Tại hội nghị tổng kết phong trào thi
đua năm 2018, phát động năm 2019 của Hà Nội diễn ra vào ngày 10.12.2018,
ông Nguyễn Đức Chung, Chủ tịch UBND Tp. Hà Nội, đã thông tin về việc
thành phố chi 187 tỉ đồng cho việc cắt tỉa cây xanh trong suốt ba năm
qua, trong đó giai đoạn 2016 – 2017 đã trồng 500.000 cây, và từ 2018 –
2020 sẽ thêm 600.000 cây xanh nữa.
 |
| Hàng cây cổ thụ trên đường Láng bị chuyển dời, chặt hạ là tất yếu? |
Phải
thừa nhận rằng, thời kỳ ông Nguyễn Đức Chung lên nắm quyền Chủ tịch,
thì diện tích cây xanh đô thị được trồng mới tại thủ đô lớn hơn gấp
nhiều lần so với ông Nguyễn Thế Thảo. Thế nhưng, diện tích cây xanh lâu
đời đang bị suy giảm đáng kể.
Mới
đây hàng loạt cây xà cừ cổ thụ trên đường Láng (TP Hà Nội) vừa bị đốn
hạ để phục vụ thi công đường vành đai 2 và cầu vượt Cầu Giấy. Trước đó
nữa, hơn 100 cây xà cừ cổ thụ tỏa bóng trên đường Kim Mã (quận Ba Đình)
đoạn ven hồ Thủ Lệ bị đánh chuyển đi để phục vụ thi công tuyến metro
Nhổn – Ga Hà Nội; 600 cây trên đường Nguyễn Trãi, Trần Phú (quận Hà
Đông) cũng bị chặt hạ, di chuyển để phục vụ mở rộng và tuyến đường sắt;
1.300 cây xà cừ lâu đời ở đường Phạm Văn Đồng (quận Bắc Từ Liêm) cũng bị
đánh hạ để mở rộng đường vành đai 3 đoạn Mai Dịch – cầu Thăng Long.
Ký
ức về Hà Nội với những cây cổ thụ, đại thụ tỏa bóng mát sẽ dần đi vào
quên lãng, hoặc nằm trong diện công viên. Nhường chỗ vào đó là những tòa
nhà cao tầng cao lớn, và cây xanh đô thị cỡ nhỏ.
Tại
sao phải đốn hạ cây xanh cổ thụ, đại thụ diễn ra với tần suất dày đặc
như hiện nay ở thủ đô? Câu trả lời là xuất phát từ chính tầm nhìn và quy
hoạch không giống ai của lãnh đạo thành phố lẫn T.W.
Thay
vì quy hoạch một thành phố thông minh với các vệ tinh bao quanh nhằm
giãn dân và sự tập trung quá cao ở khu vực trung tâm, thì chính quyền
lại tiến hành mở rộng thủ đô và gia tăng các chung cư, văn phòng cho
thuê, thậm chí là trường học, bệnh viện trong nội đô. Điều này làm gia
tăng số lượng phương tiện và người tham gia giao thông, khiến cho độ
rộng con đường không còn đáp ứng kịp, tác động tiêu cực đến cả hệ thống
giao thông công cộng (mà BRT là hệ quả) thông qua hiện tượng ùn tắc hoặc
thắt cổ chai trong di chuyển giao thông.
Khi
đường Nguyễn Chí Thanh (quận Đống Đa) được xén dãy phân cách để mở rộng
đường nhằm tránh ùn tắc thì lập tức, ùn tắc cổ chai dồn đến đường Chùa
Láng, đê La Thành, Láng… Và khi đường Láng được mở rộng, thì lập tức sẽ
gia tăng áp lực giao thông đến đường Tây Sơn, Cầu Giấy, Kim Mã. Và câu
chuyện chặt cây, xén vỉa hè, dải phân cách tiếp tục diễn ra...
Câu
chuyện mở rộng đường bằng cách thức nêu trên chỉ đơn thuần giải quyết
cái nạn tắc trước mắt. Trong khi đó, nguyên nhân chính là di dời lượng
người tham gia giao thông ra vùng ngoại thành lại hoàn toàn không để tâm
đến.
Năm
2009, khi Hà Nội bàn câu chuyện mở rộng thủ đô, chính bản thân Thủ
tướng Võ Văn Kiệt và Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã lên tiếng phản ứng,
kiến nghị xem xét lại. Tuy nhiên, ‘quyết tâm chính trị’ đã khiến cho dự
án mở rộng này được tiến hành, với mong muốn chỉnh đốn lại quy hoạch thủ
đô, đáp ứng cho số dân tăng, và số phương tiện tham gia. Thế nhưng, đối
với các đô thị lớn như Hà Nội (hay thậm chí là Tp. HCM), thì mở rộng
diện tích thủ đô chỉ là hạ sách. Bởi thay vào đó, có thể tiến hành bố
trí các vệ sinh xoay quanh thủ đô, di dời trường học, bệnh viện lẫn công
sở, chung cư ra các vùng đô thị này. Điều này vừa làm giảm số dân tập
trung ở vùng nội đô, gián tiếp giảm luôn số lượng người tham gia phương
tiện. Và theo cách này, thì việc thiết lập giao thông công cộng ở nội đô
cũng dễ dàng hơn, bên cạnh đó là hàng cây cổ thụ ở các tuyến đường có
thể được giữ lại (vì bản thân các tuyến đường này giảm lưu lượng đi lại,
đồng nghĩa giảm ùn tắc).
Chính
quyền Hà Nội và TW cách đây 10 năm đã không làm như vậy, mặc dù có sự
manh nha, mà cụ thể là thiết lập khu hành chính – công nghệ cao Hòa Lạc.
Tuy nhiên, sau 10 năm, khu Hòa Lạc vẫn giữ nguyên hiện trạng “khỉ ho gà
gáy”, trong khi nội đô tiếp tục gánh thêm số dân, và số phương tiện cá
nhân, cũng như các dự án nhà đất tăng lên từng ngày.
Ngay
cả bây giờ, dù có hẳn kế hoạch quy hoạch tổng thể thủ đô năm 2030 (tầm
nhìn 2050) thì chính quyền TW phê duyệt cho thủ đô được xây dựng 5 khu
đô thị vệ tinh gồm Hòa Lạc, Sơn Tây, Sóc Sơn, Xuân Mai, và Phú Xuyên.
Đồng thời xây dựng 3 khu đô thị Phúc Thơ, Quốc Oai, Chợ Sơn. Phát triển
kinh tế - xã hội ở khu vực Hải Dương, Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Hà Nam để dân
không đổ về thủ đô. Nhưng nói trên, có vẻ chủ yếu là cơ hội cho giới…
đầu cơ đất (ở phía Tây Hà Nội đặc biệt là khu Hoà Lạc - Ba Vì đang sốt
đất trở lại vì quy hoạch nêu trên). Và truyền thống kinh nghiệm của thể
chế hiện tại có thể hiểu, từ ‘tầm nhìn’ tới hành động là một chuỗi dài,
bởi quy hoạch chưa bao giờ là bài toán giải đúng quy trình đặt ra.
Do
vậy, những nỗ lực phủ xanh của ông Chủ tịch Nguyễn Đức Chung cũng không
lấp đầy một Hà Nội tiếp tục đông lên, chật thêm, và đầy nhếch nhác.
Trong khi đó, hàng cây cổ thụ tiếp tục biến mất, mang theo cả hồi ức, ký
ức và 1 phần rất riêng của Hà Nội trở về trong dĩ vãng.
Ánh Liên
(VNTB)
Không có nhận xét nào