Một nửa chiếc bánh mì vẫn là chiếc
bánh mì, nhưng một nửa sự thật thì không còn là sự thật. Kỷ niệm 40 năm
lật Khme đỏ mà không được phép nhắc tới vai trò Trung Quốc và rút ra các
bài học đắt giá của những năm tháng Việt Nam từ “bộ đội nhà Phật” trở
thành kẻ chiếm đóng, thì ý nghĩa của mùa kỷ niệm liệu còn gì?
 |
| Thủ tướng Campuchia Hun Sen (giữa) vẫy tay trong lễ kỷ niệm đánh dấu 40 năm lật đổ Khmer Đỏ ở Sân vận động Olympic ở Phnom Penh hôm 7/1/2019 AFP |
Mồng
7/1 năm nay trong nước kỷ niệm khá ồn ào, từ tội ác của Khme đỏ đến
tình đoàn kết VN-Campuchia. Tuy nhiên, hai thực thể hiển nhiên ai cũng
nhớ thì báo chí lề phải không được “xớ rớ” tới. Thứ nhất, “Trung Quốc là
người ‘bảo mẫu’ cho chế độ Khme đỏ”. Thứ hai, “cái bẫy TQ dựng lên hồi
bấy giờ đã khiến VN chảy máu, bị cô lập tuyệt đối trên trường quốc tế
suốt 12 năm”.
Nửa sự thật không là sự thật
Kỷ
niệm 40 năm lật Khme đỏ mà không cho phép nhắc tới vai trò Trung Quốc
và rút ra các bài học đắt giá của những năm tháng VN từ anh hùng giải
phóng, trở thành kẻ chiếm đóng, thì ý nghĩa của lễ kỷ niệm liệu còn gì?
Bỉnh
bút Naya Chanda mô tả dịp này 40 năm trước, các cố vấn Trung Quốc lang
thang trong các khu rừng rậm ở miền tây Campuchia đến 61 ngày, ngủ trong
lều lợp cỏ tranh, ăn đồ hộp. Sứ mệnh của những nhà ngoại giao ấy chỉ
chấm dứt khi Việt Nam tấn công vào thủ phủ của Pol Pot trong rừng già.
Một lãnh đạo của Khmer Đỏ là Ta Mok (phải) đang chào đón quan chức đại diện Trung Quốc trong giai đoạn từ năm 1975 đến 1979
Một lãnh đạo của Khmer Đỏ là Ta Mok (phải) đang chào đón quan chức đại diện Trung Quốc trong giai đoạn từ năm 1975 đến 1979 AFP
Chiều
11/4/1979 vị đại sứ Trung Quốc cùng với bảy đồng nghiệp quần áo bẩn
thỉu nhếch nhác, nước mắt đầm đìa lặng lẽ trốn qua Thái Lan.“Lần đầu
tiên, đại diện của một vương triều trung tâm (tức là Trung Quốc) phải
trốn chạy khỏi một vùng đất chư hầu (Campuchia) một cách thật tủi
nhục”[1].
Mặc
dù chiến thắng về mặt quân sự, nhưng theo ước tính, khoảng 25.000 chiến
binh Việt đã mất mạng ở CPC từ tháng 12/1978 đến tháng 9/1989. Huy Đức
trích từ trang mạng “SOHA”, dẫn lời tướng Hoàng Kiền, cho biết 12 vạn
(120.000) bộ đội VN đã hy sinh trong các cuộc xung đột Tây Nam và trên
biên giới phía Bắc (1977 — 1989).
“Chủ nghĩa nhân văn Tàu”
Hàng
chục vạn người lính khác đã để lại một phần cơ thể họ trên đất nước
chùa Tháp, nhiều chàng trai trong số họ để lại đôi chân trần, bởi một
loại mìn rất đặc biệt do Trung Quốc chế tạo, không gây chết người nhưng
cắt đứt luôn cả hai chân. (Không cho nạn nhân chết, chỉ để lại gánh nặng
cho xã hội và chứng nhân cho lịch sử)[2]. Thế mới thấy “Chủ nghĩa nhân
văn Tàu” thật rùng rợn! Lịch sử cứ như mới hôm qua đây thôi, cần được ôn
lại một cách nghiêm túc và sòng phẳng!
Đối
với Trung Quốc, “cuộc trường chinh” của họ từ bấy đến giờ xem ra lại
“có hậu”. Hun Sen từng bị Đặng Tiểu Bình coi là “con rối của Việt Nam”,
nay lại là đồng minh trung thành nhất của Bắc Kinh. Ngày nay, Campuchia
đang có dấu hiệu biến thành một tỉnh của Trung Quốc.
Trước
đây, Hun Sen từng tố cáo Trung Quốc là “kẻ chống lưng cho Khmer Đỏ”,
nhưng năm 2012, Hun Sen công khai giúp Bắc Kinh ngăn chặn việc ASEAN ra
thông cáo chung tại thượng đỉnh hàng năm, đồng lõa với hành vi bành
trướng của Trung Quốc trên Biển Đông.
Đặc
biệt, bước sang 2018, khi Trung Quốc thực hiện “Dự án Koh Kong” thì đến
cả lợi ích kinh tế lẫn chủ quyền quốc gia, Hun Sen cũng sẵn sàng hy
sinh nốt. Tờ “Asia Times” nhận định: “Bắc Kinh đã có thể tận dụng ảnh
hưởng của mình để biến CPC thành căn cứ cho mục tiêu chiến lược lâu dài
của họ trên toàn vùng Đông Nam Á”.
Chẳng
thế, không phải ngẫu nhiên, ngày 7/12/2018 Hun Sen đã phải sang tận Hà
Nội để bảo đảm với Nguyễn Xuân Phúc, rằng Hiến pháp CPC không cho phép
bất cứ nước nào đặt căn cứ quân sự trên lãnh thổ của mình. Trong khi
trước đó, truyền thông quốc tế lại đưa tin, Trung Quốc đã vận động hành
lang CPC từ năm 2017 để thiết lập một căn cứ quân sự ở Koh Kong trong
Vịnh Thái Lan.
Ông
Hun Sen phủ nhận ngay những đồn đại trên và cho đấy là bịa đặt. Nhưng
“thanh minh tức là thú nhận”, nhất là ở một đất nước có 43 cụm tượng
phật Bayon 4 mặt khổng lồ với nụ cười đầy bí hiểm. Chưa nói, Hun Sen có
lúc cũng đã đặt câu hỏi về “sự chống lưng” của Việt Nam dành cho ông ta,
sau khi có thông tin cựu lãnh đạo đảng đối lập Sam Rainsy từng bí mật
đàm phán với một số quan chức ngoại giao VN. Hun Sen nói sẽ yêu cầu Việt
Nam cung cấp thông tin về vụ này.[3]
“Hội chứng Khmer Đỏ”
Thật
ra thì Hun Sen hoàn toàn có thể chất vấn “ngược” đối với VN để chạy
tội. Bởi vì, ngay cả dải đất Việt Nam cũng đang dần dần nằm gọn vào tay
Trung Quốc. Bô xít Tây Nguyên phía Tây; đặc khu Vân Đồn (Quảng Ninh) ở
phía Bắc; cảng nước sâu Vũng Áng Formosa (Hà Tĩnh) và đặc khu Bắc Vân
Phong (Khánh Hòa) ở miền Trung và đặc khu Phú Quốc (Kiên Giang) ở phía
Nam (nay mai).
Những
đặc khu nói trên danh nghĩa là kinh tế nhưng khi động binh, sẽ hiện
nguyên hình thực chất là những đặc khu quân sự. Vậy thì VN “trách cứ”
CPC nỗi gì? Trong tương lai gần, cả về tiến độ lẫn quy mô các đặc khu mở
ra cho Trung Quốc, giữa CPC và VN, chưa chắc ai đã vượt ai!
Như
vậy, “rổn rảng” kỷ niệm 40 năm ngày giải phóng CPC thoát khỏi hoạ diệt
chủng, dường như chỉ là lý do phụ. Lý do chính yếu hơn, đó là nỗi lo sợ
về một “hội chứng Khme đỏ” có thể tái xuất hiện để kềm chế VN trong
tương lai. Trong đợt kỷ niệm vừa qua, những “vùng huý kỵ” vẫn được cả VN
lẫn CPC quán triệt để khỏi làm phật ý thiên triều, giờ là “đối tác
chiến lược” của cả hai người anh em thù địch (brother enemy).
Như
vậy, “rổn rảng” kỷ niệm 40 năm ngày giải phóng CPC thoát khỏi hoạ diệt
chủng, dường như chỉ là lý do phụ. Lý do chính yếu hơn, đó là nỗi lo sợ
về một “hội chứng Khme đỏ” có thể tái xuất hiện để kềm chế VN trong
tương lai.
Để
hoá giải “hội chứng Khme đỏ” và ngăn ngừa nguy cơ xuất hiên một “Khmer
Đỏ không Pol Pot”, Việt Nam cần nỗ lực cải thiện ngay sức mạnh mềm, để
đủ sức thuyết phục “ông em” đầy bất trắc. Điều này, chỉ bằng sức mạnh
quân sự không thôi là chưa đủ, quan trọng hơn đó phải là sự vượt trội
của mô hình quản trị (governance) và chất lượng thể chế.
Một
thực tế đáng ngại hiện nay, Việt Nam đang cho thấy sự tụt hậu so với cả
hai “ông em” CPC và Lào trên một số tiêu chí như chất lượng tăng trưởng
và năng suất lao động, tự do báo chí và xã hội đa nguyên… Thậm chí, khá
nhiều doanh nhân khởi nghiệp Việt phải chạy sang tận Campuchia thì mới
có đất dụng võ.
Nói
cho cùng, thay vì ý tưởng về một “Liên bang Đông dương” gây tranh cãi,
phải chăng Việt—Miên—Lào từ nay nên cùng tiến trên con đường tiếp thụ
các giá trị phổ quát nhân loại. Nếu mỗi quốc gia này thụ đắc được mô
hình nhà nước pháp quyền, kinh tế thị trường và xã hội dân sự thì đó mới
là đảm bảo cho hoà bình và thịnh vượng chung trên bán đảo vốn đã chịu
quá nhiều đau khổ trong lịch sử./.
Nguyễn Hoàng
[1] https://thediplomat.com/2018/12/vietnams-invasion-of-cambodia-revisited/
[2] https://www.voatiengviet.com/a/lam-the-nao-vietnam-de-campuchia-lot-vao-tay-trung-quoc/4732080.html
[3] https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-43426902
* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do
(RFA)
Không có nhận xét nào