Mỹ cam kết giúp Philippines tự vệ nếu bị tấn công trên Biển Đông

Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Mike Pompeo (phải) bắt tay Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin Jr

Trong một lời cảnh cáo mạnh mẽ nhất từ trước đến nay nhắm vào đích danh Trung Quốc, ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hôm nay 01/03/2019 khẳng định Washington sẽ giúp Manila tự vệ trước bất kỳ một « cuộc tấn công vũ trang » nào ở Biển Đông. Ngay lập tức, Bắc Kinh đã đả kích Pompeo, xem đấy là một hành vi cố tình khiêu khích Trung Quốc.

Nhân chuyến ghé thăm Philippines ngay sau khi tháp tùng tổng thống Mỹ Donald Trump dự Hội Nghị Thượng Đỉnh Mỹ-Triều tại Hà Nội, ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã có buổi hội kiến với tổng thống Philippines Rodrigo Duterte vào hôm nay.

Sau cuộc gặp, ngoại trưởng Mỹ đã có một cuộc họp báo chung với đồng nhiệm Philippines Teodoro Locsin tại Manila, trong đó ông xác định rằng các đảo nhân tạo của Trung Quốc tại vùng Biển Đông mà Bắc Kinh đang tranh chấp với các láng giềng là một mối đe dọa.

Trước báo giới, ông Pompeo không ngần ngại khẳng định: (1) « Biển Đông thuộc vùng Thái Bình Dương » và (2) « việc bồi đắp đảo nhân tạo và các hoạt động quân sự của Trung Quốc tại Biển Đông đe dọa chủ quyền, an ninh, và qua đó là đời sống kinh tế của Philippines cũng như của Hoa Kỳ. »

Trên cơ sở đó, ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh : « Bất kỳ một cuộc tấn công vũ trang nào nhắm vào lực lượng Philippines, vào máy bay hoặc tàu bè của Nhà Nước Philippines ở Biển Đông sẽ kích hoạt các nghĩa vụ bảo vệ lẫn nhau được quy định trong Điều 4 của Hiệp Ước Phòng Thủ Hỗ Tương (Mỹ-Philippines) ».

Hiệp Ước này là một văn kiện được Mỹ và Philippines ký kết vào năm 1951, quy định là hai nước phải giúp đỡ lẫn nhau trong trường hợp xẩy ra « một cuộc tấn công vũ trang ở Thái Bình Dương ».

Theo ghi nhận của hãng tin Pháp AFP, đây là lần đầu tiên một lãnh đạo cao cấp của Mỹ công khai xác nhận việc Washington sẽ bảo vệ đồng minh của mình ở vùng Biển Đông, nơi đang có những tranh chấp chủ quyền được cho là dễ bùng nổ nhất trên thế giới hiện nay.

Trong thời gian qua, nhiều lãnh đạo cấp cao của chính phủ Philippines thường xuyên yêu cầu Hoa Kỳ nói rõ phạm vi áp dụng của Hiệp Ước Phòng Thủ Mỹ-Philippines, xác định xem Biển Đông có nằm trong khu vực « Thái Bình Dương » được đề cập đến trong hiệp ước hay không.

Cho đến nay, Trung Quốc luôn viện cớ « chủ quyền lịch sử » để đòi làm chủ hầu như toàn bộ Biển Đông, bất chấp tuyên bố chủ quyền của các nước Đông Nam Á như Philippines, Việt Nam, Malaysia, Brunei, và bất chấp phán quyết của Tòa Thường Trực Quốc Tế La Haye theo đó yêu sách lịch sử của Bắc Kinh không có cơ sở pháp lý. Trên biển, Bắc Kinh không ngần ngại dùng biện pháp mạnh để áp đặt các đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc.

Phản ứng trước tuyên bố của ngoại trưởng Mỹ, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Lục Khảng vào hôm nay đã nêu đích danh Hoa Kỳ để chỉ trích, cho rằng « một quốc gia bên ngoài khu vực, chẳng hạn như Hoa Kỳ, nếu thực sự quan tâm đến hòa bình, ổn định và hạnh phúc của các dân tộc trong khu vực, thì nên tránh mọi hành động cố tình khiêu khích và gây rối ».

Theo giới phân tích, trên đây là lập trường cố hữu của Bắc Kinh vốn không muốn quốc tế can thiệp vào vấn đề Biển Đông để Trung Quốc dễ chèn ép các nước nhỏ trong khu vực.

Ngược lại, Hoa Kỳ nhân danh nguyên tắc tự do hàng hải để cho tàu chiến qua lại trong vùng, và không ngần ngại áp sát những hòn đảo nhân tạo mà Trung Quốc kiểm soát để thách thức các yêu sách chủ quyền quá đáng của Bắc Kinh.

Trọng Nghĩa
RFI


Pompeo: Mỹ sẽ bảo vệ Philippines trong trường hợp xung đột Biển Đông

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo phát biểu tại bộ Ngoại Giao Philippines, ngày 01/03/2019. REUTERS/Eloisa Lopez

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo hôm 1/3 đảm bảo với Manila rằng Mỹ sẽ bảo vệ Philippines nếu bị tấn công trên Biển Đông, và tái khẳng định bộ quy tắc quốc phòng mà những người đứng đầu về an ninh của Manila đang tìm cách sửa đổi.

Phát biểu tại một điểm dừng chân sau cuộc gặp thượng đỉnh ở Hà Nội với Triều Tiên, ông Pompeo nói Hiệp ước Quốc phòng Chung Philippine-Mỹ 1995 sẽ được tuân thủ nếu đồng minh của Mỹ là nạn nhân của việc xâm chiếm, và nêu ra rằng Trung Quốc là một mối đe dọa cho sự ổn định.

“Các hoạt động xây dựng đảo và quân sự của Trung Quốc trên Biển Đông đe dọa đến lãnh thổ, an ninh và do đó là sự phát triển kinh tế của các bạn cũng như của Hoa Kỳ,” Ngoại trưởng Pompeo nói tại một cuộc họp báo ở Manila.

“Bất kỳ cuộc tấn công vũ trang nào nhắm vào các lực lượng, máy bay và tàu của Philippines ở Biển Đông sẽ khởi động các nghĩa vụ quốc phòng chung.”

Philippines, Trung Quốc, Việt Nam, Đài Loan, Brunei và Malaysia đều có các tuyên bố chủ quyền trên hải lộ này, một tuyến đường thủy qua đó một lượng hàng hóa trị giá 3,4 nghìn tỷ USD được giao thương hàng năm.

Ngoại trưởng Pompeo nói những nước trên có trách nhiệm đảm bảo rằng “những thủy lộ vô cùng quan trọng này rộng mở và Trung Quốc không thể đe dọa đóng chúng lại.”

Phát biểu tại Bắc Kinh, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lục Khảng nói rằng Trung Quốc và các nước xung quanh Biển Đông đang làm việc cật lực để gìn giữ hòa bình và sự ổn định.

“Do đó nếu những nước bên ngoài khu vực này, như Mỹ, thực sự muốn có hòa bình, yên tĩnh và hạnh phúc cho người dân trong khu vực, thì họ không nên gây rắc rối từ chẳng việc không có gì là rắc rối để rồi gây rắc rối,” ông Lục nói với các phóng viên.

Ngoại trưởng Mỹ cũng nói rằng các đồng minh nên lo ngại về các rủi ro khi sử dụng công nghệ của Trung Quốc.

Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana đã tìm cách xem xét lại hiệp ước được thỏa thuận 5 năm sau khi Philippines giành được độc lập từ Mỹ vào năm 1946, với mục đích làm rõ mức độ mà Hoa Kỳ sẽ có thể bảo vệ Philippines nếu bị tấn công.

Việc thúc đẩy cho một sự chắc chắn hơn của Bộ trưởng Lorenzana được đưa ra giữa lúc Bắc Kinh nhanh chóng xây dựng các tài sản quân sự, lực lượng bảo vệ bờ biển và dân quân đánh cá ở Biển Đông, đáng chú ý nhất là trên và xung quanh các đảo nhân tạo ở quần đảo Trường Sa.

Mặc dù không còn sự hiện diện thường trực của quân sự Mỹ ở Philippines, các cuộc tập trận chung, trao đổi thông tin tình báo và chuyển giao phần cứng diễn ra thường xuyên theo nhiều thỏa thuận khác nhau.

Tuy nhiên, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte không phải là một người hâm mộ điều này và ông tin rằng liên minh với Mỹ làm cho đất nước của ông trở thành mục tiêu tiềm năng của Trung Quốc, nơi ông muốn có mối quan hệ kinh doanh mạnh mẽ hơn.

Tổng thống Duterte đã nhiều lần đặt câu hỏi về cam kết của Hoa Kỳ, khi lưu ý rằng họ không làm gì để ngăn Trung Quốc biến các rạn san hô thành các đảo được trang bị radar, pin tên lửa và nhà chứa máy bay chiến đấu và trong khoảng cách bắn tới Philippines.

VOA