Lịch sử chiến tranh 1979 ‘bị Trung Quốc bóp méo’

Đã có một sự tuyên truyền rất khác biệt giữa hai phía ở hai bên chiến tuyến của cuộc chiến Việt - Trung nổ ra vào ngày 17/2/1979, theo một nhà nghiên cứu Trung Quốc học từ Đại học Quốc gia Hà Nội.

Một cuộc tưởng niệm cuộc chiến Biên giới 1979 của người dân Việt Nam

Tuy nhiên lịch sử 'đã bị bóp méo' bởi phía Trung Quốc, Tiến sỹ Nghiêm Thúy Hằng, từ Bộ môn Trung Quốc học, Khoa Đông Phương học, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, nói với Bàn tròn thứ Năm từ London của BBC Tiếng Việt hôm 14/2/2019.

"Vừa rồi tôi có nghe nhà báo Tô Bình - một khách mời từ BBC Tiếng Trung cùng tham gia Bàn tròn - thuật lại những phản ứng của phía Trung Quốc, tôi thấy rõ ràng ở đây đã có một sự tuyên truyền rất khác biệt giữa hai phía và sự thật của cuộc chiến tranh năm 1979 đã bị bóp méo rất nhiều.

Bàn tròn về Thượng đỉnh Trump-Kim lần II và 40 năm Cuộc chiến Biên giới

"Ở góc độ của người Việt Nam, tôi thấy rõ ràng tên gọi 'Phản kích tự vệ' của cuộc chiến này như thế là không chính xác, rõ ràng là 6 tỉnh biên giới của Việt Nam bị xâm lược và không thể nói chuyện là [có] người anh hùng nào, hay tốt đẹp gì trong việc đi sang [Việt Nam], ở đây không có câu chuyện gì phải tự vệ, bởi vì tất cả mọi chuyện là xảy ra trên đất Việt Nam.

"Tại sao lại gọi là tự vệ? Một đất nước Trung Quốc từ sức người, sức của, từ diện tích cho đến sức dân đều lớn hơn Việt Nam rất nhiều, làm gì có câu chuyện là phải tự vệ với một nước Việt Nam rất là nhỏ, rất là bé, rất là nghèo nàn mà năm 1979 vừa mới ra khỏi bom đạn chiến tranh?"

'Phản kích tự vệ?'

Nêu ý kiến ngay trước đó, tại Bàn tròn thứ Năm phần nội dung nhìn lại 40 năm cuộc chiến biên giới Việt - Trung, Nhà báo, Biên tập viên Ban BBC Tiếng Trung Tô Bình nói:

"Tôi lớn lên trong những năm thập niên 1980 ở Trung Quốc, ngay sau khi nổ ra cuộc chiến, tôi vẫn còn nhớ giai đoạn ngay sau cuộc chiến đó và suốt thời gian cuộc chiến. Cuộc chiến đậm nét và luôn luôn chiếm một thời lượng lớn trong truyền thông, tuyên truyền ở Trung Quốc.

"Có rất nhiều phim, những bài hát, họ ca ngợi lòng can đảm, quả cảm của những người lính Trung Quốc trong cuộc chiến tranh đó. Tôi vẫn còn nhớ như in một ca khúc, tựa đề là 'Vinh quang nhuốm máu' được hát trên truyền hình quốc gia Trung Quốc và trình chiếu trong chương trình tạp kỹ ở Gala lớn mừng năm mới, Tết nguyên đán Trung Quốc năm 1987.

"Ca khúc được một cựu chiến binh tham gia cuộc chiến biên giới Trung - Việt, anh ta bị thương trong cuộc chiến tranh và phải ngồi xe lăn. Bài hát ngay lập tức đã trở thành một tiết mục nổi tiếng, cực kỳ ăn khách cho rất nhiều ca sỹ trong nhiều năm tiếp theo, mà trong số những người trình bày có phu nhân của Chủ tịch Tập Cận Bình, bà Bành Lệ Viện. Bà là một ca sỹ nhạc nhẹ và bà đã trình bày bản đó."

"Một số nhà bình luận cho rằng tất cả cái này là một phần của điều được gọi là chiến lược tuyên truyền của Đảng Cộng sản Trung Quốc để sử dụng cuộc chiến tranh mới xảy ra gần nhất lúc đó để đề cao tinh thần ái quốc và trung thành với Tổ quốc và Đảng Cộng sản v.v..."

Nhân dịp này, nhà báo từ ban BBC Tiếng Trung cũng cho biết sơ bộ những gì bà nhận biết được khi theo dõi dư luận ở Trung Quốc liên quan tròn 40 năm đánh dấu cuộc chiến, bà nói:

"Trên mạng xã hội của Trung Quốc, tôi cũng lướt qua mạng Sina Weibo - được coi là Twitter của Trung Quốc, chuỗi ký tự 'cuộc chiến Phản kích Tự vệ' như được biết ở Trung Quốc có khoảng 6 triệu lượt xem và 7 ngàn lời bình luận. Nếu quý vị biết mạng Sina này có tới 340 triệu người sử dụng thường xuyên hàng tháng, thì con số 6 triệu không phải là một con số lớn.

"Và trong số các bình luận trên mạng xã hội, thì tất cả chỉ tập trung vào một chủ đề là những hành động quả cảm anh hùng của Quân giải phóng Trung Hoa như thế nào, rồi sự hy sinh mà những người lính Trung Quốc đã trải qua để bảo vệ Tổ Quốc, nhưng gần như không có một cảm nhận hay bình luận gì về nguyên nhân của cuộc chiến cả. Cũng như những cái giá mà Trung Quốc hay Việt Nam đã phải trả về con người, cũng như là hậu quả lâu dài của cuộc chiến cho cả Trung Quốc lẫn Việt Nam."

'Điều buồn phiền nhất'

Về phía mình, nhà nghiên cứu Trung Quốc học từ Đại học Quốc gia Hà Nội bình luận thêm:

"Tôi là một chứng nhân lúc ấy. Thực ra, tôi nghe những câu mà nhà báo Tô Bình nói thì tôi thực sự cảm thấy rất đau lòng và rất buồn vì sự thật của nó đã bị bóp méo ở phía Trung Quốc.

"Tuy nhiên, vì là một người nghiên cứu tôi cũng hiểu được tại sao lại phải tuyên truyền như thế và điều mà tôi cảm thấy buồn phiền nhất là ở trong câu Giáo sư Ngô Vĩnh Long có nhắc lại vừa rồi là Trung Quốc muốn 'dạy cho Việt Nam một bài học'.

"Thực ra như thế còn chưa đầy đủ. Câu đầy đủ, khi mà Đặng nói, là: "Dạy cho Việt Nam vong ân, bội nghĩa một bài học". Rõ ràng ở đây có một sự sai lầm, một sự hiểu nhầm hoàn toàn tính chất một cách đáng tiếc giữa hai người bạn.

"Mong muốn là câu chuyện đã qua 40 năm, đáng ra qua 30 năm có thể khép lại được rồi, 40 năm tôi mong nó sẽ khép lại và nó sẽ là một bài học cho những quốc gia như là Bắc Triều Tiên, hay là Nam Triều Tiên, để không mắc lại sai lầm tương tự, để không có những mất mát vô nghĩa như vậy nữa."

Cũng nhân Bàn tròn nhìn lại bốn thập niên cuộc chiến, về khía cạnh soạn sách giáo khoa và nên đề cập đến cuộc chiến này ra sao để sự thật lịch sử được tôn trọng và phản ánh khách quan, đầy đủ, Tiến sỹ Nghiêm Thúy Hằng bình luận:

"Tôi nghĩ rằng sử của Việt Nam nên do Việt Nam viết, tuy nhiên Trung Quốc vẫn là nước láng giềng và lịch sử đã quy định rằng Việt Nam cũng chẳng thể chuyển nhà đi đâu được cả, nên tôi nghĩ rằng vẫn nên giữ tình hữu nghị với Trung Quốc.

"Tuy nhiên chúng ta cần phải sòng phẳng về mặt lịch sử. Bốn mươi năm cũng đã có một độ lùi lịch sử rồi, cần phải sòng phẳng với lịch sử, cần phải dạy cho các thế hệ người Việt những giá trị của Việt Nam, nhất là những giá trị quan trọng như là giá trị yêu nước.

"Và tôi cũng đồng ý với Giáo sư Ngô Vĩnh Long [khách mời cùng tham dự Bàn tròn] là cuộc chiến này đúng là cuộc chiến mà ông Đặng Tiểu Bình đã đặt Việt Nam vào thế không có một sự lựa chọn nào khác.

"Khi mà Tổ quốc bị xâm lược như vậy, thì tất nhiên người Việt Nam phải đứng lên để bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ - giá trị toàn vẹn lãnh thổ là một giá trị xuyên suốt trong lịch sử Việt Nam, thế thì cũng nên dạy cho toàn thể thế hệ sau về bài học lịch sử này của cha ông.

"Không phải để khắc sâu hận thù, mà để sau này rút kinh nghiệm: thêm yêu hòa bình và những người đứng trong cương vị lãnh đạo tuyệt đối không nên để cho những câu chuyện chiến tranh tương tự có thể xảy ra, vì đây là một tội ác, rõ ràng là một tội ác đối với chính dân tộc của mình," nhà nghiên cứu Trung Quốc học từ Hà Nội chia sẻ quan điểm với BBC.

(BBC)