E’VN trốn thuế gần 5.000 tỷ đồng, ai sẽ chịu trách nhiệm trước dân?

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (E’VN) – một doanh nghiệp nhà nước mà từ lâu đã được dư luận đặt cho biệt danh “Cậu ấm hư hỏng” – vừa bị phát hiện trốn thuế gần 5.000 tỷ đồng – theo một kết luận thanh tra mới đây của Bộ Tài chính.

Thanh tra Bộ Tài chính đã phát hiện tập đoàn có những khoản hạch toán không đúng quy định, khiến doanh thu và lợi nhuận năm 2015 -2016 giảm.

Cụ thể, năm 2015 E’VN hạch toán vào chi phí hơn 1.341 tỉ đồng khoản chênh lệch cước phí vận chuyển dự án đường ống dẫn khí Phú Mỹ – Tp.HCM (giai đoạn 2012-2015) dù thực tế chênh lệch cước phí vận chuyển đường ống dẫn khí Phú Mỹ – Tp.HCM mà E’VN phải trả cho Tập đoàn Dầu khí là 1.938 tỉ đồng.

Ngoài ra, E’VN còn không hạch toán 4.847 tỷ đồng doanh thu từ hoạt động tài chính năm 2016. Theo quy định, lãi chênh lệch tỉ giá phải được bù trừ với lỗ chênh lệch tỉ giá. Nếu có chênh lệch thì doanh nghiệp phải hạch toán khoản này…

Vào năm 2011, E’VN còn bị Thanh tra chính phủ phát hiện đã hạch toán cả các công trình hồ bơi và sân tennis vào giá thành điện và bắt người tiêu dùng phải lãnh đủ. Tuy nhiên dưới thời Bộ trưởng công thương Vũ Huy Hoàng – cơ quan chủ quản của E’VN – vụ việc nà đã nhanh chóng bị chìm xuồng.

Trước đó, vào những năm 2007-2009, E’VN đã trở thành tác nhân gây ra khoản lỗ khủng khiếp lên đến 30.000 tỷ đồng khi đầu tư trái ngành vào bất động sản, chứng khoán, bảo hiểm. Cho đến năm 2017, hậu quả đầu tư lỗ lã và chôn vốn ấy vẫn chưa được E’VN giải quyết xong.

Sau một thời gian dài bưng bít thông tin, cũng vào quý 1 năm 2015, Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải đã lần đầu tiên phải thừa nhận thế cùng quẫn của E’VN: Nếu không tăng và thậm chí không tăng mạnh giá điện, E’VN sẽ phá sản!

Vậy là vào ngày 1 tháng Mười Hai, 2017, tập đoàn “thu cùng diệt tận giai đoạn cuối” đã bất chấp tiếng kêu oán thán của nhân dân và khuyến nghị của giới trí thức khi tung ra một cú “móc túi” khiến xây xẩm mặt mày người nghèo và doanh nghiệp: giá điện tăng vọt 6.08% thành 1,720.65 đồng/1kw, chưa kể thuế VAT.

“Giá điện bị ‘đánh úp’: Người dân kêu trời!” – một ít tờ báo nhà nước lại rền rĩ, trong lúc hai tầng lớp thu nhập trung bình và người nghèo Việt Nam đang oằn mình nặng gánh lo toan về chuyện mưu sinh, vừa phải tiện tặn vừa khốn khó hơn cả những năm trước.

Từ thời Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng dưới “triều đại Nguyễn Tấn Dũng,” Bộ Công thương và E’VN đã trở thành “sát thủ” với những cú tăng giá “bù lỗ vào dân” và “giết sống” người nghèo trong nạn xả lũ cực kỳ vô trách nhiệm của các hồ thủy điện.

Giờ đây, những quan chức và cơ quan nào sẽ phải chịu trách nhiệm và bị xử phạt liên quan vụ E’VN dối trá và trốn thuế gần 5.000 tỷ đồng?

Không chỉ là “bạch tuộc E’VN”, mà còn là Bộ Công Thương – cơ quan chủ quản của tập đoàn này. Và cả giới quan chức chính phủ…

Vào cuối tháng Sáu năm 2017, đề án tái cấu trúc E’VN đã được thông qua nhưng đã không có bất cứ một cải cách nào để xóa bỏ vai trò độc quyền tàn hại dân sinh của tập đoàn mà báo chí quốc tế đặt cho biệt hiệu “cậu ấm hư hỏng” này.

Ngay sau đề án tái cơ cấu E’VN, nỗi lo sợ thường trực của nhân dân đã biến thành sự thật khi cũng chính thủ tướng này lại ký tiếp quyết định số 24/2017 cho phép E’VN được tự quyết tăng giá điện hai lần mỗi năm với mức từ 3% đến dưới 5%, Bộ Công thương được quyết tăng giá điện từ 5% đến 10%. Lẽ đương nhiên, nhóm lợi ích điện lực chỉ cần có thế!

Một tháng rưỡi trước đêm tăng giá điện, có một cuộc họp của Ban Chỉ Đạo Điều Hành Giá của chính phủ. Trong cuộc họp này, khác hẳn với thái độ đầy nét dân túy vào đầu năm 2017 khi hứa hẹn trên mặt báo rằng về khả năng không tăng giá điện trong năm 2017, người được vài tờ báo nhà nước ca ngợi là “cậu thiếu niên nhà nghèo hiếu học và học rất giỏi” – Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ – đã đổi giọng.

Trong cuộc họp trên, ông Vương Đình Huệ đã yêu cầu “Bộ Công Thương khẩn cấp hoàn thiện phương án điều chỉnh giá điện trình chính phủ quyết định. Trường hợp cần thiết phải tăng giá điện cần cân nhắc điều chỉnh ở mức thấp nhất có thể.” Nhưng điều kỳ lạ là Bộ Công thương đã “khẩn cấp” đến mức ngay tại thời điểm có yêu cầu trên của ông Vương Đình Huệ, bộ này đã hoàn thành phương án tăng giá điện với “kịch bản thấp nhất có thể” là giá điện sẽ tăng 6,08%.

Câu chuyện Bộ Công thương đã hoàn thành phương án tăng giá điện với “kịch bản thấp nhất có thể” là giá điện sẽ tăng 6.08% – trùng với chỉ đạo của ông Vương Đình Huệ – để một tháng rưỡi sau đó đã bất ngờ công bố tăng giá điện đúng tỷ lệ 6.08%, cho thấy đây là một kịch bản đã được giới lãnh đạo ngành công thương, E’VN tính sẵn để đưa xã hội và người tiêu dùng vào thế đã rồi.

Hơn 6% là một tỷ lệ tăng cao và hoàn toàn có thể kích thích lạm phát tăng vọt, trong bối cảnh kinh tế ngập ngụa suy thoái và đời sống người dân ngày càng khốn khó, tỷ lệ hộ nghèo ở Việt Nam ngày càng tăng cao. Ai sẽ chịu trách nhiệm trước nhân dân?

(Sóng Gió Quan Trường)