Mặc dù quyền lực rất lớn và không
phải luôn luôn đúng, song cho đến nay Bộ Chính trị chưa chịu một trách
nhiệm nào cụ thể trong các quyết định của mình.
 |
Bài báo trên Tiền Phong về Metro Bến Thành Suối Tiên bị gỡ
|
Có thật Hiến pháp có hiệu lực pháp lý cao nhất?
Điều
lệ Đảng Cộng sản Việt Nam, điều 17.1 cho biết “Ban Chấp hành Trung ương
bầu Bộ Chính trị; bầu Tổng Bí thư trong số Uỷ viên Bộ Chính trị”. Điều
17.2 ghi “Bộ Chính trị lãnh đạo và kiểm tra, giám sát việc thực hiện
nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc, nghị quyết của Ban Chấp hành
Trung ương; quyết định những vấn đề về chủ trương, chính sách, tổ chức,
cán bộ; quyết định triệu tập và chuẩn bị nội dung các kỳ họp của Ban
Chấp hành Trung ương; báo cáo công việc đã làm trước hội nghị Ban Chấp
hành Trung ương hoặc theo yêu cầu của Ban Chấp hành Trung ương”.
Nếu
thực sự Hiến pháp là văn bản pháp quy cao nhất được ghi tại điều 119.1
“Hiến pháp là luật cơ bản của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam,
có hiệu lực pháp lý cao nhất. Mọi văn bản pháp luật khác phải phù hợp
với Hiến pháp. Mọi hành vi vi phạm Hiến pháp đều bị xử lý”, thì với Hiến
định ở điều 4.3 “Các tổ chức của Đảng và đảng viên Đảng Cộng sản Việt
Nam hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật”, cho thấy Điều lệ
Đảng Cộng sản Việt Nam không thể có các quyền pháp lý được trao cao hơn
cả Hiến pháp.
Tuy
nhiên trong nhiều trường hợp sự vi hiến công khai dường như đến từ Bộ
Chính trị, khi cơ quan này tự cho mình cái quyền đứng trên toàn bộ hệ
thống pháp luật hiện hành.
Giữa
trưa ngày 4-1-2019, các tòa soạn báo chí đồng loạt nhận được thông tin
từ cơ quan Thành ủy TP.HCM, với nội dung tóm lược như sau: Tại phiên họp
ngày 20-12-2018, sau khi nghe Ban cán sự Đảng Bộ Giao thông vận tải đọc
Tờ trình số 481 về việc điều chỉnh tổng mức đầu tư 2 dự án metro tại
TP.HCM và ý kiến các bên liên quan, Bộ Chính trị đã đồng ý chủ trương
điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án xây dựng tuyến metro số 1 từ 17.388 tỉ
đồng, được phê duyệt năm 2009 lên 47.325 tỉ đồng, và tuyến số 2 từ
26.116 tỉ đồng phê duyệt năm 2010, lên 47.891 tỉ đồng.
Bất
ngờ khác là đến tối cùng ngày, nội dung ở trên được các báo ‘gỡ bài’
trên trang điện tử, và số báo in phát hành sáng ngày 5-1-2019, mặc dù đã
lên bản in, cũng phải ‘bóc ra’. Thế nhưng nội dung các bản tin này đã
kịp được cỗ máy Google chụp lưu tự động, và rất nhiều người dân đã bình
phẩm sự kiện đó trên trang facebook.
Những
người dân quan tâm chính trị nêu ngờ vực không biết Bộ Chính trị có
phải là cơ quản quản lý cấp nhà nước, trực thuộc Chính phủ không? Bộ
Chính trị có nằm dưới quyền điều hành của thủ tướng như các bộ y tế,
giáo dục, ngoại giao… hay chăng? Tại sao Bộ Chính trị không có bộ
trưởng; Bộ Chính trị không do Quốc hội phê duyệt lãnh đạo bộ theo đề
nghị của thủ tướng như các bộ khác?.
“Tự
dưng mọc ở đâu ra một cái bộ to như vậy nhỉ?. Nó có thể điều khiển được
mọi quyết sách của chính phủ, quốc hội...”. Câu hỏi xem ra đầy cắc cớ
vì Hiến pháp, pháp luật Việt Nam, quả tình không có một dòng nào về Bộ
Chính trị. Như vậy, nếu căn cứ vào khẩu hiệu treo ở nhiều cơ quan công
quyền là “Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”, thì phải chăng
do Bộ Chính trị không tồn tại trong Hiến pháp, và không có sự điều chỉnh
nào từ hệ thống văn bản pháp quy của quốc gia, đồng nghĩa Bộ Chính trị
hoạt động ngoài vòng pháp luật?
Hàng loạt câu hỏi đặt ra xoay quanh chỉ một thắc mắc: Bộ Chính trị là ai?
“Một
bộ mà không tồn tại trong Hiến pháp và pháp luật, nhưng lại nắm quyền
sinh, quyền sát; nắm trong tay vận mệnh của cả đất nước, điều khiển cả
quốc hội, cơ quan quyền lực cao nhất do nhân dân bầu ra.... Thật là kỳ
lạ… Cuối cùng vẫn là một câu hỏi: Bộ Chính trị là cái bộ gì?”. Luật sư
Trần Thành kể rằng ông đã phải tự trào như vậy, trước thắc mắc về quyền
lực của Bộ Chính trị ở Việt Nam từ một khách hàng là doanh nghiệp đến từ
Pháp, mà Văn phòng luật của ông đang nhận dịch vụ tham vấn.
Doanh
nghiệp có quốc tịch Pháp này đặt câu hỏi yêu cầu luật sư Trần Thành
tham vấn, với những dẫn chứng cụ thể: Ở số báo in của Thanh Niên phát
hành ngày 16-1-2018, trong bài viết về vụ án liên quan nguyên Bí thư
Thành ủy TP.HCM Đinh La Thăng, có tường thuật: “Bị cáo Thăng khai tại
tòa rằng: “Việc chỉ định PVC làm nhà thầu của Nhà máy nhiệt điện Thái
Bình 2 xuất phát từ chủ trương của Bộ Chính trị trong Kết luận 41 về
chiến lược phát triển PVN đến năm 2015, tầm nhìn đến 2025 và xây dựng
PVN trở thành một tập đoàn kinh tế mạnh, đa ngành, trong đó có việc đẩy
mạnh, tăng doanh thu của tập đoàn; triển khai Nghị quyết của Bộ Chính
trị cũng như Chỉ thị của Bộ Chính trị trong việc người Việt Nam ưu tiên
dùng hàng Việt Nam, triển khai chủ trương chỉ đạo của Chính phủ về việc
phát huy nguồn lực, đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế, góp phần ổn định kinh
tế vĩ mô...”.
“Tại
sao Bộ Chính trị không phải ra tòa vì họ là người có nghĩa vụ và quyền
lợi liên quan? Liệu chúng tôi khi làm ăn ở Việt Nam với một đối tác Việt
Nam cũng nhận được chủ trương chính sách gì đó từ Bộ Chính trị, thì
liệu khi xảy ra các tranh chấp thưa kiện ở tòa án hay trình tự Trọng
tài, có được xem xét yếu tố ‘chủ trương chính sách’ của Bộ Chính trị?”.
Doanh nghiệp đến từ Pháp đặt câu hỏi với luật sư Trần Thành.
Một
câu hỏi khác cũng đến từ doanh nghiệp kể trên: “Chúng tôi đang là đối
tác nơi anh Quang từng làm việc (tức ông Lê Nguyễn Minh Quang, nguyên
Tổng giám đốc của công ty Bachy Soletanche chi nhánh Việt Nam; ông Quang
vừa từ nhiệm chức vụ Trưởng ban Quản lý Đường sắt Đô thị TPHCM – chú
thích của người viết).
Chúng
tôi thắc mắc vì sao trong Luật Đầu tư công 2014 của Việt Nam không có
từ nào liên quan đến Bộ Chính trị, song báo chí lại đăng là bộ này vừa
phê duyệt việc tăng vốn đầu tư cho 2 dự án Metro tại TP.HCM, nơi mà anh
Quang từng là trưởng ban? Liệu sau này có gì đó sai vì không tuân thủ
đúng trình tự luật định, thì những ai sẽ phải ở tù? Ở Việt Nam có nhiều
doanh nghiệp nhận được các chính sách, chủ trương kiểu đó từ Bộ Chính
trị không?”.
Luật
sư Trần Thành lắc đầu kể với người viết rằng trong nhất thời, ông không
biết phải tham vấn thế nào cho doanh nghiệp khách hàng đến từ Pháp kia.
“Bộ Chính trị là cơ quan ‘3 trong 1’: lập pháp – hành pháp – tư pháp,
nhưng chưa thấy họ chịu trách nhiệm về quyết sách nào do chính họ đưa ra
mà khi thực thi cho thấy đó là sai lầm nghiêm trọng!”. Luật sư Trần
Thành nhận xét, và điều này thì không thể nào tham vấn cho khách hàng
doanh nghiệp.
Minh Châu
(VNTB)
Không có nhận xét nào