Làm thế nào để tin, dù cái niềm tin
chỉ tựa như một lớp cặn dưới đáy ly đã sạch nước, vào những lời hứa hẹn
bất tận của giới quan chức mang danh cộng sản về ‘sẽ giải quyết dứt điểm
vụ Thủ Thiêm’?
 |
| Qui hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm (Zing.vn). |
Lời hứa của một chính quyền ‘cuội’
Đầu
tháng 3 năm 2019, Võ Văn Hoan - quan chức chánh văn phòng Ủy ban nhân
dân TP.HCM và được xem là người phát ngôn của chính quyền thành phố này -
thêm một lần nữa thông tin “Trung ương đang hoàn thiện kết luận cuối
cùng kết quả thanh tra toàn diện Thủ Thiêm”, nhưng không quên thòng “vấn
đề Thủ Thiêm không thể trong thời gian ngắn mà giải quyết hết được
nhưng thành phố cố gắng trong năm 2019 sẽ giải quyết cơ bản những vấn đề
liên quan đến khiếu nại của người dân”.
Như
thường lệ, phát ngôn của Võ Văn Hoan về vụ việc Thủ Thiêm cần được hiểu
là đã được sự chuẩn thuận của không chỉ cấp thường vụ đảng bộ TP.HCM mà
còn được phép từ cơ quan Thanh tra chính phủ. Từ năm 2018 đến nay, lời
hứa của chính quyền TP.HCM đã biến thành ‘cuội’ ít nhất ba lần nhưng hầu
như chẳng làm gì để thực hiện những hứa hẹn đó.
Hứa
hẹn trên hiện ra trong bối cảnh sau khi Thanh tra Chính phủ công bố
Thông báo kết luận số 1483/TB-TTCP kết quả kiểm tra một số nội dung chủ
yếu liên quan đến việc khiếu nại của công dân về Khu đô thị mới Thủ
Thiêm, rất nhiều người dân đã tiếp tục phản ứng và khiếu kiện vì thông
báo này chỉ cho rằng 4,3ha nằm ngoài ranh quy hoạch, nhưng theo những
tài liệu mà người dân có được thì 5 khu phố thuộc hai phường Bình Khánh,
An Khánh cũng nằm ngoài ranh giới này. Trước Tết Nguyên đán Kỷ Hợi,
hàng trăm người dân Thủ Thiêm tiếp tục ra Hà Nội và tới các cơ quan
Trung ương liên tục trong nhiều ngày để phản ánh việc này, yêu cầu Chính
phủ cần thanh tra toàn diện khu đô thị và đưa ra kết luận cuối cùng, xử
lý sai phạm của các cá nhân liên quan, đồng thời bồi thường thỏa đáng
cho người dân…
Vậy
làm sao có thể tin rằng bản kết luận thanh tra của Thanh tra chính phủ
sắp được công bố sẽ giúp tái cân bằng phần nào cán cân công lý đã đạp
xuống bùn đen ở Thủ Thiêm?
Cần so lại quá khứ để nhìn ra hiện tại và tương lai đen đúa đến thế nào.
Biện chứng lịch sử từ Nhân đến Phúc
Phép
biện chứng lịch sử của thủy tổ chủ nghĩa cộng sản là Karl Marx hoàn
toàn có thể ứng dụng đối với các học trò của ông trong vụ khiếu kiện
khổng lồ, đổ máu lẫn chết chóc ở Thủ Thiêm - Việt Nam. Từ năm 2018 đến
nay, phép này đã ứng biến ít nhất một lần đối với Nguyễn Thiện Nhân - Bí
thư thành ủy TP.HCM và Nguyễn Xuân Phúc - Thủ tướng chính phủ, là những
quan chức phải chịu trách nhiệm chính về giải quyết hậu quả Thủ Thiêm.
Còn
nhớ vào trước kỳ họp quốc hội tháng 5 – 6 năm 2018, nước mắt dân oan và
áp lực quá lớn của dư luận xã hội cùng cái lò lây lất khói của Tổng bí
thư Trọng đã buộc đảng bộ và chính quyền TP.HCM không thể nhắm mắt làm
ngơ. Thế nhưng, bản báo cáo của chính quyền TP.HCM cho Chính phủ về vụ
Thủ Thiêm đã hoàn toàn ‘xù’ trách nhiệm. Bản báo cáo này đã hoàn toàn
không giải thích thỏa đáng về những dấu hỏi rất lớn mà dư luận xã hội và
báo chí công phẫn nêu ra. Bản báo cáo này cũng không thừa nhận bất kỳ
cái sai nào thuộc về trách nhiệm của đảng bộ và chính quyền TP.HCM, mà
chỉ thòng một câu ‘UBND TP đang xem xét, trao đổi với Thanh tra Chính
phủ để thống nhất hướng xử lý báo cáo Thủ tướng Chính phủ’.
Thế còn ‘Thủ tướng Chính phủ’ làm gì?
Như
thể ‘hiệp đồng tác chiến’, cùng thời điểm Ủy ban nhân dân TP.HCM phát
ra báo cáo trên, vào trung tuần tháng Năm năm 2018, Thủ tướng Nguyễn
Xuân Phúc đã có một cuộc họp chính phủ về vụ Thủ Thiêm. Tuy nhiên trong
kết luận chỉ đạo của mình, Thủ tướng Phúc dường như đã cố tình bỏ qua
việc làm rõ tính pháp lý của Quyết định 367 của Thủ tướng Võ Văn Kiệt
phê duyệt quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm vào năm 1996 và một quyết
định bị xem là ký vượt quyền của Phó chủ tịch chính quyền TP.HCM Nguyễn
Văn Đua vào năm 2005 khi ‘thay thế’ Quyết định 367 trên. Ông Phúc cũng
tỏ thái độ rất lập lờ khi chấp nhận 99% diện tích giải tỏa của chính
quyền TP.HCM, tức chấp nhận cả phần ít nhất 140 đất giải tỏa lố mà đã
đẩy đuổi cưỡng chế hàng chục ngàn người dân khỏi mảnh đất sinh nhai duy
nhất của họ.
Ông
Phúc cũng hoàn toàn không đề cập một từ nào về sự biến mất vô cùng khó
hiểu của tấm bản đồ gốc quy hoạch Thủ Thiêm được phê duyệt vào năm 1996.
Ông Phúc lại chỉ dùng từ ‘sai sót’ đối với trách nhiệm của giới quan
chức TP.HCM, trong khi vụ Thủ Thiêm có quá nhiều dấu hiệu của hành vi
‘cố ý làm trái’ và tham nhũng…
Trong
suốt kỳ họp quốc hội tháng 5 – 6 năm 2018, cũng như bà chủ tịch quốc
hội Nguyễn Thị Kim Ngân, ông Phúc đã tuyệt đối ‘cấm khẩu’ về vụ Thủ
Thiêm.
Khi
đó, đã xảy ra một nhịp đồng pha kỳ lạ về quan điểm xử lý khủng hoảng
Thủ Thiêm của Nguyễn Xuân Phúc với Nguyễn Thiện Nhân, của các cơ quan
trung ương như Thanh tra chính phủ, Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi
trường, cả quốc hội của bà Nguyễn Thị Kim Ngân với chính quyền TP.HCM.
Tất cả đều toa rập một cách rất… đồng bộ.
Thủ phạm vẫn đạp trên pháp luật
Thủ
Thiêm là một khu vực được giới bất động sản Sài Gòn xem là cực kỳ đắc
địa, là khu ‘đất vàng’ chỉ cách khu trung tâm Quận Nhất có ba trăm thước
bề rộng mặt sông Sài Gòn. Vào thời điểm công bố đền bù lần đầu tiên cho
dân, giá đền bù chỉ từ vài trăm ngàn đến vài triệu đồng một thước vuông
đất, trong khi giá thị trường khi đó đã lên đến vài ba chục triệu đồng
một thước vuông. Còn hiện thời, giá thị trường năm 2019 đã vọt đến vài
trăm triệu đồng cho mỗi thước vuông đất ở Thủ Thiêm. Với mức giá đó và
ứng với khoảng 150 ha đất giải tỏa lố – mà hoàn toàn có thể xem là ‘giải
tỏa ăn cướp’, các doanh nghiệp đầu tư vào khu đô thị Thủ Thiêm và giới
quan chức ăn theo có thể thu lời ngay cho riêng tiền chênh lệch đất ít
nhất 280 ngàn tỷ đồng, tương đương hơn 12 tỷ USD!
Trong
vài trăm ‘điểm nóng khiếu kiện đất đai’ ở Việt Nam mà Thanh tra chính
phủ thường thống kê, làn sóng khiếu kiện và tố cáo của dân Thủ Thiêm
thuộc loại bi phẫn nhất, dày đặc nhất và kéo dài lâu nhất cho tới ngày
hôm nay kể từ khi một quyết định phê duyệt quy hoạch khu đô thị mới Thủ
Thiêm được Chính phủ ban hành vào năm 1996.
Trong
thực tế, không phải Thanh tra chính phủ và còn lâu mới là cơ quan này,
mà chính người dân Thủ Thiêm đã phát hiện ra là chính quyền đã giải tỏa
lố hàng trăm ha đất của dân.
Theo
tố cáo của dân oan Thủ Thiêm, trong khi bản đồ người dân trưng ra thực
tế diện tích đất chỉ hơn 500 ha thì bản đồ 650 ha của chính quyền tính
luôn diện tích nhà đất của người dân.
Có
nghĩa là diện tích ‘giải tỏa thêm’ có thể đến 150 ha và do đó đã đẩy
đuổi thêm nhiều ngàn người dân Thủ Thiêm khỏi nơi ở và cũng là chỗ sinh
nhai duy nhất của họ.
Một
trong những quan chức bị dân oan Thủ Thiêm tố cáo ghê gớm nhất là Lê
Thanh Hải – chủ tịch và sau đó là bí thư thành ủy TP.HCM từ khoảng năm
2000 đến tận cuối năm 2015.
Lê
Thanh Hải có những biệt danh chính trị như ‘Anh Hai Sài Gòn’, ‘Lãnh
chúa Gia Định’ và cả một biệt danh dân dã mà dân oan Thủ Thiêm đặt cho
là ‘Hải Heo’.
Từ
nhiều năm qua, Lê Thanh Hải cũng được cho là một trong những quan chức
tham nhũng nhất và giàu nhất Việt Nam. Một trong những vụ tai tiếng nhất
của Lê Thanh Hải là ‘cướp đất vàng’ ở Thủ Thiêm. Vào thời đó, người
được xem là ‘đệ tử ruột’ của ông Hải là Tất Thành Cang là bí thư quận 2
đã có nhiều biểu hiện tiếp tay rất đắc lực cho các nhóm lợi ích để cưỡng
chế đẩy đuổi dân nghèo Thủ Thiêm ra khỏi mảnh đất duy nhất của họ.
‘Đất
vàng’ cùng số lợi nhuận khổng lồ trên đã biến thành nguồn cơn khiến
chính quyền TP.HCM và Quận 2 tiến hành chiến dịch cưỡng chế di dời đối
với dân nơi đây trở nên tàn bạo và đẫm máu nhất trong các vụ cưỡng chế
di dời dân ở Việt Nam.
Chiến
dịch trên, kéo dài trong nhiều năm trời, đã dẫn đến nhiều cái chết của
dân oan Thủ Thiêm nhưng lại tuyệt đối không được bất cứ cơ quan chức
năng nào tiết lộ và cũng không được báo chí nhà nước công bố.
Một
nạn nhân điển hình của nạn cưỡng chế trên là gia đình bà Nguyễn Thị
The. Chồng và con trai của bà The đã treo cổ tự vẫn vì bị cưỡng chế,
ruồng bố.
Không
chỉ đẩy đuổi dân, chính quyền và công an còn kéo quân phá sập và ủi
sạch chùa Liên Trì ở Quận 2 – một cơ sở thờ tự lâu đời của Giáo hội Phật
giáo Việt Nam Thống Nhất.
Nhưng
cho tới nay, toàn bộ thủ phạm gây ra vụ cưỡng chế khổng lồ và đẫm máu ở
Thủ Thiêm vẫn không hề bị ‘nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa’ đụng
tới.
Nếu dân không phản ứng mạnh?
“Những
hộ ngoài ranh quy hoạch sẽ không phải di dời nữa” - Nguyễn Thiện Nhân
nói trong một cuộc gặp với dân oan Thủ Thiêm vào ngày 20/6/2018 .
Nhưng
làm thế nào để xác định ‘ngoài ranh quy hoạch’, trong khi cho đến nay
toàn bộ chính quyền TP.HCM đã cố tình lấp liếm vụ ‘tấm bản đồ gốc biến
mất’, và cho đến ngày hôm nay Thanh tra chính phủ vẫn bỏ ngoài báo cáo
nhiều trường hợp nhà dân bị cố tình giải tỏa lố?
Không
những không làm được bất cứ điều gì giúp cho dân oan Thủ Thiêm ngoài
những hứa hẹn có cánh và ý đồ chỉ muốn đẩy dân oan vào khu tái định cư
để khỏi đi khiếu kiện tố cáo, sát tết nguyên đán 2019 Nguyễn Thiện Nhân
còn trực tiếp chỉ đạo vụ chính quyền quận Tân Bình giải tỏa như một hình
thức cướp đất tại Vườn Rau Lộc Hưng, thậm chí còn cả gan chỉ đạo di dời
lư hương trước tượng Đức Thánh Trần Hưng Đạo ở trung tâm Sài Gòn.
Giờ
đây, nhiệm vụ có vẻ như duy nhất của Nguyễn Thiện Nhân - quan chức mà
từ lâu đã bị thiên hạ gắn mác ‘hèn sĩ’ - là “thăm” dân oan Thủ Thiêm và
cố gắng thyết phục những người dân này dọn vào ở trong khu tái định cư
Thủ Thiêm – chính là những khu nhà heo hút được xây tạm bợ mà không có
gì bảo đảm về chất lượng công trình, thậm chí từ năm 2017 đến nay đưa ra
đấu giá mà chẳng có “ma” nào thèm mua.
Để
một khi dân oan đã “ổn định” trong khu tái định cư, giới quan chức ăn
bẫm hy vọng làn sóng khiếu tố sẽ giảm bớt. Hy vọng đó là rất “đúng quy
trình.” Làm thế nào để chính quyền TP.HCM – “tội phạm” trong vụ Thủ
Thiêm – lại muốn xử lý những tội phạm “ăn đất” của người dân?
Để
cuối cùng, thói “xử lý nội bộ” sẽ dẫn đến “đánh bùn sang ao,” khiến vụ
Thủ Thiêm uất nghẹn chỉ còn cách bị nhấn chìm xuồng. Chìm xuồng hẳn.
Như
một quy luật về thủ đoạn chính trị không có gì mới và cực kỳ trơ trẽn,
cứ sau 3-4 tháng chính quyền TP.HCM lại lấp ló thông tin ‘sẽ giải quyết
dứt điểm khiếu kiện Thủ Thiêm’. Quy luật - thủ đoạn này đã kéo dài suốt
từ giữa năm 2018 đến nay, sau hai chục năm không có luật pháp mà chỉ có
luật rừng ở Thủ Thiêm. Vào lần này cũng vậy, khi Chánh văn phòng Võ Văn
Hoan lại ‘cười tươi’ và đưa ra lời hứa mà không biết còn được mấy phần
trăm liêm sỉ.
Giờ
đây, hàng ngàn dân oan Thủ Thiêm không còn gì để mất lại thêm một lần
nữa nhận ra rằng họ vẫn chỉ là những con tốt thí trên bàn cờ lợi ích và
chính trị của các nhóm quyền lực – những kẻ coi cái chết tự treo cổ vì
phẫn uất do bị cưỡng chế của dân oan chẳng đáng một bữa nhậu của chúng.
Quy
luật và thủ đoạn chính trị của chính quyền Nguyễn Xuân Phúc - Nguyễn
Thiện Nhân đang tất yếu dẫn đến một quy luật nghịch đảo: nếu dân không
phản ứng mạnh, chắc chắn sẽ chẳng có bản kết luận thanh tra khu đô thị
mới Thủ Thiêm nào được công bố, chưa kể việc có được công bố chăng nữa
thì cũng chỉ “đánh bùn sang ao” mà không xử lý bất kỳ bất công ghê gớm
nào tại Thủ Thiêm.
Phạm Chí Dũng
(Blog VOA)
Không có nhận xét nào