Vào cuối thập niên 1980, người Thái
đã khôn ngoan đề ra khẩu hiệu là “biến Đông Dương từ chiến trường thành
thị trường” (to turn Indochina from a battlefield into a marketplace).
Điều đó nay đã thành sự thật: Ít nhất là người Thái đang mua lại các
công ty hàng đầu của người Việt, dù đứng sau họ có phải là người Tàu hay
không. Điều đáng nói tuy không phải là người Thái khôn ngoan hay người
Việt dại dột, nhưng dường như người Việt không thể hòa thuận với nhau,
nên họ có thể “biến Việt Nam từ thị trường thành chiến trường”.
 |
Mặt trái của tấm huy chương
Nếu
trong đầu người Thái thường tồn tại “tâm thế thị trường”, thì trong đầu
người Việt thường tồn tại “tâm thế chiến trường”, kể cả khi họ kinh
doanh trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN. Trong một bài viết
gần đây, bà Vũ Kim Hạnh (giám đốc BSA) đã cảnh báo: “Cái quyết liệt của
đồng tiền đi hủy diệt đối thủ mạnh lắm, nhưng ý chí quyết phải sống còn
của những kẻ bị săn đuổi đến cùng còn mãnh liệt hơn gấp trăm lần”.
(Tiếng kêu của cô gái khi nghề gia truyền sắp bị bức tử, Vũ Kim Hạnh,
Sài Gòn Giải phóng, 10/3/2019).
Bà
Kim Hạnh nói như vậy không phải về đấu tranh giai cấp hay chống ngoại
xâm vì lợi ích dân tộc (để sống còn), mà về cạnh tranh trên thị trường
nước mắm (vì lợi ích kinh tế). Nhưng nó làm nhiều người đau lòng và nghĩ
ngợi liệu khẩu hiệu “hòa hợp và hòa giải dân tộc” có cơ hội nào không,
hay “chính phủ kiến tạo” hiện nay có làm được gì không. Tuy đây chỉ là
câu chuyện cạnh tranh về nước mắm, nhưng nó động đến vết thương của dân
tộc.
Tôi
viết bài này để góp phần ủng hộ nước mắm “truyền thống”, nhưng không
phải để chống nước mắm “công nghiệp” (hay nước chấm), nếu họ cạnh tranh
sòng phẳng (fair play). Nhưng nếu cơ quan chức năng nào dự thảo tiêu
chuẩn quốc gia nhằm làm lợi cho bên này và làm hại cho bên kia một cách
không liêm chính, thì chúng ta phải lên tiếng phản đối vì đó chính là
“tham nhũng chính sách” của một nhóm lợi ích nhằm độc quyền thị trường.
Cơ chế độc quyền để thao túng chính sách cản trở đổi mới thể chế và phát
triển bền vững.
Trong
một bài phỏng vấn gần đây, tiến sĩ Huỳnh Thế Du (Đại học Fulbright) cho
rằng rủi ro về kinh tế của Việt Nam chủ yếu đến từ “một số doanh nghiệp
tư nhân lớn nhanh bất thường, trở thành thân hữu và lợi ích nhóm”, như
một hiện tượng tiêu cực (xuất hiện từ cuối những năm 2000). Tuy thừa
nhận khu vực kinh tế tư nhân là động lực tăng trưởng chính, nhưng ông Du
muốn nói đến mặt trái của “tấm huy chương kinh tế tư nhân”. (Rủi ro của
kinh tế Việt Nam nằm ở các doanh nghiệp tư nhân lớn nhanh bất thường,
VNF, 12/3/2019).
Khủng hoảng truyền thông
Gần
đây, dư luận lại dậy sóng, như một cuộc khủng hoảng truyền thông (lần
thứ 2) để phản đối “Dự thảo TCVN 1260: 2019 về Quy phạm Thực hành Sản
xuất Nước mắm”. Theo Người Đô Thị (8/3/2019), Cục Chế biến và Phát triển
Thị trường Nông sản (Bộ NN&PTNT) và Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường
Chất lượng (Bộ KH&CN) đã gặp báo chí để trao đổi về nội dung Dự
thảo. Nhưng dư luận cho rằng dự thảo này có quá nhiều điểm không phù
hợp.
Theo
báo Giao Thông (8/3/2019), tiến sĩ Trần Thị Dung (chuyên gia về nước
mắm) đã hai lần giơ tay xin phát biểu về dự thảo “Quy phạm Thực hành Sản
xuất Nước mắm” nhưng bị chủ tọa từ chối và đuổi ra ngoài (trong ngày
Phụ nữ Quốc tế). Bà Dung nguyên là cán bộ Vụ Khoa học & Công nghệ
(Bộ Thủy sản, nay là bộ NN&PTNT), và là người đầu tiên lên tiếng
minh oan cho nước mắm truyền thống khi bị vu oan nhiễm arsen (cách đây 2
năm). Bà Dung đã phải hét lên: “Kịch bản hơn hai năm trước đã lặp lại.
Mọi người hãy nghe tôi nói”.
Theo
bà Dung, mặc dù quy phạm đó là không bắt buộc nhưng là cơ sở cho cơ
quan quản lý làm chính sách… “Tôi lo ngại họ đang có ý định dùng thẩm
quyền của cơ quan nhà nước để đưa ra định nghĩa xóa nhòa ranh giới giữa
nước mắm truyền thống và nước mắm pha chế. Đây cũng chính là điều lo
ngại của hơn 2.800 doanh nghiệp và các hộ sản xuất nước mắm. Tôi là
người đã gắn bó mấy chục năm nay với quy trình sản xuất nước mắm truyền
thống. Tất cả các cơ sở này đều được cấp phép, đảm bảo điều kiện vệ sinh
an toàn thực phẩm thì mới được hoạt động. Do đó đừng có đem những thông
tin vớ vẩn để xuyên tạc sự thật”. (Tiến sĩ ‘mắm’ bị mời ra khỏi phòng
họp vì muốn ‘kêu oan’ cho nước mắm, Người Đô Thị, 08/03/2019).
Ngày
11/3/2019, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu Bộ NN & PTNT nghiên cứu
kỹ ý kiến của các tổ chức, hiệp hội về nước mắm để đảm bảo quyền lợi và
sức khỏe cho người tiêu dùng, cũng như không gây ảnh hưởng tiêu cực đến
sản xuất, kinh doanh nước mắm truyền thống. Trước sức ép dư luận, ngày
12/3/2019, thứ trưởng Bộ KH & CN Phạm Công Tạc cho biết Bộ tạm dừng
công bố dự thảo tiêu chuẩn quốc gia về “Quy phạm Thực hành Sản xuất Nước
mắm” để tiếp tục xin ý kiến của các tổ chức, hiệp hội bằng văn bản hoặc
đối thoại, hội thảo. Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng nói đã
thẩm định lại dự thảo, thấy không đảm bảo 3 nguyên tắc: (1) đáp ứng
trình độ phát triển của xã hội, (2) bảo đảm sự đồng thuận của xã hội, và
(3) đảm bảo hài hòa lợi ích giữa nhà sản xuất, người tiêu dùng và các
hiệp hội.
Còn
nhớ cách đây hơn hai năm, dư luận báo chí đã ồn ào dậy sóng như một
cuộc khủng hoảng truyền thông về nước mắm (lần đầu). Hội Tiêu chuẩn và
Bảo vệ Người Tiêu dùng Việt Nam (Vinastas) công bố có 67,33% mẫu nước
mắm không đạt chỉ tiêu arsen (thạch tín) mà không nói rõ arsen hữu cơ
(vô hại) hay vô cơ (độc hại). Nhưng trước phản ứng của dư luận, Vinastas
phải xin lỗi, Bộ TT & TT đã phạt 50 cơ quan báo chí vì đưa tin sai,
và chính phủ phải lập một đoàn kiểm tra liên ngành (gồm 5 bộ và cơ quan
hữu quan) để làm rõ vấn đề.
Khủng hoảng nước mắm
Theo
ông Vũ Thế Thành (chuyên gia an toàn thực phẩm), “Codex quốc tế không
biết gì về sản xuất nước mắm, nên giao cho Việt Nam và Thái Lan biên
soạn tiêu chuẩn để Codex thông qua. Tiêu chuẩn này là bất hợp lý khi đề
ra chỉ tiêu histamine trong nước mắm dưới 400 ppm. Chỉ tiêu về histamine
thấp như thế chỉ có nước mắm công nghiệp mới đáp ứng được. Thái Lan là
‘vương quốc’ của nước mắm công nghiệp (đạm thấp từ 10 đến 20 độ). Không
hiểu sao đại diện Codex Việt Nam lại gật đầu để Codex quốc tế thông qua
tiêu chuẩn đó”.
Theo
ông Thành, Việt Nam là nước duy nhất trên thế giới sản xuất nước mắm
truyền thống (đạm cao từ 30 độ trở lên). Do đó, tiêu chuẩn Codex hiện
nay gây rất nhiều khó khăn cho việc xuất khẩu nước mắm truyền thống của
Việt Nam, do quy định về histamine, mà theo ông Thành là bất hợp lý, vì
‘mình tự chặt chân mình’. “Chúng ta phải biết bảo tồn di sản của cha ông
để lại, chứ không thể nấp dưới cái áo ‘an toàn thực phẩm’ để đưa ra quy
định trên trời, vô tình hay hữu ý đẩy nước mắm truyền thống vào cửa
tử”. (Đừng nấp dưới cái áo ‘an toàn thực phẩm’ để đẩy nước mắm truyền
thống vào cửa tử! Người Đô Thị, 07/03/2019).
Theo
bà Vũ Kim Hạnh, cô Thanh Thùy (con của chủ doanh nghiệp nước mắm Thanh
Quốc, tại Phú Quốc) đã bức xúc kêu cứu: “Ban ngành đi với họ hết rồi cô
ơi!”… “Kỳ này họ làm bài bản, có kế hoạch từng bước để xóa sổ nước mắm
truyền thống, hơn vụ Arsen đợt trước, chắc chết thiệt cô ơi!”… “Con thấy
bí quá. Họ đã quyết đánh đến cùng, cạnh tranh hủy diệt mà cô cứ nói
luật pháp, lẽ phải, đạo đức với quyền lợi người tiêu dùng là thua hết,
thua một thứ mạnh nhất và duy nhất là Tiền… Nhưng lần này có bàn tay nhà
nước nữa… Con ức đến chết đi được, sao nhà nước không bênh vực người
làm ăn tử tế mà còn tiếp tay cho họ?”
Bà
Kim Hạnh nói: “Liên minh châu Âu đã cấp chứng nhận bảo hộ của EU cho
nước mắm truyền thống Phú Quốc từ 2012, nhưng từ bấy đến giờ, ta đã làm
được gì để giúp các nhà sản xuất?” Tỉnh Kiên Giang có giúp nhưng lực có
hạn, trong khi những cú đánh vỗ mặt liên tiếp, từ Arsen, histamine, nay
lại đến Quy phạm… “Tôi không thấy ở xứ nào mà cứ có từng đợt tấn công
thẳng thừng, bền bỉ, truy cùng đuổi tận đối thủ như vậy”… “Chỉ có bọn tư
bản hút máu người mới cạnh tranh kiểu ấy”… “Nó giống y chang hồi năm
2016 khi Vinastas tay thì đút tiền khủng vào túi, miệng thì khạc ra toàn
những kết quả điều tra và kết luận giết người”.
Các
doanh nghiệp nước mắm truyền thống vẫn tự biết phải tuân thủ tiêu chuẩn
Việt Nam và quốc tế để đáp ứng yêu cầu của người tiêu dùng. “Họ biết
luật làm ăn của thị trường trong nước và thế giới nên đã dám lấy tiêu
chuẩn HACCP thì sợ gì tiêu chuẩn Việt Nam. Vậy mà khi đọc Dự thảo Quy
phạm này, họ phải kêu trời vì thấy toàn những quy định lơ mơ, tào lao
nhưng đầy uy quyền, mà có đến 50 nội dung không phù hợp, rất nặng mùi
hoặc sặc mùi tiền, mùi arsen hoặc mùi sa-lông phòng lạnh…Họ đã nhận ra
ngay đó là cái bẫy đang xiết dần lại như những cái dây thòng lọng để
xiết chặt lấy cổ tất cả nước mắm truyền thống”.
Bà
Kim Hạnh cho rằng sau Dự thảo Quy phạm này chưa biết sẽ là cái gì nữa.
“Xem ra quyết tâm của họ chưa có điểm dừng, vì 10 năm trước, hàng loạt
doanh nghiệp sản xuất nước tương đã bị họ diệt bằng “vụ 3 MCPD” (được
ghi lại trong ‘lịch sử doanh thương Sai Gòn’). Hơn 10 năm qua, ông
Nguyễn Đăng Quang không ngừng giàu lên, tài sản chắc tới hơn 1,2 tỷ USD
rồi, trong khi gần 3000 doanh nghiệp nước mắm truyền thống và hơn 10
làng nghề đang bị tàn lụi dần với những chiến dịch arsen, histamine,
dường như không có điểm dừng”.
Nước mắm và quyền lực mềm
Thiên
hạ thường cạnh tranh bằng chính năng lực của họ, chứ không tìm mọi cách
tận diệt đối thủ như người Việt, nhất là diệt mất một bảo vật “quốc hồn
quốc túy” như nước mắm truyền thống. Ai là người Việt chắc đều biết tới
nước mắm, như một loại đặc sản không thể thiếu trong mỗi bữa ăn của hầu
hết người Việt (và một số người nước ngoài). Vì vậy, đừng nên tìm mọi
cách xóa nhòa ranh giới tự nhiên giữa nước mắm truyền thống (đã có lịch
sử hàng trăm năm) và nước mắm công nghiệp (được pha chế như nước chấm).
Cũng đừng nên tìm mọi cách tận diệt đối thủ để độc chiếm thị trường, và
biến thị trường thành chiến trường.
Trong
mỗi bữa cơm Việt Nam, thường phải có một ly nước mắm. Không phải chỉ
nhiều người Việt mà một số người nước ngoài cũng thích nước mắm (nhất là
từ Phú Quốc hoặc Phan Thiết). Tôi nhớ có lần ở Bangkok, nhà báo kỳ cựu
người gốc Canada là Alan Dawson (chuyên bình luận trên báo Bangkok Post)
đã bảo tôi lúc nào về Việt Nam thì nhớ mua cho ông chai nước mắm Phú
Quốc, vì ông ấy nhớ lắm. Tôi nói trong siêu thị ở Bangkok thiếu gì nước
mắm, nhưng Dawson cười: “đó không phải là nước mắm thật”. Ông ấy nói đã
nghiện nước mắm Phú Quốc từ khi còn làm UPI bureau chief ở Sài Gòn
(trong thời kỳ chiến tranh). Trong thế giới ngày càng đa dạng về văn
hóa, những người như Alan Dawson ngày càng nhiều.
Theo
một tài liệu, viện Pasteur đã từng lên tiếng bảo vệ nước mắm truyền
thống từ năm 1920. Một số tạp chí nổi tiếng đã ví von rằng nói đến nước
Pháp thì người ta nhớ ngay tới rượu vang, nói đến nước Ý thì người ta
nhớ tới ôliu, nói đến Việt Nam thì người ta nhớ tới nước mắm, như một
đặc sản trong văn hóa ẩm thực của người Việt… New York Times còn nói tới
một loại nước mắm Phú Quốc mà người ta “thử nước mắm như thử rượu
vang”. Không biết thực hư thế nào, nhưng tại các buổi chiêu đãi chính
thức hay tại các quán ăn Việt Nam ở nhiều nước, món nem (spring rolls)
không thể thiếu món nước chấm làm từ nước mắm cốt.
Tiến
sĩ Nguyễn Thị Hậu đã gọi nước mắm là “hồn cốt của dân tộc”. Trong dòng
chảy ngầm của năng lượng quốc gia, vẫn có những người âm thầm gìn giữ và
bảo vệ hồn cốt của dân tộc. Đó chính là bảo vệ bản sắc dân tộc và chủ
quyền quốc gia. Để mất hồn cốt của dân tộc chính là đánh mất bản sắc dân
tộc. Nếu nhẹ thì đánh mất khả năng cạnh tranh trong thế giới ngày càng
phải dựa vào đặc trưng văn hoá riêng biệt. Nặng hơn thì dễ bị tổn thương
trước sự “xâm lược mềm” hay “xâm lược cứng”. Đó là nguy cơ đánh mất
sinh kế của các làng nghề truyền thống và bản sắc văn hoá của dân tộc.
Không giữ được nước mắm truyền thống chính là đánh mất một “quyền lực
mềm” không thể thiếu của cộng đồng và dân tộc mình.
Vì
vậy, vụ Dự thảo Quy phạm sản xuất nước mắm đang bị dư luận phản đối.
Tại sao họp báo về nước mắm mà họ lại cấm cửa chuyên gia về nước mắm và
các hội nước mắm? Tại sao dự thảo quy phạm sản xuất nước mắm mà họ không
hiểu gì về quy trình sản xuất đã có từ bao đời nay? Tại sao nguyên liệu
là cá biển mà phải kiểm tra thuốc thú ý và thuốc bảo vệ thực vật? Tại
sao phải đựng nước mắm trong thùng đựng màu sáng? Thật ngu xuẩn nếu bắt
các nhà sản xuất rượu vang Pháp phải dùng thùng đựng rượu màu sáng thay
cho thùng gỗ sồi! Những quy phạm ngớ ngẩn đó còn phủ nhận và chà đạp lên
các giấy phép đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm (như HACCP)
cấp cho các cơ sở sản xuất nước mắm truyền thống để có thể cạnh tranh
quốc tế. Tại sao họ phải cố làm ra những quy phạm này để làm gì?
Theo
ông Lê Trần Phú Đức, Chủ tịch HĐQT kiêm TGĐ Công ty cổ phần Nước mắm
Phan Thiết đã được Bộ NN & PTNT ký quyết định thay mặt Hiệp hội Nước
mắm Phan Thiết tham gia xây dựng dự thảo về quy phạm thực hành sản xuất
nước mắm, vào tháng 2/2018, không biết vì lý do gì, nội dung cuộc họp
đầu tiên mà ông Đức tham gia đã hoàn toàn bị xóa bỏ và tổ chức họp lại
với điều kiện có sự tham dự của tập đoàn Masan. Trong cuộc họp sau đó,
nhiều nội dung hoàn toàn được thay đổi so với cuộc họp mà ông Đức đã
tham gia trước đó. Nếu đúng vậy, khủng hoảng nước mắm chắc còn kéo dài,
và tham nhũng chính sách còn tiếp tục.
Nén bạc đâm toạc tờ giấy
Cục
Chế biến và Phát triển Thị trường Nông sản (Bộ NN & PTNT) đã phân
trần về “Dự thảo TCVN 12607:2019” rằng mục tiêu của Dự thảo này chỉ nhằm
“xác định tiêu chuẩn về quá trình chứ không đặt ra yêu cầu kỹ thuật của
nước mắm, cũng không ấn định các chỉ tiêu và giới hạn phải tuân thủ đối
với nước mắm trên thị trường hiện nay”. Trong khi đó ông Trần Đáng (Chủ
tịch Hiệp hội Thực phẩm chức năng) lại khuyên mọi người “Đừng phân biệt
nước mắm truyền thống với nước mắm công nghiệp mà MẤT ĐOÀN KẾT trong
ngành này”. Dư luận cho rằng đây là cách định bóp cổ người khác cho chết
nhưng cấm kêu, vì kêu như vậy làm “mất đoàn kết”, nên nạn nhân phải câm
lặng chết dần để không “mất đoàn kết”.
Nước
mắm công nghiệp đang đẩy nước mắm truyền thống đến chỗ chết, không chỉ
vì cạnh tranh bất bình đẳng về giá mà còn không thể kháng cự được vì bị
chèn ép bởi các chiến dịch truyền thông bẩn thỉu, có hệ thống công quyền
đứng sau hỗ trợ. Năm 2016, trước phản ứng quyết liệt của dư luận, Bộ TT
& TT đã phải xử phạt 50 cơ quan truyền thông báo chí vì đã tuyên
truyền “nước mắm nhiễm arsen”. Ai là bên được lợi trong vụ này chắc phải
bỏ ra nhiều tiền để chi trả. Dự thảo TCVN 12607: 2019 mà Cục Chế biến
và Phát triển Thị trường Nông sản (Bộ NN & PTNT) vừa giới thiệu, bị
nhiều người coi là phần tiếp theo của kế hoạch dài hạn nhằm tận diệt
nước mắm truyền thống bằng qui phạm pháp luật (đầy bất minh).
Theo
ông Vũ Thế Thành (chuyên gia về an toàn thực phẩm), “Dự thảo TCVN
12607: 2019 là một hình thức nhân danh an toàn thực phẩm để đẩy các nhà
sản xuất nước mắm truyền thống đến chỗ chết”. Ông Thành đã phân tích khá
cặn kẽ về Dự thảo TCVN 12607: 2019 ngớ ngẩn như thế nào, ác ý ra sao
đối với nước mắm truyền thống. Ông nhấn mạnh, “bộ phận soạn thảo TCVN
12607: 2019 không chỉ không hiểu gì về sản xuất nước mắm mà còn cố tình
đặt ra những đòi hỏi phi lý như chỉ tiêu histamine trong nước mắm phải
dưới 400 ppm”. Chỉ có nước mắm công nghiệp (hay nước chấm hiện đại) mới
đáp ứng được chỉ tiêu này.
Mỗi
năm, người Việt sử dụng khoảng 300 triệu lít nước mắm, tổng số tiền chi
cho tiêu thụ nước mắm tại Việt Nam được ước đoán khoảng 11.300 tỉ VNĐ.
Nhà sản xuất nước mắm công nghiệp (Masan) chiếm khoảng 80% thị phần của
thị trường này. Trong những chiến dịch gây khủng hoảng niềm tin về mức
độ an toàn của nhiều loại sản phẩm tiêu dùng, thiên hạ không chỉ có cơ
hội mục kích một số cơ quan truyền thông tự bán rẻ mình, mà còn thấy
bóng dáng của không ít chuyên gia, nhân dạng của không ít quan chức,
diện mạo của không ít cơ quan chức năng đang trở thành công cụ của nhóm
lợi ích. Đúng là “nén bạc đâm toạc tờ giấy”.
Người
ta thắc mắc tại sao khi Việt Nam cùng Thái Lan soạn thảo tiêu chuẩn
Codex, họ lại đồng ý với chỉ tiêu histamine trong nước mắm bất hợp lý
như vậy, để không thể xuất khẩu nước mắm truyền thống, trong khi dành cơ
hội xuất khẩu cho nước mắm công nghiệp? Trong khi Cục An toàn Thực phẩm
xác nhận và cam kết sẽ vận động để thay đổi chỉ tiêu về histamine, thì
Cục Chế biến và Phát triển Nông sản lại định lấy chỉ tiêu histamine làm
tiêu chuẩn quốc gia? Trước đây, chỉ có các chuyên gia và người dân nói
xa nói gần về “tham nhũng chính sách” (tức hối lộ để lót đường cho những
chủ trương, qui phạm pháp luật đem lại lợi ích riêng cho một nhóm lợi
ích cụ thể). Nhưng nay các quan chức trong hệ thống chính trị và công
quyền Việt Nam phải thừa nhận và cam kết chống “tham nhũng chính sách”
(như một nghịch lý).
Lời cuối
Theo
bà Trần Thị Dung, tiêu chuẩn Codex về nước mắm (do Việt Nam và Thái Lan
biên soạn năm 2006) chỉ phù hợp với nước mắm công nghiệp (của Thái
Lan), mà không phù hợp với nước mắm truyền thống (của Việt Nam). Vì vậy,
tiêu chuẩn Codex chỉ có ý nghĩa tham khảo. Phương án tốt nhất là xây
dựng quy chuẩn quốc gia riêng cho nước mắm truyền thống. Bà Dung cho
rằng mỗi nước có thể quy định mức giới hạn (histamine) phù hợp cho mình.
Sau khi Vinastas công bố kết quả sai lạc vì không phân biệt arsen hữu
cơ (vô hại) và vô cơ (độc hại) trong nước mắm, thì Bộ Y tế đã công bố
100% nước mắm được kiểm nghiệm không nhiễm Arsen vô cơ. Vinastas đã bị
phạt do vi phạm pháp luật (Thông tư 16/2009/TT-BKHCN của Bộ KH&CN về
phương pháp lấy mẫu theo Quy chuẩn Quốc gia QCVN 8-2:2011/BYT).
Nhưng
sau khi nộp đơn xin thành lập “Hiệp hội Nước mắm Truyền thống”, gồm 17
thành viên, đại diện cho các nhà sản xuất và các chuyên gia an toàn thực
phẩm, ngày 31/8/2016, bà Trần Thị Dung được Bộ Nội Vụ cho biết có một
bộ hồ sơ khác xin thành lập “Hội Nước mắm Việt Nam”. Ban vận động thành
lập Hội Nước mắm Việt Nam gồm PGS.TS Trần Đáng, Chủ tịch Hiệp hội Thực
phẩm Chức năng Việt Nam, nguyên Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm Bộ Y
tế; PGS.TS Phan Thị Kim, Chủ tịch Hội Khoa học Kỹ thuật An toàn Thực
phẩm Việt Nam, nguyên Cục trưởng Cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm. Đặc
biệt, trong danh sách còn có 6 doanh nghiệp thành viên của Masan và một
số nhà cung cấp cho tập đoàn này. Bộ Y tế đã công nhận ban vận động
thành lập “Hội Nước mắm Việt Nam” (tuy không đúng thẩm quyền). Vì vậy,
cho đến nay việc thành lập “Hiệp hội Nước mắm Truyền thống” vẫn bị vô
hiệu hóa.
Theo
nhà báo Thảo Vy (VNTB), thông thường trong cạnh tranh thương mại, người
ta có 2 cách để triệt hạ đối thủ. Một là dùng phương cách để người tiêu
dùng tẩy chay (dựa trên nỗi sợ hãi); Hai là dùng chính sách quản lý của
nhà nước (để bóp nghẹt) như tham nhũng chính sách. Bà Vũ Kim Hạnh chua
chát nhận xét: “Gọi ông Nguyễn Đăng Quang (chủ Masan) là ông “trùm nước
mắm” cũng đúng, với thị phần áp đảo, có lẽ gần 80%”. Nhưng đó không phải
do cạnh tranh sòng phẳng (trên thị trường), mà do tận diệt lẫn nhau
(như chiến trường).
Nguyễn Quang Dy
(Viet-studies)
Không có nhận xét nào