Sự kiện của tháng 11/2019, khi tổ
chức Operation Smile va chạm với dư luận quần chúng về việc mời diễn
viên Thành Long từ Trung Quốc đến Việt Nam để kỷ niệm 30 hoạt động ở Hà
Nội, đã trở thành một bài học về cuộc sống. Đặc biệt, là câu chuyện cứ
sống, làm việc và “không quan tâm về chính trị”.
 |
Phải
nói rõ, tổ chức Operation Smile là một tổ chức NGO đáng kính trọng
trong việc nỗ lực chữa lành những nỗi đau về thể chất của các em nhỏ.
Công việc của họ đã trải dài một cách đáng ngưỡng mộ qua các châu lục và
năm tháng, kể từ khi thành lập vào năm 1982. Nhưng công việc của họ, và
hình ảnh đại diện chung hay người đại diện ở mỗi quốc gia, lại là một
chuyện khác.
Làn
sóng phản ứng về việc Thành Long có mặt ở Việt Nam đã nhanh và mạnh đến
mức, chỉ chưa đầy 24 giờ sau khi những lời phản đối đầu tiên xuất hiện
trên facebook, hàng ngàn các bình luận của công chúng đã ngập trong
fanpage của tổ chức Operation Smile với cùng một nội dung – mà mục đích
cuối cùng là không muốn thấy sự có mặt của Thành Long làm xấu đi hình
ảnh của tổ chức này.
Trong
bài trả lời nhanh về sự bất bình của công luận, ông Nguyễn Việt Phương –
trưởng đại diện Operation Smile tại Việt Nam – nói rất khéo rằng mọi
việc diễn ra là do “không có kinh nghiệm về chính trị”. Đồng thời ông
Phương cũng nhấn mạnh rằng “Chúng tôi là một tổ chức thiện nguyện nên
luôn tôn trọng tất cả những sự tham gia trực tiếp ủng hộ tổ chức từ tất
cả cá nhân”.
Dĩ
nhiên, đó là cách xử lý khủng hoảng có vẻ hợp lý, nhưng đó cũng là câu
hỏi đặt ra cho rất nhiều người Việt Nam, tổ chức từ thiện Việt Nam:
Chúng ta có cần phải lờ đi mọi thứ về chính trị, chỉ để làm việc thôi –
đặc biệt ngay vào lúc, chính trị đang bao vây mọi thứ, ngay cả trên đầu
ngón tay gõ máy tính của chúng ta mỗi ngày?
Có
không ít kinh nghiệm buồn từ trước. Tháng 8, năm 2008, ca sĩ Mỹ Tâm
cũng vấp phải làn sóng phản đối, và vẫn còn được nhắc đến tận hôm nay,
về việc cô đồng ý tham gia đoàn rước đuốc Olympic của Trung Quốc – đi
qua Hoàng Sa như một phần lãnh thổ của họ – khi đuốc đến Sài Gòn. Đơn
giản là cô không biết và không quan tâm đến chính trị.
Năm
2018, ca sĩ Mỹ Linh cũng vấp phải một làn sóng phản đối dữ dội khi tán
thành về việc xây dựng nhà hát Thủ Thiêm, mà cô lại không đủ quan tâm để
biết rằng nhà hát đó chỉ là giải pháp mang tính chạy chữa cho một sai
lầm gồm máu và nước mắt của hàng ngàn con người, bị các quan lại cố tình
cưỡng đoạt.
Chính
trị vẫn hiện ra quanh chúng ta hàng ngày như vậy, dù là một nụ cười tự
nhiên hay là nụ cười cần phải điều chỉnh, chúng ta vẫn phải đối diện với
nó. Việc từ chối Thành Long đến Việt Nam, không hoàn toàn là chuyện thù
ghét cá nhân, mà là một thái độ của một dân tộc, của một quốc gia đã bị
bức hiếp công khai hoặc thầm lặng về chủ quyền, về phẩm giá của một
quốc gia.
Thờ
ơ với chính trị, chúng ta – hay cả dân tộc này – như những đôi chân
trần, luôn chực chờ đạp lên gai nhọn. Nhỏ máu và đau đớn.
Nếu
những người đi làm từ thiện ở những làng biển miền Trung, chỉ biết giúp
cho những người ngư dân khó nhọc mà không buồn biết đến vì sao họ không
còn thể ra khơi tự do, không quan tâm vì sao họ bị đâm tàu, vì sao có
những chiếc mộ gió. Sẽ không có đủ sự thấu hiểu tử tế cho câu chuyện từ
thiện, nếu không tìm biết đến chính trị.
Chính
trị hôm nay, nằm trong từng chén cơm, từ giọt xăng, từ một phút điện
ảnh cho đến một trang sách giáo khoa có lẫn đường lưỡi bò. Bất hạnh của
người Việt hôm nay, là phải ngóng xem kẻ thù bên ngoài đang âm mưu điều
gì và xốn xang không yên vì căm giận những người có quyền nhưng thích
thờ ơ với chính trị.
Trung
Quốc không bỏ lỡ một cơ hội nào để lấn vào cuộc sống của người Việt,
đầu độc cảm giác bằng cách tạo sự quen thuộc với dối trá mà họ đã dựng
nên. Đừng nghĩ rằng Bắc Kinh khờ khạo khi đầu tư hàng triệu USD cho
những bộ phim của Hollywood, chỉ để gán ghép một vài điều thoáng qua, để
vẽ nên điều họ muốn. Trung Quốc cũng không tự nhiên để tặng các giáo
trình công phu, chỉ để gắn vào đó một trang bản đồ có đường chín đoạn.
Cũng không phải ngẫu nhiên mà nhiều lần du khách Trung Quốc đến Việt Nam
lại mặc áo có bản đồ xiển dương cho đường lưỡi bò. Tất cả những những
điều đó, âm thầm và dai dẳng để thay cho những phát ngôn chính thức của
chính quyền Trung Quốc về một loại bá quyền, chà đạp lên chủ quyền của
Việt Nam.
Hãy
để Thành Long ở yên với suy nghĩ của ông ấy. Và khi nào ông ta không
gắn liền với những vấn đề chính trị như đường lưỡi bò, hãy đến và cùng
làm việc từ thiện với người Việt.
Bạn
hãy nhìn lại bàn chân của chúng ta, đã đẫm máu chưa, nếu như ta vẫn nói
không đủ kinh nghiệm về chính trị hay không quan tâm đến chính trị. Có
thể chân bạn chưa có vết thương, nhưng lẽ nào bạn không cảm thấy bàn
chân mình đang nhớp máu của những ngư dân bị bắn chết trên biển, hay máu
những người lính ở biên giới phía Bắc, ở Gạc Ma vẫn còn chưa kịp khô?
Cuộc
sống giờ đây là một bài học phức tạp, đừng nghĩ rằng chỉ cần sống với
công việc là đủ, kiếm tiền, ăn ngủ, vui chơi là đủ. Cuộc sống đang đòi
hỏi mỗi con người phải có nhận thức để kiểm soát các động cơ chính trị,
hoặc thờ ơ và trở thành kẻ ngu ngốc bị chính trị lợi dụng.
Tuấn Khanh
(FB Tuấn Khanh)
Không có nhận xét nào