Thượng Đỉnh ASEAN: Việt Nam cố nêu bật vụ Bắc Kinh xâm lấn Biển Đông

Tại Thượng đỉnh ASEAN đang diễn ra tại Thái Lan, Việt Nam đã cố gắng nêu lên vụ Trung Quốc xâm lấn vùng biển Việt Nam trong thời gian gần đây, trong cuộc hai bên ASEAN-Trung Quốc vào hôm nay, 03/11/2019, cũng như tại cuộc họp riêng của 10 nước ASEAN ngày hôm qua 02/11. Tuy nhiên, vấn đề này hầu như vắng bóng trong phần đúc kết Thượng đỉnh ASEAN-Trung Quốc.

Từ phải sang: Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc và các nhà lãnh đạo Thái Lan, Trung Quốc, Singapore, Philippines tại hội nghị thượng đỉnh ASEAN ngày 03/11/2019.

Theo ghi nhận của báo chí Việt Nam, trong cuộc họp ASEAN-Trung Quốc, hai bên đúng là có đề cập đến vấn đề Biển Đông, những chủ yếu là nhu cầu sớm hoàn tất Bộ Quy Tắc Ứng Xử (COC), duy trì hòa bình ổn định, tuân thủ luật lệ quốc tế…

Từ ngữ duy nhất được cho là có thể gợi đến vụ Trung Quốc xâm lấn Việt Nam là câu “không có các hành động làm phức tạp tình hình, đề cao tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Luật Biển 1982”.

Phải nói là trong cuộc họp, thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc, cũng chỉ đề cập gián tiếp đến vụ việc.

Sau khi nhắc lại rằng “quan điểm của Việt Nam về tình hình Biển Đông là rất rõ ràng, nhất quán, đã được bày tỏ nhiều lần tại các diễn đàn ở các cấp”, ông Phúc đã cho rằng cần phải “đề cao tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982, không để lặp lại các hành động đi ngược lại luật pháp quốc tế…”.

Vào hôm qua, trong cuộc họp của riêng giới lãnh đạo ASEAN, thủ tướng Việt Nam có tuyên bố mạnh hơn, nhưng cũng tránh nêu đích danh Trung Quốc, trong khi xác định rằng “Việt Nam quyết tâm và kiên trì bảo vệ luật pháp quốc tế trong các quan hệ quốc tế nói chung và trong vấn đề Biển Đông nói riêng”.

Một cách cụ thể, ông Nguyễn Xuân Phúc đã lưu ý các đối tác ASEAN rằng: “Vừa qua có những sự việc nghiêm trọng vi phạm luật pháp quốc tế trên vùng biển khu vực và Việt Nam, tuy mới chấm dứt gần đây nhưng để lại những bài học sâu sắc cho ASEAN”.

Toàn cảnh chung tại Thượng đỉnh ASEAN cho đến hôm nay cho thấy Việt Nam vẫn là nước có quan điểm cứng rắn nhất đối với Trung Quốc trên Biển Đông.

Tổng thống Philippines, trung thành với quan điểm xích lại gần Bắc Kinh của mình, đã hoàn toàn kín tiếng về những vụ Trung Quốc xâm phạm vùng biển nước này, sách nhiễu cả tàu đánh cá đến tàu buôn Philippines. Ngược lại ông đã cảnh báo các nước ASEAN khác là phải tránh chọn phe trong cuộc tranh đua Mỹ-Trung hiện nay.

Tổng thống Philippines còn thúc giục các nước ASEAN sớm đúc kết Bộ Quy Tắc Ứng Xử trên Biển Đông, bất chấp quan điểm thận trọng của các nước như Việt Nam chẳng hạn, đang lo ngại trước các đòi hỏi quá đáng của Bắc Kinh về nội dung bộ Quy Tắc Ứng Xử.

Hãng tin Mỹ AP hôm nay đã trích dẫn nhận định của chuyên gia Greg Poling, cơ quan Sáng Kiến Minh Bạch Hàng Hải Châu Á AMTI theo đó “Việc Trung Quốc tiếp tục quấy rối các hoạt động của Malaysia, Philippines và Việt Nam trong năm qua cho thấy là Bắc Kinh chưa sẵn sàng nhượng bộ (trên các đòi hỏi)”.

(RFI)