Dân Đồng Tâm tuyên bố 'cuộc đấu trí mới' với chính quyền

Kết luận mới đây về đất đai ở Đồng Tâm, Hà Nội của Thanh tra Chính phủ khơi lại tranh chấp vốn đã nóng bỏng giữa chính quyền với người dân nơi đây.

Tranh chấp đất đai là vấn đề nhức nhối tại Việt Nam

"Ông Nguyễn Đức Chung, Chủ tịch TP Hà Nội nói tới đây sẽ cho bộ đội về xây dựng trên đất Đồng Tâm. Tôi thì cho rằng bộ đội sẽ không ủng hộ đâu. Còn nếu cố tình đưa Viettel về lấy đất thì dân Đồng Tâm sẵn sàng hi sinh giữ đất."

"Nhà nào ở Đồng Tâm cũng đã trang bị đầy đủ rồi, sẽ không bắt giữ người như năm 2017 nữa đâu mà chắc chắn sẽ đổ máu 'như Gò Đống Đa'. Bởi vì chính quyền Hà Nội đã chèn ép người dân quá đáng," ông Lê Đình Công, xã Đồng Tâm, Mỹ Đức, Hà Nội, nói với BBC hôm 22/5.

Trao đổi của ông Công với BBC được thực hiện sau khi Thanh tra Chính phủ công bố kết luận về đất đai quê ông, khẳng định mảnh đất 59ha ở Đồng Sênh, thuộc Đồng Tâm, là 'đất quốc phòng', và thuộc sân bay Miếu Môn. Tuyên bố được đưa ra 2 năm sau vụ việc dân Đồng Tâm bắt 38 cảnh sát làm con tin gây chấn động trong cuộc chiến '36 ngày đêm giữ đất'.

Trong buổi công bố của Thanh tranh Chính phủ hôm 25/4, dân Đồng Tâm không được mời tham dự.

'Cuộc đấu trí mới'

Cụ Lê Đình Kình, đại diện người dân Đồng Tâm, nói "sau kết luận của Thanh tra Chính phủ, dân Đồng Tâm 'bước vào một cuộc đấu trí mới', 'chống tham nhũng và lợi ích nhóm', trong cuộc họp thường kỳ của bà con Đồng Tâm hôm 20/5.

'Cuộc đấu trí mới' theo lời ông Công và cụ Kình, là làm việc với các luật sư để bảo vệ quyền lợi về mặt pháp lý do dân Đồng Tâm và tiếp tục gửi các văn bản kiến nghị tới Chủ tịch nước và Thủ tướng.

Dù vẫn ngồi xe lăn sau thương tật ở chân từ vụ việc năm 2017, cụ Kình đã đích thân lên Thủ đô Hà Nội để gặp gỡ, trao đổi với một nhóm luật sư có uy tín và từng giúp dân nghèo tranh tụng các vụ việc tương tự.

"Tới đây nhóm luật sư sẽ chính thức gửi đơn tới Thủ tướng chính phủ đề nghị giải quyết vụ việc này, đồng thời đề nghị Bộ Quốc phòng phải có văn bản trả lời rõ cho người dân Đồng Tâm đất quốc phòng là từ đâu, ranh giới, mốc giới như thế nào? Và yêu cầu thanh tra Hà Nội và thanh tra chính phủ phải về đối thoại với dân Đồng Tâm."

Ông Lê Đình Công nói thêm rằng đoàn Thanh tra Hà Nội từng về đo đạc từng mốc giới và diện tích đất tại Đồng Tâm tháng 5/2017 "nhưng khi ra kết luận thanh tra họ lại không đưa vào biên bản làm việc buổi hôm đó mà chỉ kết luận vu vơ một câu rằng 'toàn bộ đất sân bay Miếu Môn là đất quốc phòng 64,66ha, hoàn toàn không có đất nông nghiệp."

"Đây là một kết luận sai trái," ông Công nói. "Chúng tôi nhiều lần yêu cầu Thanh tra Hà Nội đưa bằng chứng, cơ sở pháp lý 59ha này là đất quốc phòng như kết luận của họ. Nếu thế thì chỉ cần sau 3 tiếng đồng hồ dân Đồng Tâm sẵn sàng giao đất. Nhưng đến nay họ không đưa được bằng chứng và cũng không dám về đối thoại với dân dù chỉ một lần."

"Đồng Tâm tới nay cũng đã gửi tổng cộng 15 lá đơn tới Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội... Nhưng chưa hề có ai hồi âm chúng tôi."

Cụ Kình thì nhắc lại rằng mình chính là một trong những nhân chứng sống, đã quản lý đất nông nghiệp và tham gia bàn giao đất cho quốc phòng từ những năm 1980 ở Đồng Tâm. Thế nhưng Thanh tra Chính phủ chưa bao giờ đối thoại với cụ hay bất cứ người dân nào ở Đồng Tâm.

Cụ khẳng định lại mảnh đất 59ha ở Đồng Xênh là đất nông nghiệp, hoàn toàn tách biệt với mảnh 47,36ha đã giao cho quốc phòng từ năm 1980 mà hiện chính quyền đang cố tình 'nhập nhèm', 'lẫn lộn' hai mảnh này với nhau.

"Đề nghị đoàn thanh tra về Đồng Tâm đo đạc, cập nhật các bằng chứng, số liệu có căn cứ chính xác, và gặp các nhân chứng sống...," ông Lê Đình Công nói với BBC.

Trong bài phát biểu kỷ kiệm 2 năm sự việc Đồng Tâm, cụ Bùi Quốc Hiểu, nguyên Chủ tịch HTX nông nghiệp Đồng Tâm, nguyên phó công an xã Đồng Tâm, nói "Nhân dân xã Đồng Tâm [đã] rất tin tưởng vào đảng, coi đây là chỗ dựa vững chắc, là niềm hy vọng cuối cùng. Nhưng lâu quá, chỗ dựa lại bị lung lay, mối nghi ngờ càng ngày càng lớn, sự tin tưởng của người dân càng ngày càng giảm dần".

Còn cụ Lê Đình Kình, 84 tuổi, nguyên bí thư đảng ủy xã Đồng Tâm, nguyên Chủ tịch UBND xã Đồng Tâm, thì nói "ông Nguyễn Đức Chung luôn luôn lươn lẹo, bóp méo sự thật, vừa đá bóng, vừa thổi còi.... Hoàn toàn quan liêu, xa rời quần chúng, coi dân như cỏ rác, coi thường những người khiếu nại, tố cáo."

Cụ cũng nhắc đến 19 điều cấm đảng viên không làm, "như ông Nguyễn Xuân Phúc từng nói "cái nào của nhà nước nhà nước sử dụng, phần nào của dân phải trả dân. Nhà nước thượng tôn pháp luật."

Trong vụ việc năm 2017, cụ Kình từng bị cảnh sát bắt đi sau đó trả về với thương tật ở chân mà sau này cụ cáo buộc do bị một cảnh sát tên Tùng đánh.

Ông Chung Chủ tịch Hà Nội từng hứa sẽ điều tra việc này nhưng đến nay chưa thấy quy trách nhiệm cho ai.

'Manh mối cho Đồng Tâm'?

Trao đổi với BBC hôm 21/5, luật sư Ngô Anh Tuấn - thuộc nhóm luật sư đang trợ giúp pháp lý cho dân Đồng Tâm - nói qua nghiên cứu hồ sơ vụ việc đã tìm ra một số manh mối về địa giới đất đai ở Đồng Tâm.

"Manh mối thì nhiều và sẽ được chứng minh trong quá trình đối thoại với chính quyền. Vấn đề là chính quyền chưa từng đối thoại thực chất với dân Đồng Tâm bao giờ."

"Hiện thời chúng tôi chưa muốn tiết lộ chi tiết, nhưng các luật sư sẽ giúp người dân đấu tranh để trước hết, được đối thoại với chính quyền. Qua đối thoại mới vỡ ra được các vấn đề khác. Thậm chí có thể đạt được một số thỏa thuận nào đó mà hai bên chấp nhận được," luật sư Tuấn nói với BBC từ Hà Nội.

Trong khi đó, ông Lê Đình Công cũng giải thích với BBC rằng dân 'quyết chiến' giữ đất dù việc cày cấy thu nhập không đáng kể, là do chính quyền nhậm nhèm giá trị sử dụng đất.

"Trước hết, chính quyền cần minh bạch rằng đây là đất nông nghiệp - nơi ông cha chúng tôi đã cày cấy bao đời nay. Sau đó, nếu họ muốn thu hồi cho mục đích gì thì mới tính tiếp đến chuyện lấy ý kiến của bà con để thỏa thuận phương án, mức giá đền bù theo nguyện vọng của dân. Chứ không thể 'lập lờ' rằng đây là đất quốc phòng để cướp của dân."

Theo ông Công, từ những năm 1980, dân Đồng Tâm đã "cống hiến 50% đất canh tác cho quốc phòng (400ha) làm sân bay, trường bắn, kho gạo, khu kỹ thuật... Còn một chút ít đất nữa để canh tác ở mảnh 59ha thì nay chính quyền lại định cướp nốt."

Chính quyền nói gì?

Hôm 25/4, Thanh tra Chính phủ thông báo kết luận về đất đai ở Đồng Tâm. Theo đó, "toàn bộ diện tích đất sân bay Miếu Môn thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm là đất quốc phòng", và rằng kết luận của Thanh tra Hà Nội năm 2017 là 'chính xác'.

Phát biểu sau đó, ông Nguyễn Văn Thanh, Phó tổng Thanh tra Chính phủ nói có 'sơ hở trong quản lý đất đai' khiến dân Đồng Tâm cho rằng đó là 'đất để canh tác, trong khi về mặt pháp lý lại là đất quốc phòng từ lâu".

Từ kết luận này, Thanh tra Chính phủ kiến nghị thành phố Hà Nội chỉ đạo UBND huyện Mỹ Đức thực hiện công tác di dời bồi thường và tái định cư cho 14 hộ dân đang sử dụng đất sân bay Miếu Môn.

Theo kết luận của Thanh tra Hà Nội năm 2017, toàn bộ diện tích đất sân bay Miếu Môn là hơn 200 ha, trong đó hợp tác xã nông nghiệp Đồng Tâm đã bàn giao mảnh 47,36ha từ năm 1980. Và hiện cần bàn giao nốt mảnh 59ha.

Vụ Đồng Tâm diễn ra như thế nào?

11/2016: Tranh chấp giữa dân Đồng Tâm và chính quyền bắt đầu căng thẳng từ khi UBND huyện Mỹ Đức căng dây khắp khu vực 59h ở tây Đồng Sênh, san gạt một số mặt bằng và cắm biển 'Vùng cấm - Khu vực quân sự'".

2/2017: Người dân thu dây, nhổ biển báo "Khu vực quân sự" và đưa máy móc vào canh tác, dẫn đến việc giới chức huy động hàng trăm công an, cảnh sát, an ninh dân phòng, xe vòi rồng, xe cứu thương đến nơi.

15/4/2017: Mâu thuẫn lên đến đỉnh điểm khi chính người dân Đồng Tâm bị bắt giữ và khi được giới chức mời ra khu đất có tranh chấp để 'làm việc', và bị đưa về Hà Nội, trong đó có ông Lê Đình Công và cụ Lê Đình Kình. Dân Đồng Tâm đáp trả bằng cách bắt giữ 38 cán bộ và cảnh sát, giam tại nhà văn hóa thôn trong 7 ngày.

22/4/2017: Ông Nguyễn Đức Chung, Chủ tịch TP Hà Nội phải về Đồng Tâm đối thoại với bà con. Tại đây ông Chung ký vào bản cam kết viết tay về việc sẽ làm rõ nguồn gốc khu đất sân bay Miếu Môn, đồng thời không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với toàn thể nhân dân xã Đồng Tâm. Đổi lại ông Chung được 'trả người'.

13/6/2017: Công an Hà Nội khởi tố vụ án hình sự liên quan việc dân Đồng Tâm bắt giữ 38 người thi hành công vụ.

Cụ Lê Đình Kình sau đó nói với BBC rằng ông Nguyễn Đức Chung "phản bội ý kiến và danh dự của chính ông ấy".

7/2017: Thanh tra Hà Nội công bố kết luận: "Toàn bộ diện tích đất sân bay Miếu Môn thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm là đất quốc phòng".

2017-2019: Ông Lê Đình Kình (đại diện cho dân Đồng Tâm) nhiều lần gửi đơn lên Thanh tra Chính phủ đề nghị xem xét tính chính xác của kết luận của Thanh tra Hà Nội, khẳng định 59ha đất Đồng Sênh là đất nông nghiệp của Đồng Tâm từ bao đời nay, không phải đất quốc phòng. Mảnh này tiếp giáp với mảnh 47,36ha đã được giao cho Bộ Quốc phòng từ lâu như một phần của sân bay Miếu Môn.

Theo người Đồng Tâm, các cán bộ địa phương đã lập lờ khi báo cáo về hai khu đất này khiến chính quyền hiểu nhầm khu 59ha cũng trùng với khu .

Dân Đồng Tâm tổ chức các buổi họp truyền hình trực tiếp trên Facebook hàng tháng để thông báo diễn biến mới trong vụ tranh chấp đất đai với chính quyền.

26/3/2018: Quân đội cho đào hào quanh khu 47,63ha để phân định với khu đất nông nghiệp Đồng Sênh khiến dân Đồng Tâm rất phấn khởi. Ông Lê Đình Công nói với BBC vào thời điểm đó rằng "Quân đội đã có chiều hướng ủng hộ nhân dân Đồng Tâm".

25/4/2019: Thanh tra Chính phủ khẳng định nội dung kết luận thanh tra đất đai tại xã Đồng Tâm (huyện Mỹ Đức) của Thanh tra Hà Nội là chính xác.

Mỹ Hằng 

(BBC)