Header Ads

  • Breaking News

    Chuyên gia: Việt Nam công bố “Sách trắng quốc phòng 2019” rất đúng lúc

    Vào ngày 25/11 Việt Nam cho công bố Sách Trắng Quốc Phòng 2019, khẳng định chủ trương củng cố sức mạnh quốc phòng với sức mạnh quân sự là nòng cốt, đủ khả năng đánh thắng mọi hành động xâm lược.

    Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh giới thiệu Sách Trắng quốc phòng Việt Nam 2019
    Sách Trắng mới công bố còn thể hiện “Quyết tâm duy trì chính sách quốc phòng mang tính hòa bình, tự vệ, kiên quyết và kiên trì giải quyết các tranh chấp, bất đồng với các quốc gia khác bằng biện pháp hòa bình dựa trên Luật Pháp Quốc Tế. Sách Trắng Quốc phòng Việt Nam được công bố lần này sau nhiều năm trì hoãn, và vào lúc quan hệ giữa Hà Nội và Bắc Kinh đang có những căng thẳng xung quanh tranh chấp ở Biển Đông. Thạc sĩ Hoàng Việt, giảng viên Đại Học Luật Sài Gòn, cũng là chuyên gia nghiên cứu Biển Đông, phân tích Sách Trắng 2019 và chính sách quốc phòng trong tương lai của Việt Nam qua bài phỏng vấn do Thanh Trúc thực hiện sau đây:

    Thạc sĩ Hoàng Việt: “Sách trắng lần đầu ban hành năm 1998, lần hai năm 2004, lần ba năm 2009 và đến lần này là 2019. Trong mỗi một Sách Trắng có nội dung thay đổi một chút và nó cũng thể hiện những bước thay đổi trong việc đối ngoại về quốc phòng của Việt Nam”

    Thanh Trúc: Việt Nam đã dự định công bố Sách Trắng Quốc phòng vào khoảng năm 2015/2016 nhưng đã trì hoãn. Việc công bố sách trắng lần này xảy ra vào khi Trung Quốc vừa điều hàng chục tàu vào vùng biển VN nhiều tuần lễ, liệu có điều gì trùng hợp? Ông có thể giải thích ý nghĩa của việc công bố sách vào lúc này của Việt Nam?

    Thạc sĩ Hoàng Việt: “Phải nói trước tôi chỉ là nhà nghiên cứu, tôi không đại diện cho chính phủ hay cơ quan quốc phòng của Việt Nam. Nhưng dưới góc độ nghiên cứu thì tôi thấy một số điểm thế này, việc ban hành là trả lời cho nhân dân trong nước và cho thế giới. Trong tình hình sóng gió giữa quan hệ Việt Nam và Trung Quốc mà tàu Hải Dương 8 cùng đòan tàu hộ tống đã 113 ngày liên tục xâm phạm vùng biển Việt Nam. Rất nhiều người Việt Nam không hài lòng khi nghe những phát biểu mang tính chất hòa hoãn của lãnh đạo cao cấp, trong khi chức ngoại giao như ông Phạm Bình Minh tại Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc hay gần đây là bài phát biểu của thứ trưởng ngoại giao Lê Hoài Trung trong Hội Thảo Biển Đông hồi đầu tháng Mười Một lại mang tính mạnh mẽ hơn rất nhiều”.

    “Vấn đề thứ hai,liên quan đến việc muốn chuyển tải chính sách đối ngoại quốc phòng của Việt Nam, trong đó có 2 cường quốc quan trọng là Hoa Kỳ và Trung Quốc. Trong mối quan hệ sóng gió thì Trung Quốc đã chứng tỏ là không xuống thang trong việc bảo vệ đường lưỡi bò cũng như những yêu sách mà trung Quốc cho là của Trung Quốc”.

    “Một bên thì Hoa Kỳ cũng muốn thúc đẩy quan hệ với Việt Nam, chúng ta đã thấy bộ trưởng Bộ Thương Mại Hoa Kỳ Wilbur sang Việt Nam. Ông Wilburn đã nhắc rằng Việt Nam là quốc gia bị thâm hụt thương mại với Hoa Kỳ gần 40 tỷ USD, mà Việt Nam xuất nhiều chứ không nhập nhiều, chính vì vậy Việt Nam cần có sự bù đắp. Sau đó ông Wilbur gợi ý rằng Việt Nam có thể mua sắm nhiều cái khác trong đó có vũ khi để cân bằng thương mại giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Tiếp đó là chuyến thăm của bộ trưởng Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ, tỏ ý thiện chí tặng cho Việt Nam một tàu tuần tra lớp Hamilton”.

    “Như vậy, trở lại Sách Trắng Quốc Phòng lần này Việt Nam muốn trả lời cho dư luận trong nước và quốc tế. Ví dụ trang 32 là “Việt Nam kiên quyết bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với các vùng biển của mình theo Luật Pháp quốc tế” Ngoài ra cũng có một số thay đổi dù không hoàn toàn mới nhưng cũng trả lời cho sự mong chờ thúc đẩy quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ. Hoa Kỳ muốn thúc đẩy mạnh hơn nhưng Việt Nam lại tỏ ra chần chừ. Thứ ba, thời điểm ban hành sách cuối 2019 này vì sang 2020 Việt Nam làm chủ tịch luân phiên ASEAN đồng thời đảm nhận vị trí thành viên không thường trực của Hội Đồng Bảo An. Tôi nghĩ thời điểm ban hành nó thể hiện những vấn đề như vậy”.

    Thanh Trúc: Thưa ông khi công bố Sách Trắng lần này, thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh nói Việt Nam không ngại giới thiệu trang bị vũ khí của quân đội nhân dân Việt Nam. Vũ khí của Việt Nam vừa đủ mạnh để bảo vệ tổ quốc và không phương hại đến quốc gia nào. Ông đánh giá thế nào về tiến trình hiện đại hóa quân đội của Việt Nam trong thời gian qua kể từ lần công bố sách trắng lần trước năm 2009?

    TS Hoàng Việt: “Tôi không có con số chính thức về trang bị vũ khí cũng như cái phát triển của quân đội Việt Nam, thông thường số liệu không được cung cấp. Nhưng rõ ràng từ 2009 đến nay riêng hải quân Việt Nam đã có rất nhiều thay đổi. Việt Nam đã mua 6 tàu lớp KILO của Nga, thứ hai Việt Nam đã có ít nhất một số tàu chiến lớp GERAD cũng mua của Nga. Ngoài ra cũng đang đàm phán để mua một số những phương tiện quốc phòng khác từ Israel, Ấn Độ. Tin tức cho biết Việt Nam đang đàm phán để mua một số tên lửa PRAMOS của Ấn Độ”

    “Dựa trên những thông tin cơ bản công khai như vậy, chúng ta đã thấy năng lực quốc phòng Việt Nam đã thay đổi so với trước đây. Tuy nhiên để mà thấy thực sự đã phát triển hay chưa và sức như thế nào thì đấy còn là vấn đề phải tranh luận. Gần đây nhà nghiên cứu người Pháp Laurent Gédeon cho rằng Việt Nam có thể gây khó khăn cho Trung Quốc chứ chưa chắc chiến thắng được Trung Quốc với sức mạnh về hải quân của Việt Nam như vậy. Có lẽ với Sách Trắng Quốc Phòng thì Việt Nma cũng đang muốn thể hiện là đang thay đổi từng bước, dẫn tới giải thích mua sắm vũ khí trong tương lai ra sao”

    Thanh Trúc: Trong Sách Trắng lần này, Việt Nam tiếp tục duy trì chính sách 3 không: không tham gia các liên minh quân sự, không là đồng minh quân sự của bất kỳ nước nào, không cho bất cứ nước nào đặt căn cứ quân sự ở Việt Nam và không dựa vào nước này để chống nước kia, còn thêm một nữa là “không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế.” Theo ông, tại sao có thay đổi thêm 1 không nữa?

    Thạc sĩ Hoàng Việt: “Nội dung này đã được ghi trong trang 18 Sách Trắng Quốc Phòng 2009 rồi, tức là chính sách quốc phòng mang tính chất hòa bình, tự vệ, không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong các quan hệ quốc tế. Thế thì nội dung này không phải là mới nhưng mà được nhấn mạnh thêm trong chính sách 3 không”

    “Cũng phải nói thêm rằng chính sách 3 không qua từng Sách Trắng thì có sự thay đổi nhất định về nội dung chứ không phải hoàn toàn giống nhau hết. Đến Sách Trắng Quốc Phòng 2019 nội dung này được trở thành điểm mạnh và chuyển từ 3 không sang 4 không. Thêm nữa, trong Sách Trắng 2009 Việt Nam nói không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế nhưng sẵn sàng và kiên quyết giáng trả mọi hành động xâm lược”

    “ Trong Sách Trắng Quốc Phòng 2019 thì Việt Nam sắp xếp nội dung hơi khác và thứ tự hơi khác: không tham gia liên minh quân sự không liên kết nước này để chống nước kia, không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dung lãnh thổ Việt Nam để chống lại nước khác. Như vậy có thể nói là 4 không và 1 tùy, là tùy theo diễn biến của tình hình và trong những điều kiện cụ thể Việt Nam sẽ cân nhắc phát triển các mối quan hệ quốc phòng, quân sự cần thiết với mức độ thích hợp, trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của nhau cũng như các nguyên tắc cơ bản của Luật Pháp quốc tế. Điều này có lẽ quan trọng nhất là để trả lời cho cộng đồng thế giới, trong đó có Trung Quốc, là Việt Nam không tham gia liên minh quân sự, không liên kết nước này để chống nước kia”

    Thanh Trúc: Thưa thạc sĩ Hoàng Việt, một số tiếng nói của các chuyên gia trong nước cho rằng Việt Nam nên cân nhắc lại chính sách 3 không, để tiến gần hơn lại với Mỹ khi mà Trung Quốc ngày càng mạnh và đang đe dọa chủ quyền và quyền lợi của VN ở Biển Đông. Theo ông, vì sao Việt Nam vẫn tiếp tục duy trì chính sách 3 không này khi mà tình hình thế giới và khu vực đã có những thay đổi và Việt Nam chịu nhiều sức ép hơn từ Trung Quốc?

    TS Hoàng Việt: “Cá nhân tôi cũng đã nhiều lần lên tiếng là Việt Nam cần phải phát triển quan hệ với Hoa Kỳ nhưng không có nghĩa là rũ bỏ chính sách 3 không đi. Mặc dù Việt Nam và Trung Quốc có những căng thẳng trên Biển Đông nhưng việt Nam không muốn vào cái thế đối đầu với Trung Quốc. Chưa kể Trung Quốc là láng giềng sát bên nên Việt Nam chọn không đối đầu với Trung Quốc trong trường hợp chưa đến mức mà xảy ra chiến tranh tự vệ từ Việt Nam”

    “Thứ hai, có thể hiện là phía Việt Nam vẫn còn nghi ngại quyết tâm từ phía Hoa Kỳ. Như tôi vừa trao đổi mới đây, Hoa Kỳ rất muốn thúc đẩy quan hệ với Việt Nam nhưng những phát biểu của tổng thống Trump cho thấy Việt Nam chưa hoàn toàn tin tưởng được . Đặc biệt Việt Nam cho rằng bảo vệ lợi ích của mình trên Biển Đông thì chính Việt Nam phải đứng ra chứ không phải Hoa Kỳ, Hoa Kỳ chỉ trợ giúp hoặc hỗ trợ cho Việt Nam phát triển mạnh hơn thôi chứ không giúp nhiều cho Việt Nam bảo vệ quyền lợi của mình trên biển được”

    Thanh Trúc: Sau cùng, có một vấn đề là quân đội Việt Nam cũng làm kinh tế, trong thời kỳ mới hiện đại hóa quân đội để đối đầu với nhiều thách thức về an ninh trong khu vực và tham gia và lực lượng quốc tế, liệu vấn đề quân đội kinh tế ở Việt Nam có thay đổi?

    TS Hoàng Việt: “Chắc chắn trong tương lai Việt Nam phải sắp xếp lại những vấn đề quốc phòng, trong đó có các doanh nghiệp quốc phòng. Gần đây có nhiều tướng lĩnh quân đội phải ra tòa và phải nhận án tù chưa nói đến những kỷ luật khác. Đã xảy ra điều là phát triển kinh tế đi đôi với tham nhũng của các tướng lĩnh cũng như các công ty liên quan trong quốc phòng. Chính vì vậy nếu muốn tồn tại thì Việt Nam bắt buộc phải thay đổi chính sách quốc phòng, trong đó có các doanh nghiệp quốc phòng”.

    “Theo tôi được biết thì Việt Nam đang cơ cấu lại tất cả và gần đây thì có những văn bản qui định chuyển tất cả doanh nghiệp quốc phòng sang hoạt động theo Luật Doanh Nghiệp như các doanh nghiệp khác, chỉ giữ lại một số doanh nghiệp quốc phòng đang tham gia vào việc sản xuất vũ khí, khí tài hay những phương tiện quân sự đặc biệt thôi. Tôi nghĩ tương lai cũng sẽ diễn ra điều đó”.

    Vô cùng cảm ơn thạc sĩ Hoàng Việt đã dành thời giờ cho buổi phỏng vấn này.

    Thanh Trúc

    (RFA)

    Không có nhận xét nào