Bắc Triều Tiên sẽ chấp nhận giải trừ
vũ khí hạt nhân hoàn toàn hay chỉ giải trừ một phần? Hai lãnh đạo sẽ đạt
được những thỏa thuận cụ thể hay chỉ ra những tuyên bố bày tỏ ý định?
Washington và Bình Nhưỡng sẽ đi đến hòa bình hay sẽ lại cắt đứt quan hệ?
 |
| Tại một cửa hàng in và bán áo T-shirt có hình lãnh đạo Mỹ và Bắc Triều Tiên, Hà Nội, ngày 21/02/2019 |
Mọi
kịch bản đều có thể xảy ra sau cuộc họp thượng đỉnh lần thứ hai giữa
lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un với tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump
trong hai ngày 27 và 28/02/2019 tại Hà Nội.
Sau
một thời gian dài gặp bế tắc về phi hạt nhân hóa, các nhà thương thuyết
của Mỹ và Bắc Triều Tiên trong những ngày qua đã ráo riết đàm phán cho
đến giờ chót để chuẩn bị cho thượng đỉnh Hà Nội. Theo các chuyên gia
được hãng tin AFP trích dẫn hôm nay, như ông Vipin Narang, Viện Công
nghệ Massachusetts, cho dù công việc chuẩn bị đi đến đâu, cả tổng thống
Trump lẫn lãnh đạo họ Kim đều mong muốn là thượng đỉnh lần hai phải đạt
được kết quả cụ thể, phải có những bước tiến so với thượng đỉnh đầu tiên
ở Singapore tháng 06/2018.
Nhưng
ngược lại, không một chuyên gia chờ đợi là thượng đỉnh Hà Nội sẽ giúp
đạt được ngay một thỏa thuận về « phi hạt nhân hóa Bắc Triều Tiên một
cách vĩnh viễn và hoàn toàn có thể kiểm chứng được », mục tiêu tối hậu
của Hoa Kỳ. Thậm chí cụm từ nói trên có thể sẽ không được ghi trong bản
tuyên bố chung của hai lãnh đạo Hoa Kỳ - Bắc Triều Tiên. Các quan chức
Mỹ nay chỉ hy vọng « những tiến bộ cụ thể » đến phi hạt nhân hóa và hiện
giờ cũng không dám đưa ra bất cứ thời hạn nào đối với Bình Nhưỡng. Bản
thân tổng thống Trump vào tuần trước cũng đã tuyên bố là « không có gì
phải vội vã ».
Tuy
nhiên, theo các nhà quan sát Mỹ, có nguy cơ là thượng đỉnh Hà Nội sẽ
lại giống như thượng đỉnh Signapore, tức là ông Kim Jong Un sẽ chỉ cam
kết một cách mơ hồ là sẽ « phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên
», mà chẳng đưa ra một lịch trình cũng như không nói rõ cách thức tiến
hành. Theo chuyên gia Jung Pak, Viện Brookings, đây sẽ là một thất bại
đối với phía Mỹ. Còn đối với chuyên gia Viping Narang, đây sẽ là kết quả
tốt nhất đối với phía Bắc Triều Tiên, vì như vậy là họ có thể tranh thủ
được thời gian mà không nhân nhượng điều gì với Mỹ.
Nhưng
theo AFP, nguy cơ lớn hơn, hay nói đúng hơn là cơn « ác mộng » của các
quan chức Mỹ, đó là tổng thống Trump nhượng bộ quá nhiều trong cuộc gặp
thứ hai với ông Kim Jong Un. Mối lo này là có cơ sở bởi vì ông Donald
Trump vẫn thường làm theo ý mình mà không nghe lời các cố vấn. Cụ thể,
họ lo ngại tổng thống Mỹ sẽ chấp nhận ký hiệp định chấm dứt chiến tranh
Triều Tiên, cho dù không đạt được những nhân nhượng đáng kể của lãnh đạo
Bắc Triều Tiên trong hồ sơ hạt nhân. Về phần Hàn Quốc, họ sợ là tổng
thống Trump chỉ đòi cấm các tên lửa liên lục địa của Bắc Triều Tiên để
bảo vệ lãnh thổ Mỹ, mà không tính đến mối đe dọa của các tên lửa khác
đối với các láng giềng châu Á.
Nay
phía Hoa Kỳ chỉ mong diễn ra kịch bản « có qua có lại », để họ có thể
khẳng định thượng đỉnh Hà Nội « thành công ». Ví dụ như phía Bình Nhưỡng
chấp nhận đình chỉ hoạt động các cơ sở thử nghiệm tên lửa và hạt nhân
và phá hủy một số cơ sở đó, đặc biệt là Yongbyon.
Nhưng
thật ra, theo chuyên gia Jung Pak, điều mà Washington mong muốn nhất đó
là Kim Jong Un chấp nhận cho Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế vào
thanh ra các cơ sở hạt nhân của Bắc Triều Tiên. Đổi lại, Hoa Kỳ có thể
thể mở một văn phòng liên lạc ở Bình Nhưỡng, một bước để tiến tới thiết
lập bang giao giữa hai nước, thậm chí tuyên bố chấm dứt chiến tranh.
Vấn
đề là phía Bắc Triều Tiên vẫn đòi bãi bỏ hoàn toàn các biện pháp trừng
phạt đối với nước này, thế mà chính quyền Trump cho tới nay không chấp
nhận điều này trước khi Bình Nhưỡng thực hiện phi hạt nhân hóa. Cho nên,
theo AFP, có thể là cuối cùng thì phía Mỹ chắc sẽ phải chấp nhận đình
chỉ một số trừng phạt với điều kiện Bình Nhưỡng chứng tỏ là họ sẽ làm
đúng theo các cam kết về phi hạt nhân hóa.
Thanh Phương
(RFI)
Không có nhận xét nào