Việt mất tích trong chiến tranh. Ngoài ra là có việc trong chủ đề cũ vẫn bàn thì nay bàn kỹ hơn về việc Mỹ mong muốn Việt Nam tham gia tích cực hơn vào khung Pacific".

Đề cập về Sách Trắng Quốc phòng Việt Nam vừa được công bố toàn văn trên mạng, ông Hà Hoàng Hợp nói:

“Sách Trắng lần này không khác gì nhiều, khác rất ít so với cuốn năm 2009. Về mặt bản chất thì nó vẫn thế. Lần này, họ nêu ra hai điểm không phải mới là ‘hòa bình’ và ‘tự vệ'. Lần trước họ nhấn mạnh phần ‘tự vệ', còn phần ‘hòa bình’ thì nó chỉ nhấn là Việt Nam ‘yêu thương hòa bình’ thôi.”

“Có hai điểm có vẻ như là mới, thay vì là ‘ba không' thì nay là ‘bốn không'. Trước đây, ‘ba không, một có' thì nay ‘bốn không, một nếu hay là một tùy'.

“Về Cơ bản thì Sách Trắng vẫn như hồi 2009 trong khi từ 10 năm nay thì tình hình khu vực, quốc tế thay đổi rất nhiều. Đặc biệt là có hai chuyện. Một là tình hình Biển Đông căng thẳng hơn trước rất nhiều, Trung Quốc bộc lộ các hành xử không phù hợp với luật pháp quốc tế, đe dọa sử dụng vũ lực, làm thay đổi hiện trạng, trong đó có việc quân sự hóa các đảo bồi đắp.”

“Hai là cái đấu tranh tương tác giữa các nước lớn. Đặc biệt là cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc làm cho khu vực khó khăn lên và Việt Nam nhận thức rất rõ về hai cái chuyện này nhưng mà nội dung của Sách Trắng thì lại không có gì mới lắm.”

Về suy đoán cho rằng Sách Trắng Quốc phòng mới cho thấy Việt Nam tỏ ra thận trọng để không muốn làm mất lòng Trung Quốc, ông Hà Hoàng Hợp nhận định:

“Về chừng mực nào đó, Việt Nam không muốn làm mất lòng ai cả, kể cả Trung Quốc. Việt Nam từ trước đến nay vẫn như thế thôi. Họ tuyên bố một cái gì đó mà liên quan Trung Quốc thì họ không nói rõ. Với các đối tác khác thì cũng thế. Nhưng mà trong cái hành động cụ thể thì thấy rằng có độ lệch giữa lời nói chưa rõ với kết quả hành động. Chứ không hẳn là họ không muốn làm mất lòng Trung Quốc.”

Năm 2020, Mỹ và Việt Nam đánh dấu 25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (12/7/1995 - 12/7/2020).

Trong Sách Trắng Quốc phòng công bố gần đây nhất vào năm 2009, Việt Nam duy trì chính sách “ba không” bao gồm: không tham gia các liên minh quân sự, không là đồng minh quân sự của bất kỳ nước nào, không cho bất cứ nước nào đặt căn cứ quân sự ở Việt Nam và không dựa vào nước này để chống nước kia.

Phát biểu tại buổi lễ công bố Sách Trắng tại Hà Nội, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng cho biết Sách Trắng Quốc phòng Việt Nam 2019 tiếp tục khẳng định và làm rõ hơn tính chất cơ bản của nền quốc phòng Việt Nam là hòa bình và tự vệ.

Sách Trắng khẳng định phương châm bảo vệ tổ quốc từ sớm, từ xa, sẵn sàng chống chiến tranh xâm lược.

(RFA)