Việt Nam âm thầm bồi đắp một vài đảo ở Trường Sa

Không có khả năng cơ khí kỹ thuật quy mô và cũng để tránh né các chống đối, nhà cầm quyền Việt Nam cho cơi nới âm thầm một vài đảo, cải thiện một số bãi đá ngầm và nhà giàn DK ở Trường Sa.

Việt Nam âm thầm bồi đắp một vài đảo ở Trường Sa

Hôm Thứ Hai, 22 Tháng Tư 2019 báo Anh quốc Express dẫn lại một bản tin trên tờ New Delhi Times nói rằng Việt Nam đã “bí mật bồi đắp 10 đảo ở Trường Sa có nguy cơ làm Bắc Kinh tức giận.”

Trước đó, Thứ Sáu tuần qua, ký giả Peter Jennings của đài VOA cũng có một bài phân tích về việc này với cái tựa hơi khác “ Việt Nam âm thầm xây dựng 10 đảo ở vùng biển tranh chấp gay gắt nhất tại Á Châu thế nào”.

Thật ra, cả báo Anh Quốc, báo Ấn Độ và bài viết trên VOA đều thuật lại một bản tường trình của tổ chức “Sáng Kiến Minh Bạch Hàng Hải Á Châu” AMTI (Asia Maritime Transparancy Initiative) phổ biến ngày 8 Tháng Tư 2019. Các bản tin kể trên kèm theo lời bình luận của một số chuyên viên phân tích thời sự an ninh chính trị.

Bài viết của AMTI có tựa đề là “Từ từ và chắc chắn: Việt Nam cải thiện Trường Sa” trong đó có kèm theo một số hình ảnh chụp từ vệ tinh để dẫn chứng. AMTI là một bộ phận nghiên cứu riêng về tranh chấp Biển Đông của Trung Tâm Nghiên Cứu và Chiến Lược Quốc Tế (CSIS) có trụ sở ở thủ đô Hoa Thịnh Đốn.

Năm 2014, khi Bắc Kinh bắt đầu chiến dịch bồi đắp ồ ạt 7 bãi đá ngầm thành 7 đảo nhân tạo tại quần đảo Trường Sa, tin tức quốc tế dạo đó cũng đã có đề cập đến việc Việt Nam cũng có hoạt động tương tự nhưng ở tầm rất nhỏ bé. Bắc Kinh khi bị Mỹ và nhiều nước lên án về việc bồi đắp đảo nhân tạo cũng đã nêu ra việc này.

Cho tới nay, theo bản tường trình của AMTI, Việt Nam vẫn âm thầm cải thiện một số trong số các đảo và bãi đá ngầm mà họ đang kiểm soát tại quần đảo Trường Sa. Việt Nam đang kiểm soát 49 tiền đồn (outposts) rải ra trên 27 thực thể (features) trên khu vực quần đảo Trường Sa.

Trong số 27 thực thể đó, chỉ có 10 được gọi là đảo nhỏ, còn lại hầu hết là các bãi đá ngầm chìm dưới mặt nước hoặc những bãi san hô.

Sau khi Bắc Kinh ào ạt bồi đắp các đảo nhân tạo, vào khoảng thời gian các năm 2015-2016 Việt Nam cũng bắt đầu bồi đắp và kéo dài phi đạo trên đảo Trường Sa Lớn cũng như tạo được một bến cảng nhỏ có kè bảo vệ.

Tổng cộng, Hà Nội đã đưa dụng cụ cơ khí bồi đắp thêm được khoảng 40 ha ở đảo Trường Sa Lớn bằng cách hút cát biển chung quanh. Cách làm của họ chậm chạm hơn rất nhiều so với của Trung Quốc, theo AMTI, tuy ít tàn phá môi trường hơn cách làm quy mô của Trung Quốc nhưng cũng vẫn là cố ý phá hủy các rặng san hô.

Theo quan sát của AMTI, từ giữa năm 2017 đến gần đây, Việt Nam đã kéo dài phi đạo trên đảo vừa kể từ 750 mét lên thành 1,300 mét, mỗi đầu phi đạo có 2 nhà để máy bay mà người ta tin là để chứa các máy bay vận tải cỡ nhỏ CASA C-295 hoặc máy bay tuần tra biển PZL M28B hoặc có thể cho cả loại máy bay khác nếu họ mua sau này.

Ở mặt đông bắc của đảo Trường Sa Lớn, Việt Nam cũng đã xây dựng hai cơ sở thu thập tin tức tình báo hoặc viễn thông. Một trong hai cơ sở có vòm radar được nhìn thấy hồi năm 2018. Thêm một số tòa nhà được xây dựng thêm trên phần đất mới bồi đắp. Trên đó người ta thấy các tấm thu năng lượng mặt trời (Solar panels), thêm sân vận động.

Bên cạnh đó, người ta thấy Việt Nam cũng có một số cải thiện khiêm tốn trên một số bãi gần đảo Phan Vinh (tên quốc tế là Pearson Reef). Hà Nội đã bồi đắp thêm khoảng 6 ha cho đảo vừa kể từ trước năm 2014 rồi cải thiện một số cơ sở từ năm 2016, gồm cả bãi đáp trực thăng, các tấm thu năng lượng mặt trời. Từ giữa năm 2017 trở đi người ta thấy có thêm một đài radar vòm.

Phần lớn các vị trí mà Việt Nam đang kiểm soát không phải là các đảo tự nhiên, mà chỉ là những nhà giàn hoặc các “đồn” chiến đấu. AMTI đếm thấy tất cả 25 cái như thế và từ giữa năm 2017 đến giờ, tại Đá Núi Thị (Petley Reef) và Đá Nam (South Reef) Việt Nam đã xây dựng tại mỗi nơi thêm một “đồn” nữa. Cơ sở tại Đá Núi Thị đã hoàn tất cuối năm 2018 trong khi cơ sở tại Đá Nam thì vẫn đang tiến hành.

Về mặt Tây Nam của quần đảo Trường Sa, Việt Nam kiểm soát 6 bãi đá ngầm mà họ xác định là một phần của thềm lục địa Việt Nam trong khi cả Bắc Kinh và Đài Bắc thì tuyên bố là thành phần của quần đảo Trường Sa của họ.

Việt Nam đã xây dựng trước sau 14 Nhà Giàn (Dịch Vụ Khoa đánh số từ DK1) tức là các trạm dịch vụ kinh tế, khoa học và kỹ thuật. Các nhà giàn này nằm trong khu vực có nhiều lô dầu khí mà Việt Nam đã cấp quyền thăm dò và khai thác cho một số nhà đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, trước sự đe dọa võ lực của Bắc Kinh, năm 2017, hai trong số các hợp đồng đã ký đã phải hủy bỏ.

Theo MITI, từ giữa năm 2017, Nhà Giàn DK1 đã được mở rộng với một cơ sở cao nhiều tầng và một bãi đậu trực thăng lớn. Họ nối liền 8 cơ sở đã được mở rộng trong các năm 2016-2017.

(Người Việt)